कसे करावे नवजात बाळाचे स्वागत

* मीरा उगरा

सकाळी सकाळी चांगली बातमी समजली की, आमचे जुने शेजारी खुराना काकांची सून पूनमने मुलीला जन्म दिला. आईने नाश्ता देताना पप्पांना सांगितले की, ‘‘संध्याकाळीच हॉस्पिटलला जाऊन त्यांचे अभिनंदन करू या.’’

पप्पांनी लगेचच तिला नकार देत सांगितले की, ‘‘मुळीच नाही. त्यांना थोडे स्थिरस्थावर व्हायला वेळ द्या.’’

यावरुन थोडा वाद झाल्यानंतर दुसऱ्या दिवशी भेटायला जायचे ठरले. मी दुसऱ्या दिवशी फोन करुन हॉस्पिटलला भेटायला जायची वेळ विचारली असता काकांनी सांगितले की, ‘‘ वेळ ठरलेली नाही. प्रसूतीच्या केसेसमध्ये हॉस्पिटलवाले जास्त ताणून धरत नाहीत. तुम्हाला वाटेल त्या वेळेत कधीही या.’’

हे ऐकून थोडे विचित्र वाटले, पण आम्ही उगाच नको त्या वेळी जाण्याऐवजी संध्याकाळी ५ वाजता हॉस्पिटलला पोहोचलो.

रिसेप्शनवर रुम नंबर विचारून तेथे गेलो. मात्र, खोलीत पाऊल टाकताच तेथील दृश्य पाहून आम्हाला तिघांनाही आश्चर्य वाटले. खोलीच्या मध्यभागी पलंगावर पूनम तर पलंगाला लागूनच असलेल्या पाळण्यात मुलगी झोपली होती. त्या दोघींच्या सभोवती पूनमचे आईवडील, बहीण, काकू, त्यांचा मुलगा (बाळाचे वडील), मुलगी आणि आत्ये असे सर्व मिळून गप्पा मारत होते.

हा हॉस्पिटलचा रुम आहे की पार्टीचा हॉल, हेच कळेनासे झाले होते. आई काकूंना भेटली आणि त्यांचे अभिनंदन केले. पूनमच्या डोक्यावरुन हात फिरवला आणि बाळाला दूरूनच आशीर्वाद दिला. मी आणि पप्पांनीदेखील अभिनंदन करुन आनंद व्यक्त केला. त्यानंतर तेथे खाणेपिणे सुरू झाले. आम्ही कसेबसे खाणे संपवतो तोच आणखी एक दाम्पत्य तेथे आले. आम्ही सर्वांचा निरोप घेऊन निघालो.

कारमध्ये बसताच पप्पा रागाने म्हणाले की, ‘‘या…या मिसेसे खुरानांचे डोके फिरले आहे का? आनंद साजरा करायची एवढी काय घाई होती? घाईच होती तर मग बँडबाजा ही बोलवायचा होता. हे सर्व स्वत:ला सुशिक्षित समजतात. तू पूनमकडे पाहिले होतेस का? किती अशक्त दिसत होती ती. बिचारे बाळही थकलेले दिसत होते आणि हे सर्व पार्टी करत होते. हॉस्पिटलवाल्यांना तर काय म्हणायचे? किती कॅज्युअल, किती केअरलेस?’’.

उत्साहाचा त्रास होऊ नये

एखादा नातेवाईक, मित्र किंवा परिचितांच्या घरी बाळ जन्माला आल्याची बातमी समजताच आपण उतावीळपणे अभिनंदन करायला धावत जातो. क्षणभरही हा विचार करीत नाही की, आपल्या जाण्यामुळे त्या व्यक्तीला त्रास होऊ शकतो. त्यामुळे संयम आणि समजूतदारपणे वागा. आई आणि बाळ घरी आल्यानंतर अभिनंदन करायला जा, ते अशाप्रकारे :

*  सर्वात आधी फोन करुन त्यांना सांगा की, तुम्ही १०-१५ दिवसांनंतरच त्यांच्या घरी भेटायला याल, जेणेकरुन तोपर्यंत ते घरी व्यवस्थित स्थिरस्थावर झालेले असतील. बाळाचे झोपणे, जागे राहणे, बिछाना, शी, शू सर्व अनिश्चित असते आणि त्यामुळे घरातील लोकांचा दिनक्रमही बिघडलेला असतो. दोन आठवडयांनंतरच तो हळूहळू रुळावर येतो. ज्या दिवशी तुम्ही भेटायला जाणार असाल त्याच्या एक दिवस आधी त्यांना फोन करुन विचारा की, कोणत्या वेळी येऊ, जेणेकरुन त्यांची गैरसोय होणार नाही.

* नवजात बाळाचे स्वागत करायचे म्हणजे भेटवस्तू देणे गरजेचे आहे. बाळाच्या कुटुंबाशी तुमचे घनिष्ट संबंध असतील तर तुम्ही त्यांना विचारू शकता की, कोणती भेटवस्तू देऊ किंवा एखादी मऊ गादी, टॉवेल किंवा रोजच्या उपयोगातील वस्तू जसे की, बेबी केअर किट वगैरे देऊ शकता.

* तिथे गरजेपेक्षा जास्त वेळ उगाचच बोलत बसू नका. फार तर अर्धा तास बसा. या दरम्यान हलक्याफुलक्या गप्पा मारा. विचारल्याशिवाय उगाचच एखादा सल्ला किंवा निरर्थक गोष्टी उगाळत बसू नका.

* सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे जर तुम्ही किंवा तुमच्या कुटुंबातील एखादी व्यक्ती काही दिवसांपूर्वीच फ्लू, व्हायरल ताप, कावीळ आदी आजारांपासून बरी झाली असेल तर त्या व्यक्तीने आई, बाळाकडे अजिबात जाऊ नये, कारण बरे झाल्यानंतरही संसर्ग दीर्घकाळ राहू शकतो. इतकेच नव्हे तर खोकला, सर्दी झालेल्यांच्या संपर्कात आल्यानेही खोकला, सर्दी होण्याची भीती असते.

प्रतिमा खराब करू शकते इमोजी

* मिनी सिंग

आपण व्हॉट्सअॅपवर आपल्या भावना व्यक्त करण्यासाठी अनेक इमोजी वापरतो. आम्ही सकाळपासून रात्रीपर्यंत व्हॉट्सअॅपवर नेहमीच कनेक्ट असतो. यादरम्यान आपण बऱ्याचदा लिहून पाठवण्याऐवजी त्याच्याशी संबंधित इमोजी पाठवितो आणि असे वाटते की आम्ही आपले म्हणणे सांगितले आहे. परंतु आपण नकळत चुकीचे इमोजी तर पाठवत नाही आहात ना? जरी आपली मानसिकता चुकीची नसली तरी आपण असे काही इमोजीस सेंड करता, ज्याचा अर्थ खूप खराब असू शकतो. अशाच काही इमोजींबद्दल जाणून घेऊया, ज्यांचा अर्थ चुकीचा असू शकतो परंतु आपल्याला त्याबद्दल माहिती नसते.

आय रोलिंग : या इमोजीचा अर्थ तिरस्कार किंवा कंटाळा व्यक्त करणे असू शकतो.

नमस्कार : आपण बहुतेकदा आभार किंवा नमस्कार करण्यासाठी हे इमोजी वापरतो, परंतु याचा योग्य अर्थ दोन जणांतील टाळी देण्यासारखा आहे.

डोनट : जरी लोक याचा गोड म्हणून उपयोग करतात, परंतु गलिच्छ शब्दात ते योनीचे प्रतीक मानलेजाते.

लव्ह हॉटेल : हे इमोजी वेश्यागृह दर्शविते.

गर्ल्स विथ बन्नी इयर्स : या इमोजीचा उपयोग वेगवेगळया भावना दर्शविण्यासाठी केला जातो, परंतु बरेच लोक वेश्या व्यवसायासाठीदेखील याचा वापर करतात. जपानमध्ये हे लैंगिक बाहुलीचे प्रतीक आहे.

मूक चेहरा : या इमोजीचा अर्थ म्हणजे आपले तोंड बंद ठेवा.

स्प्लॅश : हा इमोजी ऑर्गेज्म (समागमाची पराकाष्ठा)साठी वापरला जातो.

चेरीज : हा इमोजी स्तन (बूब्स) दर्शवितो.

डोळे : लोक एखाद्याची सेक्सी सेल्फी मागत असताना हे इमोजी पाठवतात.

मॅक्रोफोन : हे मेल अवयवाचे प्रतिनिधित्व करते.

मुलीचे डोक्यावर हात ठेवणे : हा इमोजी मादी भावनोत्कटता दर्शवितो.

पीच : याचा अर्थ बॉम्ब आहे.

मेल बॉक्स : याचा अर्थ असा की प्रेषक आपल्याकडे लैंगिक इच्छा व्यक्त करीत आहे.

आग : जर कोणी आपल्याला हा इमोजी पाठवित असेल तर याचा अर्थ असा की आपण मादक दिसत आहात.

आणखी अशा बऱ्याच इमोजी आहेत, ज्यांचे अर्थ खूपच गलिच्छ असू शकतात आणि आपल्याला त्याबद्दल माहिती नसते.

काय आहे इमोजी?

हा इलेक्ट्रॉनिक चित्रांचा समूह आहे. यामध्ये आपण या इलेक्ट्रॉनिक संप्रेषणचा वापर करून आपल्या भावना व्यक्त करतो. इमोजी भावना, वस्तू किंवा चिन्हाच्या दृश्याचे प्रतिनिधित्व असते. या वेगवेगळया फोनमध्ये किंवा सोशल नेटवर्किंग साइटवर विविध प्रकारांमध्ये असतात.

प्रथम डिझाइन कोणी केले : शिगेताका कुरीता यांनी वयाच्या २५ व्या वर्षी इमोजीचा सर्वात पहिला सेट बनविला. ज्यात जवळपास १७६ इमोजी होते. विशेष म्हणजे, इमोजीचा फादर म्हणून ओळखले जाणारे शिगेताका कुरीता ना अभियंते होते किंवा ना डिझाइनर. त्यांनी तर अर्थशास्त्राचा अभ्यास केला होता.

