झोपेचे असंतुलन तुमचे आरोग्य बिघडू शकते

* दीपिका शर्मा

जर फक्त! आम्हीही लहान मुलं, कसलीही काळजी न करता झोपलो असतो आणि कसलीही काळजी न करता जागे होतो. ही इच्छा कधी ना कधी आपल्या मनात किती वेळा येते कारण आरामात झोपायला कोणाला आवडत नाही? झोपेची वेळ हा आपल्या दैनंदिन दिनक्रमाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. जेव्हा आपण झोपतो तेव्हा आपण आपला सर्व थकवा आणि तणाव विसरून ताजेतवाने होतो.

पण तुम्हाला माहिती आहे का की, जर तुमची झोपेची स्थिती बिघडत असेल तर तुमची कमी किंवा जास्त झोप ही आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. कारण चांगली झोप आपल्या आरोग्यासाठी महत्त्वाची असते. कमी किंवा जास्त झोप घेतल्याने आपल्या स्मरणशक्तीवर परिणाम होतो.

झोपेचे कारण

झोपेत असताना आपल्या मेंदूमधून अल्फा लहरी बाहेर पडू लागतात. या काळात आपला मेंदू हळूहळू बाहेरील जगापासून वेगळा होत जातो आणि काही टप्प्यांतून आपण गाढ झोपेच्या अवस्थेत जातो. झोपताना अनेक अवयव शरीरातील विषारी पदार्थ स्वच्छ करण्याचे काम करतात जेणेकरून सकाळी उठल्यावर आपल्याला हलके वाटावे.

किती झोप आवश्यक आहे

नवजात मुलांसाठी दररोज 14 ते 17 तास (0-3 महिने), लहान मुलांसाठी 12 ते 15 तास (4-11 महिने), लहान मुलांसाठी 10 ते 14 तास (1-4 वर्षे), (5-13 9 ते 11 तास) मुले, किशोरांसाठी 8 ते 10 तास, प्रौढांसाठी 7 -9 तासांची झोप चांगली मानली जाते, वृद्धांसाठी 7-8 तास झोपेची शिफारस केली जाते परंतु जर असे असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. परंतु जर कोणी 6 तासांपेक्षा कमी आणि 10 तासांपेक्षा जास्त झोपले तर ते आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते कारण जर तो जास्त झोपला तर त्याला हायपोसोमनिया होतो आणि जर त्याला कमी झोप लागली तर त्याला हा आजार होऊ शकतो निद्रानाश म्हणतात ज्याला वेळेवर उपचार न मिळाल्यास अनेक रोग होऊ शकतात.

हे रोग हायपोसोम्नियामुळे होतात

हृदयाशी संबंधित आजार, लठ्ठपणा, मधुमेह, पाठदुखीच्या समस्या, मेंदूचे कार्य बिघडते आणि विचार करण्याची आणि समजून घेण्याची क्षमता कमी होऊ लागते आणि एखाद्याला प्रजननक्षमतेच्या समस्यांनाही सामोरे जावे लागते.

निद्रानाशामुळे होणारे रोग

ऑस्टिओपोरोसिस, झोपेअभावी मेंदू ताजेतवाने होत नाही, त्यामुळे अनेक मानसिक समस्या उद्भवतात, स्ट्रेस हार्मोन आणि कॉर्टिसॉल हार्मोन वाढल्याने लठ्ठपणा आणि रक्तदाब विकारांसोबत नैराश्य येते.

पुरेशी झोप कशी मिळवायची

ज्या लोकांना झोपेचा त्रास होत आहे त्यांनी झोपेच्या तज्ज्ञांशी बोलून उपचार घ्यावेत, आहाराची काळजी घ्यावी, कॅफिनचे जास्त सेवन टाळावे, अल्कोहोलचे सेवन टाळावे, मोबाईल फोन त्यांच्यापासून दूर ठेवावा आणि झोपावे. जर तुम्ही या सर्व गोष्टींवर नियंत्रण ठेवू शकलात तर तुम्हाला चांगली झोप लागेल.