* प्रतिनिधी
स्त्रियांच्या चेहऱ्यावर हलके आणि मऊ केस असणे सामान्य असू शकते, परंतु जेव्हा केस कडक आणि घट्ट असतात तेव्हा ते हार्मोनल असंतुलनाचे लक्षण आहे, ज्यामुळे अनेक गुंतागुंत होऊ शकतात. ही समस्या हर्सुटिझम म्हणून ओळखली जाते.
स्त्रियांमध्ये, मध्यरेषेवर, हनुवटीवरील केस, स्तनांमधला, आतील मांड्या, ओटीपोटात किंवा पाठीवरील केस हे पुरूष संप्रेरक एंड्रोजनच्या अत्यधिक स्रावाचे लक्षण आहे, जो ॲड्रेनल्सद्वारे स्राव होतो किंवा काही डिम्बग्रंथि रोगांमुळे होतो. या प्रकारच्या परिस्थिती ओव्हुलेशनमध्ये अडथळा आणून प्रजनन क्षमता कमी करतात. पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम (पीसीओएस) ही अशीच एक स्थिती आहे, जी स्त्रियांमध्ये अवांछित केसांच्या वाढीशी संबंधित आहे. त्यामुळे मधुमेह आणि हृदयविकाराचाही मोठा धोका असतो.
जॉर्जिया हेल्थ सायन्सेस युनिव्हर्सिटीमध्ये केलेल्या संशोधनानुसार, PCOS हे स्त्रियांमध्ये हार्मोनल विकारांचे एक प्रमुख कारण आहे आणि ते सुमारे 10% स्त्रियांना प्रभावित करते.
PCOS किंवा idiopathic hirsutism ची समस्या हर्सुटिझमने ग्रस्त असलेल्या 90% महिलांमध्ये आढळून आली आहे. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, एस्ट्रोजेनचा स्राव कमी झाल्यामुळे आणि टेस्टोस्टेरॉनच्या अत्यधिक उत्पादनामुळे पौगंडावस्थेनंतर हळूहळू विकसित होते.
खालील घटकांमुळे हर्सुटिझमची उच्च पातळी एन्ड्रोजनचे होते :
अनुवांशिक कारणे : या स्थितीचा कौटुंबिक इतिहास असल्याने धोका खूप वाढतो. त्वचेची संवेदनशीलता हा आणखी एक अनुवांशिक घटक आहे, ज्यामुळे टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी असताना कठोर आणि दाट केसांचा विकास होतो.
पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम : ज्या महिला पीसीओएसने ग्रस्त असतात त्यांच्या चेहऱ्यावर केसांची जास्त वाढ होते आणि हे खराब पुनरुत्पादक आरोग्याचे प्रमुख कारण असू शकते. PCOS मुळे, अंडाशयात अनेक लहान गुठळ्या तयार होतात. पुरुष संप्रेरकांच्या जास्त उत्पादनामुळे अनियमित ओव्हुलेशन, मासिक पाळी विकार आणि लठ्ठपणा होतो.
ओव्हेरियन ट्यूमर : काही प्रकरणांमध्ये, एंड्रोजेनमुळे झालेल्या डिम्बग्रंथि ट्यूमरमुळे हर्सुटिझम होतो, ज्यामुळे ट्यूमर वेगाने वाढू लागतो. या स्थितीमुळे स्त्रिया पुरुषांसारखेच गुण विकसित करू लागतात, जसे की आवाजात कर्कशपणा. याशिवाय योनीमार्गात क्लिटॉरिसचा आकार वाढतो.