इमोजी केव्हा आणि कशी सुरू झाली : १९९० च्या उत्तरार्धात म्हणजेच १९९८-१९९९ मध्ये रंगीबेरंगी इमोजी वापरण्यास सुरवात झाली. एका जपानच्या टेलिकॉम कंपनीचे कर्मचारी शिगेताका कुरीता यांनी या कंपनीच्या मोबाइल इंटरनेट सेवेसाठी इमोजी तयार केली. या मोबाइल इंटरनेटवर ईमेल पाठविण्यासाठी पात्रांची संख्या २५० होती, ज्यात हास्य, दु:ख, क्रोध, आश्चर्य आणि गोंधळाची भावना दर्शविणाऱ्या इमोजीदेखील सामिल होत्या.

जपानमध्ये इमोजी लोकप्रिय होत असल्याचे पाहून २००७ मध्ये प्रथम अॅप्पल आयफोनने त्यांच्या मोबाइल फोनमध्ये इमोजीचे की बोर्ड सामील केले, ज्यात एसएमएस, चॅटिंग, व्हॉट्सअॅप, मेसेजिंग करतांना आपल्या भावना व्यक्त करण्यासाठी इमोजीचा वापर केला जाऊ लागला आणि मग इमोजी सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या भाषांपैकी एक बनली.

* २०१३ मध्ये ऑक्सफोर्ड इंग्लिश डिक्शनरीमध्ये इमोजी शब्दाचा समावेश केला गेला.

* २०१५ मध्ये इमोजीला ‘वर्ड ऑफ द इयर’ घोषित केले गेले.

* २०१६ मध्ये, न्यूयॉर्कमधील ‘म्युझियम ऑफ मॉडर्न आर्ट’ने आपल्या कायमस्वरूपी संग्रहात शिगेताका कुरीताच्या १७६ इमोजींचा पहिला सेट समाविष्ट केला. हॉलिवूडमध्ये एक अॅनिमेटेड चित्रपटही बनला गेला. ज्यामध्ये २५० इमोजी दाखविली गेली. आतापर्यंत इमोजींची संख्या २,६६६ वर पोहोचली आहे.

इमोजी डे : इमोजीपीडियाचे संस्थापक जेरेमी बर्ज यांनी २०१४ मध्ये जागतिक इमोजी दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेतला. त्यानंतर, १४ जुलैपासून जागतिक इमोजी दिन हा जागतिक उत्सव म्हणून साजरा करण्यास सुरवात झाली.

इन्स्टंट मेसेजिंग आणि व्हॉट्सअॅपवर उपलब्ध इमोजी लोकांमध्ये स्पष्ट भावना व्यक्त करतात पण व्हॉट्सअॅपच्या एका इमोजीला आता धोका निर्माण झाला आहे. वास्तविक, व्हॉट्सअॅपच्या एका आक्षेपार्ह इमोजीसंदर्भात एका भारतीयाने कायदेशीर नोटीस पाठविली आहे. गुरमीत सिंह नावाच्या या भारतीय वकिलाने व्हॉट्सअॅपच्या मधल्या बोटाच्या इमोजीवर आक्षेप नोंदविला आहे. आपल्या तक्रारीत ते म्हणाले की मधल्या बोटाचे इमोजी केवळ बेकायदेशीरच नाही तर ते अश्लीलतेचे प्रतीकही आहे.

ब्रिटनच्या न्यायालयांनी सोशल मीडियामध्ये वापरल्या जात असलेल्या इमोजींबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. देशातील कायदेशीर वादांमध्ये या इमोजींचा वापर प्रकरणास अधिक गुंतागुंतीचे बनवित आहे. त्यामुळे वकिल या डिजिटल चिन्हांबाबत मार्गदर्शक सूचना जारी करण्याचा आग्रह धरीत आहेत. ब्रिटनच्या न्यायालयांमध्ये गुन्हेगारी, कौटुंबिक आणि व्यवसायिक किंवा नोकरीशी संबंधित कायदेशीर विवादांच्या सुनावणीच्या वेळी सादर केलेल्या पुराव्यामध्ये या इमोजी बऱ्याच पाहिल्या जात आहेत.

सॅन्टा क्लॅरा युनिव्हर्सिटीच्या कायदा विभागाचे प्राध्यापक एरिक गोल्डमॅन म्हणतात की २०१८ मध्ये ५३ प्रकरणांमध्ये इमोजी सामील होत्या, ज्या २०१७ मध्ये ३३ आणि २०१६ मध्ये २६ इमोजींच्या तुलनेत जवळपास दुप्पट झाल्या. गोल्डमॅनच्या म्हणण्यानुसार, लोकांची उपकरणे आणि सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवरही एकच इमोजी वेगवेगळया प्रकारे प्रदर्शित करू शकतात आणि तेही प्रेषक आणि प्राप्तकर्त्याला माहिती नसताना, यामुळे सहजपणे वाद होण्याची शंका असते.

लैंगिक अत्याचाराच्या प्रकरणांमध्ये अधिक उपयोग : गोल्डमॅनच्या संशोधनातून असे दिसून आले आहे की बहुतेक कायदेशीर प्रकरणांमध्ये इमोजी आता दिसू लागल्या आहेत. लैंगिक अत्याचाराच्या प्रकरणांमध्ये या सर्वाधिक वापरल्या जातात. प्रकरणांची वेगाने वाढणारी संख्या असूनही, त्यांचे कायदेशीर स्पष्टीकरण झालेले नाही, उलट आता नवीन अॅनिमेटेड (जिफ फाइल्स) आणि पूर्वीपेक्षा जास्त वैयक्तिक इमोजी आल्या आहेत, ज्या आव्हान बनल्या आहेत.

कामाच्या ठिकाणी इमोजी वापरल्याने प्रतिमा खराब होऊ शकते : आपल्या सहकाऱ्याला ईमेल पाठवित असताना, खुष होऊन किंवा ईमेल प्रभावी बनवण्यासाठी आपण इमोजी वापरत असल्यास ते आपल्या व्यावसायिक कारकिर्दीसाठी चांगले नाही. नुकत्याच झालेल्या संशोधनानुसार, कामाच्या ठिकाणी इमोजीचा वापर आपल्या प्रतिमेवर किती प्रमाणात परिणाम करू शकतो, आपण याची कल्पनाही करू शकत नाही. इस्त्राईलमधील एका विद्यापीठात केलेल्या संशोधनाच्या आधारे संशोधक म्हणतात की ईमेलसह स्माइली किंवा इतर इमोजी आपल्याला व्यावसायिकरित्या अपात्र ठरवतात.

या संशोधनात सामील असलेल्या डॉ. इला गिलक्सन यांच्या मते, पहिल्यांदाच एखाद्या संशोधनाचे निकाल इमोजी वापराच्या परिणामांचे पुरावे सादर करीत आहेत. त्यांच्या मते, जर आपण असा विचार करता की खऱ्या स्माईलऐवजी या इमोजीचा वापर करून आपण या ईमेलद्वारे गोड दोस्ती दर्शविण्यात सफल झाला आहात, तर ते चुकीचे आहे. आपल्या व्यावसायिक क्षमतेवर यामुळे शंका केली जाऊ शकते. औपचारिक बीजनेस इमेलमध्ये एक स्माईली, स्माईली नसते. या संशोधनात संशोधकांनी २९ वेगवेगळया देशांतील ५४ सहभागींना सामील केले होते.

आपण व्हॉट्सअॅप, फेसबुक किंवा इतर कोणत्याही मेसेजिंग सेवेवर कोणताही टॅक्स इमोजीशिवाय पाठविला नाही तर सेक्स आपल्या मनावर थोडे अधिराज्य मिळवू शकते. असे ‘डेटिंग वेबसाइट मॅच डॉट कॉम’ संस्थेचे एक नवीन संशोधन म्हणते.

संशोधन काय म्हणते : ‘डेटिंग वेबसाइट मॅच डॉट कॉम’च्या संशोधनानुसार जे लोक आपल्या जवळजवळ प्रत्येक मजकूर संदेशात इमोजी वापरतात, त्यांचे मन बहुतेक वेळा सेक्सबद्दल विचार करत असते. या संशोधनात महत्त्वाची भूमिका बजावणाऱ्या हेलन फिशरच्या म्हणण्यानुसार इमोजी वापरणारे ना केवळ जास्त सेक्सच करत नाही, तर ते जास्त डेटसलाही जातात, त्याचबरोबर या लोकांचे लग्न होण्याचीही शक्यताही जे लोक कमी इमोजी वापरतात किंवा अजिबात वापरत नाहीत अशा लोकांच्या तुलनेत दुप्पट असते.

कोणत्या लोकांवर झाले संशोधन : २५ देशांमधील ८ वेगवेगळया भाषांमध्ये काम करणाऱ्या या संकेतस्थळाने काही काळापूर्वीही संशोधन केले होते, त्यानुसार सर्वेक्षणात सामील झालेल्या अर्ध्याहून अधिक स्त्रिया व पुरुषांनी आपल्या डेटबरोबर फ्लर्ट करताना ‘विंक’ इमोजी वापरला. संशोधनात असेही आढळले आहे की अशा संभाषणांमध्ये ‘स्माइली’ ही सर्वात जास्त वापरली जाणारी दुसरी प्रचलित इमोजी होती.

५,००० लोकांवरील या संशोधनात ३६ ते ४०टक्के लोक असे होते जे प्रत्येक मेसेजमध्ये १ हून अधिक इमोजी वापरत असत. असे आढळले की हे लोक दिवसातून बऱ्याच वेळा सेक्सबद्दल विचार करत असत. त्याच वेळी, ज्यांनी सेक्सबद्दल कधीही विचार केला नाही, त्यांच्या संदेशात इमोजीचा वापर क्वचितच झाला होता. त्याचवेळी असेही बरेच लोक होते, जे दिवसातून फक्त एकदा सेक्सबद्दल विचार करीत असत आणि इमोजी वापरत तर असत, परंतु प्रत्येक मेसेजबरोबर नाही. या संशोधनानुसार, या संशोधनात सामील झालेले ५४ टक्के लोक, जे त्यांच्या संदेशांमध्ये इमोजी वापरत असत, ते त्या ३१ टक्के लोकांपेक्षा जास्त सेक्स करत असत, जे इमोजी वापरत नसत.

