* डॉ.निराद वेंगसरकर
सांधेदुखी ही साधारणदेखील असते आणि गंभीर देखील. साधारण दुखण्यामध्ये तुम्ही तुमचा आहार आणि जीवनशैली यामध्ये बदल करून ते बरं करू शकता. परंतु गंभीर दुखण्यामध्ये उपचारांची अधिक गरज असते. एका अनुमानानुसार ४ व्यक्तीमागे एकाला तरी सांधेदुखीचा त्रास असतोच. ही समस्या पुरुषांच्या तुलनेत महिलांना अधिक असते.
का होते सांधेदुखी
सांधेदुखीची अनेक कारणं असू शकतात जसं बोन फ्लूइड (हाड द्रव) वा मॅम्ब्रेनमध्ये बदल घडणं, मार लागणं वा आतमध्ये एखादी दुखापत होणं, हाडांचा कॅन्सर, आर्थ्रायटिस, लठ्ठपणा, ब्लड कॅन्सर, वाढत्या वयाबरोबरच सांध्यामध्ये कार्टिलेज कुशनला लवचिक आणि ओलसर ठेवणारं लुब्रिकेंट कमी होणं, लिगामेंट्सची लांबी आणि लवचिकपणा कमी होणं.
सांध्यांना कसं ठेवाल निरोगी
सांधेदुखी खास करून आर्थ्रायटिसवर कोणताही उपाय नाही, परंतु काही उपाय आहेत, जे करून तुम्ही यापासून बचाव करू शकता वा याचा त्रास झाल्यास किमान लक्षणं नियंत्रित करू शकता.
* सांध्यांमधील कार्टिलेजला आर्थ्रायटिसमुळे नुकसान पोहोचतं. हे ७० टक्के पाण्याने बनलेलं असतं, म्हणून भरपूर पाणी प्या.
* कॅल्शियमयुक्त खाद्यपदार्थ जसं की दूध, दूधापासून बनलेले पदार्थ, ब्रोकोली, सालमन, पालक, राजमा, शेंगा, बदाम, टोफू, इत्यादींचं सेवन करा.
* व्हिटामिन सी आणि डी स्वस्थ सांध्यांसाठी खूपच उपयुक्त आहे. म्हणूनच यांपासून विपुल खाद्यपदार्थ जसं की स्ट्रॉबेरी, संत्र, किवी, पायनेप्पल, कोबी, ब्रोकोली, फ्लॉवर, दूध, दही, मासे इत्यादींचं पुरेशा प्रमाणात सेवन करा.
* सूर्यप्रकाशात थोडावेळ राहा. यामुळे व्हिटामिन डी मिळेल.
* वजन नियंत्रणात ठेवा, वजन अधिक असेल तर सांध्यांवर दबाव वाढतो.
* नियमितपणे व्यायाम करा, ज्यामुळे सांधे धरणं कमी होण्यांस मदत मिळते. मात्र यामुळे सांध्यांवर दबाव पडेल असे व्यायाम शक्यतो करू नका.
* दारु आणि धुम्रपानामुळे सांध्यांचं नुकसान होतं. आर्थ्रायटिसने पीडीत असणाऱ्यांनी जर याचं सेवन बंद केलं तर त्यांच्या सांधे आणि मांसपेशींमध्ये सुधारणा होईल आणि वेदनादेखील कमी होतील.
* निरोगी लोकांनीदेखील धुम्रपान करू नये, कारण यामुळे तुम्ही रूमैटॉइड आर्थ्रायटिसचे बळी ठरू शकाल.
