* नीरा कुमार
छोंक म्हणजे डाळ, दही, कढीपत्ता, कोरडी भाजी, पुलाव, खिचडी आणि काही स्नॅक्ससाठी देखील टेम्परिंग वापरली जाते. छोणक अन्नाला चवदार तर बनवतेच पण ते आरोग्यदायीही आहे.
टेम्परिंग प्रामुख्याने दोन प्रकारे लागू केले जाते. प्रथम डाळ, कारले, ताक, कोरडी भाजी, ढोकळा, खांडवी इत्यादी तयार अन्न शिजवल्यानंतर आणि दुसरे शिजवण्यापूर्वी भाज्या, पुलाव, खिचडी इत्यादीमध्ये घालून.
या दोन्ही पद्धतींची चव आणि चव वाढते, तसेच ते आरोग्यासाठीही फायदेशीर असते.
चला, जाणून घेऊया वेगवेगळ्या तडक्यांची :
सकाळी लवकर आणि आरोग्य
तडका किंवा ड्रेसिंगसाठी आपण ज्या गोष्टी वापरतो त्या आपल्या आरोग्यासाठीही फायदेशीर असतात. सकाळी टोमॅटोबद्दल बोलायचे तर रक्ताशी संबंधित आजार जसे की दातांमधून रक्त येणे, त्वचेवर लाल पुरळ येणे, हिरड्यांना सूज येणे इत्यादीपासून आराम मिळतो.
हिंग बद्धकोष्ठता दूर करते आणि अन्न पचण्यास मदत करते. अजवाइन गॅस निर्माण करणाऱ्या गोष्टींना प्रतिबंध करते.
लाल मिरची कोलेस्टेरॉलपासून संरक्षण करते. सांधेदुखीवर कलोंजी, मेथी दाणे अतिशय उपयुक्त आहेत.
मेथी दाणे पचनशक्ती वाढवण्यासोबतच संसर्गापासूनही बचाव करतात. मधुमेहासाठी आयुर्वेदातही त्याचा उपयोग सांगितला आहे.
बडीशेप श्वासाच्या दुर्गंधीपासून आराम देते. तसेच ते पचनासाठी योग्य आहे. लसणात अँटिऑक्सिडेंट, अँटीबॅक्टेरियल आणि अँटीसेप्टिक गुणधर्म आढळतात. रक्तदाब, कोलेस्टेरॉल कमी करण्यासाठी आणि हृदयासाठी खूप फायदेशीर आहे.
- कढीचा खास तडका
करीची चव टेम्परिंगपेक्षा वेगळी बनते. कढी 4 लोकांसाठी बनवली आहे, म्हणून 1 टीस्पून तेलात 1 टीस्पून जिरे फोडा. नंतर 1/2 टीस्पून मेथी दाणे आणि 1 टीस्पून मोहरी घाला. त्यानंतर 1/2 टीस्पून ठेचलेल्या लाल मिरच्या आणि 3 पूर्ण लाल मिरच्या तळून घ्या. नंतर चिमूटभर हिंग पावडर आणि 10-12 कढीपत्ता भाजून करीमध्ये घाला. जेवताना बोटे चाटत राहतील.
- टोमॅटो प्युरी, हिंग, मिरची आणि जिरे यांचे टेम्परिंग
हे टेम्परिंग प्रामुख्याने अरहर, धुली मूग, उडीद धुळी, पंचमेल डाळ, संपूर्ण कडधान्ये इत्यादीमध्ये वापरा. फक्त हिंग, जिरे, अख्ख्या लाल मिरच्या आणि लाल मिरच्या देशी तुपात किंवा रिफाइंड तेलात घालून तळून घ्या आणि १/२ कप प्युरी ४ लोकांच्या डाळीत घालून डाळीत टेम्परिंग घाला. डाळीचा रंग तर छान लागेलच, त्याच बरोबर टोमॅटो प्युरीमुळे डाळ अधिक चविष्ट होते.
