असे निवडा पडदे

* ललिता गोयल

पडदे घराच्या इंटीरियरचा महत्त्वाचा भाग आहेत. हे घरात प्रवेश करणाऱ्या पाहुण्यांच्या मनात घराच्या सजावटीच्या बाबतीत जिज्ञासा उत्पन्न करतात. म्हणजेच प्रवेशद्वाराची खासियत हे पडदेच असतात. सप्तरंगी पडद्यांनी घराची शोभा तर वाढतेच परंतु ते खोल्यांच्या पार्टीशन व एकांतपणा राखण्यातदेखील मदतनीस ठरतात. आकर्षक पडद्यांमुळे घराच्या भिंती, दरवाजे, खिडक्या व फर्नीचरची शोभा वाढते.

चला तर मग पडद्यांची निवड जी तुमची क्रिएटिव्हिटी दर्शविण्याबरोबरच घराचं सौंदर्यदेखील कसं वाढवितं ते जाणून घेऊया :

  • पडद्यांची निवड करतेवेळी ते घराच्या भिंती, फर्नीचर, कारपेण्टशी मिळतेजुळते असावेत याची काळजी घ्या.

 

  • तुमच्या घरात ऊन येत असेल तर लायनिंगच्या पडद्यांची निवड करावी. हे उन्हापासून संरक्षण करण्याबरोबरच खोलीलादेखील सोबर लुक देतात.

 

  • तुम्ही जर २ लेयरच्या पडद्यांची निवड करणार असाल तर एक फॅब्रिक लाइट तर दुसरं फॅब्रिक हेवी निवडा जसं कॉटनसोबत टिश्यू.

 

  • दिवसा खिडक्यांचे पडदे एकत्र करून ते आकर्षक दोरीने बांधू शकता.

 

  • खोलीत ऊन येत नसेल तर खिडक्यांसाठी हलक्या रंगाच्या पडद्यांची निवड करा. अर्क शेपच्या खिडक्यांसाठी नेट, कशिदाकारी, बॉर्डर व लेसने सजलेल्या आकर्षक पडद्यांची निवड करू शकता.

 

  • किचन, बेडरूम व लिव्हिंगरूमसाठी वेगवेगळ्या पडद्यांची निवड करावी, किचनसाठी पातळ लायनिंगचे, बेडरूमसाठी कॉटनचे आणि लिव्हिंगरूमसाठी सॅटिन व कॉटन पॉलिस्टरसारख्या हलक्या मिश्रित फॅब्रिकची निवड करू शकता.

 

  • बेडरूमच्या खिडकीसाठी हलक्या म्हणजेच कॉटनच्या पडद्यांची निवड करा म्हणजे बाहेरच्या हवेची मजा घेता येईल.

 

  • पडद्यांना नवीन लुक देण्यासाठी त्यावर लेस व बटन लावा. यामुळे घराच्या सजावटीला नवीन लुक मिळेल. हवं असल्यास तुम्ही पडद्यावर घुंगरूदेखील लावू शकता. हवेसोबत पडदे हलताच ते विंड चाइमचं काम करतील.

 

  • पडद्यांची निवड करण्यापूर्वी घरातील दरवाजेखिडक्यांची लांबीरुंदी मोजून घ्या.

 

  • छोटं घर मोठं दिसण्यासाठी लेमन, ग्रीन, बेबी पिंक, स्काय ब्लू, इत्यादी रंग निवडा. छोट्या घरात गडद रंग निवडू नका.

 

फॅब्रिक व मटेरियलची निवड

  • बाजारात पडद्यांची अनेक व्हरायटीज उपलब्ध आहेत. तुम्ही तुमची आवड व गरजेनुसार निवड करू शकता.
  • अलीकडे पडद्यांमध्ये वेल्वेट, पॉलिस्टर क्रश, कॉटन, सिथेंटिक मिक्स, विस्कोस, सॅटिन सिल्कच्या अनेक व्हरायटीज उपलब्ध आहेत.
  • राजसी लुकसाठी सिल्क व वेल्व्हेट पडद्यांची निवड करा.
  • कंटेम्पररी लुक व छोट्या घरासाठी सिल्क सॅटिन, कॉटन पॉलिस्टर, सिल्क पॉलिस्टर फॅब्रिकची निवड करू शकता.
  • * एका रंगाच्या फर्निचरसोबत प्रिण्टेड वा टेक्सचरवाले पडदे निवडा. परंतु घराचं फर्नीचर प्रिण्टेड वा टेक्सचर असेल तर एका रंगाचे पडदे निवडा. प्लेन पडद्यांचं कॉम्बिनेशनदेखीव बनवू शकता.
  • प्रायव्हसीसाठी लायनिंगचे वा हलक्या प्रकाशासाठी ट्रान्सपरण्ट पडदे निवडा.
  • तुम्ही तुमच्या जुन्या सिल्कच्या बॉर्डरवाल्या साड्यांनादेखील पडद्याचा लुक देऊ शकता.

पडद्यांची देखभाल

  • वेळोवेळी पडद्यांची स्वच्छता करत राहा. स्वच्छता पडद्यांच्या फॅब्रिकनुसार करा. वेल्व्हेट व सॅटिनचे पडदे घरी धुण्याऐवजी ड्रायक्लिनिंग करून घ्या. कॉटन व कॉटन मिक्स फॅब्रिक घरी धुऊ शकता.

अद्भूत सौंदर्याची खाण अजिंठा-एलोरा (वेरुळ) लेणी

* प्रतिनिधी

अजिंठा-एलोराच्या लेण्यांच्या दुनियेचा फेरफटका म्हणजे एक सुंदर अनुभूती असते. तुम्ही जर कलाप्रेमी असाल आणि पुरातन काळातील ऐतिहासिक वास्तू व कलाकृतींचे प्रशंसक असाल, तर अजिंठा-एलोरा तुमच्यासाठी एक खूपच छान पर्यटन स्थळ आहे. या लेण्यांना १९८३ मध्ये वर्ल्ड हेरिटेजच्या यादीत समाविष्ट करण्यात आले आहे. येथील गुंफांमध्ये केली गेलेली चित्रकारी व मूर्तिकला खूपच अद्वितीय आहे.

औरंगाबादपासून जवळपास २ तासांच्या टॅक्सी प्रवासानंतर अजिंठाच्या गुंफांपर्यंत पोहोचता येईल. जगप्रसिद्ध अजिंठा-एलोराची चित्रकारी व गुंफा कलाप्रेमींसाठी नेहमीच आकर्षणाचे प्रमुख केंद्र राहिल्या आहेत. विशालकाय खडक, हिरवळ, सुंदर मूर्ती आणि इथून वाहणारी वाघोरी नदी येथील सौंदर्य द्विगुणित करतात.

अजिंठामध्ये छोटया-मोठया ३२ प्राचीन गुंफा आहेत. २००० वर्षे जुन्या अजिंठाच्या गुंफेच्या द्वारांना खूपच सुंदर पद्धतीने सजविण्यात आले आहे. घोडयाच्या नालेच्या आकाराच्या या गुंफा अत्यंत प्राचीन असून, त्यांना ऐतिहासिक महत्त्व आहे. आकर्षक चित्रे आणि भव्य मूर्तींबरोबरच येथील सिलिंगवर बनविलेली चित्रे अजिंठाच्या गुंफांना एक आगळेवेगळे सौंदर्य प्रदान करतात. या सुंदर कलाकृती साकारण्यासाठी कोणते तंत्र वापरण्यात आले, हे अजूनही एक गूढच आहे. हे गूढ उकलण्यासाठी जगातील कानाकोपऱ्यातून पर्यटक इथे येतात.

वाघोरा नदी येथील सौंदर्यात आणखी भर टाकते. या गुंफांचा शोध आर्मी ऑफिसर जॉन स्मिथ व त्यांच्या दलाने १८१९ साली लावला असे सांगितले जाते. ते या ठिकाणी शिकार करण्यासाठी आले होते. त्यावेळी त्यांना या ओळीत बनलेल्या २९ गुंफा दिसल्या. त्यानंतरच या गुंफा संपूर्ण जगात प्रसिद्ध झाल्या.

येथील सुंदर चित्रकारी व मूर्ती कलाप्रेमींसाठी अनमोल भेट ठरल्या आहेत.

हातोडी आणि छेनीच्या मदतीने कोरलेल्या या मूर्ती सौंदर्याचा अप्रतिम नमुना आहेत. या लेणी पाहण्यासाठी आपल्याला अनेक वेळा पायऱ्या चढाव्या व उतराव्या लागतात. त्यामुळे इथे जाताना तुम्ही आरोग्याच्या दृष्टीने फिट असणे आवश्यक आहे. इथे प्रत्येक गुंफेबाहेर एक बोर्ड लावला आहे, त्यावर हिंदी व इंग्रजीमध्ये गुंफांची संख्या आणि त्यांच्यासंबंधी माहिती दिलेली आहे. चित्रांचे आयुष्य तीव्र प्रकाशामुळे कमी होत असल्यामुळेच, गुंफांमध्ये चार ते पाच लक्सचा प्रकाश असतो. अर्थात, मिणमिणत्या मेणबत्तीसारखा प्रकाश. कोणत्याही चित्राच्या सौंदर्याची जाणीव होण्यासाठी ४० ते ५० लक्स तीव्रतेच्या प्रकाशाची गरज असते.

एलोराच्या गुंफा

औरंगाबादपासून जवळपास ३० किलोमीटर अंतरावर एलोरा लेणी आहेत. एलोरामध्ये ३४ गुंफा आहेत. या गुंफा बसाल्टिकच्या डोंगराच्या किनाऱ्या-किनाऱ्यावर बनलेल्या आहेत.

महत्त्वपूर्ण बाबी

मुंबई, पुणे, अहमदाबाद, नाशिक, इंदूर, धुळे, जळगाव इ. शहरांतून औरंगाबादसाठी बसच्या सुविधा उपलब्ध आहेत. सोमवार सोडून आपण कधीही अजिंठा एलोराला जाऊ शकता. औरंगाबाद रेल्वे स्टेशनपासून दिल्ली व मुंबईसाठी ट्रेनची सुविधा आहे. औरंगाबाद रेल्वे स्टेशनजवळ महाराष्ट्र पर्यटन विभागाचे हॉटेल आहे.

* जर गरमीच्या मोसमात जात असाल, तर सकाळी लवकर पोहोचा. सोबत पाणी, हॅट आणि सनग्लासेस घ्यायला विसरू नका. अर्थात, इथे पर्यटनासाठी नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी हा सर्वात उत्तम काळ आहे.

* गुंफांपर्यंत पोहोचण्यासाठी तुम्हाला चढावाचा मार्ग निवडावा लागेल. नंतरचा मार्ग सरळ आणि सोईस्कर आहे. म्हणूनच इथे जाताना आरामदायक चप्पल घाला.

* वानरांपासून सावध राहा.

* युनेस्कोचा वारसा असलेले हे ठिकाण संपूर्ण पाहण्यासाठी आपल्याला ३ ते ४ तास पुरेसे असतात. तसेही संपूर्ण दिवसभरासाठी ही ट्रीप तुम्हाला आनंद देऊन जाईल.

