घराबाहेरील फर्निचर खरेदी करण्यापूर्वी या 5 गोष्टी जाणून घ्या

* गृहशोभिका टिम

घरासाठी फर्निचर खरेदी करणे हे एक जबाबदार काम आहे. जर तुम्ही तुमच्या घरानुसार फर्निचर खरेदी केले नाही तर तुम्हाला नंतर समस्यांना सामोरे जावे लागेल. मिसफिट फर्निचर जंक बनते, पैशाचा अपव्यय. तुम्ही तुमच्या घरासाठी बाहेरचे फर्निचर खरेदी करणार आहात का? त्यामुळे फर्निचर खरेदी करण्यापूर्वी थोडी काळजी घ्या. फर्निचर खरेदी करण्यापूर्वी स्वतःला हे 5 प्रश्न विचारा…

  1. तुम्ही खरेदी केलेले फर्निचर वापराल का?

सर्वप्रथम स्वतःला विचारा की तुम्हाला आणि तुमच्या घराला फर्निचरची गरज आहे का? घरात काही फर्निचर असणं आवश्यक आहे. पण आपण आपल्या घरात काही फर्निचर गरजेशिवाय आणतो. त्यामुळे आधी हे बघा की तुमच्या मनात असलेल्या फर्निचरची तुमच्या घरात गरज आहे का?

  1. तुम्ही नियमितपणे फर्निचर साफ करू शकता का?

तुमच्याकडे दिवसभर इतके काम असते की तुम्ही स्वतःला वेळ देऊ शकत नाही. अशा परिस्थितीत घराबाहेरील फर्निचर रोज स्वच्छ करण्यासाठी तुम्हाला वेळ मिळेल का? घराबाहेरील फर्निचर घराबाहेर असेल, याचा अर्थ ते अधिक घाण होईल आणि दररोज साफसफाईची आवश्यकता असेल.

  1. तुमचे फर्निचर आणि कुशन वॉटरप्रूफ आहेत का?

हवामान कधी बदलेल हे सांगता येत नाही. त्यामुळे तुमचे फर्निचर आणि कुशन वॉटरप्रूफ असणे महत्त्वाचे आहे. जेणेकरुन तुमच्या गाद्या अवकाळी पावसात ओल्या होण्यापासून सुरक्षित राहतील आणि तुमच्या फर्निचरला पावसामुळे जास्त नुकसान होणार नाही.

  1. तुम्ही तुमचे लाकडी फर्निचर 6 महिन्यातून एकदा पॉलिश करू शकाल का?

लाकडी फर्निचरला पॉलिश करणे खूप महत्त्वाचे आहे. हळूहळू ते त्यांची चमक गमावू लागतात. त्यामुळे वेळोवेळी लाकूड किंवा इमारती लाकडाचे फर्निचर पॉलिश करणे महत्त्वाचे आहे. लाकूड फर्निचरची निवड करा जर तुम्ही त्यावर वेळ घालवू शकत असाल तरच.

  1. तुम्ही फिकट झालेले फर्निचर वापरू शकाल का?

बाहेरच्या फर्निचरलाही अतिनील किरणांचा सामना करावा लागेल. अतिनील किरणांमुळे फर्निचर कोमेजते. जर तुम्ही प्लास्टिकचे फर्निचर घेत असाल तर काळ्या रंगाचे फर्निचर निवडणे शहाणपणाचे आहे. लाल आणि पिवळ्या रंगाचे फर्निचर फार लवकर फिकट होते. पांढऱ्या रंगाचे फर्निचर एक दर्जेदार लुक तर देतेच पण ते लवकर घाण होते.

गृहिणी ही सुपर वुमन आहे

* मोनिका अग्रवाल

आजच्या काळात बायकोने नोकरी केली पाहिजे तरच घर नीट चालेल असा समज वाढत आहे. महागाईबरोबरच गृहिणींचे काम नोकरदार लोकांच्या बरोबरीचे मानले जात नाही हे एक कारण आहे. अलीकडेच एका प्रकरणावर सुनावणी करताना सर्वोच्च न्यायालयाने मोठी टिप्पणी केली आहे. नोकरी करून पगार मिळवणाऱ्या जोडीदारापेक्षा गृहिणीचे काम कमी नसते, असे सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्टपणे म्हटले आहे. न्यायालयाने गृहिणीच्या योगदानाचे वर्णन ‘अमूल्य’ असे केले आहे.

तुम्ही तुमचे काम पैशाने तोलू शकत नाही

या प्रकरणाच्या सुनावणीदरम्यान न्यायमूर्ती केव्ही विश्वनाथन आणि न्यायमूर्ती सूर्यकांत यांच्या खंडपीठाने सांगितले की, कुटुंबाची काळजी घेणाऱ्या महिलेला विशेष महत्त्व आहे. कुटुंबासाठी त्यांच्या योगदानाचे मूल्यमापन पैशाच्या दृष्टीने करता येत नाही. मोटार अपघात प्रकरणातील दाव्यावर सुनावणी करताना न्यायालयाने ही टिप्पणी केली.

हे प्रकरण आहे

खरे तर 2006 मध्ये उत्तराखंडमधील एका महिलेचा रस्ता अपघातात मृत्यू झाला होता. ती ज्या गाडीतून प्रवास करत होती तिचा विमा उतरवला नव्हता. जेव्हा कुटुंबाने विम्याचा दावा केला तेव्हा न्यायाधिकरणाने महिलेचा पती आणि अल्पवयीन मुलाला अडीच लाख रुपयांची भरपाई देण्याचा निर्णय घेतला. कुटुंबाच्या म्हणण्यानुसार, न्यायाधिकरणाने महिलेला मिळणाऱ्या विम्याची रक्कम कमी लेखली होती.

कुटुंबाने आणखी भरपाई मागितली

न्यायाधिकरणाच्या या निर्णयाला उत्तराखंड उच्च न्यायालयात आव्हान देण्यात आले. मात्र, उच्च न्यायालयाने ही याचिका फेटाळून लावली. उच्च न्यायालयाने न्यायाधिकरणाचा निर्णय योग्य असल्याचे सांगितले. महिला गृहिणी होती, त्यामुळे आयुर्मान आणि किमान अंदाजित उत्पन्नाच्या आधारे नुकसान भरपाईचा निर्णय घेण्यात आला. न्यायाधिकरणाने आपल्या निर्णयात संबंधित महिलेचे उत्पन्न रोजंदारी कामगारापेक्षा कमी असल्याचे मानले होते, त्यानंतर कुटुंबाने हे प्रकरण सर्वोच्च न्यायालयात नेले.

असे सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे

या प्रकरणाच्या सुनावणीदरम्यान, सर्वोच्च न्यायालयाने उच्च न्यायालयाच्या दृष्टिकोनावर नाराजी व्यक्त केली ज्यामध्ये महिलेचे अंदाजे उत्पन्न इतर नोकरदार व्यक्तींच्या तुलनेत कमी मानले गेले. न्यायालयाने म्हटले आहे की, गृहिणीचे उत्पन्न हे नोकरदार व्यक्तीपेक्षा कमी कसे मानले जाऊ शकते? आम्ही हा दृष्टिकोन योग्य मानत नाही. या प्रकरणी सुप्रीम कोर्टाने सहा लाख रुपयांची भरपाई देण्याचे आदेश दिले.

सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे की, कोणत्याही गृहिणीचे अंदाजे उत्पन्न तिचे काम, परिश्रम आणि त्यागाच्या आधारे मोजले जावे. गृहिणीचे कार्य मोजले तर हे योगदान अमूल्य आहे. सुप्रीम कोर्टाने 6 आठवड्यांच्या आत कुटुंबाला पैसे देण्याचे निर्देश देताना म्हटले आहे की, गृहिणीचे मूल्य कधीही कमी लेखू नये.

करोडो गृहिणींना मान मिळाला

सुप्रीम कोर्टाचा हा निर्णय आणि टिप्पणी म्हणजे भारतातील त्या करोडो स्त्रिया ज्या निःस्वार्थपणे आपल्या कुटुंबाची काळजी घेण्यात रात्रंदिवस गुंतल्या आहेत, अशा गृहिणी ज्या स्वतःची पर्वा न करता संपूर्ण कुटुंबाच्या आरोग्याची काळजी घेतात त्यांना आदरांजली वाहण्यासारखे आहे. ज्यांना वर्षभरात सुट्टी मिळत नाही. 2011 च्या जनगणनेनुसार, भारतातील सुमारे 159.85 दशलक्ष महिलांनी सांगितले की घरगुती काम हे त्यांचे प्राधान्य आहे. तर पुरुषांची संख्या केवळ ५.७९ दशलक्ष होती.