पीरियड्सवरील इमोजी : पीरियड्स इमोजीचा मार्च, २०१९ पासून इमोजीच्या यादीमध्ये समावेश झाला आहे. ही इमोजी लाल रक्ताचा एक थेंब आहे. लोकांची पुराणमतवादी वैचारिक सीमा तोडण्यास आणि पीरियड्सवर उघडपणे बोलण्यास ही पीरियड्स इमोजी एक मोठे पाऊल आहे.

मॅसेजिंग अॅप व्हॉट्सअॅपने आपल्या नवीन बीटा अपडेटमध्ये काही नवीन इमोजी आणल्या आहेत, ज्यांचे डिझाइन बदलले आहे. नवीन अँड्रॉइड बीटा अपडेटमध्ये अशा १५५ इमोजी आहेत, ज्यांचे डिझाइन बदलले आहे. अँड्रॉइड बीटा परीक्षक हे इमोजी नवीन अद्ययावत २.१९.१३९ मध्ये पाहू शकतात.

आज स्मार्टफोन ही आपली गरज बनली आहे. त्याशिवाय आपले कार्य पुढे जाऊ शकत नाही. दररोज आम्ही ट्विटर, फेसबुकसह अनेक गोष्टी वापरतो. आपण आपल्या गोष्टी अधिक कमी वेळात व्यक्त करण्यासाठी यांवर बनलेल्या इमोजी वापरतो. परंतु यामध्ये दिल्या गेलेल्या १,००० हुन अधिक इमोजींतील काहींचे तर आपल्याला अर्थही कळत नाहीत.

परंतु आता या सर्व इमोजी पात्रांना समजून घेण्यासाठी, सर्वात सोपा उपाय मिळाला आहे आणि तो म्हणजे इमोजीपीडिया. या इमोजीपीडियावर आपल्याला प्रत्येक इमोजीचा अर्थ सापडेल.

टाइल्स फ्लोरिंग सुंदर आणि स्वस्त

* अनुराधा गुप्ता

खोलीतील इंटीरियर आणखीन सुंदर बनवण्याचं काम करतं ती खोलीची फरशी. त्यामुळे अलीकडे लोक खोलीचं सीलिंग, भिंती आणि इतर सजावटीच्या गोष्टींबरोबरच फरशीकडेही लक्ष देऊ लागले आहेत. मात्र, ही गोष्ट केवळ फरशीचं सौंदर्य वाढवण्यापर्यंतच नाही तर तिची स्वच्छता आणि स्वत:च्या आरोग्याला अनुसरूनही आहे.

खरंतर फरशी खोलीचा तो भाग असते जी खूप लवकर अस्वच्छ होते आणि ती जर वेळोवेळी स्वच्छ केली नाही तर खोलीच्या सौंदर्याला डाग लागल्यासारखं वाटतं. पण आजच्या धकाधकीच्या जीवनात सौंदर्य आणि स्वच्छता दोन्हीमध्ये ताळमेळ राखणं तसं कठीणच होत असतं. अशात योग्य फरशीची निवड करणं खूप फायदेशीर ठरतं.

बाजारात वुडन, लॅमिनेटेड, कारपेट टाइल्स यासकट आणखीन अनेक पर्याय फरशीचं सौंदर्य वाढवण्यासाठी उपलब्ध आहेत. यामध्ये टाइल्स एक असा पर्याय आहे ज्याबरोबर स्वच्छता, सौंदर्य आणि आरोग्य तिन्हींचा ताळमेळ राखला जाऊ शकतो.

मग या जाणून घेऊया टाइल्स फ्लोरिंगचे काय काय फायदे आहेत :

* सिमेंट किंवा मार्बलची फरशी लवकरच खराब होते. दुसरीकडे सिमेंट फ्लोरिंगमध्ये भेगा पडतात, तर मार्बल फ्लोरिंगवर लगेच डाग लागतात. मात्र टाइल्स फरशीला मजबूत आधार देते.

* बाजारात टाइल्सचे दोन पर्याय आहेत-पहिलं : सिरॅमिक आणि दुसरं पोर्सिलेन. जर या चांगल्या प्रकारे लावल्या गेल्या आणि चांगली निगा राखली गेली तर यामुळे फरशीचं सौंदर्य दीर्घकाळ टिकून राहातं.

* इतर फ्लोरिंग पर्यायांऐवजी टाइल्स फ्लोरिंग आरोग्याच्या दृष्टीनेसुद्धा फायदेशीर ठरते. जर टाइल्स चांगल्याप्रकारे स्वच्छ केले गेले तर त्यामध्ये रोगजंतू इत्यादीदेखील उद्भवत नाहीत. टाइल्स फ्लोरिंगमुळे खोलीच्या आतली वायुची गुणवत्तादेखील टिकून राहाते. शिवाय टाइल्सना भट्टीमध्ये उच्च तापमानावर भाजलं जातं, त्यामुळे यामध्ये बाष्पशील कार्बनिक घटक (वोलाटिल ऑर्गेनिक कंपाउंड) असण्याची शक्यताही संपते. त्यामुले अनेक प्रकारच्या आरोग्यासंबंधी समस्या होण्याची भीतीही संपते.

* टाइल्सचं तिसरं मोठं वैशिष्ट्य हे आहे की यावर डाग पडत नाही. याला स्वच्छ करण्यासाठी नॉन एब्रेसिव्ह आणि नॉनएसिडिक प्रॉडक्ट्सचा वापर होतो.      टाइल्स स्वच्छ करण्याचा सर्वात सोपा उपाय साबणाच्या पाण्याने स्वच्छ करणं  आहे.

* जमिनीवर टाइल्स लावण्याचा खर्चही इतर डिझायनर फ्लोरच्या खर्चापेक्षा खूप कमी येतो. त्याचबरोबर टाइल्स तुटण्याची किंवा खराब होण्याचीही भीती नसते. त्यामुळे तुम्हाला हवं तेव्हापर्यंत तुम्ही त्या जमिनीवर लावून ठेवू शकता.

* टाइल्स तशा तर खूप मजबूत असतात आणि सहजपणे यामध्ये भेगाही पडत   नाहीत पण तरीदेखील जर भेगा पडल्या तर तुम्ही तुटलेली टाइल सहजपणे रिप्लेस करू शकता.

अद्भूत सौंदर्याची खाण अजिंठा-एलोरा (वेरुळ) लेणी

* प्रतिनिधी

अजिंठा-एलोराच्या लेण्यांच्या दुनियेचा फेरफटका म्हणजे एक सुंदर अनुभूती असते. तुम्ही जर कलाप्रेमी असाल आणि पुरातन काळातील ऐतिहासिक वास्तू व कलाकृतींचे प्रशंसक असाल, तर अजिंठा-एलोरा तुमच्यासाठी एक खूपच छान पर्यटन स्थळ आहे. या लेण्यांना १९८३ मध्ये वर्ल्ड हेरिटेजच्या यादीत समाविष्ट करण्यात आले आहे. येथील गुंफांमध्ये केली गेलेली चित्रकारी व मूर्तिकला खूपच अद्वितीय आहे.

औरंगाबादपासून जवळपास २ तासांच्या टॅक्सी प्रवासानंतर अजिंठाच्या गुंफांपर्यंत पोहोचता येईल. जगप्रसिद्ध अजिंठा-एलोराची चित्रकारी व गुंफा कलाप्रेमींसाठी नेहमीच आकर्षणाचे प्रमुख केंद्र राहिल्या आहेत. विशालकाय खडक, हिरवळ, सुंदर मूर्ती आणि इथून वाहणारी वाघोरी नदी येथील सौंदर्य द्विगुणित करतात.

अजिंठामध्ये छोटया-मोठया ३२ प्राचीन गुंफा आहेत. २००० वर्षे जुन्या अजिंठाच्या गुंफेच्या द्वारांना खूपच सुंदर पद्धतीने सजविण्यात आले आहे. घोडयाच्या नालेच्या आकाराच्या या गुंफा अत्यंत प्राचीन असून, त्यांना ऐतिहासिक महत्त्व आहे. आकर्षक चित्रे आणि भव्य मूर्तींबरोबरच येथील सिलिंगवर बनविलेली चित्रे अजिंठाच्या गुंफांना एक आगळेवेगळे सौंदर्य प्रदान करतात. या सुंदर कलाकृती साकारण्यासाठी कोणते तंत्र वापरण्यात आले, हे अजूनही एक गूढच आहे. हे गूढ उकलण्यासाठी जगातील कानाकोपऱ्यातून पर्यटक इथे येतात.

वाघोरा नदी येथील सौंदर्यात आणखी भर टाकते. या गुंफांचा शोध आर्मी ऑफिसर जॉन स्मिथ व त्यांच्या दलाने १८१९ साली लावला असे सांगितले जाते. ते या ठिकाणी शिकार करण्यासाठी आले होते. त्यावेळी त्यांना या ओळीत बनलेल्या २९ गुंफा दिसल्या. त्यानंतरच या गुंफा संपूर्ण जगात प्रसिद्ध झाल्या.

येथील सुंदर चित्रकारी व मूर्ती कलाप्रेमींसाठी अनमोल भेट ठरल्या आहेत.

हातोडी आणि छेनीच्या मदतीने कोरलेल्या या मूर्ती सौंदर्याचा अप्रतिम नमुना आहेत. या लेणी पाहण्यासाठी आपल्याला अनेक वेळा पायऱ्या चढाव्या व उतराव्या लागतात. त्यामुळे इथे जाताना तुम्ही आरोग्याच्या दृष्टीने फिट असणे आवश्यक आहे. इथे प्रत्येक गुंफेबाहेर एक बोर्ड लावला आहे, त्यावर हिंदी व इंग्रजीमध्ये गुंफांची संख्या आणि त्यांच्यासंबंधी माहिती दिलेली आहे. चित्रांचे आयुष्य तीव्र प्रकाशामुळे कमी होत असल्यामुळेच, गुंफांमध्ये चार ते पाच लक्सचा प्रकाश असतो. अर्थात, मिणमिणत्या मेणबत्तीसारखा प्रकाश. कोणत्याही चित्राच्या सौंदर्याची जाणीव होण्यासाठी ४० ते ५० लक्स तीव्रतेच्या प्रकाशाची गरज असते.