* जेवणासाठी एमटीडीसीची रेस्टॉरंट खूप चांगली आहेत.

* तिकीट विभागाजवळ फिरणाऱ्या फेरीवाल्यांपासून सावध राहा. ते खूप त्रास देतात.

आवश्यक गोष्टी

  • आपल्या ओळखीच्या दुकानांवर घेऊन जाणाऱ्या गाइड्सपासून सावध राहा. तिथे त्यांचे कमिशन ठरलेले असते. त्यामुळे त्या दुकानांत मिळणाऱ्या वस्तू महाग असतात.
  • वयोवृद्धांसाठी इथे जाणे थकवा आणणारे ठरू शकते. म्हणूनच जे प्रकृतीने स्वस्थ असतील, त्यांनीच इथे जावे. इथे जाण्याचा सर्वात उत्तम काळ म्हणजे थंडीचा मोसम.
  • सकाळी लवकरात लवकर गुंफांपर्यंत पोहोचा आणि संध्याकाळी ४ वाजेपर्यंत पुन्हा औरंगाबादला परता. जेणेकरून तुम्हाला बीबी का मकबरा, पंचकी, सिद्धार्थ गार्डन व प्राणिसंग्रहालय यांसारख्या पर्यटनस्थळांचाही आनंद घेता येईल.

तर चोरांची दृष्टी मौल्यवान वस्तूंवर पडणार नाही

* भारतभूषण श्रीवास्तव

जुन्या भोपाळमध्ये कोहेफीजा हा एक घनदाट लोकवस्तीचा परिसर आहे. येथील आरके टॉवरमध्ये राहणारा मुजीब अली मागील १४ सप्टेंबर रोजी दुपारी एक वाजता थोडया वेळासाठी त्याच्या एका मित्राला भेटायला गेला होता. पण तो परत येईपर्यंत चोरटयांनी दिवसाढवळया त्याच्या १ लाखांचे दागिने व रोख रक्मम घेऊन पोबारा केला होता.

चोरांना चोरी करण्यासाठी फारसा प्रयत्न करावा लागला नाही. काही मिनिटातच त्यांनी घराच्या खोल्या तपासल्या आणि कपाटात ठेवलेले दागिने व रोख रक्कम खिशात भरून आरामात चालते झाले. पण एक धडा मागे शिकवून गेले की काही तास किंवा काही दिवस घराबाहेर जायचे असेल तर अशा सोप्या ठिकाणी मौल्यवान वस्तू ठेवू किंवा लपवू नका, जेथे चोरांचे हात सहज पोहोचतात आणि ते त्यांच्या कार्यात यशस्वी होतात.

त्याचप्रमाणे भोपाळच्या गेहुखेडा भागातील रॉयल भगवान इस्टेटचे परवेझ खान, जे एका कंपनीत मार्केटिंग मॅनेजर आहेत, १८ सप्टेंबर रोजी आपल्या मोठया मुलाच्या साखरपुडयात सामील होण्यासाठी मुंबईला गेले होते. जेव्हा ते साखरपुडा आटोपल्यानंतर परत आले तेव्हा हे पाहून आश्चर्याने स्तब्ध झाले की घराच्या दरवाजाचे मध्यवर्ती लॉक तोडलेले आहे. घराच्या आत गेल्यावर कळले की चोरटयांनी अजून ४ कुलूपे तोडून कपाटात ठेवलेले दागिने, मौल्यवान घडयाळे आणि अडीच लाख रुपये चोरले आहेत. हे दृश्य पाहून परवेझकडे पश्चात्ताप करण्याशिवाय कोणताही पर्याय नव्हता. चोरटयांनी एकाच झटक्यात ६ लाखांचा माल लुटला होता.

त्यांना माहित असते

भोपाळमधील या दोनच नाही तर देशभरात चोरीच्या बऱ्याच घटनांमध्ये एकसारखी बाब म्हणजे घराच्या मौल्यवान वस्तू कोठे ठेवल्या जातात हे चोरांना माहित असते. म्हणूनच, तुमच्या कष्टाच्या पैशावर हात साफ करण्यात त्यांना कोणतीही अडचण येत नाही.

लोक घरांच्या भारीभक्कम दारावर मोठं-मोठे कुलूपे लावतात आणि निश्चिंतच मनाने निघून तर जातात, परंतु जेव्हा ते परत येतात तेव्हा हे पाहून आपले डोके बडवतात की, कमनशिबी लुटारु चोरांनी, माहित नाही कसे महागडया कपाटाचे सेफही तोडले आहे आणि त्यात ठेवलेल्या मौल्यवान वस्तू आता त्यांच्या मालकीच्या राहिल्या नाही आहेत.

आधुनिक आणि सुरक्षित मानल्या जाणाऱ्या महागडया शेल्फ आता अजिबात सुरक्षित राहिल्या नाहीत, कारण बहुतेक प्रकरणांमध्ये चोर त्यांनाच थेट टार्गेट करतात, कारण त्यांना माहित असते की माल येथेच ठेवला जातो किंवा ठेवला आहे. त्यांची ही कल्पना बहुधा चुकीचीही ठरत नाही.

जेव्हा कपाटाची तिजोरी सहज तुटू शकते तेव्हा घरातील इतर ठिकाणे अजूनही असुरक्षित होतात. उदाहरणार्थ, बॉक्सचा पलंग किंवा दिवाण ज्यामध्ये लोक दागिने आणि पैसे लपवतात, ते ही नेहमी चोरांच्या निशाण्यावर असतात. हा विचार करणे चुकीचे ठरेल की तिजोरी किंवा कपाटामध्ये माल सापडला नाही तर चोर दिवाण सोडतील, ज्यामध्ये कपडे आणि अंथरुणादरम्यान लोक मौल्यवान वस्तू चपळाईने आणि सुरक्षितपणे ठेवतात.

म्हणजेच, मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी लोक कोणकोणत्या जागा आणि पद्धती वापरतात हे चोरांना माहित असते. म्हणूनच त्यांना चोरी करण्यात कोणतीही विशेष अडचण येत नाही.

मग कुठे ठेवायचे

गोष्ट खरी आहे की घरात मौल्यवान वस्तू कुठे-कुठे असू शकतात याची कल्पना चोरांना असते तेव्हा कोणीही त्यांना चोरी करण्यापासून रोखू शकत नाही.

तथापि, चोरी टाळण्यासाठी बरेच लोक दागिने व इतर मौल्यवान वस्तू बँक लॉकरमध्ये ठेवतात. परंतु हेदेखील कमी अडचणीचे काम नाही. त्याचे कारण एकतर बँक लॉकर स्वस्त नसतात, दुसरे म्हणजे वर्षात असे २-४ प्रसंग येतात, जेव्हा दागदागिने काढावेच लागतात.

हे एक त्रासदायक काम आहे की जेव्हा पण आपल्याला एखाद्या समारंभात किंवा लग्नाला जायचे असेल तेव्हा बँकेत जाऊन दागदागिने काढा आणि पुन्हा ते ठेवण्यासाठी परत जा.

मग काय करावे आणि चोरांपासून वाचण्यासाठी मौल्यवान वस्तू कोठे ठेवाव्यात? या प्रश्नाचे उत्तर देणेदेखील सोपे काम नाही. परंतु हे अशा प्रकारे सुलभदेखील केले जाऊ शकते की जेव्हा चोर घरात प्रवेश करतील, कपाटे आणि तिजोरी तोडत असतील तेव्हा त्यांच्या हाती चिड-चिडण्याशिवाय दुसरे काहीचलागणार नाही. घरात मौल्यवान वस्तू अशा ठिकाणी ठेवा, जिथे त्यांचे हात पोहोचणारच नाहीत.

जर महागडया वस्तू तिजोरीत सापडल्या नाहीत तर चोर दिवानाला बघतील, फर्निचर खंगाळतील, फ्रीज, इतर शेल्फ आणि ड्रॉवर उघडतील, परंतु येथेही त्यांना कागद आणि कपडे वगळता काहीच सापडले नाही, तर ते आपल्या गरिबीला किंवा युक्तीला कोसत परत जातील.

जुने मार्ग आजमावून पहा

चोरी टाळण्यासाठी जुने मार्ग आजमावून पहा. या पद्धती मुळीच कठीण नाहीत, परंतु कपाट आणि तिजोरीपेक्षा जास्त सुरक्षित आहेत. सर्वात प्रचलित जुनी पद्धत म्हणजे जमिनीत दागदागिने गाडणे. हे खरं आहे की आजकाल बहुतेक घरे पक्क्या सिमेंटची बनलेली आहेत, जी खोदली जाऊ शकत नाहीत पण जर वृद्ध लोकांची समजदारी नव्या पद्धतीने आजमावून पाहिली तर काम बनू शकते. घराच्या बांधकामाच्या वेळी किंवा नंतर शयनगृहात, बेडच्या खाली दोन फरशा उपटून एक खड्डा बनविला जाऊ शकतो आणि त्याचप्रमाणे भिंतींमध्येही एक गुप्त जागा बनविली जाऊ शकते.

भोपाळच्याच पिपलानी भागातील ६४ वर्षीय दक्षिण भारतीय महिला एस.लक्ष्मीला वर्षातून एकदा आंध्र प्रदेशला जावे लागते. लक्ष्मीकडे २० तोळे सोने असून ते आजपर्यंत चोरीला गेले नाही, वस्तुत: दोनदा असे झाले की जेव्हा ती आंध्र प्रदेशहून परत आली तेव्हा चोरटयांनी घरात घरफोडी केली होती पण त्यांच्या हाती अपयशाखेरीज काहीच लागले नव्हते.

खरं तर लक्ष्मी जाण्यापूर्वी तिचे दागिने वीस लिटर तेलाने पूर्ण भरलेल्या कॅनमध्ये ठेऊन जाते. चोर स्वयंपाकघरापर्यंत आले आणि त्यांनी बॉक्स व डबेही उघडून पाहीले, पण त्यांना काहीच सापडले नाही. तेलाच्या कॅनवर त्यांचे लक्षच गेले नाही की दागिने यातही ठेवले असतील म्हणून.

लक्ष्मीप्रमाणे तुम्हीही थोडेसे शहाणपण दाखवू शकता आणि चोरांच्या नजरेपासून मौल्यवान वस्तू वाचवू शकता.

येथे मौल्यवान वस्तू लपवा

घरात अशी बरीच ठिकाणे आहेत, जिथे आपण मौल्यवान वस्तू ठेवून बिनधास्तपणे कोठेही येऊ-जाऊ शकता आणि परत येऊन त्या वस्तू सुरक्षितपणे बघू शकता.

* तेलाच्या किटलीसारखी सुरक्षित जागा म्हणजे पाण्याची टाकी असते, जिच्याकडे सहसा चोरांचे लक्ष जात नाही. प्रत्येक घरात पाण्याची टाकी अशा ठिकाणी असते, जेथे चोर कपाटाप्रमाणे सहज पोहोचू शकत नाहीत. दागदागिने त्यात लपविता येतील.