रोज ७ तास घरातील काम करते

आयआयएम अहमदाबादच्या अभ्यासानुसार, भारतातील महिला आणि पुरुष यांच्यात कामाच्या वेळेत फार मोठा फरक आहे. देशातील 15 ते 60 वर्षे वयोगटातील महिला दररोज सरासरी 7.2 तास घरातील कामात घालवतात. या कामासाठी त्यांना कोणतेही मानधन दिले जात नाही. तर पुरुष अशा कामात दिवसाचे २.८ तास घालवतात.

केवळ महिलाच सहन करत नाहीत घटस्फोटाचा त्रास

* सुनीता शर्मा

बदलत्या सामाजिक रूढींमुळे वैवाहिक जीवनातील पवित्र मूल्येही कमी होत चालली आहेत. त्यामुळेच गेल्या दशकात घटस्फोटांच्या संख्येत आश्चर्यकारक वाढ झाली आहे.

काही दशकांपूर्वी घटस्फोट घेण्यासाठीचा पुढाकार आणि हिंमत फक्त पुरुष वर्गात असायची, पण आजच्या स्त्रीक्रांती म्हटल्या जाणाऱ्या युगात घटस्फोटासाठी पुढाकार घेण्याचे धाडसही स्त्रियांमध्ये येऊ लागले आहे. आजची आर्थिकदृष्टया स्वतंत्र, खुल्या विचारसरणीची, सजग स्त्री पतीच्या अवास्तव मागण्यांपुढे अजिबात तयार नाही.

हेच कारण आहे की, सडत चाललेले लग्न आणि बिघडलेल्या नात्याच्या गुदमरून टाकणाऱ्या दुर्गंधीतून बाहेर पडून मोकळया आकाशात श्वास घेण्याचे धाडस करून ती स्वत:हून वेगळे राहण्याचा निर्णय घेत आहे. आजच्या स्त्रीला तिचे व्यक्तिमत्व विकसित करून स्वत:चे अस्तित्व निर्माण करायचे आहे.

लग्नाच्या बंधनात ज्याप्रमाणे दोन शरीरं आणि दोन जीव एकत्र येतात आणि त्यांची सुख-दु:खं आपापसात वाटली जातात, त्याचप्रमाणे घटस्फोटाच्या रूपात घडलेल्या या शोकांतिकेचे दुष्परिणाम दोघांवरही तितकेच जाणवतात.

साधारणपणे, घटस्फोटित महिलेच्या दु:खाची चर्चा लोकांच्या ओठांवर दीर्घकाळ राहाते, परंतु पुरुषांना आतून रडताना क्वचितच कोणी पाहिले असेल. स्वत:वर  झालेल्या अत्याचाराचा उल्लेख वाटेल तिथे करून स्त्रीला सहानुभूती मिळवता येते, पण पुरुष हे अश्रू पिऊन मूक बसण्याच्या प्रयत्नात अधिकच एकाकी होत जातो. त्याच्या पत्नीने त्याला नाकारले आहे, एवढेच नाही तर त्याला तिच्या आयुष्यातून हाकलून दिले आहे, हे स्वीकारणे त्याच्यासाठी सोपे नसते.

घटस्फोटानंतरचे पहिले ६ महिने

मानसशास्त्रज्ञांच्या मते, ‘‘जर पत्नीने घटस्फोट घेतला तर पतीचा अहंकार दुखावला जातो. माणूस कितीही गर्विष्ठ आणि हट्टी असला तरीही तो थोडासा संवेदनशील असेल तर त्याच्यासाठी घटस्फोटानंतरचे पहिले ६ महिने अत्यंत वेदनादायी ठरतात.’’

भारतीय वातावरणात, पुरुष अशा प्रकारे वाढले आहेत की, त्यांना लहानपणापासूनच आज्ञाधारक राहण्याची सवय लावली जाते तर ज्या स्त्रीला त्याने आपल्या जीवनात आणले तीच त्याला महत्त्व न देता निघून गेली, हे स्वीकारणे त्याच्या पौरुषत्वासाठी खूप कठीण होऊन बसते.

पुरुष शारीरिकदृष्टया स्त्रीपेक्षा बलवान असला तरी भावनिकदृष्टया तो अत्यंत दुबळा आणि एकटा पडतो, त्यामुळेच घटस्फोटासारखा निर्णय स्त्रीला तिच्या कुटुंबाच्या जवळ आणतो तर पुरुष घटस्फोटानंतर कौटुंबिक संबंधांपासून दूर जातो. त्याचा नात्यांवरचा विश्वास उडतो.

मनोधैर्याचे खच्चीकरण

प्रत्येक व्यक्तीच्या आत एक मूल दडलेले असते. हे मूल घटस्फोटित पुरुषाला हे मान्य करू देत नाही की त्याची पत्नी त्याला सोडून गेली आहे. हे सत्य नाकारण्यासाठी तो रुसणे, रागावणे, अगदी स्वत:वर प्राणघातक हल्ला करणे, असा बालिशपणा करून सर्वांना स्वत:कडे आकर्षित करण्याचा प्रयत्न करतो. कालांतराने, जेव्हा त्याचे मन हे मान्य करते की त्याची पत्नी त्याला सोडून गेली आहे, त्यानंतर त्याचा राग वाढत जातो. हा राग कधी कधी त्याला स्वत:चे नुकसान करण्यासारखे निर्णय घेण्यास भाग पाडतो.

असा पुरुष भविष्याबाबत उदासीन होतो. सत्याचा सामना करण्यास घाबरतो आणि स्वत:हून अमली पदार्थ किंवा मद्याच्या आहारी जातो. तासनतास स्वत:ला खोलीत कोंडून घेऊन स्वत:मध्येच हरवून जातो, जगापासून पळून जाऊ इच्छितो. त्याचे मनोबल ढासळते आणि कार्यक्षमता जवळजवळ शून्य होते.

अशी अनेक प्रकरणे आहेत जिथे पुरुष या मानसिक छळामुले नैराश्याच्या प्रचंड अधीन जातात आणि स्वत:चे बरे-वाईट करून घेतात. त्यामुळे सुरुवातीच्या काळात त्यांनी एकटेपणा टाळून आपल्या कुटुंबासोबत आणि नातेवाईकांत जास्त वेळ घालवला पाहिजे.

वर्षं उलटत जातात

समजूतदार आणि स्वाभिमानी पुरुष या मानसिक छळातून मुक्त होण्याचा प्रयत्न करतात. अशा परिस्थितीत ते अनेकदा मानसशास्त्रज्ञांकडेही जातात. ते आपल्या कामावर लक्ष केंद्रित करून आपले जीवन सुरळीतपणे करण्याचा सर्वतोपरी प्रयत्न करतात, पण जीवनातील निराशा आणि आत्मविश्वासाचा अभाव कायम असतो. ते प्रत्येक नात्याकडे संशयी नजरेतून पाहतात आणि त्यांच्या मनातील स्त्रियांबद्दलचा आदर कमी होतो.

घटस्फोटाच्या क्षणांची कडू चव आणि लग्नाचे काही सोनेरी क्षण अजूनही मनाच्या कुठल्यातरी कोपऱ्यात जिवंत असतात, जे कधी कधी वेदना वाढवतात. ते कोणत्याही प्रकारचे भावनिक नाते टाळतात आणि हा नको असलेला घटस्फोट त्यांच्या मनात भविष्यातील नातेसंबंधांबद्दल एक विचित्र भीती निर्माण करतो.

नवीन जीवनाची सुरुवात

घटस्फोटित महिलेला तिच्या मित्रांकडून आणि नातेवाईकांकडून जितके प्रेम, आदर आणि काळजी आवश्यक असते तितकेच पुरुषांनाही ते हवे असते. अशा नाजूक काळात एखाद्या मित्राने किंवा जवळच्या नातेवाईकाने त्याला मनापासून मदत केली तर तो या मानसिक तणावावर मात करू शकतो आणि पूर्ण आत्मविश्वासाने आयुष्याला नवी दिशा देऊ शकतो.