एलोराच्या गुंफा

औरंगाबादपासून जवळपास ३० किलोमीटर अंतरावर एलोरा लेणी आहेत. एलोरामध्ये ३४ गुंफा आहेत. या गुंफा बसाल्टिकच्या डोंगराच्या किनाऱ्या-किनाऱ्यावर बनलेल्या आहेत.

महत्त्वपूर्ण बाबी

मुंबई, पुणे, अहमदाबाद, नाशिक, इंदूर, धुळे, जळगाव इ. शहरांतून औरंगाबादसाठी बसच्या सुविधा उपलब्ध आहेत. सोमवार सोडून आपण कधीही अजिंठा एलोराला जाऊ शकता. औरंगाबाद रेल्वे स्टेशनपासून दिल्ली व मुंबईसाठी ट्रेनची सुविधा आहे. औरंगाबाद रेल्वे स्टेशनजवळ महाराष्ट्र पर्यटन विभागाचे हॉटेल आहे.

* जर गरमीच्या मोसमात जात असाल, तर सकाळी लवकर पोहोचा. सोबत पाणी, हॅट आणि सनग्लासेस घ्यायला विसरू नका. अर्थात, इथे पर्यटनासाठी नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी हा सर्वात उत्तम काळ आहे.

* गुंफांपर्यंत पोहोचण्यासाठी तुम्हाला चढावाचा मार्ग निवडावा लागेल. नंतरचा मार्ग सरळ आणि सोईस्कर आहे. म्हणूनच इथे जाताना आरामदायक चप्पल घाला.

* वानरांपासून सावध राहा.

* युनेस्कोचा वारसा असलेले हे ठिकाण संपूर्ण पाहण्यासाठी आपल्याला ३ ते ४ तास पुरेसे असतात. तसेही संपूर्ण दिवसभरासाठी ही ट्रीप तुम्हाला आनंद देऊन जाईल.

* जेवणासाठी एमटीडीसीची रेस्टॉरंट खूप चांगली आहेत.

* तिकीट विभागाजवळ फिरणाऱ्या फेरीवाल्यांपासून सावध राहा. ते खूप त्रास देतात.

आवश्यक गोष्टी

  • आपल्या ओळखीच्या दुकानांवर घेऊन जाणाऱ्या गाइड्सपासून सावध राहा. तिथे त्यांचे कमिशन ठरलेले असते. त्यामुळे त्या दुकानांत मिळणाऱ्या वस्तू महाग असतात.
  • वयोवृद्धांसाठी इथे जाणे थकवा आणणारे ठरू शकते. म्हणूनच जे प्रकृतीने स्वस्थ असतील, त्यांनीच इथे जावे. इथे जाण्याचा सर्वात उत्तम काळ म्हणजे थंडीचा मोसम.
  • सकाळी लवकरात लवकर गुंफांपर्यंत पोहोचा आणि संध्याकाळी ४ वाजेपर्यंत पुन्हा औरंगाबादला परता. जेणेकरून तुम्हाला बीबी का मकबरा, पंचकी, सिद्धार्थ गार्डन व प्राणिसंग्रहालय यांसारख्या पर्यटनस्थळांचाही आनंद घेता येईल.

तर चोरांची दृष्टी मौल्यवान वस्तूंवर पडणार नाही

* भारतभूषण श्रीवास्तव

जुन्या भोपाळमध्ये कोहेफीजा हा एक घनदाट लोकवस्तीचा परिसर आहे. येथील आरके टॉवरमध्ये राहणारा मुजीब अली मागील १४ सप्टेंबर रोजी दुपारी एक वाजता थोडया वेळासाठी त्याच्या एका मित्राला भेटायला गेला होता. पण तो परत येईपर्यंत चोरटयांनी दिवसाढवळया त्याच्या १ लाखांचे दागिने व रोख रक्मम घेऊन पोबारा केला होता.

चोरांना चोरी करण्यासाठी फारसा प्रयत्न करावा लागला नाही. काही मिनिटातच त्यांनी घराच्या खोल्या तपासल्या आणि कपाटात ठेवलेले दागिने व रोख रक्कम खिशात भरून आरामात चालते झाले. पण एक धडा मागे शिकवून गेले की काही तास किंवा काही दिवस घराबाहेर जायचे असेल तर अशा सोप्या ठिकाणी मौल्यवान वस्तू ठेवू किंवा लपवू नका, जेथे चोरांचे हात सहज पोहोचतात आणि ते त्यांच्या कार्यात यशस्वी होतात.

त्याचप्रमाणे भोपाळच्या गेहुखेडा भागातील रॉयल भगवान इस्टेटचे परवेझ खान, जे एका कंपनीत मार्केटिंग मॅनेजर आहेत, १८ सप्टेंबर रोजी आपल्या मोठया मुलाच्या साखरपुडयात सामील होण्यासाठी मुंबईला गेले होते. जेव्हा ते साखरपुडा आटोपल्यानंतर परत आले तेव्हा हे पाहून आश्चर्याने स्तब्ध झाले की घराच्या दरवाजाचे मध्यवर्ती लॉक तोडलेले आहे. घराच्या आत गेल्यावर कळले की चोरटयांनी अजून ४ कुलूपे तोडून कपाटात ठेवलेले दागिने, मौल्यवान घडयाळे आणि अडीच लाख रुपये चोरले आहेत. हे दृश्य पाहून परवेझकडे पश्चात्ताप करण्याशिवाय कोणताही पर्याय नव्हता. चोरटयांनी एकाच झटक्यात ६ लाखांचा माल लुटला होता.

त्यांना माहित असते

भोपाळमधील या दोनच नाही तर देशभरात चोरीच्या बऱ्याच घटनांमध्ये एकसारखी बाब म्हणजे घराच्या मौल्यवान वस्तू कोठे ठेवल्या जातात हे चोरांना माहित असते. म्हणूनच, तुमच्या कष्टाच्या पैशावर हात साफ करण्यात त्यांना कोणतीही अडचण येत नाही.

लोक घरांच्या भारीभक्कम दारावर मोठं-मोठे कुलूपे लावतात आणि निश्चिंतच मनाने निघून तर जातात, परंतु जेव्हा ते परत येतात तेव्हा हे पाहून आपले डोके बडवतात की, कमनशिबी लुटारु चोरांनी, माहित नाही कसे महागडया कपाटाचे सेफही तोडले आहे आणि त्यात ठेवलेल्या मौल्यवान वस्तू आता त्यांच्या मालकीच्या राहिल्या नाही आहेत.

आधुनिक आणि सुरक्षित मानल्या जाणाऱ्या महागडया शेल्फ आता अजिबात सुरक्षित राहिल्या नाहीत, कारण बहुतेक प्रकरणांमध्ये चोर त्यांनाच थेट टार्गेट करतात, कारण त्यांना माहित असते की माल येथेच ठेवला जातो किंवा ठेवला आहे. त्यांची ही कल्पना बहुधा चुकीचीही ठरत नाही.

जेव्हा कपाटाची तिजोरी सहज तुटू शकते तेव्हा घरातील इतर ठिकाणे अजूनही असुरक्षित होतात. उदाहरणार्थ, बॉक्सचा पलंग किंवा दिवाण ज्यामध्ये लोक दागिने आणि पैसे लपवतात, ते ही नेहमी चोरांच्या निशाण्यावर असतात. हा विचार करणे चुकीचे ठरेल की तिजोरी किंवा कपाटामध्ये माल सापडला नाही तर चोर दिवाण सोडतील, ज्यामध्ये कपडे आणि अंथरुणादरम्यान लोक मौल्यवान वस्तू चपळाईने आणि सुरक्षितपणे ठेवतात.

म्हणजेच, मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी लोक कोणकोणत्या जागा आणि पद्धती वापरतात हे चोरांना माहित असते. म्हणूनच त्यांना चोरी करण्यात कोणतीही विशेष अडचण येत नाही.

मग कुठे ठेवायचे

गोष्ट खरी आहे की घरात मौल्यवान वस्तू कुठे-कुठे असू शकतात याची कल्पना चोरांना असते तेव्हा कोणीही त्यांना चोरी करण्यापासून रोखू शकत नाही.

तथापि, चोरी टाळण्यासाठी बरेच लोक दागिने व इतर मौल्यवान वस्तू बँक लॉकरमध्ये ठेवतात. परंतु हेदेखील कमी अडचणीचे काम नाही. त्याचे कारण एकतर बँक लॉकर स्वस्त नसतात, दुसरे म्हणजे वर्षात असे २-४ प्रसंग येतात, जेव्हा दागदागिने काढावेच लागतात.

हे एक त्रासदायक काम आहे की जेव्हा पण आपल्याला एखाद्या समारंभात किंवा लग्नाला जायचे असेल तेव्हा बँकेत जाऊन दागदागिने काढा आणि पुन्हा ते ठेवण्यासाठी परत जा.

मग काय करावे आणि चोरांपासून वाचण्यासाठी मौल्यवान वस्तू कोठे ठेवाव्यात? या प्रश्नाचे उत्तर देणेदेखील सोपे काम नाही. परंतु हे अशा प्रकारे सुलभदेखील केले जाऊ शकते की जेव्हा चोर घरात प्रवेश करतील, कपाटे आणि तिजोरी तोडत असतील तेव्हा त्यांच्या हाती चिड-चिडण्याशिवाय दुसरे काहीचलागणार नाही. घरात मौल्यवान वस्तू अशा ठिकाणी ठेवा, जिथे त्यांचे हात पोहोचणारच नाहीत.

जर महागडया वस्तू तिजोरीत सापडल्या नाहीत तर चोर दिवानाला बघतील, फर्निचर खंगाळतील, फ्रीज, इतर शेल्फ आणि ड्रॉवर उघडतील, परंतु येथेही त्यांना कागद आणि कपडे वगळता काहीच सापडले नाही, तर ते आपल्या गरिबीला किंवा युक्तीला कोसत परत जातील.

