* सुनीता शर्मा

बदलत्या सामाजिक रूढींमुळे वैवाहिक जीवनातील पवित्र मूल्येही कमी होत चालली आहेत. त्यामुळेच गेल्या दशकात घटस्फोटांच्या संख्येत आश्चर्यकारक वाढ झाली आहे.

काही दशकांपूर्वी घटस्फोट घेण्यासाठीचा पुढाकार आणि हिंमत फक्त पुरुष वर्गात असायची, पण आजच्या स्त्रीक्रांती म्हटल्या जाणाऱ्या युगात घटस्फोटासाठी पुढाकार घेण्याचे धाडसही स्त्रियांमध्ये येऊ लागले आहे. आजची आर्थिकदृष्टया स्वतंत्र, खुल्या विचारसरणीची, सजग स्त्री पतीच्या अवास्तव मागण्यांपुढे अजिबात तयार नाही.

हेच कारण आहे की, सडत चाललेले लग्न आणि बिघडलेल्या नात्याच्या गुदमरून टाकणाऱ्या दुर्गंधीतून बाहेर पडून मोकळया आकाशात श्वास घेण्याचे धाडस करून ती स्वत:हून वेगळे राहण्याचा निर्णय घेत आहे. आजच्या स्त्रीला तिचे व्यक्तिमत्व विकसित करून स्वत:चे अस्तित्व निर्माण करायचे आहे.

लग्नाच्या बंधनात ज्याप्रमाणे दोन शरीरं आणि दोन जीव एकत्र येतात आणि त्यांची सुख-दु:खं आपापसात वाटली जातात, त्याचप्रमाणे घटस्फोटाच्या रूपात घडलेल्या या शोकांतिकेचे दुष्परिणाम दोघांवरही तितकेच जाणवतात.

साधारणपणे, घटस्फोटित महिलेच्या दु:खाची चर्चा लोकांच्या ओठांवर दीर्घकाळ राहाते, परंतु पुरुषांना आतून रडताना क्वचितच कोणी पाहिले असेल. स्वत:वर  झालेल्या अत्याचाराचा उल्लेख वाटेल तिथे करून स्त्रीला सहानुभूती मिळवता येते, पण पुरुष हे अश्रू पिऊन मूक बसण्याच्या प्रयत्नात अधिकच एकाकी होत जातो. त्याच्या पत्नीने त्याला नाकारले आहे, एवढेच नाही तर त्याला तिच्या आयुष्यातून हाकलून दिले आहे, हे स्वीकारणे त्याच्यासाठी सोपे नसते.

घटस्फोटानंतरचे पहिले ६ महिने

मानसशास्त्रज्ञांच्या मते, ‘‘जर पत्नीने घटस्फोट घेतला तर पतीचा अहंकार दुखावला जातो. माणूस कितीही गर्विष्ठ आणि हट्टी असला तरीही तो थोडासा संवेदनशील असेल तर त्याच्यासाठी घटस्फोटानंतरचे पहिले ६ महिने अत्यंत वेदनादायी ठरतात.’’

भारतीय वातावरणात, पुरुष अशा प्रकारे वाढले आहेत की, त्यांना लहानपणापासूनच आज्ञाधारक राहण्याची सवय लावली जाते तर ज्या स्त्रीला त्याने आपल्या जीवनात आणले तीच त्याला महत्त्व न देता निघून गेली, हे स्वीकारणे त्याच्या पौरुषत्वासाठी खूप कठीण होऊन बसते.

पुरुष शारीरिकदृष्टया स्त्रीपेक्षा बलवान असला तरी भावनिकदृष्टया तो अत्यंत दुबळा आणि एकटा पडतो, त्यामुळेच घटस्फोटासारखा निर्णय स्त्रीला तिच्या कुटुंबाच्या जवळ आणतो तर पुरुष घटस्फोटानंतर कौटुंबिक संबंधांपासून दूर जातो. त्याचा नात्यांवरचा विश्वास उडतो.

आगे की कहानी पढ़ने के लिए सब्सक्राइब करें

डिजिटल

(1 साल)
USD10
 
सबस्क्राईब करा

डिजिटल+१२ प्रिंट मॅगझिन

(1 साल)
USD79
 
सबस्क्राईब करा
और कहानियां पढ़ने के लिए क्लिक करें...