* घरात अधिक रोख रक्कम ठेवू नये पण काही कारणास्तव आपल्याला ठेवावी लागली तर घराबाहेर परताना ती वर्तमानपत्रांच्या रद्दीत तुकडया-तुकडयात ठेवली पाहिजे. हे काम आपण रद्दीच्या मध्यभागी केल्यास ते आणखी चांगले आहे.

* स्टोअररूम घरात एक अशी जागा आहे, ज्यामध्ये जगभरातील कचरा भरलेला असतो. यामध्ये दाग-दागिने इत्यादी कोठेही लपविता येतील. चोरी करताना चोरांकडे मर्यादित वेळ असतो. म्हणून ते स्टोअररूममधील प्रत्येक वस्तूत शोधणार नाही.

* सहसा चोरांचा असा विश्वास असतो की मौल्यवान वस्तू घराच्या आतच कोठेतरी ठेवल्या असणार. म्हणूनच ते घराच्या प्रवेशद्वारास किंवा पहिल्या खोलीस लक्ष्य करीत नाहीत. दागिने, रोकड वगैरे इथे लपविता येऊ शकते. मग भलेही ते शूज रॅक असले तरीही.

* पक्क्या घरांमध्ये खड्डे करणे शक्य नाही. परंतु कुंडया रिकाम्या करून त्यात दाग-दागिने भरून वरून ओली माती त्यांच्यावर टाकली जाऊ शकते.

* मुलांच्या शालेय पिशव्यादेखील मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात.

* लहान-लहान अंगठया आणि इतर लहान वस्तू औषधांच्या मोठया कुपीत टाकून वाचविता येतील.

निसर्गाच्या थीमवर घर सजवा

* नसीम अन्सारी कोचर

युग शोबाजीचे आहे. प्रत्येकजण एकमेकांपेक्षा चांगली स्थिती दर्शविण्यास उत्सुक आहे. सोशल साइट्स आणि इंटरनेटच्या युगाने शहरी राहणीमानात बराच बदल घडवून आणला आहे. फेसबुक किंवा व्हॉट्सअॅपवर टाकण्यात आलेल्या चित्रांमध्ये स्वत:च्या फोटोपेक्षा पार्श्वभूमीत कोणकोणत्या सुंदर आणि मौल्यवान वस्तू दिसून येतात यावर अधिक लक्ष दिले जात आहे. हे एखाद्या व्यक्तिची स्थिती दर्शवते. आमच्या गृहिणींवर या गोष्टींचा सर्वाधिक परिणाम होतो, ज्या त्यांच्या गोड घरांना अजून अधिक गोड बनविण्याच्या नादात असतात.

कमी बजेटमध्ये घर कसे सुंदर बनवायचे, आपल्या ड्रॉईंग रूममध्ये अशा कोणत्या अनोख्या गोष्टी लावल्या की भेट देणारे पाहुणे कौतुक केल्याशिवाय राहू शकणार नाहीत, याचा शोध चालू आहे. तसे, सुंदर दिसण्यात-दाखवण्यात काही चूकही नाही.

निसर्गाच्या आश्रयात परत या

चला, आम्ही आपले घर सुंदर बनविण्यास मदत करतो. आजकाल, धूळमाती आणि प्रदूषणांनी भरलेल्या वातावरणात धावते जीवन निसर्गाच्या आश्रयाकडे परतू इच्छिते. हिल स्टेशनांवरील लोकसंख्या वाढत असताना, निसर्गाच्या कुशीत मनुष्याला मनशांति मिळते हे समजणे कठीण नाही. परंतु आपल्या घरात जर आपल्याला ही मनशांति मिळाली तर…

एका रंगाच्या भिंती, खिडक्या आणि दारावर समान रंगाचे पडदे, बाबांच्या काळातील फर्निचर बदलण्याची वेळ आली आहे. आता हे इंटीरियर बदला. आपल्या आयुष्यात आणि घरात निसर्गाचे वातावरण निर्माण करण्यासाठी, आपल्या घराचा कोपरांकोपरा निसर्गाच्या थीमवर सजवा. प्राणी, पक्षी, पर्वत, बर्फ नद्या, हिरवे गवत, झुलणारी झाडे, जर तुमच्या डोळयांसमोर असतील तर मनाला खूप आराम व मनशांती मिळेल. दिवसभर कार्यालयात काम केल्यावर, जेव्हा कंटाळलेला माणूस संध्याकाळी अशा घरात प्रवेश करेल, तेव्हा त्याला मोठा आराम आणि आनंद वाटेल.

वॉल पेंटिंग आणि सजावट

सर्व प्रथम आपण घराच्या भिंतींबद्दल बोलूया. पांढऱ्या, पिवळया किंवा फिकट निळया रंगांच्या भिंतींचे दिवस संपले आहेत. आता तेजस्वी, नखरेबाज आणि खटयाळ रंगांचा कल आहे. आजकाल बाजारात हिरव्या वेल्वेटच्या बॅकग्राउंडवर उमलणाऱ्या सुंदर फुलांचे वॉल पेपर खूप विकले जात आहेत. जर घराचा ड्रॉईंगरूम चमकदार रंगाचा असेल तर तो सकारात्मक उर्जा आणि आशा प्रसारित करेल. निसर्ग-थीम असलेले वॉल पेपर आजकाल घरांमध्ये मोठया प्रमाणात वापरले जात आहेत. ते लावणेही सोपे आहे आणि स्वच्छ करणेदेखील.

गडद रंगाच्या वॉल पेपरने ड्रॉईंग रूमची एक भिंत आणि इतर तीन भिंती हलक्या रंगाच्या नैसर्गिक चित्रांच्या वॉल पेपरने सजवा. जर पडदे, सोफा कव्हर आणि कुशन कव्हर या रंगांशी जुळत असतील तर मग अप्रतिमच. आपण एका कोपऱ्यात बोंसाई किंवा सुंदर कुंडीत लहान रोपटे ठेवा तर खिडकीवरदेखील सुंदर लहान फुलांच्या कुंडया सजवा.

पडदे नेचर प्रिंटचे असावेत

घराच्या सौंदर्यात पडदे आपली विशेष भूमिका निभावतात. आपले घर सुंदर दिसण्यासाठी आपण आपल्या घरात हेवी, रेशमी आणि महागडे पडदे लावणे आवश्यक नाही. आजकाल, निसर्ग प्रिंट्स असलेले पडदेदेखील स्वस्त किंमतीत बाजारात उपलब्ध आहेत, जे दिसण्यात अतिशय सुंदर आणि डोळयांसाठी आल्हाददायक आहेत. घराच्या भिंतीशी मॅच करणारे पडदे बसवावेत. जर भिंतींवर गडद रंगाचा वॉल पेपर असेल तर पडदे किंचित फिकट शेडचे आणि छोटया-छोटया प्रिंटचे घ्यावेत.

फुलांच्या कुंडया सजवा

बागकाम हा एक चांगला छंद मानला जातो. हे केवळ मनालाच आनंदी ठेवत नाही तर जेव्हा आपल्या कठोर परिश्रमाने वाढवलेली झाडे जेव्हा घराच्या कोपऱ्यांना सजवतात-सुगंधित करतात तेव्हा त्यातून मिळणारा आनंददेखील अत्यधिक असतो, पायऱ्यांच्या बाजू, व्हरांडा आणि छतांना हंगामी फुलांच्या कुंडयांनी सजवा. असे केल्याने आपल्या घरात ताजेपणा आणि सौंदर्य वाढते. वनस्पतींना बेडरूममध्ये ठेवू नये कारण रात्री ते कार्बन डायऑक्साईड सोडतात, जे फुफ्फुसांसाठी चांगले नाही.

झाडे नेहमी मोकळया जागांवर किंवा खिडक्यांजवळच ठेवले पाहिजेत. बाल्कनीमध्ये टांगत्या कुंडया लावा. जर आपल्याला पेंटिंगची आवड असेल तर आपण आपल्या हातांनी कुंडयादेखील रंगवू शकता. यामुळे त्यांचे सौंदर्य वाढेल.

एक कोपरा असाही सजवा

ड्रॉईंगरूमचा किंवा व्हरांडयाचा एक कोपरा झाडे-वनस्पतींनी आणि पक्ष्यांच्या पिंजऱ्यासह असा सजवा की जेणेकरून त्यामध्ये मेणबत्त्या आणि दिवे मधे-मधे ठेवता येतील. या सुंदर रंगीत मेणबत्त्या काचेच्या छोटया सुंदर जारमध्ये मेण बसवून बनवता येतात. त्यांना संध्याकाळी पेटवा. आपण पहाल की घरातील सदस्यांची दृष्टी या कोपऱ्यावरून हटणार नाही.

कसं सुरू झालं अंधविश्वासाचं दुष्टचक्र

* डॉ. नीरजा श्रीवास्तव द्य

कुठे दिखाव्याचे सोंग, कुठे भीतिवर श्रद्धा, तर कुठे भाग्यरेषांवर आश्रित, एकूण मिळून हेच आहोत आपण, हाच आपला समाज. जिथे धर्मांवतेमुळे ढोंगी बाबा, पुजारी पुरोहितांद्वारे पर्व, उत्सवांना नानाप्रकारच्या उत्सवांना जोडून, सत्य नाकारत त्यांचे मूलभूत, आनंदी स्वरूप नष्ट केले जात आहे, तर दुसरीकडे शुभ गोष्टींचा मोह आणि अनिष्ट होण्याची भीती या सगळयाचे पालन करण्यास विवश झाल्याने सामान्य माणसांचे भयभीत मन अंधविश्वासाने घेरले गेले, कारण आपले धार्मिक ग्रंथसुद्धा याच गोष्टींची वकिली करतात की देवाशी संबंधित धार्मिक कार्यक्रमांवर कोणतेही प्रश्नचिन्ह लावू नका. जर गोष्टी ऐकल्या नाहीत तर तुम्ही नष्ट व्हाल.

‘…अथचेत्त्वमहंकारात्त् नश्रोष्यसि विनंगक्ष्यसि.’  (भा. गीता श्लोक १८/५८), बस्स गुपचूप पालन करत राहायचे. एखाद्या अधर्मी माणसासमोर बोलायचे नाही…‘…न च मां यो अभ्यसूयति.’  (भा. गीता श्लोक १८/६७) सगळे धर्म सोडून आम्हाला शरण या. आपल्या धर्माकडे आकर्षित होण्याचा  रट्टा मारत रहा की मी सगळया पापातून तुमचा उध्दार करेन.