नैराश्यातून पूर्णपणे बाहेर पडायला त्याला सुमारे दीड-दोन वर्षे लागतात. अनेकदा जागरूक पुरुषही उपचारासाठी येतात. जसजसा पुरुषातील आत्मविश्वास पुन्हा येऊ लागतो तसतशी त्याची कार्यक्षमताही वाढू लागते आणि त्याच्या आयुष्याप्रती असलेल्या आशा पुन्हा पल्लवित होतात.

अशा परिस्थितीत सामाजिक आणि कौटुंबिक मागण्यांमुळे पुरुष पुन्हा लग्न करण्यास तयार होतो, पण घटस्फोटित पुरुषाला पुन्हा संसार करणे फार कठीण असते, कारण स्त्रिया पुरुषांवर जास्त संशय घेतात. कसून चौकशी केल्याशिवाय त्यांना घटस्फोटित पुरुषाशी लग्न करायचे नसते.

जीवन कधीच संपत नसते

भूतकाळ विसरून भविष्याकडे पाहा. ‘परिवर्तन किंवा बदल हेच जीवनाचे प्राथमिक सत्य आहे’ या बोधपर सूत्राचे पालन करा. तुमच्या उणिवा सुधारा आणि पुन्हा नव्या नात्याच्या दिशेने पाऊल टाका. तुम्हाला पुन्हा लग्न करायचे नसले तर तुमच्या चांगल्या कर्माने आयुष्याला नवा आयाम द्या.

कौटुंबिक हिंसाचार कायद्यासारखे कायदे पतींना अधिक घाबरवतात आणि ते सामान्य जीवन जगू शकत नाहीत. घटस्फोटित पुरुषांना कुटुंब आणि मित्रांच्या पार्टीसाठी फक्त औपचारिक आमंत्रण दिले जाते. त्यांना कोणी येण्यासाठी आग्रह करत नाही. त्यांची आई आणि बहीणही त्यांनाच दोष देऊ लागतात तर वडील आणि भाऊ स्वत:ला दूरच ठेवतात. अनेकदा असे पुरुष दुसरी स्त्री शोधण्यासाठी ऑनलाइन शोध सुरू करतात आणि त्यामुळे अडचणीत येऊ शकतात, त्यातून बाहेर पडणे सोपे नसते.

घटस्फोटित पुरुषाने लग्न केले तरी  त्याच्या नव्या पत्नीला तिने त्याच्यावर खूप मोठे उपकार केल्याचा अभिमान वाटतो. ती माहेरहून येताना कमी आणते आणि जास्त मागते. समाजात अजूनही इतक्या घटस्फोटित स्त्रिया नाहीत की, आपल्या आवडीची कोणीतरी सहज मिळेल.

तर कमी किंमतीत मिळेल टूर पॅकेज

* पारूल भटनागर

जर तुम्हीही कुठेतरी फिरायला जाण्याचा विचार करत असाल, जेणेकरून निवांत क्षण घालवता येतील, पण त्यासाठी स्वत:च टूरचे नियोजन करायचे की टूर पॅकेज घ्यायचे, या संभ्रमात तुम्ही असाल तर दोन्ही गोष्टी योग्यच आहेत, पण या दोघांपैकी कोणताही पर्याय निवडण्यापूर्वी तुम्ही कोणत्या प्रसंगी, कधी, कोणासोबत आणि कसे फिरायला जाण्याचा विचार करत आहात, हे समजून घेणे फार महत्वाचे आहे.

त्यामुळेच आम्ही तुम्हाला काही अशा गोष्टींची माहिती करून देत आहोत, ज्या लक्षात घेऊन तुम्ही तुमच्या टूरचे नियोजन करताना, एकतर स्वत: टूरची योजना आखू शकता किंवा त्यासाठी संपूर्ण टूर पॅकेज घेऊ शकता. चला तर, जाणून घेऊया कोणता पर्याय कधी आणि कसा सर्वोत्तम ठरेल.

हनिमून टूर

लग्न आणि त्यानंतर हनिमूनला जाण्याचे नियोजन हा प्रत्येक जोडप्यासाठी वेगळा आणि रोमांचक अनुभव असतो, कारण ही वेळ पुन्हा फिरून येत नाही आणि त्यावेळेस एकमेकांसोबत घालवलेले क्षण कायम आठवणीत राहतात. त्यामुळेच तुम्हाला तुमची हनिमून टूर आरामदायी आणि तणावमुक्त करायची असेल, तर टूर पॅकेज घेणे तुमच्यासाठी योग्य ठरेल.

यामध्ये तुम्हाला घेऊन जाणे आणि परत आणून सोडणे, तुम्ही जाण्यासाठी ठरवलेल्या ठिकाणाची माहिती देणे, निवास, खाणे इत्यादींचा समावेश असतो, जेणेकरून तुम्हाला कशाचीही काळजी करण्याची, उगाचच भटकण्याची गरज नाही आणि तुम्ही तुमच्या जोडीदारासोबत संपूर्ण टूरचा आनंद लुटू शकता, पण याऐवजी तुम्ही स्वत: टूर बुक केल्यास सर्व काही व्यवस्थित असेलच, परंतु त्यासाठी तुम्हाला खूप मेहनत करावी लागेल आणि गंतव्यस्थानावर पोहोचल्यानंतर शोधाशोध करावी लागेल. कधीकधी घाईगडबडीत किंवा तुमच्या जोडीदाराला कोणताही त्रास होऊ नये म्हणून तुम्ही तिथे जाऊन महागडे हॉटेल, सोबतच इतर सर्व महाग गोष्टी बुक करता, जे तुमचा वेळ तर वाया घालवतातच, पण तुमच्या खिशावरही भार टाकतात.

म्हणूनच, पॅकेज बुक करणे चांगले. फक्त लक्षात ठेवा की, नेहमी एका विश्वासार्ह साइटवरून पॅकेज घ्या, कारण त्यात पैसे आधी भरावे लागतात.

भेट दिलेल्या ठिकाणांना पुन्हा भेट देण्याची तयारी

समजा तुम्ही मनालीला एकदा तुमच्या मित्रांसोबत भेट दिली असेल, पण आता तुम्ही तुमच्या कुटुंबासोबत त्याच ठिकाणाला भेट देण्याचा विचार करत असाल, तर अशावेळी तुम्ही स्वत: टूर प्लॅन करू शकता, कारण ते ठिकाण तुम्ही चांगल्या प्रकारे बघितलेले असेल, त्यामुळे तिथे कसे आणि कोणत्या मार्गाने जायचे, याची तुम्हाला कल्पना असेल.

जिथे तुम्ही मजेत, आरामात राहू शकाल आणि जे तुमच्या खिशाला परवडणारे असेल, अशा ठिकाणी तुम्ही राहू शकता. याशिवाय तिथे अॅडवेंचर अर्थात साहसी ठिकाणे पाहायची की नाहीत, तिथे थेट जायचे की एजंटच्या माध्यमातून, हेही तुम्हाला माहीत असेल.

तुम्हाला या सर्व गोष्टी माहीत असल्यामुळे तुम्ही स्वत: टूरचे नियोजन करणे, जास्त चांगले ठरेल. यामुळे तुम्ही फिरायचा चांगल्या प्रकारे आनंद घेऊ शकाल.

अचानक आखलेला बेत

जर तुम्ही अचानक कुठेतरी आणि तेही कुटुंबासोबत फिरायला जाण्याचा विचार करत असाल, तर टूर पॅकेज घेणे तुमच्यासाठी योग्य ठरेल. त्यामुळे तुम्हाला जास्त धावपळ करावी लागणार नाही, सोबतच टूर व्यवस्थापक तुमच्यासाठी सर्व नियोजन करून ठेवतील. यात वाहतूक, निवास, खाण्यापिण्याची व्यवस्था, तिथली सर्व ठिकाणे दाखवणे आदींचा समावेश असेल.

यामुळे तुम्ही तुमच्या कुटुंबासोबत फिरायला जायचे अचानक ठरवले असेल तरी फिरण्याचा आनंद घेऊ शकाल, कारण या टूरच्या नियोजनासाठी तुम्हाला काहीही करण्याची गरज नाही, फक्त आधी पैसे भरा, मग पाहा टूरचा व्यवस्थापक सर्व सुविधा देण्यासाठी हजर असेल.

