* अमरजीत साहिवाल
बेडरूम ही अशी जागा आहे, जिथे आपण आपला दिवसभराचा क्षीण घालवितो. परंतु मऊ गादी, मखमली पडदे, मध्यम प्रकाश व आकर्षक फर्निचरबरोबरच, बेडरूमला मनपसंत पद्धतीने सजवूनही झोप येत नसेल तर समजून जा, बेडरूममधील हवा शुद्ध नाही.
नासा इंस्टिट्यूट ऑफ अमेरिकेला एका शोधात असे आढळून आले की, जे लोक दिवसभर व्यस्त राहातात, त्यांना तणावमुक्त होण्यासाठी आणि शांत झोपेसाठी इतरांपेक्षा जास्त शुद्ध आणि स्वच्छ हवेची गरज असते. म्हणूनच सल्ला दिला जातो की, काही अशी रोपे घरात ठेवली जावीत, जी बाथरूममधील निघणारा अमोनिया गॅस, कचऱ्यातून निघणारा फॉर्मेल्डहाइड गॅस, डिटर्जंटमधून बेंजॉन, फर्निचरमधून ट्राइक्लोरोइथिलिन, गॅस स्टोव्हमधून कार्बन मोनोऑक्साइड आणि लाँड्रीच्या कपडयांमधून निघणाऱ्या दुर्गंधीला निष्क्रिय करतात. काही विशेष रोपे घरात लावल्यास ती एअर प्युरिफायरचे काम करतात.
हे वाचताना तुमच्या मनात जरूर ही गोष्ट आली असेल की, रोपे रात्री कार्बन डायऑक्साइड गॅस सोडतात, आपल्याला तर ऑक्सिजन पाहिजे. हो खरे आहे, तुमच्या मनात आलेली शंका चुकीची नाही. कारण जेव्हा रोपांमध्ये फोटोसिंथेसिसची प्रक्रिया होते, तेव्हा ती कार्बन डाय ऑक्साइड गॅस शोषून घेतात आणि ऑक्सिजन सोडतात व ही प्रक्रिया प्रकाशात होते. मात्र, रात्रीच्या काळोखात ही प्रक्रिया अगदी याच्या विपरित घडते.
शास्त्रज्ञांच्या मते, काही अशी रोपे आहेत, जी रात्रीही आणि संध्याकाळी उशिरापर्यंत ऑक्सिजन सोडतात. ही रोपे आपल्याला विषारी गॅसपासून मुक्त करण्यात प्रभावी आहेत.
परंतु आपल्याला हे माहीत नसते की, कोणते सजावटीचे रोप कुठे ठेवावे.
मग चला तर आम्ही आपल्याला अशाच काही एअर प्युरिफायर रोपांची माहिती देतो, जी वायुप्रदूषणाला नियंत्रित करण्यात सहायक ठरली आहेत.
स्नेक प्लांट
रात्रंदिवस ऑक्सिजन देणाऱ्या या रोपाला वनस्पती जगात सँसेविरीया ट्रीफॅसिया नावाने ओळखले जाते. बागकामाचे शौकिन याला स्नेक प्लांट म्हणून ओळखतात. हे रोप रात्रीही ऑक्सिजन देते. म्हणूनच रात्रंदिवस ऑक्सिजनची मात्रा वाढवून प्रदूषण रोखले जाते. अर्थात, बाथरूममधील अमोनिया गॅसचा प्रभाव कमी करण्यासाठी स्नेक प्लांट लावा. खाली फरशीवर किंवा खिडकीवर ठेवलेले हे रोप कचऱ्याच्या दुर्गंधीपासून मुक्ती देते. जर फुलांचा सुगंध हवा असेल, तर बाथरूममध्ये गुलदाउदीचे रोप ठेवा.