सर्वधर्मान् परित्यज्य, माम एकं शरणं व्रज:।

अहं त्वां सर्वपापेभ्योमोक्षयिष्यामि मा शुच:॥

(भा. गीता श्लोक १८/६६)

हे सगळे काय आहे? परमेश्वर आहे तो, सर्वशक्तिमान असणारच नं? त्याला सगळयांना सांगायची काय गरज होती. मग त्यांनी आपली ही सगळी वचनं सगळया भाषांमध्ये का नाही लिहिलीत? कम्प्युटर सॉफ्टवेअरसारखे त्यांच्याजवळ तर सगळे ज्ञानविज्ञान कायमचे आहे. पत्र, खडकांवर का लिहिले? जे त्यांचे ऐकत नाहीत त्यांच्या समोर गीतेतील परमेश्वर वचनं वाचण्यास का मनाई केली, ही वचनं कानी पडताच ते पवित्र झाले असते. मग मनाई का केला? अगदी साधी गोष्ट आहे, त्यांना तर्क हवा असतो आणि यांच्याजवळ काही उत्तर नसते आणि त्यांचे बिंग फुटते, सत्य समोर येते. सत्य गोष्टी नाकारणे, कारण जाणून घेतल्याविना कशावरही विश्वास ठेवणे, इथूनच पटवून सांगायला सुरूवात झाली.

या भीतीमुळे नवनवीन अंधविश्वास जन्माला आले आणि अंधश्रद्धाळुंची संख्या वाढीस लागली. एकच गोष्ट मनात  खोलवर रुजली आहे की जर विनाकारण, तर्कांविना असे केल्याने चांगले व न केल्याने वाईट होऊ शकते तर आमच्या आणि इतरांच्या कृतीनेसुद्धा चांगले वाईट घडू शकते. बस्स सुरु झालं आहे अंधविश्वासाचं दुष्टचक्र. कधी क्रिकेट टीमच्या विजयासाठी, तर कधी ऑलिंपिक मेडलसाठी अथवा नेत्याचा निवडणुकीत विजय व्हावा यासाठी हवन केले जाते.

दिखाव्याचे ढोंग

मांजर रस्त्यात आडवी गेली यासारखी लहानशी गोष्ट अंधविश्वास बनवली गेली. मनात इतकी भीती बसवली गेली की रस्ताच बदलला अथवा कोणी दुसरे त्या रस्त्यावरून जायची वाट बघण्यातच भले आहे असा विचार केला गेला. यापुढे आणखी काही करून बघायची हिंमतच केली गेली नाही. भीती मनात एवढी ठाण मांडून बसली की कधी लक्षातच आले नाही की चांगलेही घडले होते कधी. आपली भीती दुसऱ्यालाही देत गेले. एकाने दुसऱ्याला, दुसऱ्याने तिसऱ्याला, तोंडातोंडी सगळीकडे हे पसरवण्यात आलं?

धर्मभिरुची संख्या जितकी वाढते, अंधविश्वास आणि अशा माणसांच्या संख्येतही कितीतरी वाढ होते. म्हणून सर्वप्रथम धर्म, व्यक्तीचे मन, भित्रे मन आणि कमकुवत मन ही प्रमुख कारणं आहेत, ज्याचा परिणाम म्हणून अंधविश्वासी हे कारण दाखवत सत्याच्या तथ्यांची सहजता नाकारू लागलेत.

आणखी एक कारण आहे दिखाव्याच्या ढोंगाप्रमाणे काही जनधार्मिक कर्मकांडांशी संबंधित राहून असे दाखवतात की ते खूपच धार्मिक आहेत, म्हणून जास्त चांगले, खरे आणि विश्वासपात्र एक पवित्र आत्मा आहेत. मग भले ते अन्नदान, दान पुण्य याच्या मागे लपून धंदा वा काळा धंदा मोठ्या प्रमाणावर चालवतात.

भ्रष्ट मोठमोठे नेते, टॅक्स चोरी करणारे, मोठमोठया चित्रपट क्षेत्रातील व्यक्ती मोठया ऐटीत आपल्या जाम्यानिम्यानिशी आणि मिडियाच्या झगमगाटासहीत मंदिरात व्हीव्हीआयपी पद्धतीची सुविधा घेत, देवीदेवतांची दर्शन, भरभक्कम दान, चॅरिटी करत स्वत: धार्मिक, पवित्र आणि प्रामाणिक असण्याचे ढोंग करत असतात. हे सगळे डोळे उघडायला पुरेसे नाही का? सत्य तर हे आहे की आपण झोपले नाही आहोत, सगळे जाणूनबुजून डोळे मिटून पडले आहोत. पण झोपण्याचे नाटक करणाऱ्याला नाही.

बाबांचे सत्य उघडे पडले आहे

फसवी फकिरी आणि परंपरेचे रडगाणेसुद्धा या असत्याचे कारण आहे. आपले पूर्वज बनून जे करत आले आहेत, डोळे मिटून फसवे फकीर बनलेले, आपणसुद्धा त्यांचे अनुकरण करत आहोत. असे करणे आपण आपले कर्तव्य मानू लागलो आहोत. त्यांच्या प्रती आदर बाळगण्याचा एक मार्ग समजतो आहे. त्याच्याशी कोणी वाद घालत नाही. बस मान्य करत चाललो आहोत. थोडे समाधान मिळाले, थोडे चांगले वाटू लागले, असे करताकरता विश्वाससुद्धा बसू लागतो. अगदी तसेच जसे कुलूप ठोकून आपण आरामात फिरायला निघून जातो की आता आपले घर सुरक्षित आहे. त्या कर्मकांडांना, अंधविश्वासाला मान्य करून, त्याचे पालन करून आपल्याला आपोआप स्वत:चे भविष्य सुरक्षित वाटू लागते, बस जसे आपण आपल्या घरातील थोरामोठ्यांना बघतो तसेच आपण कोणताही विचार न करता करत जातो.

अशिक्षितता, अज्ञान आणि तर्काला नाकारणेसुद्धा एक मोठे कारण आहे. मान्य आहे आज शिक्षणाचा फारच वेगाने प्रसार होत आहे. काहींच्या डोक्यात काय आणि कसे निर्माण होऊ लागले आहेत. एखादी व्यक्ती प्रत्येक गोष्टीचे आधी कारण जाणू इच्छिते, मगच मान्य करू इच्छिते. परंतु आजही आपल्या देशातील लोकसंख्या १०० टक्के सुशिक्षित होऊ शकली नाही आहे. मोबाईल, गाडीचा वापर करतात पण बाबांच्या चमत्काराच्या आशेने तिकडे जाणे सोडत नाहीत आणि त्याच्या तावडीत फसत जातात. सत्य साई बाबा, आसाराम बाबू यांच्यासारखे लोक कुठे गेले? त्यांचा खरा चेहरा आज लपून राहिला नाही.

अशिक्षितपणा एक मोठे कारण

जगात असे काहीही नाही आहे, ज्याचे कारण नाही, तर्क नाही. माहीत नसेल तर हा आपला अशिक्षितपणा आणि अज्ञानच आहे. दोन अधिक दोन चारच होतील. तीन अधिक एकसुद्धा चारच होतील. जर हे आपल्याला माहीत नसेल तर याला आपण आपले अज्ञानच म्हणायला हवे. रात्र आणि दिवस कसे होतात? माहित नाही तर काहीही काल्पनिक अंदाज लावत बसा, जसे की एक राक्षस रोज सुर्याला गिळतो किंवा कोणत्याही बिनबुडाच्या कल्पना परंतु त्यामागचे कारण…

एक सत्य नेहमी तसेच राहणार आहे. आपल्याला उशिरा कळले. मोबाईल, टीव्ही डिश, गाडी असो वा विमान उडवण्याचे विज्ञान हे आधीही होते, आपल्यालाच उशिरा कळले. आजही न जाणे किती कला, किती विज्ञानजगत लपलेले आहे. आपण त्यात आपला मेंदू खर्च करू इच्छित नाही.

अशिक्षितांचे सोडा, सुशिक्षितांनीसुद्धा आपली बुद्धी अंधविश्वासाने बनवली आहे. त्यांना बुद्धी वापरून काही समजून घ्यायचे नाही आहे. शिक्षण चांगले नाही, घरून दही खाऊन मंदिरात देवाचे दर्शन घेऊन परीक्षा देऊन येतात, याचा परिणाम त्यांचा त्यानाच कळतो की त्यांना एवढेच मिळू शकते.

अंधविश्वासाने घेरलेले असे लोक आनंदीसुद्धा राहू शकत नाही. अशातश्या शिक्षणाच्या साथीने लोकांनी ज्ञानाचा प्रकाश सर्वात आधी आपल्या आत पसरवायला हवा. काही असेल तर वास्तव काय आहे? कसे आहे? का आहे? हे जाणून घ्यायचा प्रयत्न करा. या सगळयाचे उत्तर जाणून घ्यायचे आहे, मगच मान्य करायचे आहे. आपला खरा विकास आणि उध्दार तिथूनच सुरु होईल.

घरातून पळून जाणं उपाय नव्हे

* डॉ. अनामिका श्रीवास्तव

अशी कोणती समस्या आहे जी मुलीला घर सोडायला भाग पाडते. साधारणपणे सर्व दोष मुलीला दिला जातो, मात्र अशी अनेक कारणं असतात, जी मुलीला   स्वत:वर इतका मोठा अन्याय करण्यास भाग पाडतात. काही मुली आत्महत्येचा मार्गही अवलंबतात. परंतु ज्या जगू इच्छितात, स्वतंत्र होऊ इच्छितात, त्याच परिस्थितीपासून बचाव म्हणून घरातून पळून जाण्याचा मार्ग अवलंबतात. ही त्यांची हतबलता आहे.

आजचा बदलता काळ याचं एक कारण आहे. आज घडतं असं की प्रथम आईवडील मुलींना स्वातंत्र्य देतात, परंतु जेव्हा मुलगी काळासोबत स्वत:ला बदलू पाहाते, तेव्हा ते त्यांना अर्थात आईवडिलांना पसंत पडत नाही.

थोड्याबहुत चुकांसाठी मध्यमवर्गीय मुलींना समजावण्याऐवजी मारझोड केली जाते. घालूनपाडून बोललं जातं, ज्यामुळे मुलीच्या नाजूक भावना दुखावतात आणि ती बंडखोर बनते. घरातील दररोजच्या दोषारोपाने भरलेल्या वातावरणाला त्रासून जाऊन ती घरातून पळून जाण्यासारखं पाऊल नाइलाजास्तव उचलते.

जेव्हा घरातील वातावरणाचा मानसिकरित्या तिला खूप त्रास होऊ लागतो तेव्हा तिला इतर कोणताही मार्ग उमजत नाही. त्यावेळी बाहेरील वातावरण तिला आकर्षित करतं. आईवडिलांचं तिच्यासोबत उपेक्षित वर्तन सहन न होऊन ती या तणावग्रस्त स्थितीतून मुक्तता मिळवण्याचा प्रयत्न करते.

आज मुलामुलींना समान वागणूक दिली जाते. परंतु मध्यमवर्गीय कुटुंबांमध्ये मुलींच्या मुलांशी मैत्री करण्याला संशयी दृष्टिकोनातून पाहिलं जातं. जर एखादी मुलगी एखाद्या मुलाशी बोलत असेल, तर तिच्यावर संशय घेतला जातो. जेव्हा घरच्या मंडळींचे टोमणे ऐकून मुलीच्या भावना दुखावतात तेव्हा तिच्यामध्ये विद्रोहाची भावना जागृत होते; कारण ती विचार करते की ती चुकीची नसतानाही तिच्याकडे संशयी दृष्टीने पाहिलं जातं, मग समाज आणि लोक जसा विचार करतात तसंच आपलं व्यक्तिमत्त्व का बनवू नये? ही विद्रोहाची भावना विस्फोटकाचं रूप धारण करते. परंतु अशा परिस्थितीतही घरच्यांशी सहकार्यपूर्ण वर्तणूक तिची बाहेर वळणारी पावलं थांबवू शकतात, मात्र बऱ्याचदा आईवडिलांची उपेक्षित वागणूकच यासाठी सर्वाधिक जबाबदार असते.