याउलट जर तुम्ही अचानक तुमच्या मित्रांसोबत फिरायला जाण्याचा विचार करत असाल तर तुम्ही त्यासाठी स्वत:हून टूरचे नियोजन करू शकता, कारण जेव्हा मित्र एकत्र असतात तेव्हा गोष्टी व्यवस्थापित करण्यास फारशी अडचण येत नाही. राहण्याची, जेवणाची व्यवस्था, भेट देण्यासाठी ठिकाणे शोधणे, या सर्वांची व्यवस्था करणे सर्वजण एकत्र असल्यामुळे फारसे कठीण होत नाही. थोडी अडचण आलीच तरी मित्रांसोबत हे सगळं सांभाळणं फारसं अवघड नसते.

विविध ठिकाणांना भेट

जर चंदिगड, शिमला, मनाली इत्यादी ठिकाणी जाण्याची तुमची योजना असेल आणि तुम्ही स्वत:हून वेगवेगळी ठिकाणे बुक केलीत, तर ते महागडे ठरेल, सोबतच त्या सर्व ठिकाणी जाणेही थोडे अवघड होईल. याउलट तुम्ही त्या सर्व ठिकाणांसाठीचे टूर पॅकेज घेतले तर तिथे जाणेही सोपे होईल आणि दुसरे म्हणजे तुम्ही काहीसे स्वस्तात फिरू शकाल.

टूर पॅकेजवाले एकाच वेळी विविध ठिकाणांच्या भेटीसाठी बरेच कमी पैसे घेतात, पण तेच जर तुम्ही तेथे स्वत:च नियोजन करुन जायचे ठरवले तर ते थोडे दगदगीचे होईल, शिवाय थोडेसे महागडेही पडेल.

त्यामुळे विविध ठिकाणांना एकाच वेळी भेट देण्यासाठी तुम्ही टूर पॅकेजच घ्या, पण जर पैशांचा प्रश्न नसेल तर तुम्ही स्वत:ही टूर बुक करू शकता, कारण स्वत: बुकिंग करण्याचा फायदा असा होतो की, तुम्ही तुमच्या पद्धतीने मजा करू शकता, सोबतच तुमच्या आवडीनुसार कुठे राहायचे, कुठे खायचे, हे सर्व स्वत:ला हवे तसे ठरवून फिरण्याचा आनंद घेऊ शकता.

सुरक्षितता आणि सुसंवाद

समजा, जर तुम्ही भारताबाहेर फिरायचा विचार करत असाल तर सर्व काही स्वत:हून करण्याऐवजी एखाद्या चांगल्या संस्थेकडून टूर पॅकेज बुक करा, कारण अशा प्रकारे तुम्ही अनेक लोकांसोबत एकत्र जाल, त्यामुळे आणखी मजा येईल, शिवाय सुरक्षिततेच्या दृष्टिकोनातूनही ते योग्य ठरेल. याउलट  स्वत: टूरचे नियोजन केल्यास सुरक्षेचा प्रश्न निर्मण होईल.

टूर पॅकेज घेतल्यास तुम्हाला संवाद साधण्यासाठीही जास्त अडचण येणार नाही, अन्यथा तुम्ही फिरण्याची मजा घेण्याऐवजी तिथली भाषा समजून घेण्यातच अडकून पडाल, जे तुमच्या संपूर्ण टूरची मजाच बिघडवून टाकेल.

महिला दिन विशेष

आश्मीन मुंजाल,  कॉस्मेटोलॉजिस्ट

*  गरिमा पंकज

आपल्या घराच्या पहिल्या मजल्यावरील एका खोलीतून २५ वर्षांपूर्वी आश्मीन मुंजाल यांनी ‘आश्मीन ग्रेस’ नावाचे पार्लर सुरू केले. हळूहळू महिलांना ते आवडू लागले आणि त्यामुळेच पार्लरचा विस्तार होत गेला आणि पहिल्या मजल्यावरील इतर खोल्यांमध्येही पार्लरचे काम सुरू झाले. ८ वर्षांनंतर प्रथमच साऊथ एक्सच्या कमर्शिअल मार्केटमध्ये त्यांनी पार्लर उघडले आणि त्याला ‘आश्मीन मुंजालस अंपायर ऑफ मेकओव्हर’ असे नाव दिले,  मागणी वाढत गेली आणि लोक युनिसेक्स सलूनची मागणी करू लागले. त्यावेळी त्यांनी ‘स्टार सलून प्रायव्हेट लिमिटेड’ या नावाने स्वत:ची कंपनी नोंदणीकृत केली,  जिथे त्या कंपनीच्या संचालक होत्या आणि इतर भागीदार होते. त्यानंतर २०१० मध्ये त्यांनी स्टार सलूनमध्ये ‘स्टार अकॅडमी’ सुरू केली,  जिथे लोकांना सुंदर बनवण्याचे शिक्षण दिले जाऊ लागले. अशाप्रकारे, केवळ एका खोलीतून सुरू झालेले पार्लर आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे सलून बनले.

आश्मीन मुंजाल यांना आतापर्यंत अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांच्या हस्ते कौशल्य विकासासाठी पुरस्कार मिळाले. उपराष्ट्रपती एम. वैकय्या नायडू यांच्याकडूनही त्यांचा सन्मान करण्यात आला. त्यांना महिला सक्षमीकरणासाठीही पुरस्कार मिळाले आहेत. सुषमा स्वराज पुरस्कारही मिळाला आहे. मेकअप आणि सौंदर्य क्षेत्रात अनेक ऑल इंडिया एक्सलन्स पुरस्कारही त्यांना मिळाले आहेत.

आश्मीन मुंजाल मानतात की, जीवनात वेळेचे योग्य व्यवस्थापन करणे खूप महत्त्वाचे आहे. तुमचे करिअर घडत राहील. पैसा आणि प्रसिद्धीही येत-जात राहील. तुमची आवडही कधी ना कधी जोपासता येईल, पण तुमच्या मुलांचे बालपण मात्र कधीच परत येणार नाही. म्हणूनच आपल्या मुलांचे बालपण आनंदाने अनुभवा. त्यांना पूर्ण वेळ द्या,  नाहीतर येणारी अपराधीपणाची भावना भविष्यात तुम्हाला तुमच्या यशाचा आनंद घेऊ देणार नाही.

या क्षेत्रात महिलांची प्रगती कशी होईल?

जर तुमची आवड लोकांना सुंदर बनवण्याची असेल तर तुम्ही पार्लर उघडले नाही तरी तुम्ही फ्रीलान्सिंग करू शकता. आज इन्स्टाग्राम, फेसबुक, गुगल, जस्ट डायल इत्यादी गोष्टी आहेत, ज्याद्वारे सर्व काही फोनवर उपलब्ध आहे. तुम्हाला फक्त ब्युटी किट आणि इतर पार्लर प्रसाधनांसाठी थोडीफार गुंतवणूक करावी लागेल. बाकी तुम्ही सर्व काम तुमच्या घरातूनच व्यवस्थापित करू शकता. वेगळे दुकान असण्याची विशेष गरज नाही. ग्राहकांना तुमचा पत्ताही मोबाईलवरच मिळेल. नवीन तंत्रज्ञानामुळे सर्व कामं खूप सोपी झाली आहेत. त्यामुळे महिलांना घरून काम करणे सोपे आहे. तसेही, आजकाल लोकांमध्ये छान तयार होण्याची आणि सुंदर दिसण्याची खूप क्रेझ आहे. हेअरस्टाईल करणं असो किंवा मेकअप करणं असो,  महिला पार्लरमध्ये येतच असतात.

एखादी महिला सक्षम कशी होऊ शकते?

तुम्हाला स्वत:ला जे बनायचे आहे ते तुम्ही बनता. जर तुम्ही स्वत:ला बिचारी, कमककुवत महिला म्हणून पाहात असाल किंवा तसा विचार करत असाल तर तुम्ही तशाच बनाल, पण जर तुम्हाला या परिस्थितीतून बाहेर यायचे असेल तर तुम्हाला कोणीही रोखू शकणार नाही. जोपर्यंत तुमचा स्वत:वर विश्वास नाही की तुम्ही अमुक एक गोष्ट करू शकता, तोपर्यंत तुम्ही ती कशी करू शकाल? प्रत्येक महिलेच्या आत शक्ती आणि ऊर्जा असते. ही शक्ती फक्त तुमच्यात आहे. ती कोणत्या मार्गाने वळवायची, हे देखील तुमच्याच हातात आहे.

पुढे जाण्यासाठीची प्रेरणा कोणाकडून मिळाली?

माझ्या आईने मला नेहमीच खूप पाठिंबा दिला. ती एक नोकरदार महिला होती. दिल्ली पोलिसात इन्स्पेक्टर होती. तिने आयुष्यभर काम केले आणि कुटुंब तसेच तिच्या नोकरीत समतोल साधला. पुढे ती पोलीस स्टेशनची प्रभारी झाली. अनेकदा ती वुमन क्राइम सेलची प्रभारी होती. अनेक कठीण जबाबदाऱ्या तिने चांगल्या प्रकारे पार पाडल्या. या सोबतच तिने आपल्या तीन मुलांचे संगोपन करणे, नातेवाईकांशी संपर्क ठेवणे, प्रवास करणे इत्यादी सर्व काही व्यवस्थित केले. त्यामुळेच आई माझी प्रेरणा झाली. तिने मला नेहमी शिकवले की, तू लग्न केलेस आणि मूल झाले तरी तू स्वावलंबी होण्यासाठी, स्वत:साठी काहीतरी केलं पाहिजेस.

महिला दिन विशेष

अमृता गुप्ता, संचालक, मंगलम ग्रुप

* गरिमा पंकज

मंगलम ग्रुपच्या डायरेक्टर अमृता गुप्ताना कायमच आधुनिक, सस्टेनेबल रियल इस्टेट डिझाईन बनविण्याची आवड होती. एससीएडी, अटलांटामधून सस्टेनेबल डिझाइन प्रोजेक्ट्समधून मास्टर्स डिग्री घेतल्यानंतर त्यांनी रियल इस्टेट इंटेरियरमध्ये दीर्घ अनुभव घेतला आणि नंतर अमृता गुप्ता डिझाईन्सची स्थापना केली. मंगलम ग्रुपमध्ये त्यांनी अनेक रेसिडेन्शीअल आणि प्रोजेक्ट्सना लीड केलंय, एका इनहाउस डिझाइनची स्थापना केली आहे आणि १५० युनिट्सची डीलीव्हरी केली आहे. या व्यतिरिक्त त्यांनी ग्रुपसाठी विविध परियोजनांच नेतृत्व करण्यासाठी मंगलम ग्रुपमध्ये हॉस्पिटालिटी विंगची स्थापना केली आहे. अमृता गुप्ता लैंगिक समानताच्यादेखील प्रबळ समर्थक आहेत. त्यांच्या या प्रयत्नांची जाणीव ठेवत क्रेडाईने त्यांना या इंडस्ट्रीमध्ये महिलांची संख्या वाढविण्यासाठी २०१९ साली राजस्थानमध्ये महिला विंगची संस्थापक अध्यक्ष बनण्यासाठी आमंत्रित केलं.

नंद किशोर गुप्तानी स्थापन केलेला मंगलम समूह एक मोठा भारतीय समूह आहे. हा रियल इस्टेट शाखा, मंगलम बिल्ड-डेवलपर्स त्यांच्या उत्कृष्ठतेसाठी ओळखला जातो. अमृता गुप्ता सांगतात कि आम्ही ‘आपका सपना हमारा प्रयास’ आणि सर्वांसाठी घर यासाठी वचनबद्ध आहे आणि हेल्थकेयर, हॉस्पिटालिटी आणि मनोरंजनमध्ये आमच्या जवळ एक वेगळा पोर्टफोलिओ आहे.

अमृता गुप्ता सांगतात कि रियल इस्टेटकडे पुरूषांचं क्षेत्र म्हणून पाहिलं जातं. तर महिलाकडे डिझाईन आणि उद्योगाच्या इतर अनेक महत्वाच्या बाबींकडे एक नवीन नजर घेऊन येते. महिला निर्णय घेण्याच्या प्रक्रीयांमध्ये सक्रीयरित्या सहभागी होऊन, पारंपारिक मान्यतानां आव्हान देवून पुढे जाऊ शकतात. चला त्यांच्याशी या विषयांवर बातचीत करूया :

एक बिनेस वूमन होण्यासाठी स्त्रीमध्ये कोणती खासियत असायला हवी?

एक यशस्वी महिला व्यावसायिक होण्यासाठी महिलांमध्ये सहानुभूती, लवचिकपणा, नेतृत्व कौशल्य आणि दृढतासारखे गुण असायला हवेत. त्यांच्यामध्ये सामाजिक रूढी बदलण्याची आणि नव्या विचारांना स्विकारण्याची क्षमता असायला हवी. कायम आव्हानांचा सामना करण्याची क्षमता दाखवणं देखील गरजेचं आहे.

महिला रियल इस्टेटमध्ये कशा प्रकारे इन्वेस्टमेंट करू शकतात?

अलीकडेच झालेल्या एका सर्वेक्षणानुसार ६६ टक्के भारतीय स्त्रिया बचत म्हणून ठराविक रक्कम आणि सोन्याच्या तुलनेत रियल इस्टेटला प्राधन्य देतात. यावरून स्पष्टपणे दिसून येतंय कि महिलांची रियल इस्टेटबद्दल जागरूकता वाढली आहे.

अनेक स्त्रियांना इंवेस्टमेंट वा फायनान्सची फारशी आवड नाहीये. मग ते घरातील खर्चाबाबत असो वा मग गुंतवणूक करण्याबद्दल. त्या मोठे निर्णय नेहमी पुरुषावर सोडतात. याबद्दल काय सांगाल?

हे खरं आहे कि अनेक स्त्रिया इंवेस्टमेंट वा आर्थिक निर्णयामध्ये सक्रीयरित्या सहभागी होत नाहीत आणि अनेकदा या गोष्टी पुरुषावर सोडून देतात. या वागण्यामागचं मुळ हे आपले सोशल नॉर्म्स आणि फायनांशीयल एज्युकेशनची कमी हे आहे. फायनांशीयल एज्युकेशन देवून स्त्रियांना जागरूक बनवता येईल. घरात गुंतवणूकीबाबत मोकळया चर्चेला प्रोत्साहित करणं देखील गरजेचं आहे. असं वातावरण तयार करायला हवं ज्यामुळे स्त्रियांना आत्मविश्वास येईल. ज्यामुळे त्यांच आर्थिक स्वातंत्र आणि सुरक्षा सुनिश्चित होईल.

समाजात स्त्रियांच्या परिस्थितीमध्ये कशा प्रकारची सुधारणा शक्य आहे?

भारतीय समाजात स्त्रियांची स्थिती परंपरा आणि आधुनिकतेचं जटील मिश्रण दर्शवितं. खरंतर शिक्षण आणि रोजगाराच्या प्रकरणात प्रगती झालीये. परंतु खासकरून ग्रामीण क्षेत्रात लैंगिक असमानता बनलेल्या आहेत. महिलांची स्थिती सुधारण्यासाठी शिक्षण सुधारणा, महिलांच्या अधिकारांचं रक्षण करणारे कायदे सख्तीने लागू करणं आणि आर्थिक सशक्तीकरणाच्या पावलांची गरज आहे. याव्यतिरिक्त लिंगभेद विरोधी कार्यक्रम आणि मीडिया अभियानाच्या माध्यमानातून पितृसत्ताक मानसिकतेला आव्हान देणं गरजेचं आहे. समान संधींना पाठींबा देवून आपण स्त्रियांची स्थिती योग्य करू शकतो.

महिला दिन विशेष

आभा दमानी संचालक, आयसीपीए

* गरिमा पंकज

४५ वर्षीय आभा दमानी हे एक असे व्यक्तिमत्त्व आहे, ज्यांनी आपली कंपनी आईसीपीए हेल्थ प्रोडक्ट्स लिमिटेडला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर ओळख मिळवून दिली. सुमारे ५० वर्षांपूर्वी त्यांच्या वडिलांनी (जे एक फार्मासिस्ट होते) या कंपनीची स्थापना केली होती. अंकलेश्वर, गुजरात येथे सुरू करण्यात आलेल्या या कंपनीशी आभा २२ वर्षांपूर्वी जोडल्या गेल्या आणि या कंपनीला त्यांनी नवीन उंचीवर नेले. आभा दमानी यांचे पती व्यावसायिक आहेत. त्यांना ९ वर्षांचा मुलगा आहे. कुटुंब चांगल्या प्रकारे सांभाळत त्या त्यांच्या कामाप्रतीही पूर्णपणे समर्पित आहेत.