जुने मार्ग आजमावून पहा

चोरी टाळण्यासाठी जुने मार्ग आजमावून पहा. या पद्धती मुळीच कठीण नाहीत, परंतु कपाट आणि तिजोरीपेक्षा जास्त सुरक्षित आहेत. सर्वात प्रचलित जुनी पद्धत म्हणजे जमिनीत दागदागिने गाडणे. हे खरं आहे की आजकाल बहुतेक घरे पक्क्या सिमेंटची बनलेली आहेत, जी खोदली जाऊ शकत नाहीत पण जर वृद्ध लोकांची समजदारी नव्या पद्धतीने आजमावून पाहिली तर काम बनू शकते. घराच्या बांधकामाच्या वेळी किंवा नंतर शयनगृहात, बेडच्या खाली दोन फरशा उपटून एक खड्डा बनविला जाऊ शकतो आणि त्याचप्रमाणे भिंतींमध्येही एक गुप्त जागा बनविली जाऊ शकते.

भोपाळच्याच पिपलानी भागातील ६४ वर्षीय दक्षिण भारतीय महिला एस.लक्ष्मीला वर्षातून एकदा आंध्र प्रदेशला जावे लागते. लक्ष्मीकडे २० तोळे सोने असून ते आजपर्यंत चोरीला गेले नाही, वस्तुत: दोनदा असे झाले की जेव्हा ती आंध्र प्रदेशहून परत आली तेव्हा चोरटयांनी घरात घरफोडी केली होती पण त्यांच्या हाती अपयशाखेरीज काहीच लागले नव्हते.

खरं तर लक्ष्मी जाण्यापूर्वी तिचे दागिने वीस लिटर तेलाने पूर्ण भरलेल्या कॅनमध्ये ठेऊन जाते. चोर स्वयंपाकघरापर्यंत आले आणि त्यांनी बॉक्स व डबेही उघडून पाहीले, पण त्यांना काहीच सापडले नाही. तेलाच्या कॅनवर त्यांचे लक्षच गेले नाही की दागिने यातही ठेवले असतील म्हणून.

लक्ष्मीप्रमाणे तुम्हीही थोडेसे शहाणपण दाखवू शकता आणि चोरांच्या नजरेपासून मौल्यवान वस्तू वाचवू शकता.

येथे मौल्यवान वस्तू लपवा

घरात अशी बरीच ठिकाणे आहेत, जिथे आपण मौल्यवान वस्तू ठेवून बिनधास्तपणे कोठेही येऊ-जाऊ शकता आणि परत येऊन त्या वस्तू सुरक्षितपणे बघू शकता.

* तेलाच्या किटलीसारखी सुरक्षित जागा म्हणजे पाण्याची टाकी असते, जिच्याकडे सहसा चोरांचे लक्ष जात नाही. प्रत्येक घरात पाण्याची टाकी अशा ठिकाणी असते, जेथे चोर कपाटाप्रमाणे सहज पोहोचू शकत नाहीत. दागदागिने त्यात लपविता येतील.

* घरात अधिक रोख रक्कम ठेवू नये पण काही कारणास्तव आपल्याला ठेवावी लागली तर घराबाहेर परताना ती वर्तमानपत्रांच्या रद्दीत तुकडया-तुकडयात ठेवली पाहिजे. हे काम आपण रद्दीच्या मध्यभागी केल्यास ते आणखी चांगले आहे.

* स्टोअररूम घरात एक अशी जागा आहे, ज्यामध्ये जगभरातील कचरा भरलेला असतो. यामध्ये दाग-दागिने इत्यादी कोठेही लपविता येतील. चोरी करताना चोरांकडे मर्यादित वेळ असतो. म्हणून ते स्टोअररूममधील प्रत्येक वस्तूत शोधणार नाही.

* सहसा चोरांचा असा विश्वास असतो की मौल्यवान वस्तू घराच्या आतच कोठेतरी ठेवल्या असणार. म्हणूनच ते घराच्या प्रवेशद्वारास किंवा पहिल्या खोलीस लक्ष्य करीत नाहीत. दागिने, रोकड वगैरे इथे लपविता येऊ शकते. मग भलेही ते शूज रॅक असले तरीही.

* पक्क्या घरांमध्ये खड्डे करणे शक्य नाही. परंतु कुंडया रिकाम्या करून त्यात दाग-दागिने भरून वरून ओली माती त्यांच्यावर टाकली जाऊ शकते.

* मुलांच्या शालेय पिशव्यादेखील मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात.

* लहान-लहान अंगठया आणि इतर लहान वस्तू औषधांच्या मोठया कुपीत टाकून वाचविता येतील.

सेक्स लाइफ बनवा पूर्वीसारखं आनंदी

* शिखा जैन

विवेकला अनेक दिवसांपासून पत्नी आशूसोबत लैंगिक संबंध ठेवायचे होते, परंतु आशू कोणता ना कोणता बहाणा करून टाळत होती. दररोजच्या नकाराला कंटाळून शेवटी विवेक रागानेच आशूला म्हणाला की आशू, तुला काय झालंय? मी जेव्हा तुझ्यावर प्रेम करू लागतो, तेव्हा तू कोणता ना कोणता बहाणा करून टाळतेस. कमीत कमी मोकळेपणाने सांग तरी नेमकं काय झालंय?

हे ऐकून आशू रडतच म्हणाली हे सर्व करायला मनच लागत नाही आणि तसंही मूल तर झालं. मग या सर्वांची गरज काय?

हे ऐकून विवेक चकित झाला की त्याच्या पत्नीची कामसंबंधातील रूचि पूर्णपणे संपून गेलीय. असं का झालंय हे त्याला अजिबात समजत नव्हतं. याउलट त्याची पत्नी यापूर्वी या सगळ्या गोष्टींमध्ये खूपच रूची घ्यायची.

ही समस्या फक्त विवेकचीच नाही, तर असे अनेक पती आहेत, जे मध्यमवयात वा मुलं झाल्यानंतर अशा प्रकारच्या समस्यांना तोंड देत असतात.

स्वारस्य कमी का होतं

सेक्सॉलॉजिस्ट डॉ. बीर सिंहचं म्हणणं आहे की अनेकदा पतिपत्नीमध्ये प्रेमाची उणीव नसते, तरीदेखील त्यांच्यामध्ये सेक्सबाबत अडचणी निर्माण होतात. लग्नाच्या सुरुवातीच्या वर्षांमध्ये पतिपत्नीमध्ये सेक्सबाबत आकर्षण असतं, ते हळूहळू कमी होऊ लागतं. घरगुती जबाबदाऱ्या वाढल्यामुळे सेक्सबाबत उदासीनता वाढते. यामुळेच आपापसांत दुरावा वाढू लागतो. या समस्येतून बाहेर पडण्यासाठी पतिपत्नींनी एकमेकांशी आपापले अनुभव शेअर करायला हवेत. स्वत:च्या लैंगिक अपेक्षांबद्दल मोकळेपणाने बोलायला हवं. ज्या कारणांमुळे जोडीदार रूची घेत नाही ती दूर करण्याचा प्रयत्न करायला हवा. ही कारणं प्रत्येक युगुलांची वेगवेगळी असू शकतात. तुम्ही फक्त ती दूर करायला हवीत. मग पाहा पुन्हा पहिल्यासारखे तुम्ही आनंदी व्हाल.

हेदेखील एक कारण

वय वाढण्याबरोबरच एक स्त्री कामक्रीडेत पूर्वीसारखे स्वारस्य का घेत नाही? अमेरिकेत वैज्ञानिक आणि संशोधकांची एक पूर्ण टीम या प्रश्नाचं उत्तर शोधण्यात गुंग झाली. यामध्ये एक महत्त्वाची माहिती समोर आली, जी निश्चितपणे एक स्त्रीच्या सेक्ससंबंधी स्वारस्याचा शोध घेते. खरंतर हा प्रश्न स्त्रीचं वय आणि सेक्ससंबंधित आहे. अनेकांना वाटतं की स्त्रीचं वय तिच्या सेक्ससंबंधी स्वारस्यावर अधिक परिणामकारक ठरतं. असं मानलं जातं की, वय वाढण्याबरोबरच एक स्त्री कामक्रीडेत पूर्वीसारखे स्वारस्य घेत नाही.

खरंतर संशोधनामुळे एक गोष्ट स्पष्ट झाली की मध्यम वयोगटातील स्त्रियांमध्ये संभोगाच्या बाबतीत रूची होणं वा न होणं केवळ वाढत्या वयावर अवलंबून नसतं, तर त्यांच्या जोडीदाराचं आरोग्य कसं आहे? तसंच सेक्समध्ये ते किती रूची घेतात? यावर अवलंबून असतं.

भावनात्मक कारण

सर्वमान्य असलेल्या समजुतीविपरीत हे आढळलं की मध्यमवयीन स्त्रिया सेक्शुअली सक्रिय होण्याबरोबरच अनेक गोष्टींमध्येदेखील त्यांची रूची वाढताना दिसलीए. शोधानुसार ज्या स्त्रिया सेक्समध्ये सक्रिय नसतात त्यामागे कोणतं कारण आहे हे जाणून घेतलं तेव्हा समजलं की अनेक भावनात्मक कारणांमुळे त्यांची सेक्स आणि जोडीदारामधील रूची संपलेली आहे. जोडीदारामधील रूची कमी होणं वा एखाद्या अक्षमतेचा सरळ परिणाम स्त्रियांच्या यौन सक्रियतेवर होतो. अशा स्त्रियादेखील आहेत, ज्यांची सेक्समधील रूची संपण्याची इतर कारणंदेखील आहेत. परंतु त्यांची संख्या कमी आहे.

वयाशी कोणताही संबंध नाही

या शोधात मध्यम वयोगटातील सेक्ससंबंधी प्रत्येक आवडीनिवडीचा समावेश करण्यात आला होता. संशोधनाच्या दरम्यान स्त्रियांचा एक मोठा वर्ग सेक्शुअल अॅक्टिव्हिटीजमध्ये वय वाढण्याबरोबर अधिक सक्रिय होताना आढळला.

संशोधनात हे स्पष्ट समोर आलं की, कोणत्याही स्त्रीची सेक्ससंबंधी सक्रियतेचा तिच्या वयाशी कोणताही संबंध नाहीए. या आधारे मानसोपचारतज्ज्ञ आणि सेक्स सल्लागारांनी याची कारणं आणि सूचनादेखील ठेवल्या आहेत.