आईवडिलांची मोठी चूक

बहुतेक आईवडील मुलांना समजून घेण्याऐवजी रागावतात. वास्तविक युवावस्था एक अशी अवस्था असते, जिथे मुलांना सर्वकाही नवनवीन वाटतं, त्यांच्या मनात सर्वांना जाणून आणि समजून घेण्याची जिज्ञासा असते. जर त्यांना चांगल्याप्रकारे समजावून सांगितलं तर ते अशी पावलं उचलणार नाहीत; कारण हा वयाचा असा टप्पा असतो, जिथे त्यांना कुणीही कितीही थांबवलं तरी ते थांबत नाहीत.

तारुण्यावस्थेत मनातील प्रत्येक गोष्ट, प्रत्येक इच्छा पूर्ण करण्याचा वेडा ध्यास असतो, जो केवळ आणि केवळ आईवडिलांची सहानुभूती आणि प्रेमळ वागणूकच नियंत्रित करू शकतो. जर आईवडिलांनी असा विचार केला की त्यांच्या रागावल्याने, मारण्याने वा उपेक्षित वर्तणुकीने मुलं सुधारतील तर हा त्यांचा सर्वात मोठा गैरसमज ठरतो.

सहकार्यपूर्ण वर्तणूक आवश्यक

मुलींच्या घरातून पळून जाण्याला त्या स्वत:च जबाबदार आहेत. परंतु यामध्ये आईवडिल आणि बदलत्या काळाचीही प्रमुख भूमिका असते. आईवडील मुलींच्या भावभावना समजून घेण्याचा प्रयत्न करत नाहीत. परंतु आईवडीलांची सहकार्यपूर्ण वर्तणूक अत्यंत जरूरी असते.

मुलींनीही भावनांच्या आहारी जाऊन वा अट्टाहासापायी कोणतेही निर्णय घेणं योग्य नाही. मोठ्यांचं म्हणणं विचारपूर्वक ऐकूनच कोणाताही निर्णय घ्यावा; कारण एका पिढीच्या अंतरामुळे विचारांमध्ये मतभेद असू शकतात. मोठ्यांना विरोध करावा, परंतु त्यांच्या योग्य गोष्टी मान्यही कराव्यात नाहीतर हीच पलायन प्रवृत्ती कायम राहिली तर तुम्ही कल्पना करा की भविष्यात आपल्या समाजाचं स्वरूप काय असेल?

सेक्स लाइफ बनवा पूर्वीसारखं आनंदी

* शिखा जैन

विवेकला अनेक दिवसांपासून पत्नी आशूसोबत लैंगिक संबंध ठेवायचे होते, परंतु आशू कोणता ना कोणता बहाणा करून टाळत होती. दररोजच्या नकाराला कंटाळून शेवटी विवेक रागानेच आशूला म्हणाला की आशू, तुला काय झालंय? मी जेव्हा तुझ्यावर प्रेम करू लागतो, तेव्हा तू कोणता ना कोणता बहाणा करून टाळतेस. कमीत कमी मोकळेपणाने सांग तरी नेमकं काय झालंय?

हे ऐकून आशू रडतच म्हणाली हे सर्व करायला मनच लागत नाही आणि तसंही मूल तर झालं. मग या सर्वांची गरज काय?

हे ऐकून विवेक चकित झाला की त्याच्या पत्नीची कामसंबंधातील रूचि पूर्णपणे संपून गेलीय. असं का झालंय हे त्याला अजिबात समजत नव्हतं. याउलट त्याची पत्नी यापूर्वी या सगळ्या गोष्टींमध्ये खूपच रूची घ्यायची.

ही समस्या फक्त विवेकचीच नाही, तर असे अनेक पती आहेत, जे मध्यमवयात वा मुलं झाल्यानंतर अशा प्रकारच्या समस्यांना तोंड देत असतात.

स्वारस्य कमी का होतं

सेक्सॉलॉजिस्ट डॉ. बीर सिंहचं म्हणणं आहे की अनेकदा पतिपत्नीमध्ये प्रेमाची उणीव नसते, तरीदेखील त्यांच्यामध्ये सेक्सबाबत अडचणी निर्माण होतात. लग्नाच्या सुरुवातीच्या वर्षांमध्ये पतिपत्नीमध्ये सेक्सबाबत आकर्षण असतं, ते हळूहळू कमी होऊ लागतं. घरगुती जबाबदाऱ्या वाढल्यामुळे सेक्सबाबत उदासीनता वाढते. यामुळेच आपापसांत दुरावा वाढू लागतो. या समस्येतून बाहेर पडण्यासाठी पतिपत्नींनी एकमेकांशी आपापले अनुभव शेअर करायला हवेत. स्वत:च्या लैंगिक अपेक्षांबद्दल मोकळेपणाने बोलायला हवं. ज्या कारणांमुळे जोडीदार रूची घेत नाही ती दूर करण्याचा प्रयत्न करायला हवा. ही कारणं प्रत्येक युगुलांची वेगवेगळी असू शकतात. तुम्ही फक्त ती दूर करायला हवीत. मग पाहा पुन्हा पहिल्यासारखे तुम्ही आनंदी व्हाल.

हेदेखील एक कारण

वय वाढण्याबरोबरच एक स्त्री कामक्रीडेत पूर्वीसारखे स्वारस्य का घेत नाही? अमेरिकेत वैज्ञानिक आणि संशोधकांची एक पूर्ण टीम या प्रश्नाचं उत्तर शोधण्यात गुंग झाली. यामध्ये एक महत्त्वाची माहिती समोर आली, जी निश्चितपणे एक स्त्रीच्या सेक्ससंबंधी स्वारस्याचा शोध घेते. खरंतर हा प्रश्न स्त्रीचं वय आणि सेक्ससंबंधित आहे. अनेकांना वाटतं की स्त्रीचं वय तिच्या सेक्ससंबंधी स्वारस्यावर अधिक परिणामकारक ठरतं. असं मानलं जातं की, वय वाढण्याबरोबरच एक स्त्री कामक्रीडेत पूर्वीसारखे स्वारस्य घेत नाही.

खरंतर संशोधनामुळे एक गोष्ट स्पष्ट झाली की मध्यम वयोगटातील स्त्रियांमध्ये संभोगाच्या बाबतीत रूची होणं वा न होणं केवळ वाढत्या वयावर अवलंबून नसतं, तर त्यांच्या जोडीदाराचं आरोग्य कसं आहे? तसंच सेक्समध्ये ते किती रूची घेतात? यावर अवलंबून असतं.

भावनात्मक कारण

सर्वमान्य असलेल्या समजुतीविपरीत हे आढळलं की मध्यमवयीन स्त्रिया सेक्शुअली सक्रिय होण्याबरोबरच अनेक गोष्टींमध्येदेखील त्यांची रूची वाढताना दिसलीए. शोधानुसार ज्या स्त्रिया सेक्समध्ये सक्रिय नसतात त्यामागे कोणतं कारण आहे हे जाणून घेतलं तेव्हा समजलं की अनेक भावनात्मक कारणांमुळे त्यांची सेक्स आणि जोडीदारामधील रूची संपलेली आहे. जोडीदारामधील रूची कमी होणं वा एखाद्या अक्षमतेचा सरळ परिणाम स्त्रियांच्या यौन सक्रियतेवर होतो. अशा स्त्रियादेखील आहेत, ज्यांची सेक्समधील रूची संपण्याची इतर कारणंदेखील आहेत. परंतु त्यांची संख्या कमी आहे.

वयाशी कोणताही संबंध नाही

या शोधात मध्यम वयोगटातील सेक्ससंबंधी प्रत्येक आवडीनिवडीचा समावेश करण्यात आला होता. संशोधनाच्या दरम्यान स्त्रियांचा एक मोठा वर्ग सेक्शुअल अॅक्टिव्हिटीजमध्ये वय वाढण्याबरोबर अधिक सक्रिय होताना आढळला.

संशोधनात हे स्पष्ट समोर आलं की, कोणत्याही स्त्रीची सेक्ससंबंधी सक्रियतेचा तिच्या वयाशी कोणताही संबंध नाहीए. या आधारे मानसोपचारतज्ज्ञ आणि सेक्स सल्लागारांनी याची कारणं आणि सूचनादेखील ठेवल्या आहेत.

* लक्षात ठेवा की तुमचा जोडीदार एखाद्या औषधांच्या साइड इफेक्टमुळेदेखील सेक्समधील रूची हरवू शकतो. जर असं असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

* अनेक स्त्रिया मानसिक दबावामुळेदेखील सेक्समध्ये रस घेत नाहीत.

* मुलांमध्ये अधिक व्यस्त झाल्यामुळे आणि सामाजिक मान्यतांमुळेदेखील स्त्रियांना वाटतं की सेक्समध्ये अधिक रूची घेणं योग्य नाही.

* अनेकदा मुलं झाल्यानंतर स्त्रिया आपल्या शरीराकडे दुर्लक्ष करतात आणि मग स्वत:ला कमी लेखू लागतात. यामुळेदेखील त्या सेक्सकडे दुर्लक्ष करू लागतात.

* वाढत्या वयात कुटुंब आणि कामाच्या वाढत्या जबाबदारीमुळे त्या थकू लागतात आणि सेक्ससाठी त्यांच्यामध्ये पर्याप्त एनर्जीदेखील उरत नाही.

* अनेक स्त्रियांना आपल्या पतीसोबत एकांत हवा असतो आणि असं जर झालं नाही, तर त्यांची सेक्सबद्दलची रूची संपते.

गायनोकॉलॉजिस्ट डॉक्टर अंजली वैशनुसार काही आजारदेखील असतात, ज्यामुळे त्यांची सेक्समधील रूची कमी होते. ड्रग्ज, दारू, धूम्रपान इत्यादींचं सेवन केल्यामुळेदेखील सेक्समधील रूची कमी होते. डायबिटीजचा आजारदेखील स्त्रियांमधील सेक्स ड्राइवला संपवितो. गर्भावस्थेच्या दरम्यान स्त्रियांमध्ये सेक्स ड्राइव कमी होतो, गर्भावस्थेच्या दरम्यान आणि त्यानंतर हार्मोन चेंजमुळे सेक्समध्ये महिला कमी रस घेऊ लागतात. जर डिप्रेशनची समस्या असेल तर त्या कायम त्याच्यामध्येच बुडून राहातात. त्या विचित्र गोष्टींमध्ये स्वत:ची सर्व एनर्जी लावतात, सेक्सबाबत विचार करण्यासाठी त्यांना वेळच मिळत नाही.

