कथा * रवी चांदेकर
ट्रेन नवी दिल्ली रेल्वे स्टेशनवर पोहोचणार होती. साक्षी आपलं सामान आवरत होती. तिनं स्वत:चे केस व्यवस्थित केले. चेहरा स्वच्छ पुसला. नवऱ्यालाही आवरून घ्यायला सांगितलं. तेवढ्यात तिचं लक्ष त्याच्या शर्टकडे गेलं. ‘‘हे काय? कसला डाग पडलाय शर्टवर?’’ तिनं विचारलं.
‘‘अगं, काल रात्री जेवताना सांडलंय काहीतरी,’’ तो खजील होऊन म्हणाला.
साक्षी एका मध्यमवर्गीय कुटुंबातली मुलगी. सावळी पण अत्यंत आकर्षक. नवरा सौरभ सरकारी नोकरीत साधा क्लार्क होता. लग्नाला पंधरा वर्षं झाली होती. एक मुलगा होता तेरा वर्षांचा.
साक्षीच्या गावात एकच सरकारी कॉलेज होतं. गावातील अन् आसपासच्या कसब्यातील गरीब, श्रीमंत, मध्यमवर्गीय अशा सर्वच थरातील मुली तिथंच शिकायच्या. गावातील सर्वात श्रीमंत व्यापाऱ्याची मुलगी कामिनीही साक्षीच्याच वर्गात होती. खरंतर आर्थिक दृष्टीनं कामिनी मोठ्या शहरातल्या कॉलेजात शिकू शकली असती. पण घरातून तिला बाहेर गावी पाठवण्याची परवानगी नसल्यानं तिनं इथंच शिकायचं ठरवलं.
एकाच वर्गात, एकाच कॉलेजात असल्यानं साक्षी व कामिनीची खूपच छान मैत्री होती. कॉलेजव्यतिरिक्त वेळ मिळेल तेव्हा दोघी एकत्र असायच्या. त्यांच्या मैत्रीचं घरच्यांना अन् गावातील लोकांनाही कौतुक होतं.
ग्रॅज्यूएट झाल्या झाल्या कामिनीला एक चांगलं स्थळ सांगून आलं अन् ती लग्न करून सासरी दिल्लीला निघून गेली.
साक्षीचं लग्न ठरण्यात सर्वात मोठी अडचण त्यांची आर्थिक परिस्थिती होती. सोनं, हुंडा, मानपान त्यांना गरीबीमुळे शक्य नव्हतं अन् पैशाशिवाय चांगलं स्थळ मिळत नव्हतं. शेवटी एकदाचं साक्षीचंही लग्न ठरलं. गावातलंच सासर मिळालं. लग्नानंतर दोघां मैत्रिणींची ताटातूट झाली. कामिनी दिल्लीला असेल एवढंच साक्षीला माहीत होतं. पण पत्ता वगैरे काहीच ठाऊक नव्हता. कामिनीच्या वडिलांनीही इथला व्यापार व्यवसाय आवरून दिल्लीलाच मोठ्या प्रमाणात व्यवसाय सुरू केला होता. आता माहेरच या गावात नाही म्हटल्यावर कामिनी तरी मुद्दाम वाकडी वाट करून इकडे कशाला येणार? त्यामुळेच दुरावा जास्त जाणवत होता.
साक्षीचा नवरा सरकारी नोकरीत होता, पण साधा कारकून होता. बेताच्या उत्पन्नात ती कसाबसा संसार रेटत होती. सकाळ व्हायची, दुपार व्हायची, रात्र व्हायची, दिवसामागून दिवस असेच कंटाळवाणे जात होते. साक्षीला या नीरस आयुष्याचा कंटाळा आला होता. काहीतरी बदल, कुठला तरी प्रवास असं तिला हवं होतं. अशावेळी तर तिला कामिनीची खूपच आठवण यायची. मनात यायचं, कामिनी श्रीमंतीत, दिल्लीसारख्या ठिकाणी किती मजेत राहत असेल. लग्नाला चौदा वर्षं झाली. एवढ्या अवधीत साक्षीला कामिनीची काहीही माहिती मिळाली नव्हती. कॉलेजमधल्या सोबत शिकणाऱ्या मुलींपैकी कधी कुणी गावी माहेरी आल्या तर भेटायच्या.