* लक्षात ठेवा की तुमचा जोडीदार एखाद्या औषधांच्या साइड इफेक्टमुळेदेखील सेक्समधील रूची हरवू शकतो. जर असं असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

* अनेक स्त्रिया मानसिक दबावामुळेदेखील सेक्समध्ये रस घेत नाहीत.

* मुलांमध्ये अधिक व्यस्त झाल्यामुळे आणि सामाजिक मान्यतांमुळेदेखील स्त्रियांना वाटतं की सेक्समध्ये अधिक रूची घेणं योग्य नाही.

* अनेकदा मुलं झाल्यानंतर स्त्रिया आपल्या शरीराकडे दुर्लक्ष करतात आणि मग स्वत:ला कमी लेखू लागतात. यामुळेदेखील त्या सेक्सकडे दुर्लक्ष करू लागतात.

* वाढत्या वयात कुटुंब आणि कामाच्या वाढत्या जबाबदारीमुळे त्या थकू लागतात आणि सेक्ससाठी त्यांच्यामध्ये पर्याप्त एनर्जीदेखील उरत नाही.

* अनेक स्त्रियांना आपल्या पतीसोबत एकांत हवा असतो आणि असं जर झालं नाही, तर त्यांची सेक्सबद्दलची रूची संपते.

गायनोकॉलॉजिस्ट डॉक्टर अंजली वैशनुसार काही आजारदेखील असतात, ज्यामुळे त्यांची सेक्समधील रूची कमी होते. ड्रग्ज, दारू, धूम्रपान इत्यादींचं सेवन केल्यामुळेदेखील सेक्समधील रूची कमी होते. डायबिटीजचा आजारदेखील स्त्रियांमधील सेक्स ड्राइवला संपवितो. गर्भावस्थेच्या दरम्यान स्त्रियांमध्ये सेक्स ड्राइव कमी होतो, गर्भावस्थेच्या दरम्यान आणि त्यानंतर हार्मोन चेंजमुळे सेक्समध्ये महिला कमी रस घेऊ लागतात. जर डिप्रेशनची समस्या असेल तर त्या कायम त्याच्यामध्येच बुडून राहातात. त्या विचित्र गोष्टींमध्ये स्वत:ची सर्व एनर्जी लावतात, सेक्सबाबत विचार करण्यासाठी त्यांना वेळच मिळत नाही.

अनेक स्त्रिया खूप लठ्ठ होतात. लठ्ठपणामुळे सेक्स करताना त्यांना खूपच त्रास होतो. त्यामुळे त्या सेक्सपासून दूर राहू लागतात.

औषधंदेखील जबाबदार आहेत

मानसोपचार तज्ज्ञांच्या मते, अशी अनेक औषधं आहेत ज्यामुळे सेक्स लाइफवर त्याचा परिणाम होतो. सेक्ससाठीचे गरजेचं हार्मोन्स शरीराची गरज व संदेश मेंदूपर्यंत पोहोचविणारी तत्वं डोपामाइन व सॅरोटोनिन आणि सेक्सचे उत्तेजक भाग इत्यादींच्यामध्ये ताळमेळ साधणं गरजेचं असतं. डोपामाइन सेक्सक्रियेला वाढवतो आणि सॅरोपेनिन त्याला कमी करतो. जेव्हा औषधं हार्मोन्स स्तरात बदल आणतात तेव्हा कामेच्छा कमी होते. पेनकिलर, अस्थमा, ब्लडप्रेशर आणि हार्मोनसंबंधी औषधांनी कामेच्छामध्ये कमी होऊ शकते.

परंतु सेक्स लाइफमध्ये अरूची केवळ औषधांनीच येते असं नाहीए. त्यामुळे जर तुम्हाला सेक्सलाइफमध्ये बदल झाल्याचं जाणवत असेल, तर औषधं बंद करण्यापूर्वी चिकित्सकांचा सल्ला जरूर घ्या.

सेक्समध्ये रूची कशी निर्माण कराल

सेक्समध्ये गरजेचा आहे मसाज. जेव्हा जोडीदाराच्या कामुक भागांना हातांनी हळूहळू तेल लावून मसाज कराल तेव्हा तो त्याच्यासाठी अगदी नवीन अनुभव असेल. तेलाने तुमच्या आणि जोडीदाराच्यामध्ये जे घर्षण निर्माण होतं त्यामुळे प्रेम वाढतं आणि सेक्सची इच्छा जागते. मसाज एक अशी थेरेपी आहे, ज्यामुळे शरीराला आराम मिळण्याबरोबरच तुमचं स्वत:चं नीरसवाणं सेक्स लाइफदेखील पुन्हा पहिल्यासारखं बनू शकतं.

एक्सपेरिमेण्ट्स करू शकता : जर तुमचा जोडीदार सेक्शुअली एक्सपेरिमेण्ट करत नसेल तर फॅण्टसीच्या दुनियेत तुमचं स्वागत आहे. जर तुम्ही सेक्सबाबत उत्तम फॅण्टसी करू शकता तर तुमच्या बेडरूमच्या बाहेर न पडता तुम्ही तुमच्या पार्टनरसोबत जे करू इच्छिता ते फॅण्टसीच्या माध्यमातून अनुभूत करा. तुमची तुमच्या जोडीदाराबद्दलच्या सर्व तक्रारी त्वरित दूर होतील; कारण तुम्हाला तुमचा पार्टनर कल्पनेत सापडलाय.

वारंवार हनीमून साजरा करा : सेक्ससंबंधांत कंटाळा येऊ नये म्हणून पतिपत्नींनी दरवर्षी हनीमूनला जावं आणि याला फिरायला जाणं न म्हणता हनीमूनसाठी जातो म्हणावं. त्यामुळे त्यांच्यामध्ये एक्साइटमेण्ट राहील. जेव्हा हनीमूनसाठी जाल तेव्हा एकमेकांना पूर्वीच्या आठवणींची जाणीव करून द्या. अशाप्रकारे फिरणं आणि हनीमूनबद्दल गप्पा मारल्याने सेक्ससंबंधीच्या आठवणी जाग्या होतील.

सेक्समध्ये नवेपणा आणा : तुमची सेक्स करण्याची पद्धत एकसारखीच आहे का? आणि तुमच्या या पद्धतीला तुमची पत्नी कंटाळलीय का? यासाठी या विषयावर बोला आणि सेक्स करण्याच्या नित्याच्याच पद्धती सोडून नवनवीन पद्धती अमलात आणा. यामुळे सेक्ससंबंधांत एक नवेपणा येईल.

तुमच्या जोडीदाराला वेळ द्या : लग्नाच्या काही वर्षांनंतर काही जोडप्यांना वाटतं की सहवासातील रूची कमी झालीय. सहवास त्यांना एक डेली रूटीनसारखं कंटाळवाणं काम वाटू लागतं. म्हणून सहवासाला डेली रूटीनप्रमाणे घेऊ नका. उलट ते पूर्णपणे एन्जॉय करा. दररोज करण्याऐवजी आठवड्यातून भलेही एकदा करा परंतु ते मोकळेपणाने जगा आणि तुमच्या जोडीदाराला जाणीव करून द्या की हे असं करणं आणि त्याच्यासोबत असणं तुमच्यासाठी किती खास आहे.

सेक्स असं जे दोघेही एन्जॉय करतील : तुम्ही फक्त तुमच्या मनातलंच तुमच्या जोडीदारावर थोपवू नका. उलट सेक्समध्ये त्याची इच्छादेखील जाणून घ्या आणि त्याचा सन्मान करा. ज्या गोष्टींमध्ये तुम्ही कम्फर्टेबल आहात आणि एन्जॉय करू शकाल, ती गोष्ट करा.

नियमित सेक्स करा : ही गोष्ट खरी आहे ती तणाव आणि थकवा यामुळे पतिपत्नीच्या लैंगिक आयुष्यावर वाईट परिणाम होतो. परंतु हेदेखील तेवढंच खरं आहे की सेक्स हेच तुमच्या आयुष्यात निर्माण होणारे दबाव आणि अडचणींवर मात करण्याचं टॉनिक बनतं. म्हणून आठवड्यातून कमीत कमी ३ वेळा सहवास करा. यामुळे सेक्स लाइफमध्ये मधुरता येईल.

एकमेकांबद्दलच्या प्रेमाला पाठिंबा द्या : अनेकदा अनेक जोडप्यांच्या लग्नानंतरची काही वर्षं चांगली जातात; परंतु जसजसा काळ जातो तसतसा कामं व इतर कारणांनी त्यांच्यामध्ये दुरावा वाढतो, त्यांना एकमेकांवर प्रेम करण्याची संधी मिळत नाही. यामुळे त्यांच्यामधील सेक्ससंबंधांमध्ये दुरावा वाढू लागतो. वैवाहिक आयुष्यात उत्पन्न झालेल्या अशा प्रकारच्या समस्यांपासून वाचण्यासाठी आवश्यक आहे ते पतिपत्नींनी एकमेकांशी गप्पा मारण्यासाठी थोडा वेळ काढावा. एकमेकांशी चांगल्या गोष्टी कराव्यात आणि एकमेकांच्या गोष्टी ऐकाव्यात, तक्रारी दूर करण्याचा प्रयत्न करावा. एकमेकांचा सन्मान करावा. यामुळे सेक्स लाइफदेखील अधिक चांगलं होईल.

पुढाकार घ्या : अनेकदा स्त्रिया सेक्सबाबत पुढाकार घ्यायला संकोचतात, त्यामुळे तुम्ही पुढाकार घेण्यात काहीही वाईटपणा नाहीए, उलट तुमचं पुढाकार घेणं एका स्त्रीला सुखद अनुभूती मिळते. जर मुलं लहान असतील तर सेक्स लाइफमध्ये अडचणी येत राहातात आणि स्त्रिया एवढ्या मोकळ्या आणि रिलॅक्सदेखील राहू शकत नाहीत. अशावेळी मुलं झोपण्याची वाट पाहाण्यापेक्षा उत्तम म्हणजे जेव्हा संधी मिळेल तेव्हा प्रेमात हरवून जा.

फिटनेसचीदेखील काळजी घ्या : उत्तम सेक्स लाइफसाठी शारीरिक व मानसिकरित्या फिट राहाणंदेखील गरजेचं आहे. यासाठी समतोल आहार घ्या. थोडाफार व्यायाम करा. पुरेपूर झोप घ्या. सिगारेट, दारूचं सेवन करू नका.

