* राजेश शर्मा
गोष्टीचे महत्त्व समजल्यानंतर योग्य दिशेने चालत हे कार्य सहज केले जाऊ शकते. जर आपल्या मुलास बालपणातच बचतीचे महत्त्व समजले असेल तर तो आपल्या आयुष्यातील मोठयाहून मोठया समस्येस सहज सामोरे जाऊ शकेन. जे पालक बालपणातच आपल्या मुलांमध्ये बचत करण्याची सवय रुजवतात, ते त्यांचे भविष्य सुरक्षित करतात. बचतीचे महत्त्व समजल्यानंतर त्यांना पैशाचे मूल्य माहित होते आणि नंतर त्यांच्या खर्च करण्याच्या पद्धतीमध्ये आमूलाग्र बदल होतो. आजच आपल्या मुलांना याविषयीची शिकवण देण्यास प्रारंभ करा.
पैशाचे मूल्य समजावून सांगा : महागाईच्या या युगात मुलांना पैशाचे मूल्य माहित असणे महत्वाचे आहे. आपण त्यांना समजावून सांगावे की पैसे कमवण्यासाठी आपण दिवसभर खूप मेहनत करता. त्यांना हेदेखील पटवून देण्याचा प्रयत्न करा की त्यांच्या मागणीच्या पूर्ततेसाठी आपण दिवसातून बरेच तास पैसे जमविण्यासाठी राबता. तसेच त्यांना हेही समजावून सांगा की पैशाचा अपव्यय करण्याची सवय त्यांना कर्जाच्या सापळयात अडकवू शकते.
प्रत्येक मागणी पूर्ण करू नका : प्रत्येक पालक आपल्या जिवापेक्षा आपल्या मुलांवर अधिक प्रेम करतात आणि त्यांची प्रत्येक इच्छा पूर्ण करू इच्छितात. परंतु आपल्या मुलांनी शिस्तीत रहावे आणि कष्टाने मिळवलेल्या पैशाचे मूल्य समजावे असे आपणास वाटत असेल तर त्यांच्या प्रत्येक लहान-मोठया मागणीची त्वरित पूर्तता करणे त्यांच्या भविष्यासाठी योग्य ठरणार नाही. जर आपण असे पालक असाल, जे आपल्या मुलांची प्रत्येक लहान-मोठी मागणी त्वरित पूर्ण करतात, तर आपल्याला आपली सवय बदलण्याची आवश्यकता आहे, कारण नंतर आपली ही वृत्ती आपल्याच मुलांसाठी एक समस्या बनू शकते. ते हट्टी बनू शकतात, अनुशासनहीन होऊ शकतात, आपल्या गरजांवर नियंत्रण न ठेवल्यामुळे ते गुन्हेगारी कारवायांमध्ये अडकू शकतात. आपण मुलांना लहानपणापासूनच गरज आणि ऐषो-आरामामध्ये फरक करायला शिकवायला हवे.
मुलांना पिगी बँक द्या : आपल्याकडे येणारे पाहुणे माघारी परतांना निश्चितपणे आपल्या मुलांना पैसे देत असतील. मुलांना त्यांच्या नानी, आजी, काका आणि मामाकडूनही थोडे-फार पैसे मिळतच असतात. तुम्हीही त्यांना पॉकेटमनी देता. आपली मुले हा पैसा वाचवतात की सर्व खर्च करतात? जर मुले पैसे वाचवत असतील, तर निश्चिंत रहा, त्यांचे भविष्य सुरक्षित आहे, परंतु जर सर्व पैसे मौजमजेत किंवा आवडीच्या वस्तू खरेदी करण्यात उधळत असतील तर ही सवय त्यांच्यासाठी भविष्यात धोकादायक ठरू शकते. जर आपणास वाटत असेल की आपल्या मुलांनी पैसे वाचवणे शिकावे तर लहानपणापासूनच त्यांना पैशाचा योग्य वापर करण्यास शिकवा. त्यांना सांगा की काही पैसे खर्च करा आणि काही बचत करा. बचतीबद्दल आकर्षित करण्यासाठी आपण त्यांना कार्टून कॅरेक्टरची पिग्गी बँक खरेदी करून द्या. पिग्गी बँकेत पैसे टाकत राहिल्यामुळे बचत करण्याची सवय सहज विकसित केली जाऊ शकते.
