*गरिमा पंकज
अलीकडेच इकॉनॉमिस्ट सुरज जेकॉब आणि अँथ्रोपोलॉजिस्ट श्रीपर्णा चट्टोपाध्याय यांनी केलेल्या अभ्यासानुसार भारतात जवळपास १४ लाख लोक घटस्फोटीत आहेत. हे एकूण लोकसंख्येच्या ०.११ टक्के आहे आणि विवाहित लोकसंख्येच्या साधारण ०.२४ टक्के आहे. आश्चर्याची गोष्ट ही आहे की वेगळे झालेल्या लोकांची संख्या घटस्फोटीतांपेक्षा ३ पट जास्त आहे. पुरुषांच्या तुलनेत घटस्फोटीत आणि पतिपासून वेगळया राहणाऱ्या महिलांची संख्या कितीतरी जास्त आहे. पुरुष अनेकदा दुसरा विवाह करतात उलट घटस्फोटीत महिला एकटया राहतात.
लव्हमॅरेज असो वा अरेंज्ड मॅरेज, अनेकदा परिस्थिती अशी निर्माण होते की सुरूवातीला एकमेकांवर अतिशय प्रेम करणारे पतिपत्नीसुद्धा दूर होतात. प्रेमाच्या धाग्यांनी बनलेले हे पतिपत्नीचे नाते जेव्हा अचानक तुटते, तेव्हा भावनिक दृष्टया हळवे असलेले स्त्री-पुरुष अत्यंत संतापलेले असतात. लक्षात घ्या की लग्नाच्या वेळी तुमचा जोडीदार जवळ असूनही दूर आहे असे जाणवते का? त्याच्या मिठीत असूनही तुम्हाला पूर्वीप्रमाणे प्रेमाची जाणीव होत नाही? जोडीदार कारणं सांगून दूर जाण्याचा प्रयत्न करत आहे का? जर असे असेल तर सांभाळा आणि तयार राहा कोणत्याही परिस्थितीचा सामना करायला. तुम्ही दोघेही लक्षात ठेवा काही अशा गोष्टी आहेत, ज्या तुमचं नातं कमकुवत होत असल्याकडे इशारा करत आहेत :
जवळ असूनही एकमेकांसोबत नाहीत
ऑफिसमधून आल्यावर तुम्ही भले एकाच खोलीत बसले असाल, पण एक व्यक्ती आपल्या लॅपटॉप वा कम्प्युटरवर आणि दुसरा टीव्ही वा मोबाईलमध्ये व्यस्त असेल, पार्टीत सोबत गेले असाल, पण एकजण या कोपऱ्यात तर दुसरा दुसऱ्या कोपऱ्यात मित्रांसोबत व्यस्त असेल तर याचाच अर्थ एकत्र एखाद्या कार्याचा आनंद घेण्याएवजी आपापल्या जगात व्यस्त राहू लागला असाल तर हा तुमच्या वाढत्या दुराव्याचा परिणाम आहे.
भांडणे सोडून दिले आहे
जर तुम्ही एकमेकांशी भांडणे सोडून दिले आहे तर हेसुद्धा वाढत्या दुराव्याचे लक्षण आहे. जर भांडणानंतर तुम्ही दोघे त्या विषयावर काहीच चर्चा करत नसाल वा जोडीदाराचे म्हणणे ऐकून घ्यायला तयार नसाल तर असे वर्तन नाते तुटण्याकडे इशारा करते. अनेकदा जोडप्यांमध्ये होणारे भांडण त्यांच्यातील जवळीक वाढवायचे काम करते. पण असे तेव्हा होते, जेव्हा दोघे भांडणाच्या मुळापर्यंत पोहोचतात आणि एकमेकांची बाजू ऐकून आणि समजून घेऊन मनातील कलूषित भाव दूर करण्याचा प्रयत्न करतात. पण अशा प्रकारचा प्रयत्न केला जात नसेल तर समजून घ्या की वेगळे व्हायची वेळ आली आहे.