कल्पना करा : सेक्स करतेवेळी तुम्हाला एखादा दुसरा पुरुष वा मग एखाद्या बॉलीवूड अॅक्टरची कल्पनादेखील उत्तेजित करत असेल आणि सेक्सचा आनंद वाढवत असेल तर असं करा. यासाठी मनात कोणत्याही प्रकारची अपराधी भावना आणू नका. असं करणं चुकीचं नाहीए. कारण सर्वांची सेक्स करण्याची आणि त्याबाबत विचार करण्याची पद्धत वेगळी असू शकते.

फ्रेश मूडमध्ये आनंद घ्या : पतिपत्नी जर दोघे वर्किंग असतील, व्यस्त असतील, रात्री उशिरा येत असतील, तर त्यांचं सेक्स लाइफ तसं डिस्टर्ब असतं. स्त्रियांना या गोष्टी एखाद्या ओझ्यासारख्या वाटतात. त्यामुळे त्या थकलेल्या असतील तर त्यांच्यावर जबरदस्ती करू नका. सकाळी उठून फ्रेश मूडमध्ये सेक्सचा आनंद घ्या.

सेक्सी संवाद चांगले असतात : सेक्ससाठी मूड बनविण्यासाठी काहीही करू शकता. तुम्हाला वाटत असेल की तुमचं डर्टी टॉक्स आणि डार्क फॅण्टसी ऐकून तुमच्या पार्टनरला आवडणार नाही, त्यामुळे तुम्ही या गोष्टी जर शेअर करत नसाल तर असं अजिबात नाहीए. खरंतर प्रत्येक जण आपल्या पार्टनरकडून अशा गोष्टी ऐकण्यासाठी आतुर असतो. त्यामुळे न संकोचता आपल्य पार्टनरसोबत अशा गोष्टी शेअर करा.

बना टेक्नोस्मार्ट मॉम

– गरिमा पंकज

घरगुती कामं असो किंवा नातीगोती सांभाळणं असो, मुलांचा गृहपाठ करून घ्यायचा असो किंवा प्रेमळ आईचे कर्तव्य पार पाडायचे असो, नव्या तंत्रज्ञानाचा हा नवा काळ प्रत्येक क्षण खास बनवतो.

एकीकडे स्मार्ट फोनमुळे तुम्ही सुंदर फोटो काढून कधीही कुठेही सोशल साईट्सवर अपलोड करू शकता, तर प्रिंटरच्या मदतीने सजावटीसाठी रंगबेरंगी डिझाइन्सच्या प्रिंट काढून आपली कला सादर करू शकता.

गृहिणींसाठी किती उपयोगी

ऑफिस असो किंवा घर, तंत्रज्ञान प्रत्येक क्षेत्रात महिलांसाठी सुविधा घेऊन आले आहे. फक्त गरज आहे हे समजून वापरून पहाण्याची. तंत्रज्ञानाबद्दल बोलायचे तर हा काळ सध्याचा तंत्रज्ञानाचा सुवर्णकाळ म्हटला पाहिजे.

एनर्जी सप्लायर अॅन्ड पॉवरद्वारे काही काळापूर्वी युकेच्या ५७७ वयस्कर महिलांवर केल्या गेलेल्या अभ्यासानुसार महिला साधारणत: एका आठवड्यात १८.२ तास घरकामांमध्ये घालवतात व या कामांमध्ये क्लिनिंग, व्हॅक्यूमिंग, शॉपिंग व कुकिंग इ.चा अंतर्भाव आहे. याउलट ५ दशकांपूर्वी हेच प्रमाण ४४ टक्के प्रति आठवडा होते.

घरगुती कामांमध्ये लागणारा कमी वेळ घटत आहे कारण नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर केला जात आहे.

एक काळ होता जेव्हा महिलांचा सर्व वेळ जेवण बनवण्यात, मुलांना सांभाळण्यात आणि घरगुती कामे आवरण्यात व्यतित होत असे. पण आज काळ बदलला आहे. नव्या तंत्रज्ञानामुळे घरगुती महिलासुद्धा पटापट कामं संपवून आपल्या वाचलेल्या वेळेचा सदुपयोग करत आहेत. आज स्वयंपाक करण्यासाठीही इलेक्ट्रॉनिक व इतर अनेक प्रकारचे गॅझेट्स उपलब्ध आहेत. त्यामुळे वेळेची बचत होऊ शकते.

कुकर, रोटीमेकर, डिशवॉशर, टचस्क्रीन इंडक्शन, ओव्हन अशी कितीतरी उत्पादने आहेत, ज्यांनी किचनची कामं सोपी केली आहेत. तसेच फुल्ली ऑटोमॅटिक वॉशिंग मशिन, व्हॅक्यूम क्लिनर अशी उत्पादने घरातील कामे अधिक वेगाने करण्यास मदत करतात. यामुळे अधिक सहजतेने उत्तम काम होते. पण या सर्व वस्तू व्यवस्थित वापरता यायला पाहिजेत.

तंत्रज्ञान समजणे आवश्यक

दिल्लीच्या मनीषा अग्रवाल, ज्या गृहिणी आहेत, त्या सांगतात, ‘‘मी सर्व प्रकारचे तंत्रज्ञान माहीत करून घेते. कोणतंही नवं तंत्रज्ञान आलं की ते समजून घेण्याचा मी प्रयत्न करते. त्यामुळे गृहिणी असूनही मी घराबाहेरीलसुद्धा वरवरची सर्व कामे करते. उदा. बँकेची सर्व कामे जसे एफडी, डीडी वगैरे बनवणे, अपडेट करणे, क्रेडिट/डेबिट कार्ड्सचा वापर करून ट्रान्झक्शन करणे, ऑनलाइन तिकिट बुक करणे, आधारला पॅन कार्ड लिंक करणे, एलआयसीचे प्रिमियम भरणे वगैरे. प्रत्येक ठिकाणी कामे कॉम्प्यूटराइज्ड व ऑनलाइन होऊ लागली आहेत. मी सहजतेने ती कामे करते.

‘‘खरंतर, महिलांना तांत्रिक ज्ञान असणे गरजेचे आहे. त्यांना कॉम्प्युटर हाताळता आला पाहिजे. गॅझेट्सच्या तांत्रिक बाबींची समज असायला पाहिजे. तेव्हाच ती स्मार्ट स्त्री बरोबरीनेच हुशार आईसुद्धा बनू शकते.

‘‘मुलांचा गृहपाठ मलाच करवून घ्यायचा असतो. त्यांना अशा प्रकारचे प्रोजक्ट्स मिळतात, जे कॉम्प्यूटर आणि प्रिंटरशिवाय अशक्य असतात. कॉम्प्युटरद्वारे साहित्य तयार करावे लागते. एमएस पॉवर पॉइंट, एमएस पेंट, एमएस वल्ड वगैरेवर काम करावे लागते. मग प्रोजेक्ट तयार करून प्रिंटरमधून कलर प्रिंटआउट काढावे लागतात. या सर्वांसाठी कॉम्प्युटर आणि त्याच्या सॉफ्टवेअरशी परिचित असावे लागते.

‘‘मला तर असे जाणवले आहे की महिला तांत्रिक बाबतीत हुशार असेल तर ती फक्त पति व मुलांचीच मदत करू शकत नाही तर ओळखीचे परिचित व नातेवाईकांचीही मदत करू शकते.’’

स्वावलंबी होत आहेत महिला

आज तंत्रज्ञानाने आपल्याला इतक्या सुविधा दिल्या आहेत की एका टचने आपण मैलो न् मैल दूर असलेल्या व्यक्तिशीही संवाद साधू शकतो. स्मार्टफोन हातात असेल तर कितीही दूर असणाऱ्या आपल्या परिचितांना किंवा तज्ज्ञांना आपण आपली समस्या सांगून समाधान मिळवू शकतो.

स्क्रीनशॉट आणि व्हॉट्सअॅपद्वारे फोटो पाठवून प्रत्येक माहिती शेअर केली जाऊ शकते. याचाच परिणाम म्हणजे महिला घरपरिवार, मुलं वा ऑफिसशी सबंधित कुठल्याही समस्या स्वत: सोडवण्यासाठी समर्थ बनू शकल्या आहेत.

कुठेही जाणे झाले सोपे

जर महिलांना एकटे किंवा मुलांसोबत कुठे जाणे गरजेचे असेल तरी टेन्शनचे काही कारणच नाही. ऑनलाइन तिकिट सहजतेने बुक करून त्या पुढचा प्लान बनवू शकता. हल्ली तर असे अॅप्स आले आहेत, ज्याद्वारे ५ ते १० मिनिटात कॅब घरी बोलावली जाऊ शकते. गूगल मॅपच्या सहाय्याने जगातील कुठल्याही कोपऱ्यात सहज पोहोचता येते. कुठल्याही प्रकारच्या असुरक्षिततेच्या भावनेशिवाय महिला भ्रमंती करू शकतात. कारण तंत्रज्ञानाने स्मार्टफोनमध्ये असेही अॅप्स दिले आहेत, जे त्यांची सुरक्षित यात्रा सुनिश्चत करतात.

नव्या पर्यायांची वाढती शक्यता

महिला स्मार्टफोनमुळे फेसबुक वगैरेच्या सहाय्याने त्यांच्या शाळा कॉलेजच्या मित्रमैत्रिणींच्या संपर्कात राहू शकतात. त्यामुळे त्यांना करिअरमध्ये पुढे जाण्यासाठी वेगवेगळ्या पर्यायांची माहिती मिळू शकते. त्यामुळे मेंदूला चालना मिळते. आजकाल महिला घरातूनही फ्रिलान्सींग कामे करू लागल्या आहेत. वेबसाइट्स बनवू लागल्या आहेत. बिझनेस करू लागल्या आहेत. या सर्व गोष्टींची सकारात्मक बाजू ही आहे की महिला स्मार्ट आणि अॅक्टिव्ह बनण्याबरोबरच स्वावलंबीसुद्धा बनत आहेत.