त्यांची कंपनी आईसीपीएचे दंत, त्वचा, इएनटी म्हणजे नाक, कान, घसा, हर्बल उत्पादनांमध्ये स्पेशलायझेशन म्हणजे विशेषीकरण आहे. ही उत्पादने विशेषत: दंतवैद्य, ऑन्कोलॉजिस्ट, ईएनटी विशेषज्ञ आणि त्वचा शास्त्रज्ञांमध्ये खूपच लोकप्रिय आहेत. पोस्ट केमो ओरल इन्फेक्शन टाळण्यासाठी ऑन्कोलॉजिस्टही घेण्याचा सल्ला देतात.

आभा दमानी या कंपनीशी जोडल्या गेल्या तेव्हापासून कंपनीची उलाढाल आता १० पटीने वाढली आहे. त्यांनी एक मॅन्युफॅक्चरिंग म्हणजेच उत्पादनाचे युनिट तयार केले आहे, त्यांच्या या प्लांटला अनेक आंतरराष्ट्रीय प्राधिकरणांनी मान्यता दिली आणि त्यानंतर कंपनीने जागतिक बाजारपेठेत प्रवेश केला. आज आईसीपीए ऑस्ट्रेलिया, यूके, मध्य पूर्व, आफ्रिका, दक्षिण पूर्व यासह ३५ देशांमध्ये आपली उत्पादने निर्यात करते. कंपनीमध्ये सुमारे ८०० कर्मचारी काम करतात, त्यापैकी ५०० मार्केटिंग म्हणजेच विपणन क्षेत्रात आहेत, एकूण कर्मचाऱ्यांपैकी सुमारे १००-१५० महिला कर्मचारी आहेत. मार्केटिंगमध्ये महिला कमी आहेत, पण प्लांट आणि कार्यालयात महिलांची संख्या जास्त आहे.

एक यशस्वी महिला उद्योजक होण्यासाठी महिलांमध्ये कोणती वैशिष्ट्ये असायला हवीत?

महिलांनी त्यांच्या कामात लक्ष केंद्रित केले पाहिजे, त्यांनी संसार आणि कुटुंबासह कार्यालयीन कामात पूर्ण लक्ष देणे आवश्यक आहे. महिलांनी संयम राखणेही महत्त्वाचे आहे, कारण कधीकधी परिस्थिती आपल्या नियंत्रणात नसते. त्यावेळी संयम गमावून चालत नाही. याशिवाय महिलांनी निराश होऊ नये. अनेकदा लोक म्हणतील की, तुम्ही महिला आहात, त्यामुळे तुम्हाला जमणार नाही, पण तुम्हाला ते करुन दाखवावेच लागेल, कारण तुम्ही भांडलात किंवा रागाने बोललात तर काहीही होणार नाही, पण जेव्हा तुम्ही धीर धरून चांगले काम केले तरच तुम्हाला स्वीकारले जाईल आणि तुमचा आदर केला जाईल. तुम्ही कधीही हार मानू नका.

समाजात महिलांच्या स्थितीबद्दल काय सांगाल? ती सुधारणे कसे शक्य आहे?

महिलांच्या स्थितीत बरेच बदल झाले आहेत. आता लोक सर्वत्र महिलांना स्वीकारू लागले आहेत. महिलांमध्ये जागृती येत आहे. प्रत्येक क्षेत्रात त्यांचे ज्ञान तर वाढलेच आहे, सोबतच त्यांच्यावर कामाचा ताणही वाढला आहे. आधी समाजात महिला-पुरुषांच्या भूमिका, त्यांच्या जबाबदाऱ्या स्पष्ट होत्या, पुरुषांना बाहेरची कामं करावी लागायची, कमावून आणावे लागायचे तर महिला घर सांभाळायच्या. हळूहळू आपण आपल्या मुलींना स्वतंत्रपणे कसे जगायचे आणि सर्व क्षेत्रात कसे काम करायचे हे शिकवले, पण मुलांनी घरातली कामं कशी करायची आणि पत्नीला कसा हातभार लावायचा, हे आपण आपल्या मुलांच्या मनात बिंबवले नाही. महिलांसाठी ही वेळ आणखीनच अवघड झाली आहे, कारण त्यांना घरातले आणि बाहेरचेही काम करायचे आहे. सर्व ठिकाणी ताळमेळ साधत पुढे जायचे आहे.

आभा दमानी सांगतात की, मॅन्युफॅक्चरिंग प्लांट्ससाठी आम्हाला अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. त्या अनेक प्रकारचे सामाजिक उत्तरदायित्वाचे उपक्रमही राबवतात, जसे की, रुग्णालयात मशीन दान करणे इ. यासाठी त्यांना मुख्यमंत्र्याकडून अनेक पुरस्कारही मिळाले आहेत. हा प्लांट अंकलेश्वरमध्ये असल्यामुळे तेथील मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि रोजगारासाठी त्या अनेक उपक्रम राबवत आहेत.

आभा सांगतात की, जीवनात अनेक आव्हाने येतात, पण नेहमीच कुठून ना कुठून मदत मिळतेच, म्हणजेच जेव्हा तुम्ही प्रयत्न करता तेव्हा तुम्हाला मार्ग सापडतात. आपल्याला फक्त पुढे जात राहण्याची गरज असते. तुमच्यातील जिद्द पाहून तुम्हाला मदत करणारे अनेक लोक भेटतात.

सुपरमार्केटमध्ये जाताना या खास गोष्टी लक्षात ठेवा

* प्रतिभा अग्निहोत्री

अंजली काल भोपाळच्या सुप्रसिद्ध डीबी मॉलच्या सुपर मार्केटमध्ये किराणा सामान घेण्यासाठी गेली तेव्हा तिने पाहिलं की एक जोडपं आपल्या 5 वर्षाच्या मुलाला मोकळं सोडून स्वत: खरेदी करण्यात व्यस्त आहे. इतर ग्राहकांना खूप समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे.

त्याचप्रमाणे रीटा अनेकदा तिच्या मित्रासोबत सुपरमार्केटमध्ये जाते आणि नंतर दोघेही जगाबद्दल मोठ्याने बोलतात, ज्यामुळे इतर ग्राहकांना त्रास होतो.

आजकाल, प्रत्येक शहरात सुपर मार्केट आणि मॉल संस्कृती विकसित झाली आहे आणि बहुतेक लोक किराणा मालापासून कपडे आणि दागिन्यांपर्यंत येथूनच खरेदी करतात. कारण इथे सर्व सामान एकाच छताखाली मिळते. पण अनेकदा आपण तिथे खरेदीमध्ये इतके व्यस्त होतो की आपण आपल्या स्वतःच्या आणि आपल्या मुलांच्या वागण्याचा विचार करायला विसरतो. आज आम्ही तुम्हाला काही सुपरमार्केट हॅक्सबद्दल सांगत आहोत जे तुम्हाला सुपरमार्केटमध्ये जाताना खूप मदत करतील.

कार्टशिवाय प्रविष्ट करा

अनेकदा लोक दणक्यात सुपरमार्केटमध्ये प्रवेश करतात आणि नंतर हातात सामान घेऊन भटकतात तर प्रत्येक सुपरमार्केटच्या गेटवर गाड्या आणि पिशव्या ठेवलेल्या असतात. तुम्ही तुमच्या खरेदीनुसार बॅग किंवा कार्ट निवडा, जास्त खरेदीसाठी कार्ट किंवा ट्रॉली वापरा आणि कमी खरेदीसाठी बॅग वापरा.

कार्ट सोडून द्या

अनेकदा असे दिसून येते की लोक गाडीमध्येच कुठेतरी सोडून जातात आणि नंतर इकडून तिकडून माल आणून घंटागाडीत ठेवतात, त्यामुळे इतर ग्राहकांना ये-जा करण्यास त्रास होतो. तुम्ही कार्ट तुमच्याकडे ठेवा आणि खरेदी केल्यानंतर कार्टमध्ये वस्तू जोडत राहा, यामुळे तुमच्यासाठी हे सोपे तर होईलच पण इतर ग्राहकांच्या गैरसोयीपासूनही ते वाचेल.

