* निकिता डोगरे
आजच्या काळात, जेव्हा समाज आणि कुटुंबाच्या रचनेत मोठे बदल होत आहेत, तेव्हा विवाहित जोडप्यांमध्ये कामाच्या ओझ्याचे समान वितरण करण्याची गरज पूर्वीपेक्षा जास्त जाणवत आहे. बदलत्या आर्थिक आणि सामाजिक वातावरणात, जिथे स्त्रियाही पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून काम करत आहेत, तिथे कौटुंबिक जबाबदाऱ्यांचे न्याय्य विभागणी करणे खूप महत्त्वाचे झाले आहे.
कामाच्या ओझ्याचे योग्य वाटप केल्याने पती-पत्नीचे जीवन आनंदी तर होतेच, शिवाय निरोगी आणि सशक्त समाजाचा पायाही घातला जातो.
पारंपारिक विश्वास आणि बदलाची गरज
पारंपारिक भारतीय समाजात कामाच्या ओझ्याचे विभाजन समाजाने आधीच स्पष्ट केले होते, पुरुष हा कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करणारा होता तर महिला घरातील कामे हाताळत होत्या.
पण काळाच्या ओघात महिलांनी केवळ त्यांच्या हक्कांसाठी आवाज उठवला नाही तर कामाच्या ठिकाणी त्यांचा लक्षणीय सहभाग नोंदवला. आज महिला घरात आणि बाहेर दोन्ही ठिकाणी काम करत आहेत.
पण कामाचा भार व्यवस्थित विभागला गेला आहे का? याची उत्तरे शोधत असताना अनेकदा असे दिसून येते की, महिलांना आजही घरातील बहुतांश कामे करावी लागतात, त्यामुळे त्यांना शारीरिक आणि मानसिक थकवा सहन करावा लागतो. या परिस्थितीत बदल होण्याची गरज आहे. अशा परिस्थितीत पती-पत्नी दोघांनी मिळून घर आणि कामाच्या जबाबदाऱ्या सांभाळल्या पाहिजेत, जेणेकरून जोडीदारावर जास्त दबाव राहणार नाही.
घरगुती कामाच्या विभागणीद्वारे वैवाहिक जीवनात संतुलन
वैवाहिक जीवनात कामाची संतुलित विभागणी जोडप्यांसाठी अनेक प्रकारे फायदेशीर ठरू शकते. हे जोडप्यांमधील चांगल्या समज आणि संवादास प्रोत्साहन देते आणि एकमेकांबद्दल आदर वाढवते. जेव्हा दोन्ही भागीदार घरगुती आणि बाहेरील कामात समान रीतीने सहभागी होतात, तेव्हा ते वैवाहिक जीवनात संतुलन आणि समाधान आणते.
भावनिक संतुलन
जेव्हा घरातील कामाचा भार समान प्रमाणात सामायिक केला जातो तेव्हा ते भावनिक संतुलन निर्माण करते. कोणत्याही एका व्यक्तीवर जबाबदाऱ्यांचे ओझे न टाकल्याने मानसिक ताण कमी होतो. अशा प्रकारे दोन्ही भागीदार एकमेकांसोबत अधिक वेळ घालवू शकतात आणि त्यांच्या भावनिक गरजांवर लक्ष केंद्रित करू शकतात.
