- रितू बावा
विभक्त कुटुंबामध्ये आईवडील दोघेही नोकरदार असतात. तिथे मुलं आपल्या समस्येचं समाधान स्वत:च करण्याचा प्रयत्न करतात. आणि जेव्हा यामध्ये त्यांना यश मिळत नाही तेव्हा अनेक वेळा ते आत्महत्येसारखं पाऊलही उचलतात.
रंजना एक सिंगल पॅरेंट म्हणजे एकटी पालक आहे. आपली मुलगी श्रेयाच्या बाबतीत ती खूपच महत्त्वाकांक्षी होती. तिला श्रेयाला डॉक्टर बनवायचं होतं, पण श्रेयाला सायन्समध्ये अजिबात रस नव्हता. मात्र, ही गोष्ट तिने कधीच मोकळेपणाने रंजनाला सांगितली नाही. हळूहळू ती कुंठित होत गेली. तासन्तास ती खोलीमध्ये कोंडून राहू लागली आणि मग ती हळूहळू डिप्रेशनमध्ये गेली.
अलीकडेच एका तरुण आणि तरुणीने मेट्रोपुढे उडी मारून आत्महत्या केली. कारण तरुणीचं लग्न मोडलं होतं आणि बऱ्याच दिवसांपासून ती मानसिक तणावाने ग्रस्त होती.
तरुणाच्या आत्महत्येचं कारण बेरोजगारी होती. त्याच्या कुटुंबियांच्या मते नोकरी न मिळाल्यामुळे तो बऱ्याच दिवसांपासून नैराश्याने ग्रस्त होता.
या दोन्ही प्रकरणांत माहीत होतं की त्यांना मानसिक ताण आहे. अशात कुटुंबियांची भूमिका महत्त्वाची ठरली असती. ते त्यांची समजूत काढू शकले असते, की लग्न मोडणं किंवा बेरोजगार होणं म्हणजे आयुष्याचा शेवट नव्हे. पण बऱ्याचदा कुटुंबीय त्यांना त्यांच्या परिस्थितीवर सोडून देतात आणि परिणाम समोरच आहे.
असे कितीतरी लोक आहेत जे मानसिक तणावाने ग्रस्त असतात आणि कुटुंबापासून अलिप्त राहातात.
अशात कुटुंबियांचं हे कर्तव्य ठरतं की त्यांनी अशा लोकांना मनोरुग्ण तज्ज्ञाकडे नेऊन त्यांच्यावर योग्य ते उपचार करून घ्यावेत.
मानसिक अस्वस्थतेवर उपचार आहे
अलीकडेच केंद्रीय आरोग्यमंत्र्यांनी राज्यसभेत जे आकडे सादर केले, त्यानुसार देशातील सहा टक्केहूनही जास्त जनता मानसिक असमतोलपणाला बळी पडलेली आहे.
साधारणपणे २ कोटी लोक सीद्ब्रोफ्रेनिया आणि ५ कोटी लोक डिप्रेशन, चिंता आणि तणावाने ग्रस्त आहेत. हे आकडे फारच काळजी करायला लावणारे आहेत.
आपल्या समाजात विभक्त कुटुंब वाढल्यामुळे माणसांचा एकाकीपणा वाढला आहे. तरुणवर्गापासून वयोवृद्धापर्यंत सगळेच मानसिक तणावाने ग्रस्त आहेत.
सर्व वयोगटातील लोकांना काही ना काही समस्या आहे. त्यांच्या समस्या कठीण आहेत पण इतक्याही कठीण नाहीत की त्यावर तोडगा निघणार नाही. विकास ही एक सततची प्रक्रिया असून त्यामध्ये भाग घेणारे लोक त्याचे मोहरे आहेत. मग ती लहान मुलं असो, तरुण असो वा वयोवृद्ध असो.