मुलांची काळजी न घेणे

लहान मुलांना आपल्यासोबत ठेवा जेणेकरून ते इकडे-तिकडे धावू नयेत आणि रॅकमध्ये व्यवस्थित ठेवलेल्या वस्तूंना त्रास देऊ नये. तुमची इच्छा असल्यास, तुम्ही अगदी लहान मुलाला सामावून घेण्यासाठी स्वतंत्र कार्ट देखील मिळवू शकता जेणेकरून तुम्हाला मुलाला वेगळे उचलावे लागणार नाही.

ओळ खंडित करा

बरेचदा लोक बिल काढण्यासाठी रांगा तोडून आधी आपले बिल काढण्याचा प्रयत्न करतात, त्यामुळे वस्तूंच्या ऑर्डरमध्ये व्यत्यय तर येतोच पण इतर ग्राहकही त्यावर आक्षेप घेतात, त्यामुळे बिलिंग करताना निश्चितपणे केलेल्या व्यवस्थेचे पालन करा.

माल निवडण्याचा चुकीचा मार्ग

सुपरमार्केटमध्ये माल अतिशय सुबकपणे साठवला जातो, अनेकदा लोक माल उचलतात आणि नंतर कुठेही ठेवतात, त्यामुळे संपूर्ण माल अव्यवस्थित होतो. तुम्ही माल जिथून उचलला आहे त्याच ठिकाणी ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

कामगारांना अन्यायकारक वागणूक

काही लोक कामगारांशी गैरवर्तन करतात आणि अपमानास्पद आणि कठोर शब्द वापरतात त्याऐवजी कामगारांशी सभ्यतेने वागा आणि त्यांच्याशी बोलताना धन्यवाद आणि सॉरी असे शब्द वापरण्यात कंजूषपणा दाखवू नका.

चाचणीची चुकीची पद्धत

प्रत्येक मॉलमधील कपड्यांच्या दुकानात ड्रेसेस ट्राय करण्याचा नियम आहे, ज्यामुळे तुम्हाला तुमचा ड्रेस निवडण्यात खूप मदत होते, पण अनेकदा कपडे ट्राय केल्यानंतर लोक त्यांना सरळ न करता किंवा हुकवर लटकवता न ठेवता जमिनीवर पडून ठेवतात. बाहेर येण्याऐवजी, कपडे सरळ करा आणि ट्रायल रूमच्या बाहेर ठेवलेल्या टोपलीत ठेवा कारण इतर लोकसुद्धा तुम्ही नाकारलेले कपडे वापरून पाहतात.

रेस्टॉरंट किंवा ढाबा, जेथे किमतीनुसार सुविधा आहेत

* गरिमा पंकज

नुकताच सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ व्हायरल झाला होता ज्यामध्ये मुंबई विमानतळावर डोसा खाण्यासाठी 600 रुपये मोजावे लागतील असे दाखवण्यात आले आहे. बटर डोसाची किंमत 620 रुपये आहे. या व्हिडीओला कॅप्शन देण्यात आले आहे – मुंबई विमानतळावरील सोने डोसापेक्षा स्वस्त आहे. शेअर केल्यानंतर, व्हिडिओ लाखो वेळा पाहिला गेला आणि 2 लाखांहून अधिक लाईक्स मिळाले. साहजिकच पैसे असणारे लोक विमान प्रवास करण्याआधी तिकडे जाण्याचा आणि तिथला खाण्याचा विचार नक्कीच करतील, ते महाग असूनही, कारण किमतीपेक्षा त्या ठिकाणाचे महत्त्व अनेक पटीने जास्त असते.

जर आपण जगातील सर्वात महागड्या रेस्टॉरंटबद्दल बोललो तर ते स्पेनचे सबलिमेशन रेस्टॉरंट आहे. येथे सामान्य अन्न खाल्ल्यानंतरही तुम्हाला सुमारे 2,000 डॉलर्सचे बिल भरावे लागते, जे भारतीय रुपयांमध्ये सुमारे 1,63,000 रुपये आहे. स्पेनच्या इबिझा बेटावर सबलिमोशन रेस्टॉरंट तयार करण्यात आले आहे. त्यावर बसल्यानंतर तुम्हाला तुमच्या इच्छेनुसार दृश्य दिसेल.

त्याचप्रमाणे आपल्याकडे अनेक पंचतारांकित हॉटेल्स आणि आलिशान रेस्टॉरंट्स आहेत जिथे येऊन जेवण खाल्ल्याने एक वेगळीच अनुभूती मिळते. किंबहुना, अशा ठिकाणी केवळ जेवणच रुचकर नसते, तर संपूर्ण वातावरण निवांत, संगीतमय, स्वच्छतापूर्ण, आरामदायी आणि डोळ्यांना आनंद देणारे असते. कुठेही अस्वच्छता किंवा गलथान कारभार दिसत नाही.

हल्दीराम, सागर रत्न, आंध्र भवन, बुखारा, कॉफी हाऊस, सर्वना भवन, स्पाइस रूट, काके दा हॉटेल, नैवैद्यम, सात्विक अशी अनेक उत्तम रेस्टॉरंट्स आहेत जिथे तुम्ही तुमच्या आवडीचे पदार्थ खाऊ शकता. हे महाग आहेत परंतु सेवांचा विचार करता, पैसे देणे अवाजवी नाही.

आराम आणि स्वच्छतेचे मूल्य

हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये अन्न महाग होण्याची अनेक कारणे आहेत, जसे की तेल, तूप, मसाले, भाज्या, सुका मेवा इत्यादी खाद्यपदार्थांमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या घटकांचा दर्जा चांगला असतो. दुसरे म्हणजे, तुम्ही ज्या वातावरणात बसून जेवत आहात, त्या जागेची किंमत, स्वच्छता, क्रोकरी, स्वयंपाकाचा दर्जा, लोकांचा सेवा करण्याचा कल इत्यादींवरही खूप खर्च येतो. आम्हाला एसी रूममध्ये आरामात जेवण्याची संधी दिली जाते.

तिसरे म्हणजे, प्रत्येक स्तरावरील हॉटेल्स किंवा रेस्टॉरंटवरील कर दर भिन्न आहेत. तर रस्त्यावर खाद्यपदार्थ विकणारे लोक किंवा ढाबा विक्रेत्यांना असा खर्च सहन करावा लागत नाही. हे शक्य आहे की एखाद्या ढाब्यावरचे जेवण एखाद्या मोठ्या हॉटेलपेक्षा चवदार असू शकते आणि स्वयंपाकाचा खर्च सारखाच असेल, परंतु आम्ही हॉटेलमध्ये दिलेल्या सुविधा आणि स्वच्छतेची किंमत मोजतो.

मोठमोठ्या हॉटेल्स किंवा रेस्टॉरंटमध्ये खाद्यपदार्थांवर इतका कर आहे की ते त्याच्या सामान्य किंमतीपेक्षा जवळपास 4 पटीने महाग होते. हे देखील एक कारण आहे की तेथे अन्न महाग आहे. समोसे छोट्या ढाब्यावर किंवा गाड्यांवर १०-१५ रुपयांना मिळतात. तर समोसे चांगल्या रेस्टॉरंटमध्ये 50-60 रुपयांना मिळतात.

महागड्या हॉटेलमध्ये, जिथे चहा-कॉफीची किंमत १००-२०० रुपये आहे, तो चहा देण्याची पद्धत, तिथली व्यवस्था आणि स्वच्छता अशी आहे की माणूस आनंदाने इतके रुपये खर्च करतो, तर रस्त्यांवर आणि ढाब्यांवर तितकेच शुल्क आकारले जाते. चहा 5 ते 10 रुपयांना मिळतो. तेथे स्वच्छता व्यवस्था नाही. काम घाणेरड्या हातांनी केले जाते. घाण पाणी वापरले जाते.