अनेक स्त्रिया खूप लठ्ठ होतात. लठ्ठपणामुळे सेक्स करताना त्यांना खूपच त्रास होतो. त्यामुळे त्या सेक्सपासून दूर राहू लागतात.

औषधंदेखील जबाबदार आहेत

मानसोपचार तज्ज्ञांच्या मते, अशी अनेक औषधं आहेत ज्यामुळे सेक्स लाइफवर त्याचा परिणाम होतो. सेक्ससाठीचे गरजेचं हार्मोन्स शरीराची गरज व संदेश मेंदूपर्यंत पोहोचविणारी तत्वं डोपामाइन व सॅरोटोनिन आणि सेक्सचे उत्तेजक भाग इत्यादींच्यामध्ये ताळमेळ साधणं गरजेचं असतं. डोपामाइन सेक्सक्रियेला वाढवतो आणि सॅरोपेनिन त्याला कमी करतो. जेव्हा औषधं हार्मोन्स स्तरात बदल आणतात तेव्हा कामेच्छा कमी होते. पेनकिलर, अस्थमा, ब्लडप्रेशर आणि हार्मोनसंबंधी औषधांनी कामेच्छामध्ये कमी होऊ शकते.

परंतु सेक्स लाइफमध्ये अरूची केवळ औषधांनीच येते असं नाहीए. त्यामुळे जर तुम्हाला सेक्सलाइफमध्ये बदल झाल्याचं जाणवत असेल, तर औषधं बंद करण्यापूर्वी चिकित्सकांचा सल्ला जरूर घ्या.

सेक्समध्ये रूची कशी निर्माण कराल

सेक्समध्ये गरजेचा आहे मसाज. जेव्हा जोडीदाराच्या कामुक भागांना हातांनी हळूहळू तेल लावून मसाज कराल तेव्हा तो त्याच्यासाठी अगदी नवीन अनुभव असेल. तेलाने तुमच्या आणि जोडीदाराच्यामध्ये जे घर्षण निर्माण होतं त्यामुळे प्रेम वाढतं आणि सेक्सची इच्छा जागते. मसाज एक अशी थेरेपी आहे, ज्यामुळे शरीराला आराम मिळण्याबरोबरच तुमचं स्वत:चं नीरसवाणं सेक्स लाइफदेखील पुन्हा पहिल्यासारखं बनू शकतं.

एक्सपेरिमेण्ट्स करू शकता : जर तुमचा जोडीदार सेक्शुअली एक्सपेरिमेण्ट करत नसेल तर फॅण्टसीच्या दुनियेत तुमचं स्वागत आहे. जर तुम्ही सेक्सबाबत उत्तम फॅण्टसी करू शकता तर तुमच्या बेडरूमच्या बाहेर न पडता तुम्ही तुमच्या पार्टनरसोबत जे करू इच्छिता ते फॅण्टसीच्या माध्यमातून अनुभूत करा. तुमची तुमच्या जोडीदाराबद्दलच्या सर्व तक्रारी त्वरित दूर होतील; कारण तुम्हाला तुमचा पार्टनर कल्पनेत सापडलाय.

वारंवार हनीमून साजरा करा : सेक्ससंबंधांत कंटाळा येऊ नये म्हणून पतिपत्नींनी दरवर्षी हनीमूनला जावं आणि याला फिरायला जाणं न म्हणता हनीमूनसाठी जातो म्हणावं. त्यामुळे त्यांच्यामध्ये एक्साइटमेण्ट राहील. जेव्हा हनीमूनसाठी जाल तेव्हा एकमेकांना पूर्वीच्या आठवणींची जाणीव करून द्या. अशाप्रकारे फिरणं आणि हनीमूनबद्दल गप्पा मारल्याने सेक्ससंबंधीच्या आठवणी जाग्या होतील.

सेक्समध्ये नवेपणा आणा : तुमची सेक्स करण्याची पद्धत एकसारखीच आहे का? आणि तुमच्या या पद्धतीला तुमची पत्नी कंटाळलीय का? यासाठी या विषयावर बोला आणि सेक्स करण्याच्या नित्याच्याच पद्धती सोडून नवनवीन पद्धती अमलात आणा. यामुळे सेक्ससंबंधांत एक नवेपणा येईल.

तुमच्या जोडीदाराला वेळ द्या : लग्नाच्या काही वर्षांनंतर काही जोडप्यांना वाटतं की सहवासातील रूची कमी झालीय. सहवास त्यांना एक डेली रूटीनसारखं कंटाळवाणं काम वाटू लागतं. म्हणून सहवासाला डेली रूटीनप्रमाणे घेऊ नका. उलट ते पूर्णपणे एन्जॉय करा. दररोज करण्याऐवजी आठवड्यातून भलेही एकदा करा परंतु ते मोकळेपणाने जगा आणि तुमच्या जोडीदाराला जाणीव करून द्या की हे असं करणं आणि त्याच्यासोबत असणं तुमच्यासाठी किती खास आहे.

सेक्स असं जे दोघेही एन्जॉय करतील : तुम्ही फक्त तुमच्या मनातलंच तुमच्या जोडीदारावर थोपवू नका. उलट सेक्समध्ये त्याची इच्छादेखील जाणून घ्या आणि त्याचा सन्मान करा. ज्या गोष्टींमध्ये तुम्ही कम्फर्टेबल आहात आणि एन्जॉय करू शकाल, ती गोष्ट करा.

नियमित सेक्स करा : ही गोष्ट खरी आहे ती तणाव आणि थकवा यामुळे पतिपत्नीच्या लैंगिक आयुष्यावर वाईट परिणाम होतो. परंतु हेदेखील तेवढंच खरं आहे की सेक्स हेच तुमच्या आयुष्यात निर्माण होणारे दबाव आणि अडचणींवर मात करण्याचं टॉनिक बनतं. म्हणून आठवड्यातून कमीत कमी ३ वेळा सहवास करा. यामुळे सेक्स लाइफमध्ये मधुरता येईल.

एकमेकांबद्दलच्या प्रेमाला पाठिंबा द्या : अनेकदा अनेक जोडप्यांच्या लग्नानंतरची काही वर्षं चांगली जातात; परंतु जसजसा काळ जातो तसतसा कामं व इतर कारणांनी त्यांच्यामध्ये दुरावा वाढतो, त्यांना एकमेकांवर प्रेम करण्याची संधी मिळत नाही. यामुळे त्यांच्यामधील सेक्ससंबंधांमध्ये दुरावा वाढू लागतो. वैवाहिक आयुष्यात उत्पन्न झालेल्या अशा प्रकारच्या समस्यांपासून वाचण्यासाठी आवश्यक आहे ते पतिपत्नींनी एकमेकांशी गप्पा मारण्यासाठी थोडा वेळ काढावा. एकमेकांशी चांगल्या गोष्टी कराव्यात आणि एकमेकांच्या गोष्टी ऐकाव्यात, तक्रारी दूर करण्याचा प्रयत्न करावा. एकमेकांचा सन्मान करावा. यामुळे सेक्स लाइफदेखील अधिक चांगलं होईल.

पुढाकार घ्या : अनेकदा स्त्रिया सेक्सबाबत पुढाकार घ्यायला संकोचतात, त्यामुळे तुम्ही पुढाकार घेण्यात काहीही वाईटपणा नाहीए, उलट तुमचं पुढाकार घेणं एका स्त्रीला सुखद अनुभूती मिळते. जर मुलं लहान असतील तर सेक्स लाइफमध्ये अडचणी येत राहातात आणि स्त्रिया एवढ्या मोकळ्या आणि रिलॅक्सदेखील राहू शकत नाहीत. अशावेळी मुलं झोपण्याची वाट पाहाण्यापेक्षा उत्तम म्हणजे जेव्हा संधी मिळेल तेव्हा प्रेमात हरवून जा.

फिटनेसचीदेखील काळजी घ्या : उत्तम सेक्स लाइफसाठी शारीरिक व मानसिकरित्या फिट राहाणंदेखील गरजेचं आहे. यासाठी समतोल आहार घ्या. थोडाफार व्यायाम करा. पुरेपूर झोप घ्या. सिगारेट, दारूचं सेवन करू नका.

कल्पना करा : सेक्स करतेवेळी तुम्हाला एखादा दुसरा पुरुष वा मग एखाद्या बॉलीवूड अॅक्टरची कल्पनादेखील उत्तेजित करत असेल आणि सेक्सचा आनंद वाढवत असेल तर असं करा. यासाठी मनात कोणत्याही प्रकारची अपराधी भावना आणू नका. असं करणं चुकीचं नाहीए. कारण सर्वांची सेक्स करण्याची आणि त्याबाबत विचार करण्याची पद्धत वेगळी असू शकते.

फ्रेश मूडमध्ये आनंद घ्या : पतिपत्नी जर दोघे वर्किंग असतील, व्यस्त असतील, रात्री उशिरा येत असतील, तर त्यांचं सेक्स लाइफ तसं डिस्टर्ब असतं. स्त्रियांना या गोष्टी एखाद्या ओझ्यासारख्या वाटतात. त्यामुळे त्या थकलेल्या असतील तर त्यांच्यावर जबरदस्ती करू नका. सकाळी उठून फ्रेश मूडमध्ये सेक्सचा आनंद घ्या.

सेक्सी संवाद चांगले असतात : सेक्ससाठी मूड बनविण्यासाठी काहीही करू शकता. तुम्हाला वाटत असेल की तुमचं डर्टी टॉक्स आणि डार्क फॅण्टसी ऐकून तुमच्या पार्टनरला आवडणार नाही, त्यामुळे तुम्ही या गोष्टी जर शेअर करत नसाल तर असं अजिबात नाहीए. खरंतर प्रत्येक जण आपल्या पार्टनरकडून अशा गोष्टी ऐकण्यासाठी आतुर असतो. त्यामुळे न संकोचता आपल्य पार्टनरसोबत अशा गोष्टी शेअर करा.

गुढीपाडवा

* नम्रता विजय पवार

गुढीपाडवा म्हणजे मराठी नववर्षाचा पहिला दिवस. महाराष्ट्रात मराठी नववर्षाचं स्वागत पारंपारिक पद्धतीने साजरं केलं जातं. दारोदारी रांगोळ्या काढून, दारी तोरण लावून, गुढी उभारून, नवीन कपडे तसंच गोडाधोडाचा स्वयंपाक करून,एकमेकांना नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा देऊन, घरातील मोठ्यांचा आशीर्वाद घेऊन गुढीपाडवा साजरा केला जातो.

निसर्ग आणि गुढी

मराठी चैत्र महिन्यापासून हिवाळ्याची थंडी कमी होऊन उन्हाळा वाढायला लागतो. याच सुमारास पानगळ संपून झाडांना नवीन पालवी फुटते. म्हणूनच चैत्र महिन्यातील पहिला दिवस म्हणजेच गुढीपाडवा हा सृष्टीच्या निर्मितीचा पहिला दिवस मानला जातो. भर उन्हात हि हिरवीगार झाडे मनाला थंडावा देतात.

यादिवशी विजयाचं प्रतीक म्हणून दारोदारी गुढी उभारली जाते. गुढी उभारण्याची प्रथा अतिशय प्राचीन आहे. गुढी उभारण्यासाठी बांबू किंवा कळकाची काठी कोमट पाण्याने स्वच्छ करून या काठीला सर्वप्रथम चंदनाचा लेप आणि हळदीकुंकू लावले जाते. काठीच्या वरच्या बाजूस नवीन वस्त्र, चाफाच्या फुलांचा हार, साखरेची माळ, कडुलिंबाची पाने आणि चांदी वा तांब्याचा गडू उपडा ठेवला जातो.

मागील वर्षाच्या कटू आठवणी संपवून नवीन वर्षाची सुरुवात गोडाने केली जाते. संध्याकाळी गुढीची पूजा करून ती उतरवली जाते.

परंपरा आणि पोशाख

गुढीपाडवा हा दिवस मराठी माणसांसाठी खूप महत्वाचा दिवस मानला जातो. नववर्षाची सुरुवात दाराला आंब्याच्या पानांचे तोरण, रांगोळी काढून, गुढी उभारून, नवीन पारंपारिक पोशाख घालून तसंच घरी पारंपारिक पदार्थ बनवून केली जाते. यादिवशी घरातील पुरुष धोतर-कुर्ता, सदरा-लेंगा, कुर्ता-पायजमा परिधान करतात तर स्त्रिया पारंपरिक नऊवारी साडी, खण साडी, पैठणी परिधान करतात. घरातील लहान मुली खास खणाचे, काठपदराचे परकर पोलके घालतात. पारंपारिक दागिने, हिरव्या तसंच सोन्याच्या बांगड्या, पाटल्या, गोठ, तोडे, बाजूबंद, हार, बोरमाळ, ठुशी आणि सर्वात महत्वाचं म्हणजे नाकात पारंपरिक नथदेखील घालतात.

गुढीपाडवा आणि शोभायात्रा

आपल्या देशातील सण हे नेहमीच सर्व जातीधर्मातील लोकांना एकत्रित आणण्याचं काम करतात. त्यात मराठी माणसे विशेष उत्सवप्रिय आहेत. सण सोबत मिळून साजरे करण्यात त्यांना विशेष आनंद मिळतो. गुढीपाडवा हा सण महाराष्ट्राबरोबरच आंध्र प्रदेशातदेखील साजरा केला जातो. परंतु महाराष्ट्रात या सणाचे खास आकर्षण असते ते म्हणजे शोभायात्रा. संपूर्ण महाराष्ट्रभर यादिवशी शोभायात्रांचं आयोजन केल जातं. यामध्ये कोणत्याही राजकीय हस्तक्षेप नसतो. सर्वसामान्य माणसं उत्साहाने या शोभायात्रांचं आयोजन करतात. विविध सामाजिक,शैक्षणिक देखावे उभारून जनजागृती केली जाते.

या शोभायात्रांमध्ये तरुणाई सर्वाधिक संख्येने सहभागी होते. अनेक तरुणी खास पारंपारिक म्हणजेच नऊवारी, पैठणी, खण साड्या, पारंपारिक दागिने, डोक्यावर फेटा बांधून, गॉगल लावून मोटार बाईक वरून या शोभायात्रांमध्ये सहभागी होतात. तर तरुण मुले कुर्ता पायजमा आणि फेटे परिधान करून सहभागी होतात. केशरी फेट्यांसोबतच काठपदर आणि बांधणी फेटेदेखील परिधान केले जातात. मुंबई, पुणे, ठाणे, नाशिक, नागपूरसारख्या शहरांमध्ये या शोभायात्रा काढल्या जातात. मुंबईतील गिरगाव, लालबाग, परेल, दादर तर ठाणे, डोंबिवली, बदलापूर सारख्या ठिकाणी या शोभायात्रा पहायला विशेष गर्दी होते. सामाजिक संदेश आणि पारंपारिक वेशातील तरुण तरुणी या शोभायात्रेतील विशेष आकर्षण असतात.

होली स्पेशल :या होळीला रंगीत पक्वान्नांची मेजवानी घ्या

– नीरा कुमार

होळीचा सण जवळ आला आहे आणि तुम्ही अजूनही द्विधावस्थेत आहात की सणासाठी कोणती पक्वान्नं बनवावीत आणि कोणती नाही, तर अजिबात घाबरू नका. या होळीला तुम्ही कमी वेळेत कमी कॅलरी असलेली पक्वान्नं बनवून एका वेगळ्या अंदाजात सादर करा आणि होळीची मजाही घ्या आणि इतरांची प्रशंसाही मिळवा.

* अलीकडे लोक कमी गोड खातात. म्हणून कर्ड पुडिंग बनवा. घट्ट दह्यामध्ये थोडी पिठीसाखर, चिमूटभर जायफळ पावडर, वेलची पावडर, काही बारीक चिरलेली फळं आणि रोस्ट केलेले व लहान लहान तुकडे केलेले ड्रायफ्रूटस घालून लहानलहान वाट्यांमध्ये घालून सकाळीच फ्रिजमध्ये ठेवून द्या. खायला अगदी चविष्ट आणि ढटपट बनवले जाणारे पुडिंग तयार आहे. आता घरात कोणीही पाहुणा आला की फ्रिजमधली तयार वाटी काढा आणि प्लास्टिकचा चमचा व नॅपकिन देऊन सर्व्ह करा.

* हवं तर तुम्ही कर्ड पुडिंगसारखंच कस्टर्डही बनवू शकता. त्यामध्ये थोडीशी मलई मिसळली तर कस्टर्ड खाण्यात आणखीनच चविष्ट लागतं. त्याच्यावर चॉकलेट सॉस किंवा स्ट्रॉबेरी सॉसही तुम्ही घालू शकता.

* मिल्क पावडर आणि पनीरद्वारे घरामध्येच तुम्ही खाण्याची बर्फीही बनवू शकता. यापासून मिठाई बनवा आणि मग टूथपिकमध्ये लावूनच सर्व्ह करा.

* हवं तर तुम्ही फ्रूट स्टिकही तयार करू शकता. यासाठी तुम्ही तुमच्या आवडीचं फळ घ्या आणि समान आकारात कापून ते टूथपिकमध्ये लावा.

अतिशय लो कॅलरी डिश तयार आहे

* लहान मिनी इडली पिवळ्या, हिरव्या, लाल आणि पांढऱ्या रंगात तयार करा. मग एका एका स्टिकमध्ये ४-४ इडली लावा आणि ते एका मोठ्या कॅसरोलमध्ये ठेवा. सोबतच चटणीही झाकून ठेवा आणि मग येणाऱ्या पाहुण्यांना गरम गरम सर्व्ह करा.

* जाडसर कागदाचे लहान लहान कोन बनवा. कांदा, काकडी, टोमॅटो आणि बटाटा बारीक चिरून एका वेगळ्या कॅसरोलमध्ये ठेवा, त्याचबरोबर चटणीही ठेवा. जे कोणी पाहुणे येतील त्यांच्या हातात एक-एक कोन टेकवा.

* स्प्राउट सलाडमध्ये सर्व प्रकारच्या सिमलामिरची, कांदा इत्यादी मिसळून लहानलहान इकोफ्रेंडली प्लास्टिकच्या बाउल्समध्ये ठेवा. पाहुणे आल्यावर शेंगदाण्याचं कूट त्यावर भुरभुरून प्लास्टिकच्या चमच्यासहित सर्व्ह करा.

* जलजीरा बनवून ठेवा. मग ते पेपर ग्लासमध्ये सर्व्ह करा. चहा द्यायचा असेल तर आधीच बनवून थर्मासमध्ये ठेवा. शिवाय जर थंडाई द्यायची असेल तर तीही तुम्ही सर्व्ह करू शकता.

* मिनी बटाटा दही चाट बनवा. बटाटे उकडून सोलून घ्या. हिंगजिऱ्याची फोडणी द्या. मग ती घुसळलेल्या दह्यामध्ये घाला. त्यात थोडीशी सुंठपावडर, मीठ, मिरची आणि भाजलेलं जिरं मिसळा. बाउलमध्ये सर्व्ह करा. चारी बाजूला थोडीशी पापडी घालून आलू भुजिया भुरभुरवून सर्व्ह करा.

* अशाच प्रकारे तुम्ही दही पॅटिस बनवू शकता.

* बाजारात तयार इडलीचं पीठ सहज मिळतं. ते तुम्ही रात्रभर एका गरम ठिकाणी ठेवा. सकाळी ते आंबल्यावर त्यामध्ये किसलेलं गाजर, लाल, पिवळी आणि हिरवी सिमला मिरची आणि कोथिंबीर मिसळा आणि मग आप्पेपात्रांत फ्राइड इडली तयार करून चटणीसोबत सर्व्ह करा.

* बाजारातून इन्स्टण्ट ढोकळ्याचं पाकीट विकत आणा आणि सांगितल्याप्रमाणे मिश्रण तयार करा. मग इडली स्टॅण्डमध्ये थोडं थोडं मिश्रण घालून ढोकळा तयार करा आणि त्यावर फोडणी टाका. इडली स्टाइल ढोकळा तयार आहे.

* तुम्ही फ्रूट कॅनेट्सही तयार करू शकता. ब्रेड टोस्टरमध्ये रोस्ट करा, मग त्याचे चौकोनी किंवा गोल तुकडे कापून घ्या. त्यावर घट्ट दही लावा आणि किवी ठेवा, मग पुन्हा दही लावा आणि डाळिंबाचे दाणे भुरभुरवून सर्व्ह करा.

* तुम्ही घरातच बेक्ड करंजी बनवू शकता. खवा नसेल तरी हरकत नाही, २ कप दुधाच्या पावडरीमध्ये अर्धा कप दूध घाला आणि नॉनस्टिक कढईमध्ये शिजवा, झटपट खवा तयार होईल.

* तुम्ही जर बाजारातून बुंदीचे लाडू आणि लहान गुलाबजाम आणले असतील तर बुंदीचे लाडू फोडून घ्या. मग थोडं थोडं बुंदीचं मिश्रण घेऊन त्याच्यामध्ये एक गुलाबजाम ठेवून ते गोल करा आणि दोन तास फ्रिजमध्ये ठेवा. मग बाहेर काढून सुरीने मधोमध कापा. टू इन वन लाडू तयार आहे.

* बेक करून तुम्ही समोसेही बनवू शकता. हे लोकांना खूप आवडतात. तुमच्याजवळ जर ओव्हन किंवा एयरफ्रायर असेल तर त्यातच तुम्ही ते कमी तापमानात ठेवा, समोसे कुरकुरीत आणि क्रिस्पी बनतील.

* अलीकडे लोक पूर्ण करंजी खात नाहीत. म्हणून अर्धी करंजी तुम्ही नॅपकिनमध्ये गुंडाळून ठेवा.

* एका ट्रेमध्ये नॅपकिन, पेपर प्लेट्स, ग्लास, बाउल्स, चमचे इत्यादी आधीच ठेवून घ्या. पाणी पिण्यासाठी वेगळे ग्लास आणि पाण्याचा जग ठेवा. एका जुन्या सुती धोतराचे किंवा ओढणीचे लहानलहान तुकडे फाडून घ्या आणि कोणालाही काही देण्यापूर्वी हात पुसूनच द्या. लक्षात ठेवा, तुमचे रंगीत हात खाद्यपदार्थांना लागता कामा नये. इतरांनाही हात पुसण्यासाठी ओला आणि सुका कपडा द्या, म्हणजे रंगीत पक्वान्नांच्या मेजवानीची गंमत येईल. एक डस्टबीनही जवळ ठेवा ज्यामध्ये पेपर प्लेट्स, कप्स आणि कपडे टाकता येतील.

बना टेक्नोस्मार्ट मॉम

– गरिमा पंकज

घरगुती कामं असो किंवा नातीगोती सांभाळणं असो, मुलांचा गृहपाठ करून घ्यायचा असो किंवा प्रेमळ आईचे कर्तव्य पार पाडायचे असो, नव्या तंत्रज्ञानाचा हा नवा काळ प्रत्येक क्षण खास बनवतो.

एकीकडे स्मार्ट फोनमुळे तुम्ही सुंदर फोटो काढून कधीही कुठेही सोशल साईट्सवर अपलोड करू शकता, तर प्रिंटरच्या मदतीने सजावटीसाठी रंगबेरंगी डिझाइन्सच्या प्रिंट काढून आपली कला सादर करू शकता.

गृहिणींसाठी किती उपयोगी

ऑफिस असो किंवा घर, तंत्रज्ञान प्रत्येक क्षेत्रात महिलांसाठी सुविधा घेऊन आले आहे. फक्त गरज आहे हे समजून वापरून पहाण्याची. तंत्रज्ञानाबद्दल बोलायचे तर हा काळ सध्याचा तंत्रज्ञानाचा सुवर्णकाळ म्हटला पाहिजे.

एनर्जी सप्लायर अॅन्ड पॉवरद्वारे काही काळापूर्वी युकेच्या ५७७ वयस्कर महिलांवर केल्या गेलेल्या अभ्यासानुसार महिला साधारणत: एका आठवड्यात १८.२ तास घरकामांमध्ये घालवतात व या कामांमध्ये क्लिनिंग, व्हॅक्यूमिंग, शॉपिंग व कुकिंग इ.चा अंतर्भाव आहे. याउलट ५ दशकांपूर्वी हेच प्रमाण ४४ टक्के प्रति आठवडा होते.

घरगुती कामांमध्ये लागणारा कमी वेळ घटत आहे कारण नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर केला जात आहे.

एक काळ होता जेव्हा महिलांचा सर्व वेळ जेवण बनवण्यात, मुलांना सांभाळण्यात आणि घरगुती कामे आवरण्यात व्यतित होत असे. पण आज काळ बदलला आहे. नव्या तंत्रज्ञानामुळे घरगुती महिलासुद्धा पटापट कामं संपवून आपल्या वाचलेल्या वेळेचा सदुपयोग करत आहेत. आज स्वयंपाक करण्यासाठीही इलेक्ट्रॉनिक व इतर अनेक प्रकारचे गॅझेट्स उपलब्ध आहेत. त्यामुळे वेळेची बचत होऊ शकते.

कुकर, रोटीमेकर, डिशवॉशर, टचस्क्रीन इंडक्शन, ओव्हन अशी कितीतरी उत्पादने आहेत, ज्यांनी किचनची कामं सोपी केली आहेत. तसेच फुल्ली ऑटोमॅटिक वॉशिंग मशिन, व्हॅक्यूम क्लिनर अशी उत्पादने घरातील कामे अधिक वेगाने करण्यास मदत करतात. यामुळे अधिक सहजतेने उत्तम काम होते. पण या सर्व वस्तू व्यवस्थित वापरता यायला पाहिजेत.

तंत्रज्ञान समजणे आवश्यक

दिल्लीच्या मनीषा अग्रवाल, ज्या गृहिणी आहेत, त्या सांगतात, ‘‘मी सर्व प्रकारचे तंत्रज्ञान माहीत करून घेते. कोणतंही नवं तंत्रज्ञान आलं की ते समजून घेण्याचा मी प्रयत्न करते. त्यामुळे गृहिणी असूनही मी घराबाहेरीलसुद्धा वरवरची सर्व कामे करते. उदा. बँकेची सर्व कामे जसे एफडी, डीडी वगैरे बनवणे, अपडेट करणे, क्रेडिट/डेबिट कार्ड्सचा वापर करून ट्रान्झक्शन करणे, ऑनलाइन तिकिट बुक करणे, आधारला पॅन कार्ड लिंक करणे, एलआयसीचे प्रिमियम भरणे वगैरे. प्रत्येक ठिकाणी कामे कॉम्प्यूटराइज्ड व ऑनलाइन होऊ लागली आहेत. मी सहजतेने ती कामे करते.

‘‘खरंतर, महिलांना तांत्रिक ज्ञान असणे गरजेचे आहे. त्यांना कॉम्प्युटर हाताळता आला पाहिजे. गॅझेट्सच्या तांत्रिक बाबींची समज असायला पाहिजे. तेव्हाच ती स्मार्ट स्त्री बरोबरीनेच हुशार आईसुद्धा बनू शकते.

‘‘मुलांचा गृहपाठ मलाच करवून घ्यायचा असतो. त्यांना अशा प्रकारचे प्रोजक्ट्स मिळतात, जे कॉम्प्यूटर आणि प्रिंटरशिवाय अशक्य असतात. कॉम्प्युटरद्वारे साहित्य तयार करावे लागते. एमएस पॉवर पॉइंट, एमएस पेंट, एमएस वल्ड वगैरेवर काम करावे लागते. मग प्रोजेक्ट तयार करून प्रिंटरमधून कलर प्रिंटआउट काढावे लागतात. या सर्वांसाठी कॉम्प्युटर आणि त्याच्या सॉफ्टवेअरशी परिचित असावे लागते.

‘‘मला तर असे जाणवले आहे की महिला तांत्रिक बाबतीत हुशार असेल तर ती फक्त पति व मुलांचीच मदत करू शकत नाही तर ओळखीचे परिचित व नातेवाईकांचीही मदत करू शकते.’’

स्वावलंबी होत आहेत महिला

आज तंत्रज्ञानाने आपल्याला इतक्या सुविधा दिल्या आहेत की एका टचने आपण मैलो न् मैल दूर असलेल्या व्यक्तिशीही संवाद साधू शकतो. स्मार्टफोन हातात असेल तर कितीही दूर असणाऱ्या आपल्या परिचितांना किंवा तज्ज्ञांना आपण आपली समस्या सांगून समाधान मिळवू शकतो.

स्क्रीनशॉट आणि व्हॉट्सअॅपद्वारे फोटो पाठवून प्रत्येक माहिती शेअर केली जाऊ शकते. याचाच परिणाम म्हणजे महिला घरपरिवार, मुलं वा ऑफिसशी सबंधित कुठल्याही समस्या स्वत: सोडवण्यासाठी समर्थ बनू शकल्या आहेत.

कुठेही जाणे झाले सोपे

जर महिलांना एकटे किंवा मुलांसोबत कुठे जाणे गरजेचे असेल तरी टेन्शनचे काही कारणच नाही. ऑनलाइन तिकिट सहजतेने बुक करून त्या पुढचा प्लान बनवू शकता. हल्ली तर असे अॅप्स आले आहेत, ज्याद्वारे ५ ते १० मिनिटात कॅब घरी बोलावली जाऊ शकते. गूगल मॅपच्या सहाय्याने जगातील कुठल्याही कोपऱ्यात सहज पोहोचता येते. कुठल्याही प्रकारच्या असुरक्षिततेच्या भावनेशिवाय महिला भ्रमंती करू शकतात. कारण तंत्रज्ञानाने स्मार्टफोनमध्ये असेही अॅप्स दिले आहेत, जे त्यांची सुरक्षित यात्रा सुनिश्चत करतात.

नव्या पर्यायांची वाढती शक्यता

महिला स्मार्टफोनमुळे फेसबुक वगैरेच्या सहाय्याने त्यांच्या शाळा कॉलेजच्या मित्रमैत्रिणींच्या संपर्कात राहू शकतात. त्यामुळे त्यांना करिअरमध्ये पुढे जाण्यासाठी वेगवेगळ्या पर्यायांची माहिती मिळू शकते. त्यामुळे मेंदूला चालना मिळते. आजकाल महिला घरातूनही फ्रिलान्सींग कामे करू लागल्या आहेत. वेबसाइट्स बनवू लागल्या आहेत. बिझनेस करू लागल्या आहेत. या सर्व गोष्टींची सकारात्मक बाजू ही आहे की महिला स्मार्ट आणि अॅक्टिव्ह बनण्याबरोबरच स्वावलंबीसुद्धा बनत आहेत.

जबाबदाऱ्या सांभाळण्याचे सामर्थ्य

लेखिका व समाजसेविका कुसुम अंसल म्हणतात, ‘‘जगाने जरी २१व्या शतकात पदार्पण केले असले तरी आजही भारतात बहुंताशी महिला कुटुंबाशी संबंधित घरगुती कामे आणि वेगवेगळ्या जबाबदाऱ्यांशी जोडल्या गेल्या आहेत. पुरुषांच्या तुलनेत त्या कमी तर्कसंगत आणि कुशल समजल्या जातात. पण आता तंत्रज्ञानाच्या विकासामुळे या रूढीवादी बाधा पार केल्या जाऊ लागल्या आहेत. आजच्या स्त्रिया स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि कॉम्प्युटर वगैरे सहजतेने अॅक्सेस करू शकतात. त्या यूट्यूबसारख्या सोशल मिडिया प्लॅटफॉर्म्सवर वेगवेगळ्या ट्यूटोरिअल्स मार्फत शिकून आपली योग्यता वाढवू शकतात, जेणेकरून आपले हित व जबाबदाऱ्या त्या समर्थपणे पेलू शकतील.

‘‘असं नाही की महिलांसाठी तांत्रिक ज्ञान समजून घेणं अवघड आहे व त्यांना याची समज नाही. त्यांना वाटले तर त्या या क्षेत्रात पुरूषांपेक्षा कितीतरी यशस्वी होऊ शकतात. हल्लीच रिटे्रवोद्वारा केल्या गेलेल्या गॅजेटोलॉजी टीएम स्टडीनुसार महिला ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक प्रॉडक्ट्सबद्दल पुरुषांपेक्षा जास्त माहिती ठेवतात आणि पुरूषांना याबाबतीत भ्रम आहे की त्यांना अधिक माहिती आहे.

स्त्रियांनी हे समजून घ्यायला हवे की आपले कुटुंब व मुलांना प्रत्येक क्षेत्रात पुढे जाण्यासाठी आणि सफल बनवण्यासाठी गरजेचे आहे की त्यांनी स्वत:ही स्मार्ट बनावे. टेक्नोसॅव्ही वूमन बनून त्यांनाही मार्गदर्शन करा.’’

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें