* मेनका गांधी
मला एकदा एका तरुणाने जेवण्यासाठी बोलावलं. त्याचं लहानपण अनेक छोट्यामोठ्या अडचणींना तोंड देण्यात गेलं होतं. परंतु आता तो कुशल डिझायनर बनला होता व त्यामुळे त्याच्यात कमालीचा आत्मविश्वासही आलेला होता. रात्रीच्या जेवणासाठी त्याने कैव्हिअरचा बेत केला होता, जे समुद्री माशांच्या अंड्यांपासून बनविलेलं असतं व फारच महाग असतं.
मी कैव्हिअर बघून हैराण झाले. ज्याने लहानपणी इतक्या अडचणींशी सामना केलेला आहे असा माणूस अशा माशांपासून मिळविलेल्या अंड्याचा पदार्थ जेवणात कसा बनवू शकतो? कारण या माशांना समुद्रातून काढून त्यांची पोटं फाडून ती अंडी काढली जातात व त्या माशांना पुन्हा समुद्रात सोडलं जातं.
मी जेव्हा त्याला याबद्दल विचारलं तेव्हा दोन्ही कानावर हात ठेवून त्याने सांगितलं, ‘‘मेनका आंटी, मला हे काही आता सांगू नका. हे मला ऐकवत नाही.’’
त्याचं हे म्हणणं ऐकून मला समजलं की मनुष्याच्या रुचीसाठी किती जीवजंतूंना किती व कशाप्रकारे त्रास सहन करावा लागतो हे याला कधीच समजणार नाही.
आपण माणसं आपल्या स्वार्थासाठी, तोंडाच्या चवीसाठी व पैशांच्या कमाईसाठी कित्येक जीवांची शिकार करतो. त्यावेळी आपण हे विसरतो की हे प्राणीसुद्धा आपल्यासारखेच जगण्याची आशा बाळगून असतात.
पशुपक्ष्यांची अद्भूत दुनिया
पशुपक्ष्यांचं जगणंसुद्धा प्रेमळ रोमान्सने भरलेलं असतं. तेसुद्धा माणसांप्रमाणेच आपला वंश चालू ठेवतात. स्क्विड्स दिवसाच्या सुरुवातीलाच शारीरिक संबंध ठेवतात. मादी स्क्विड १ अंड देण्यासाठी थोड्या थोड्या अंतराने दिवसात कित्येक वेळ शारीरिक संबंध ठेवते.
पेग्विनचं जीवनसुद्धा खूपच रोमांचकारी असतं. जेव्हा नर पेंग्विनला संबंध ठेवण्याची इच्छा होते तेव्हा तो मादी पेंग्विनच्या पोटावर झोपतो. तो मादीला खूष करण्यासाठी तिच्या पायांवर दगड ठेवतो. मादी पेंग्विनला जेव्हा हे सगळं आवडतं तेव्हा ती खूष होऊन बैले डान्स करत करत आपले पंख हलवून गाणं गाते व नंतर ती शारीरिक संबंध ठेवण्यास तयार होते.
नर बुबीज आपलं प्रेम व्यक्त करण्यासाठी आपल्या पंखाना नखांनी ओरबाडून आपली पिसे मादीला भेट म्हणून देतो.