चहा, कॉफी किंवा अन्न सर्व्ह करण्याचा कोणताही योग्य मार्ग नाही. भांडीही व्यवस्थित साफ होत नाहीत. चहा बनवताना जुन्या चहाच्या पानांचा वापर केला जातो. त्याचप्रमाणे समोसे, पकोडे किंवा कचोरी इत्यादी तळताना तेच तेल पुन्हा पुन्हा वापरले जाते, त्यामुळे खाणाऱ्याच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. हा दोघांमधील मुख्य फरक आहे.

महागड्या हॉटेलमध्ये स्वच्छतेची काळजी घेतली जाते आणि स्वस्त हॉटेलमध्ये या सुविधा मिळत नाहीत. तुम्हाला कुठे खायचे आहे हे ठरवायचे आहे?

तरुणाईचे हब असलेले इंस्टाग्राम आता संकटांचा खाई बनले आहे

* गृहशोभिका टीम

आजकाल सोशल मीडियाचे नाव ऐकले की प्रत्येकाच्या मनात एकच नाव येते ते म्हणजे इंस्टाग्राम. इन्स्टाग्राम हे तरुणांमध्ये सर्वाधिक वापरले जाणारे सोशल प्लॅटफॉर्म बनले आहे. प्ले स्टोअरवर आतापर्यंत एक अब्जाहून अधिक लोकांनी ते इन्स्टॉल केले आहे. Instagram 6 ऑक्टोबर 2010 रोजी लाँच झाले. केविन सिस्ट्रॉम आणि माईक क्रेगर यांनी याची सुरुवात केली. इंस्टाग्राम ही अमेरिकन कंपनी आहे.

इंस्टाग्रामवर, तरुण त्यांचे छोटे व्हिडिओ, ज्याला रील म्हणतात, आणि त्यांची छायाचित्रे शेअर करतात. एकप्रकारे ते तरुणाईचे केंद्र बनले आहे जिथे तरुण आपली प्रातिनिधिक अभिव्यक्ती व्यक्त करतात. प्रश्न एवढाच आहे की तो अशा प्लॅटफॉर्मचा योग्य वापर करू शकतो का?

जर आपण इन्स्टाग्रामच्या फॉलोअर्सबद्दल बोललो, तर इंस्टाग्रामवर स्वतः इंस्टाग्रामवर सर्वाधिक फॉलोअर्स आहेत. यानंतर फुटबॉलपटू क्रिस्टियानो रोनाल्डोचे ६०३ दशलक्ष फॉलोअर्स आहेत. तर भारतात क्रिकेटपटू विराट कोहलीचे इंस्टाग्रामवर सर्वाधिक फॉलोअर्स आहेत. अलीकडेच विराट कोहलीबद्दल अशी बातमी आली होती की तो एका प्रायोजित इंस्टाग्राम पोस्टसाठी सुमारे 11 कोटी रुपये घेतो, ज्याचा त्याने नंतर इन्कार केला. इन्स्टाग्रामवर कोहलीचे २५७ दशलक्षहून अधिक फॉलोअर्स आहेत. त्याचबरोबर कोहलीच्या खालोखाल बॉलिवूडमधून हॉलिवूडमध्ये झेप घेणारी प्रियांका चोप्रा भारतात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. तो जागतिक आयकॉन आहे. त्याचे सुमारे 89 दशलक्ष फॉलोअर्स आहेत.

आता इन्स्टाग्रामने फेसबुकला मागे टाकत पहिल्या क्रमांकावर आले आहे. त्याची वाढती लोकप्रियता पाहून फेसबुकने २०१२ साली ते विकत घेतले. आता फेसबुक आणि इंस्टाग्राम दोन्ही एकमेकांशी जोडले गेले आहेत. हे मेटाचे भाग आहेत, जे मार्क झुकरबर्ग चालवतात. आता इन्स्टाग्रामवर पोस्ट केलेला कोणताही फोटो किंवा रील फक्त एका क्लिकवर फेसबुकवर अपलोड होतो. हे आश्चर्यकारक आहे ना? त्यामुळेच ती तरुणांची पहिली पसंती ठरलेली नाही.

इंस्टाग्राम हे एक व्यासपीठ आहे जिथे वापरकर्ते केवळ त्यांचे फोटो आणि व्हिडिओ अपलोड करत नाहीत तर नवीन मित्र देखील बनवतात आणि त्यांना त्यांची प्रतिभा दाखवण्यासाठी कोणत्याही रिअॅलिटी शोसाठी स्पर्धा करावी लागत नाही. यामुळेच तरुणांनी तो आपला अड्डा बनवला आहे. यामध्ये अनेक तरुण आपल्या टॅलेंटचे व्हिडिओ अपलोड करून जगात नाव कमवत आहेत.

बरेच लोक गाणे, नृत्य, मेक-अप, स्टाइलिंग, स्वयंपाक, प्रवास, अभ्यासाच्या टिप्स आणि बातम्या यासारखे रील्स बनवत आहेत आणि ते इंस्टाग्रामवर अपलोड करत आहेत. त्यांना पाहणाऱ्या आणि फॉलो करणाऱ्यांची संख्याही हजारो-लाखांमध्ये आहे. हे अनुयायी त्यांचे उत्पन्नाचे साधनही आहेत.

तरुणांचा वेळ वाया जातो

त्याच वेळी, काही लोक यावर आपला वेळ रात्रंदिवस वाया घालवत आहेत, ज्यांचे काम फक्त इन्स्टाग्रामवर रील पाहणे आहे. अशा प्रकारे ते फक्त वेळ वाया घालवत आहेत. इन्स्टाग्रामवर रिल्स पाहिल्याने करिअर घडणार नाही, हे त्यांनी समजून घेतले पाहिजे. करिअर करण्यासाठी त्यांना अभ्यास करावा लागेल. याशिवाय तुम्हाला तुमच्या टॅलेंटवर काम करावे लागेल. असे आळशी लोक आपला वेळ वाया घालवण्याशिवाय समाजासाठी कोणतेही योगदान देत नाहीत.

असं म्हणतात की, ‘एखाद्या गोष्टीचे फायदे असतील तर त्याचे तोटेही आहेत.’ त्याचप्रमाणे इन्स्टाग्रामच्या फायद्यांसोबतच काही तोटेही आहेत. खरं तर, इंस्टाग्राम वापरकर्ते त्यांच्या आयुष्याची एकमेकांशी तुलना करू लागतात, जे चुकीचे आहे. प्रत्येकाचे घर, कुटुंब आणि आर्थिक स्थिती वेगळी असते. पण वापरकर्ते हे विसरतात.

जर एखादा श्रीमंत वापरकर्ता यूएस, यूकेच्या सहलीचा आनंद घेत असेल आणि त्याचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर अपलोड करत असेल, तर आर्थिकदृष्ट्या मजबूत नसलेले इतर वापरकर्ते स्वतःची त्याच्याशी तुलना करू लागतात. तर दोघांची आर्थिक स्थिती खूप वेगळी आहे. अशा परिस्थितीत जेव्हा त्याला सहलीला जाता येत नाही, तेव्हा तो उदास होतो.

इंस्टाग्राम आपल्या मानसिक आरोग्यासाठी चांगले नाही. या विषयावर एक संशोधन करण्यात आले. युनायटेड किंगडमच्या रॉयल सोसायटी फॉर पब्लिक हेल्थने प्रकाशित केलेल्या द स्टेटस ऑफ माइंड रिसर्चने इंग्लंड, स्कॉटलंड, वेल्स आणि उत्तर आयर्लंडमधील 1,479 तरुणांकडून माहिती घेतली. त्यांचे वय 14 ते 24 वर्षे होते. वेगवेगळ्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मचा त्यांच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर कसा परिणाम होतो हे जाणून घेणे हा या संशोधनाचा मुद्दा होता.

संशोधनात, इंस्टाग्रामला मानसिक आरोग्यासाठी सर्वात वाईट सोशल मीडिया नेटवर्क म्हटले गेले. तणाव, नैराश्य, गुंडगिरी आणि FOMO या उच्च पातळीच्या भावना जागृत करण्यासाठी हे व्यासपीठ मानले जात असे.

इन्स्टाग्राम किती धोकादायक ठरू शकते हे तुम्हाला आधीच माहीत आहे, त्यामुळे जर तुमच्याकडे काही टॅलेंट असेल तर तुम्ही इन्स्टाग्रामवर स्वतःला नक्कीच दाखवावे, पण त्यात इतके अडकू नका की तुम्हाला समस्यांना सामोरे जावे लागेल.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें