* मोनिका अग्रवाल
काही वर्षांपासून, सोशल मीडिया म्हणजेच सोशल नेटवर्किंग साइट्सने लोकांच्या जीवनात एक विशेष स्थान निर्माण केले आहे परंतु त्याचे बरेच नकारात्मक परिणाम होत आहेत. डिजिटल युगात इंटरनेटच्या वापरामुळे लोकांची दिनचर्या खूप सोपी झाली आहे यात शंका नाही. पण यातून समोर येणारी नकारात्मक बाजू हृदय पिळवटून टाकणारी आहे.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की इंटरनेट आणि सोशल मीडियाच्या व्यसनामुळे लोक इतके प्रभावित झाले आहेत की त्यांना आता त्यांचे वैयक्तिक जीवन जगण्यासाठी वेळ नाही.
सोशल मीडियाच्या व्यसनामुळे नातेसंबंधांवर परिणाम होऊ लागला आहे. घटस्फोटाच्या वाढत्या घटनांमागे हेच कारण असल्याचे मानले जात असताना, ब्लू व्हेल, हायस्कूल गँगस्टरसारख्या गेमची परिस्थिती आणखीनच धोकादायक आहे. नोएडामधील दुहेरी हत्याकांडाचे कारण हायस्कूलमधील गुंडांचा खेळ असल्याचे सांगण्यात येत आहे. जीवघेण्या ठरणाऱ्या या खेळांमुळे आपल्याशिवाय समाजही संकटात सापडला आहे. आपल्या मुलांना वास्तविक जगापासून तसेच इंटरनेटपासून सुरक्षित ठेवणे हे कुटुंबासाठी आव्हान असल्याचे पालकांचे म्हणणे आहे. नातेसंबंधांच्या घट्ट बांधणीतून यावर उपाय शक्य आहे. केवळ तीच आपल्याला या आभासी जगाच्या धोक्यांपासून वाचवू शकते.
पहिली घटना : दिल्लीच्या साऊथ कॅम्पस भागातील एका प्रसिद्ध शाळेत एका परदेशी अल्पवयीन विद्यार्थ्याने आपल्या अल्पवयीन परदेशी वर्गमित्रावर गैरकृत्य केल्याचा आरोप केला. दोघेही पाचवीत शिकतात.
दुसरे प्रकरण : एका 9वीच्या विद्यार्थ्याने हायस्कूल गँगस्टर गेम डाउनलोड केला. ३-४ दिवसांनी हा प्रकार त्याच्या एका वर्गमित्राला कळला तेव्हा त्याने ही बाब शिक्षक व कुटुंबीयांच्या निदर्शनास आणून दिली. कुटुंबातील सदस्यांनी देखील कबूल केले की त्यांना बर्याच काळापासून मुलाच्या वागण्यात बदल दिसून आला. वेळीच सावध झाल्यावर पालक आणि शिक्षकांनी मिळून मुलाची मानसिक स्थिती समजून घेऊन त्याला या परिस्थितीतून बाहेर काढले.
तिसरी घटना : इयत्ता 12 वीच्या विद्यार्थ्याला 11 वीत शिकणाऱ्या दोन विद्यार्थ्यांनी बेदम मारहाण केली कारण तो त्यांच्या बहिणीचा चांगला मित्र होता. एवढेच नाही तर त्याला मारहाण करणाऱ्या विशाल आणि विकी या दोन भावांनी त्याला जीवे मारण्याची धमकीही दिली होती आणि इंटरनेटवरून प्रेरित होऊन त्यांनी हे कृत्य केले.