कथा * अनुजा कुलकर्णी
निशा सधन कुटुंबात वाढलेली एकुलती एक लाडाची मुलगी. त्रिकोणी कुटुंब एकदम सुखी होते. आई बाबा दोघांची आवडती होती अनिशा. एकुलती एक असल्यामुळे तिला कोणत्याही गोष्टीला नकार मिळाला नव्हता. तिने काही बोलायचा अवकाश, लागलीच हवं ते तिला मिळत असे. या गोष्टीचा अनिशाने कधी गैरफायदा घेतला नव्हता. पण अनिशा खूप स्वतंत्र विचारांची होती. अनिशाने तिचं शिक्षण पूर्ण केलं आणि तिला मनासारखा उत्तम जॉबसुद्धा मिळाला. आता तिच्या आईला वेध लागले होते ते तिच्या लग्नाचे. आईला माहिती होतं की अनिशा घाईने लग्न करणार नाही. पण ‘बोलून घेऊ’ असा विचार करून एके दिवशी आईने हे अनिशाशी बोलायचा निर्णय घेतला.
‘‘अनिशा, मस्त मूड दिसतो आहे आज? काही विशेष?’’ अनिशाची आई बोलली.
‘‘नाही गं आई. जॉबमध्ये मजा येतेय, सो खुश आहे. मनासारखं काम करता येत आहे. उगाच कोणाची लुडबुड नसते. मला अशाच ठिकाणी काम करायचं होतं.’’
‘‘व्वा! जॉब आवडला आहे हे छान. बरं सांग, लग्नाबद्दल काय मतं आहेत तुझं? बरेच दिवस बोलायचं होतं, पण राहूनच जात होतं. आज निवांत दिसलीस म्हणून म्हटलं बोलून घेऊ.’’ अनिशाची आई बोलली आणि तिचं बोलण ऐकून अनिशाने कपाळावर हात मारून घेतला.
‘‘लग्न? हा एकच विषय असतो का गं आई. माझ्या कामाबद्दल बोल, ऑफिसबद्दल बोल, मित्र मैत्रिणींबद्दल बोल. पण ते नाही तर सारखं लग्न हाच विषय तुझ्या डोक्यात. तुला माहिती आहे लग्न हा माझ्यासाठी महत्वाचा विषय नाहीए.
म्हणजे आत्ता तरी नाही. सो मी आता जाते आणि मी बोलत नाही तोपर्यंत हा विषय प्लीज नको गं.’’
अनिशा इतकं बोलली आणि तिथून निघून गेली. तिच्या आईनेसुद्धा तो विषय तिथेच बंद केला आणि कामाला लागली.
पाहता पाहता दिवस पुढे सरत होते. अनिशाने ताकीद दिल्यामुळे आईने परत लग्नाचा विषय काढला नाही आणि अनिशा तिच्या रुटीनमध्ये बिझी झाली.
अनिशाला कामावर जॉईन होऊन एक वर्ष झालं. अनिशा छान मूडमध्ये होती. अनिशाने नवीन कपडे घातले आणि ती ऑफिसला पोहोचली. ऑफिसमध्ये शिरल्या शिरल्या तिला नील दिसला. त्याच्या हातात भला मोठा पुष्पगुच्छ होता. अनिशाला पाहून त्याने तो पुष्पगुच्छ तिला दिला. अनिशा खूप खुश झाली.
‘‘काँग्रॅट्स अनिशा…आज तुला इथे जॉईन होऊन एक वर्ष झालं बघ बरोबर.’’
‘‘तुझ्या लक्षात आहे नील. थँक्यू सो मच. खरं तर मी पूर्णपणे विसरले होते. सकाळी कॅलेंडर पाहिलं तेव्हा आठवलं.’’
‘‘मी कसा विसरेन अनिशा. एक वर्षापूर्वी मी तुला पाहिलं आणि त्या दिवसापासून तुझ्या आकंठ प्रेमात बुडालो आहे.’’ नील पुटपुटला. पण हे त्याला मोठयाने बोलायची हिंमत नव्हतीच. तो काय बोलतो आहे हे अनिशाला ऐकू आले नाही म्हणून तिने त्याला प्रश्न केला.
‘‘नील, आत्ता काही बोललास?’’
‘‘नाही गं. मी काही नाही बोललो. सो तू सांग, आज पार्टी देणार आहेस की नाही?’’
‘‘पार्टी कसली रे…’’
‘‘काय अनिशा. इथे एक वर्ष झालं अन् त्याचं सेलिब्रेशन तो बनता है ना…’’ नील बोलला आणि त्याचं बोलणं ऐकून अनिशाच्या चेहऱ्यावर छान हसू आले.
‘‘आधी काम करू, मग संध्याकाळी जाऊ कुठेतरी. आणि हो, मी इतकीही कंजूस नाही…पार्टी देईन… फक्त तुला, कारण तू माझी बेस्टी आहेस…आणि तसंही, इतर कोणाच्या लक्षात आहे असं मला वाटत नाही, सो त्यांना पार्टी द्यायचा प्रश्नसुद्धा नाही.’’
अनिशाचं बोलणं ऐकून नील खुश झाला. त्याने खिशात हात घातला. तो जरा अस्वस्थ झाला. मग मात्र त्याने खिशातून हात बाहेर काढला. अनिशा ते पाहत होती. नील अस्वस्थ का आहे हे विचारणार होती, पण तितक्यात नील बोलायला लागला.
‘‘चला आता कामाला लागू नाहीतर काम झालं नाही तर जास्त वेळ थांबून काम पूर्ण करावं लागेल.’’
अनिशा फक्त हसली आणि तिला जाणवलं की नील तिच्यापासून काहीतरी लपवतो आहे. अनिशाला नीलशी बोलायचं होतं, पण तिच्या डोळयासमोर काम येत होतं… म्हणून ती काम करायला तिच्या डेस्कवर गेली. अनिशा तिथून गेली आणि नीलने पुन्हा खिशात हात घातला आणि स्वत:शीच हसून बोलला.
‘‘साहेब करा थोडी हिंमत आणि बोला जे वाटतंय ते. आता फार उशीर करून चालणार नाही.’’
मग मात्र नीलसुद्धा त्याच्या डेस्कवर जाऊन काम करायला लागला.
होता होता दुपार झाली. लंच ब्रेक झाला. नील पुन्हा अनिशाच्या डेस्कजवळ आला. मग दोघांनी कॅन्टीनमध्ये जाऊन जेवण केलं. जेवतानासुद्धा नील सारखा खिशात हात घालून काहीतरी चाचपडत होता. पण काही बोलत मात्र नव्हता. दोघांचं जेवण आवरलं आणि दोघे पुन्हा आपल्या कामाला लागले. अनिशाला जाणवत होतं की नीलला तिच्याशी काहीतरी बोलायचं आहे, पण तो ते बोलणं टाळत होता. संध्याकाळ झाली. ऑफिसमधले सगळे काम आवरून बाहेर पडत होते. अनिशानेसुद्धा तिचं काम आवरलं आणि बॅग भरली. ती नीलच्या येण्याची वाट पाहायला लागली. पण नील काही आला नाही. मग शेवटी तिच उठली आणि नीलच्या डेस्कपाशी गेली. नीलचं काम आवरलं होतं, पण तो डोळे मिटून काहीतरी विचार करत होता. त्याला उठवणं खरं तर अनिशाच्या जीवावर आले होते, पण तिने शेवटी नीलला हाक मारलीच.
‘‘नील, झोपलास का काय? आणि आवर की. जायचं आहे ना आपल्याला?’’
नील ने काही प्रतिसाद दिला नाही. मग मात्र अनिशा अस्वस्थ झाली. तिने नीलला हलवलं आणि परत बोलली.
‘‘नील…चल की…’’
मग मात्र नील भानावर आला.
‘‘ओह सॉरी…मी काहीतरी विचार करत होतो आणि तंद्री लागली. तू कधी आलीस? मला नाही कळलं खरंच.’’
‘‘आत्ताच आले रे. मी सकाळपासून पाहतेय, इतका का अस्वस्थ आहेस?’’
‘‘काही नाही. नको जायला आज तुझ्या पार्टीला. नंतर कधीतरी जाऊ अनिशा.’’
‘‘काय झालं आहे नील? सकाळी तूच तर म्हणलास पार्टी हवीये आणि आता तूच म्हणतो आहेस, आत्ता पार्टी नको. आपण इथून बाहेर पडू. मग एखाद्या चांगल्या रेस्टॉरंटमध्ये जाऊ आणि बोलू. आणि तू अस्वस्थ वाटतो आहेस आज. सारखा खिशात हात घालतोस, पण काहीतरी पुटपुटतो आहेस. मला त्याबद्दल बोलायचं आहे. नेहमी माझ्याबरोबर असतोस, माझी इतकी काळजी घेतोस. आता आज माय टर्न… बघू, काय त्रास देतंय माझ्या मित्राला.’’ अनिशा हसली आणि तिने नीलचा हात धरून त्याला उठवलं. मग मात्र दोघे ऑफिसमध्ये थांबले नाहीत. ते एका छान रेस्टॉरंटमध्ये गेले आणि अनिशाने खायची ऑर्डर दिली, मग ती बोलायला लागली.
‘‘आता बोल. काय होतंय तुला आज? आपण एक वर्ष सोबत आहोत. नेहमीच सोबत असतो. तुला काही झालं की तू आधी मला सांगतोस, पण आज मात्र असा का वागतो आहेस मला कळत नाहीए.’’
‘‘सोड गं अनिशा. मला माहिती आहे. तुझं उत्तर नाहीच असणारे. मग कशाला ना उगाच. तुला त्रास, मला त्रास. आणि आज सारखं वाटतं…बोलावं पण मग असा विचार येतो, जाउदे…उगाच गैरसमज नको.’’
‘‘तू काय बोलतो आहेस नील? थोडं स्पष्ट बोलशील का?’’
‘‘काय बोलू स्पष्ट?’’
‘‘जे तुझ्या मनात आहे ते.’’
‘‘मी बोलेन, पण अजिबात वाईट प्रतिक्रिया द्यायची नाही बघ.’’
‘‘नाही रे…तू सांग तर खरं…’’
नीलने खिशात हात घालून एक डबी काढली आणि त्यातून एक अंगठी काढली. अनिशाने ते पाहिलं आणि ती खुश झाली.
‘‘ओह माय नील. तुला कोणीतरी आवडते आणि ही अंगठी तिच्यासाठी? कधी करणारेस प्रपोज? ओह…मला आत्ता कळलं, तू अस्वस्थ का आहेस. तुला भीती वाटते आहे का? घाबरू नकोस. मी आहे. घे बोलावून इथे…’’ अनिशा उत्साहाने बोलली.
‘‘अनिशा…तुला काहीच समजत नाही की तू न समजल्याचं नाटक करतेस गं? मला तू आवडतेस. तू आणि फक्त तू…तुला तर काही कळतंच नाही ना आणि आता कळलं आहे तर तू नाही म्हणणार. मला माहिती आहे. मी तुला चांगलं ओळखतो. तुला आत्ता लग्न नकोय. तुझी तिच बडबड…नको होतं मला हे सगळं, पण आज माझा भावनांवर कंट्रोल राहिला नाही गं.’’ नील उदास होऊन बोलला, ‘‘तुला कधीच माझं प्रेम कळलं नाही ना? मला तर वाटलं होतं, तुला कधीतरी कळेल आणि तू आपणहून विचारशील. पण जाऊ दे. मी जातो आता. तू खा एकटी.’’ नील उदास होऊन बोलला. अनिशासुद्धा ओशाळली. तिच्यासमोर तिचं प्रेम तिची वाट पाहत होतं, पण ती सतत स्वत:मध्येच मग्न असायची. तिला तिची चूक कळली.
‘‘थांब नील. मला नव्हतं कळलं हे प्रेम आहे आणि सगळं स्वत:च ठरवणार तर मला सांगितलंस कशाला? तू आधी विचारू शकला असतास. पण कधी विचारलं मला? आपण जनरल बोलयचो लग्नाबद्दल, पण तुझं प्रेम आहे हे कधी बोललास? आज तू सांगितलं, पण स्वत:च निर्णय देऊन मोकळासुद्धा झालास. मी लग्नाचा विचार कधी सिरिअसली केलाच नव्हता. तू माझा खूप छान मित्र आहेस.’’
‘‘हो ना. तू भारी. जगावेगळी. तुला प्रेम कळत नाही…कशाला बोलतो आहे तु?याशी?’’ नील उखडून बोलला.
‘‘शट अप नील… मा?याकडे बघ…’’ तिने डावा हात पुढे केला.
‘‘आता काय?’’
‘‘अंगठी घाल… मला कळलं नव्हतं. पण आत्ता मी विचार केला. तुला माझ्यापेक्षा अजून चांगली कोणी मिळणार नाहीए. आय वरी फॉर यु नील…’’
अनिशा स्वत:शीच हसली आणि तिचं बोलणं ऐकून नील खूप खुश झाला. त्याने अनिशाच्या बोटात अंगठी घातली आणि तिचा हात हातात घट्ट दाबून ठेवला. मग तो मनसोक्त हसत बोलला, ‘‘माझिया प्रियाला प्रीत कळली…’’ मग दोघे आपल्या प्रेमाच्या जगतात हरखून गेले.