जबाबदाऱ्या सांभाळण्याचे सामर्थ्य

लेखिका व समाजसेविका कुसुम अंसल म्हणतात, ‘‘जगाने जरी २१व्या शतकात पदार्पण केले असले तरी आजही भारतात बहुंताशी महिला कुटुंबाशी संबंधित घरगुती कामे आणि वेगवेगळ्या जबाबदाऱ्यांशी जोडल्या गेल्या आहेत. पुरुषांच्या तुलनेत त्या कमी तर्कसंगत आणि कुशल समजल्या जातात. पण आता तंत्रज्ञानाच्या विकासामुळे या रूढीवादी बाधा पार केल्या जाऊ लागल्या आहेत. आजच्या स्त्रिया स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि कॉम्प्युटर वगैरे सहजतेने अॅक्सेस करू शकतात. त्या यूट्यूबसारख्या सोशल मिडिया प्लॅटफॉर्म्सवर वेगवेगळ्या ट्यूटोरिअल्स मार्फत शिकून आपली योग्यता वाढवू शकतात, जेणेकरून आपले हित व जबाबदाऱ्या त्या समर्थपणे पेलू शकतील.

‘‘असं नाही की महिलांसाठी तांत्रिक ज्ञान समजून घेणं अवघड आहे व त्यांना याची समज नाही. त्यांना वाटले तर त्या या क्षेत्रात पुरूषांपेक्षा कितीतरी यशस्वी होऊ शकतात. हल्लीच रिटे्रवोद्वारा केल्या गेलेल्या गॅजेटोलॉजी टीएम स्टडीनुसार महिला ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक प्रॉडक्ट्सबद्दल पुरुषांपेक्षा जास्त माहिती ठेवतात आणि पुरूषांना याबाबतीत भ्रम आहे की त्यांना अधिक माहिती आहे.

स्त्रियांनी हे समजून घ्यायला हवे की आपले कुटुंब व मुलांना प्रत्येक क्षेत्रात पुढे जाण्यासाठी आणि सफल बनवण्यासाठी गरजेचे आहे की त्यांनी स्वत:ही स्मार्ट बनावे. टेक्नोसॅव्ही वूमन बनून त्यांनाही मार्गदर्शन करा.’’

जेव्हा डेटवर लफंगे टपकतील

– मोनिका गुप्ता

आपल्या देशात प्रेमात पडणे तितके कठीण नाही, जितके प्रेम निभावण्यासाठी प्रियकर-प्रेयसीचे एकमेकांना भेटणे. शहरांमध्ये तर प्रेमी युगुलांनी भेटण्यासाठी ठिकाण ठरविणे हे महासंकट असते. शाळा किंवा नोकरीच्या ठिकाणी भेटल्यास लैला-मजनूचा टॅग लागतो. एखाद्या सार्वजनिक ठिकाणी रोमान्स करायचे ठरविले तर लफंगे, मवाली त्रास देतात.

केवळ बोलण्यापुरते अशा भेटींसाठी मॉल सुरक्षित असतात, पण तिथे कोणीतरी ओळखीचे दिसण्याची भीती असते किंवा तेथील सीसीटीव्हीत अडकण्याची शक्यता असते. अशा परिस्थितित प्रेमी जीव एखाद्या पार्कमध्ये प्रेमाच्या गुजगोष्टी करण्याचा विचार करतात, शिवाय पार्कसारख्या ठिकाणी जाणे खिशालाही परवडणारे असते. इतर ठिकाणी अनावश्यक खर्च वाढण्याची भीती आहे. पण पार्कमध्ये टपोरी, लफंग्यांपासून बचाव करणे फारच कठीण होऊन जाते.

पूर्वी प्रेमीयुगूल एकमेकांना भेटण्यासाठी आसुसलेले असत, पण आज ज्यांना आपण पाहतो ते कुठेही उघडपणे प्रेमात हरवलेले दिसतात. काहीजण पार्कमध्ये, काही किल्ल्यात लपूनछपून प्रेम करताना दिसतात. पण त्यांना लुबडण्यासाठी लुटारूही आसपासच फिरत असतात.

लुटारू कोणीही असू शकतात. कुणी पोलीस किंवा मग तृतीयपंथी. त्यांची बरीच रूपे असतात, जी ओळखणे सोपे नाही.

अशाच काही लुटारूंनी रिया आणि सुमितला लुटले. रिया आणि सुमित बऱ्याचदा रविवारी एकाच गार्डनमध्ये भेटत असत, पण त्यांना माहीत नव्हते की ते कोणाच्यातरी नजरेचे शिकार ठरत आहेत.

रिया आणि सुमित जेव्हा कधी गार्डनमध्ये येत, तेव्हा त्यांची जागा ठरलेली असायची. ते ठरलेल्याच बाकडयावर येऊन बसत. तासन्तास एकमेकांसोबत बसून रोमँटिक गप्पा मारत. त्या रविवारीही दोघे त्याच बाकावर येऊन बसले. गप्पांच्या ओघात कधी संध्याकाळ झाली ते त्यांना कळलेदेखील नाही. रिया घरी जाण्यासाठी घाई करू लागली, पण सोनेरी संध्याकाळ पाहून सुमित अधिकच रोमँटिक झाला. रिया त्याला नकार देऊ शकली नाही आणि दोघेही आणखी थोडा वेळ तेथे थांबले.

अंधार पडला होता. रिया सुमितला म्हणाली, ‘‘सुमित, आता आपण निघायला हवे. खूपच अंधार झाला आहे.’’

जाण्यापूर्वी, दोघेही एकमेकांना मिठी मारणार इतक्यात दोन पोलीस त्यांच्याजवळ आले. त्यातील एकाने सुमितची कॉलर पकडून मारू लागला. रियाचीही छेड काढण्याचा प्रयत्न केला. आपल्यासोबत नेमके काय घडतेय, हे रिया आणि सुमितला समजतच नव्हते.

पोलिसांनी रियाची सोन्याची अंगठी, गळयातील चेन आणि सुमितचे एटीएम कार्ड, रोख रक्कम सर्व हिसकावून घेतले. सोबतच पुन्हा या पार्कमध्ये दिसल्यास किंवा घडलेला प्रकार कोणाला सांगितल्यास वाईट परिणाम होतील अशी धमकीही दिली.

त्यावेळी रिया आणि सुमित घाबरले होते. त्यामुळे निमुटपणे तेथून निघून गेले. मात्र दोघांच्या मनात कितीतरी प्रश्न निर्माण झाले होते. पोलीस असे का वागतील, फार तर ते ओरडतील, समजावतील. पण इथे तर त्यांनी आपल्याला लुबाडले. मग त्यांनी पोलीस ठाण्यात जायचे ठरविले.

पोलीस ठाण्यात दोघांनी घडलेला प्रकार सांगितला. सर्व हकिकत ऐकल्यावर पोलिसांचे म्हणणे होते की ते दोघे पोलीस नव्हतेच. हे ऐकून रिया आणि सुमित एकमेकांकडे बघतच राहिले. दोघांनाही आश्चर्य वाटले. मनोमन त्यांना असा प्रश्न भेडसावत होता की जर ते पोलीस नव्हते तर मग कोण होते ?

इन्स्पेक्टरने रिया आणि सुमितला समजावत सांगितले की हे लोक वेषांतर करून वेगवेगळया ग्रुपमध्ये विभागले जातात. त्यांचे काम असते लोकांना लुबाडणे. ते जास्त करून पोलीस किंवा तृतीयपंथी बनून लुटतात. म्हणून अशा ठिकाणी जाताना काळजी घेणे गरजेचे आहे.

जर तुम्हीही प्रेमीयुगूल असाल आणि अशाच प्रकारे पार्कसारख्या ठिकाणी जात असाल तर तेथे लुबाडणुकीपासून वाचण्यासाठी या गोष्टींकडे लक्ष द्या :

* फिरताना वेळेची मर्यादा पाळा.

* अशा ठिकाणी दागिने किंवा गरजेपेक्षा जास्त पैसे स्वत:जवळ ठेवू नका.

* स्वत:जवळ पेपर स्प्रे ठेवा.

* सामसूम ठिकाणी रात्री उशिरापर्यंत थांबू नका.

* तुम्ही एकाच ठिकाणी परत परत जात असाल तर साधेपणानेच जा.

* महिला हेल्पलाईन क्रमांक स्वत:जवळ ठेवा.

* फोनचे लोकेशन ऑन ठेवा.

* असे वागू नका की ज्यामुळे कोणी तुमच्याकडे आकर्षित होईल.

आजच्या काळात लूटमार हा धंदा बनला आहे. आपण अनेकदा पाहतो की तृतीयपंथी अशा ठिकाणी जास्त करून दिसतात, जिथे प्रेमीयुगुलांचा वावर असतो. शिवाय यात बरेचसे तृतीयपंथी नसतातच. तृतीयपंथींच्या वेशात सामान्य लोक लूटमार करू लागले आहेत.

सार्वजनिक ठिकाणी आपल्या पार्टनरसोबत अंतर ठेवूनच बसा, जेणेकरून कोणी तुम्हाला ब्लॅकमेल करू शकणार नाही.

वर्दीचा रुबाबच असा असतो की कुणीही त्याला घाबरतो. अशा वेळी तोतया पोलीस कसा ओळखायचा, हा मुद्दा गंभीर आहे. यासंदर्भात पोलीस कर्मचारी रविंदर सिंह यांनी काही अशा गोष्टी सांगितल्या ज्यामुळे तोतया पोलिसाला ओळखणे सोपे होईल

* तोतया पोलिसाच्या गणवेशावर त्याच्या नावाचा बॅच नसतो.

* नीट पाहिल्यास लक्षात येईल की पोलिसांचे बूट वेगळे असतात. त्याचा रंग तपकिरी असतो आणि तोतया पोलीस हे विसरतात. कुठलेही बूट घालतात. अशावेळी तुम्हाला त्यांना सहज ओळखता येईल.

* त्यांच्या बोलण्याच्या पद्धतीवरूनही तुम्ही त्यांना ओळखू शकाल. कोणताच पोलीस कर्मचारी छोटया छोटया कारणांसाठी तुमच्यावर हात उगारणार नाही.

* त्यांचे केस वेगळयाप्रकारे कापलेले असतात.

* खरा पोलीस तुमच्यावर जबरदस्ती करणार नाही. तो नम्रपणेच वागेल.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें