Monsoon Special : प्रेम आणि भांडणाचा तो पहिला पाऊस

* गीतांजली

सानियाचा सकाळचा मूड बहुतेक वेळा बाकीच्या घड्याळांपेक्षा खूप वेगळा असतो. जिथे घड्याळाचे हात आणि सानियाच्या कामाचा वेग यांच्यात स्पर्धा असते. सानियाने घड्याळाच्या काट्याने जे वक्तशीरपणा दाखवला आहे, तो या जगात दुसरा कोणी नाही. आजही तिची सगळी कामं उरकून ती तिची आवडती लाल साडी नेसून कॉलेजसाठी तयार झाली होती की अचानक मुसळधार पाऊस सुरू झाला.

हा एक विचित्र योगायोग होता की जेव्हाही तिने तिची आवडती लाल साडी नेसली तेव्हा कोणत्याही हवामानाशिवाय पाऊस पडू लागला. अचानक आलेल्या या पावसाने त्याला आज कोणतीही सुट्टी नसताना हतबल केले होते कारण पाऊस कमी होण्याऐवजी अधिकच जोरात होत होता. काही मिनिटांपूर्वी सुरू झालेल्या पावसामुळे संपूर्ण परिसर तलावासारखा भरला होता. एवढ्या भयंकर रूपाचं प्रतिनिधित्व कोण करू शकतं याची विजा आणि ढग यांच्यात स्पर्धा सुरू होती. सानियाला कॉलेजला जाण्याचा कोणताही मार्ग दिसत नव्हता तेव्हा ती कॉफीचा मग घेऊन झुल्यावर बसली. घरात त्याच्याशिवाय कोणीच नव्हते. राहुल ऑफिसच्या कामासाठी बाहेरगावी गेला होता आणि मुलं शाळेत गेली होती. त्यामुळे सानिया एकटीच निसर्गाच्या या सर्वात सुंदर अवताराचा आनंद घेत होती.

पावसाचे थेंब जसं पृथ्वीवरच्या झाडा-वनस्पतींवरील घाणीचे थर धुवून मातीचा सुगंधित सुगंध पसरवत होते. तसे सानियाच्या आठवणींचे पटही ती साफ करत होती.

आठवणींच्या चौकटीत हरवलेली सानिया विचार करत होती की फाल्गुनची प्रसन्न सकाळ कोणत्याही नवविवाहित जोडप्यासाठी किती रोमांचक असते. त्या दिवशीही तिची आवडती लाल साडी नेसून सानियाने थोडासा मेकअप केला होता आणि राहुलला चिडवत होती. दोघेही आपापल्या कर्तव्यासाठी सज्ज झाले होते. सानिया नेहमीसारखीच सुंदर दिसत होती आणि नवऱ्याला चिडवत होती. खरंतर राहुलने या आनंदी मोसमातही एक विचित्र जॅकेट घातलं होतं, जे सानियाला अजिबात आवडलं नव्हतं. सानियाला राहुलने वेगळं काहीतरी घालावं असं वाटत होतं पण तो तयार होत नव्हता.

नवरा-बायकोचे किरकोळ भांडण पहिल्यांदा आगीसारखे कधी पेटले ते दोघांनाही कळले नाही. दोघांच्याही नकळत घड्याळाचे हात आपापल्या गतीने वाजत होते. दोघांमधील खोडकर भांडण चिघळले आणि “सानियाला तिच्या सौंदर्याचा खूप अभिमान आहे आणि तिच्यासोबत मजबुरीने जगत आहे” या राहुलच्या विधानाने आगीत आणखीच भर पडली.

चिडलेली सानिया कॉलेजमध्ये गेली. एकदाही मागे वळून पाहिले नाही की राहुलला काही बोलले नाही. ती निघून गेली, पण राहून तिला सकाळची लढाई आठवत होती. राहुलने इतकं ऐकून त्याचा काय दोष असा विचार करत होतो. ती फक्त थोडी ड्रेसिंग सेन्स सुधारत होती. पण प्रकरण कुठपर्यंत पोहोचलं? जर तिने दिवसभर राहुलसारखे तिचे प्रेम व्यक्त केले नाही तर याचा अर्थ असा नाही की तिचे राहुलवर प्रेम नाही आणि राहुलच्या मनात हा गोंधळ कसा निर्माण झाला की ती त्याला आवडत नाही. त्याच्या जोडीला किती धोका होता? सर्वजण त्याला चिडवायचे की देवाने तुम्हा दोघांची जोडी खूप मोकळी केली आहे. पण आज……

माझ्या डोळ्यातून अश्रू येत नव्हते पण मन भरून आले होते. त्याच्या कॉलेजच्या सर्व शिक्षकांनी त्याला आलटून पालटून विचारलं काय झालं पण तो कोणालाच काही बोलला नाही. त्यांची तब्येत थोडी बिघडणार असे सर्वांना वाटले, मग सर्वजण त्यांना घरी जाण्याचा सल्ला देऊ लागले. पण काय म्हणेल तिला घरी जायचे नाही. बरं मग तिने मनाची खाज कमी करण्यासाठी मुलांना शिकवायला सुरुवात केली. त्यानंतर, ती तिच्या बदलत्या मूडमध्ये इतकी गुरफटली की तिला हवामानाचा बदलता मूड वाचता आला नाही.

वातावरणाने जोर धरला आणि अचानक मुसळधार पाऊस सुरू झाला. सानियाला पाऊस आवडत असला तरी आज ती रोमँटिक होण्याऐवजी अस्वस्थ होत होती. हवामान फाल्गुनचे असेल पण गुलाबी थंडी जाणवत होती. सकाळी राहुलला रागाच्या भरात जॅकेट देताना पाहून त्याने चोरीही केली नाही. पण आता काय करणार, तिला थंडी वाजत होती आणि घरी जायला मार्ग नव्हता. पाऊस इतका जोरात पडत होता की मेघासुद्धा मेघदूताशी लढत आली होती आणि त्याच्यापासून दूर जाऊ इच्छित होती. रागाने भरलेली मेघाही गडगडत होती आणि पाऊस पडत होता. मध्येच चकचकीत दातदुखीही होत होती. राग दाखवण्यासाठी आपल्या बिघडलेल्या रुपात हजर असलेली मेघा जणू सगळ्यांना धडा शिकवू पाहत होती.

रडलेल्या मनाला आता सानिया सांभाळता येत नव्हती. आता तिला स्वतःला थांबवता येणार नाही असं वाटत होतं. त्याची आजी त्याचा विश्वासघात करेल. सर्वत्र पाणीच पाणी होते. ढगांची गर्जना आणि विजेचा लखलखाट जणू आम्हाला एक पाऊलही टाकू देत नव्हते. मोबाईलवर पावसानंतर रस्त्यांच्या दुरवस्थेची चित्रे चीड आणणारी होती. रस्ते आणि नाले यात फरक नव्हता. ठिकठिकाणी रस्त्यावरील पाण्यात गाड्या अडकल्या होत्या. काय करावे काय करू नये समजत नव्हते. ज्यांची घरं जवळच होती त्यांनाही तिथून निघण्याची हिंमत होत नव्हती, मग सानिया काय करणार. सानिया आणि राहुलच्या कामाच्या ठिकाणी 36 चा आकडा असला तरी शेवटी तिने आपला सर्व अहंकार सोडून राहुलला मेसेज केला की तू येऊन तिला घेऊन जा, पण राहुलकडून काहीच प्रतिसाद न आल्याने ती आणखीनच घाबरली.

जेव्हा एखादी व्यक्ती घाबरते तेव्हा नेहमीच वाईट विचार येतात. पण सानिया आपला हँडल राखण्याचा पुरेपूर प्रयत्न करतयामध्ये त्याचा एक मित्र त्याला चिडवू लागला आणि म्हणाला की आज तुला इथे रहायचे आहे का? सानिया ओल्या डोळ्यांनी म्हणाली, अशा वातावरणात मी घरी कसे जाऊ? त्यामुळे त्याचे मित्र त्याला त्रास देऊ लागले आणि म्हणाले की हा हंगाम फक्त तुझ्यासाठी आहे. एक म्हणजे हवामानाचा आनंद, त्यावर बाईक चालवणे आणि त्यावर पियाच्या आधाराची काय गरज?

सानियाने बाहेर पाहिलं तर राहुल तिला बाईकवर घेण्यासाठी बाहेर उभा होता. तेही मॉर्निंग जॅकेटशिवाय. सानियाचे मन प्रसन्न झाले. पण खोलीतून बाहेर पडल्यानंतर थंड हवेच्या झुळूकांनी त्याला दयनीय केले. बाहेर उभ्या असलेल्या राहुलने सानियाला तेच जॅकेट घालायला दिले, तेव्हा सगळ्या गोंधळाचं मूळ हे जॅकेट मी घालायचं, असा विचार तिच्या मनात आला. अजून थोडं भांडणं आणि वेगळं काही घालणं बरं झालं असतं.

हसत हसत राहुल म्हणाला की तू जर ते घातले नाहीस तर तू घरी पोहोचेपर्यंत पाऊस आणि थंडी तुला आजारी पडेल. हवामान आणि पतीचा मूड पाहून तिने ते जॅकेट घातले. ती सकाळपासून शिव्याशाप देत होती ते जॅकेट घातलेले पाहून राहुलच्या डोळ्यात आनंद तरळला. पण त्याच्या मित्रांनीही त्याचे खूप कौतुक केले. सानियाला चिडवत ती म्हणाली की बघ तुझा नवरा तुला किती हवा आहे, ज्याने यावेळी स्वतःचा विचार न करता तुला त्याचे जॅकेट दिले आहे.

जे हवामान सानियाला आतापर्यंत धोकादायक वाटत होते, तेच आता तिला आनंदी वाटत होते. थंड हवेचे झुळूक त्याच्या श्वासाला लयबद्ध होत होते. दिवसभराची मनाची चीड पावसाच्या थेंबात वाहून जात होती. अवघ्या काही मिनिटांचा हा प्रवास खराब हवामानामुळे बराच लांबला होता. पण सानियाला जी मजा येत होती, ती ती शब्दात वर्णन करू शकत नाही. प्रवासात जी नशा आली ती पुन्हा आली नाही.

आजही सानियाने त्या जॅकेटची खूप काळजी घेतली आहे. शेवटी ज्याच्यामुळे पहिला वाद झाला आणि मग त्या वादाचा एवढा सुंदर परिणाम होईल याची काळजी घ्यावी लागते.

आठवणींच्या खिडकीतून बाहेर पडलेल्या या आनंदी भावनेने सानिया एकटीच हसायला लागली. होती.

 

विवाहाची रेशीमगाठ

कथा * अर्चना पाटील

रिया आणि आशिषचा विवाह खूपच थाटामाटात पार पडला होता. आशिष आपल्या बेडरूममध्ये उत्साहाने दाखल झाला, पण रियाची स्थिती पाहून आशिष काळजीत पडला. रिया खिडकीतून बाहेर पाहात होती, पण तिचे पाणावलेले डोळे आशिषच्या नजरेतून सुटले नाहीत. आशिषने विचारले, ‘‘तू या लग्नामुळे खूश नाहीस का? पाठवणी करून चार तास उलटले, तरीही तू रडतेस.’’ रियाने मान झुकवली. ‘‘असं काही नाहीए, सहजच डोळ्यात पाणी आले,’’ रियाने उत्तर दिले.

आशिषने रियाच्या दोन्ही खांद्यांवर हात ठेवून तिला आश्वासित केले, ‘‘तू आजपासून अग्निहोत्री घराण्याची सून आहेस आणि माझी बायको आहेस. तू विचार करण्याआधीच तुझ्या गरजा पूर्ण केल्या जातील. जस्ट रिलॅक्स बेबी. आता शांतपणे झोप. उद्या बोलू.’’

दुसऱ्या दिवशी घरात पूजा होती. सर्वजण रियाच्या मागे-पुढे करत होते, पण रियाचं लक्ष दुसरीकडेच होतं. पूजेच्या वेळी तिला पुन्हा-पुन्हा हटकले जात होते. संपूर्ण दिवस ती अबोलच होती. आशिष तिच्या वागण्यामुळे काळजीत पडला होता. रात्रीच्या वेळी आशिष बेडरूममध्ये आला. रिया आरशासमोर बसली होती. आशिष तिच्या मागे उभा राहून तिच्या सौंदर्याची स्तुती करू लागला. आशिष रियाच्या जवळ जाण्याचा प्रयत्न करत होता, पण रियाकडून कोणताही प्रतिसाद मिळत नव्हता. ‘‘काय प्रॉब्लेम आहे? मी तुझ्याशी बोलतोय आणि तू दुसराच विचार करतेस.’’ आशिष वरच्या आवाजात ओरडू लागला. रिया आशिषच्या अशा वागण्याने घाबरली आणि तशीच बसून राहिली. आशिष रात्री बारा वाजता पायीच बंगल्याबाहेर निघून गेला.

तिसऱ्या दिवशी रियाचा भाऊ आणि तिच्या माहेरहून एक नोकर संतोष रियाला भेटायला आले. संतोषने गुपचूप रियाला एक पाकीट बेडरूममध्ये जाऊन दिले. रियाने भाऊ सासरहून निघून जाताच पाकीट उघडले आणि अधीरपणे त्यात ठेवलेल्या तिच्या प्रियकर सारंगच्या चिठ्ठ्या वाचू लागली. रिया चिठ्ठ्या वाचत होती आणि बेडच्या खाली टाकत होती. इतक्यात आशिष खोलीत आला. आशिषने एक चिठ्ठी उचलली आणि वाचू लागला. आशिषच्या सर्व हकिकत लक्षात आली. आशिष केव्हा खोलीत आला, हे रियाला कळलेच नाही, पण आशिषला चिठ्ठी वाचताना पाहून ती घाबरली. आशिषने रागाने चार गोष्टी सुनावून रियाला घरातून निघून जायला सांगितले. रियाजवळ काहीही उत्तर नव्हते. रियाला आता आपल्या चुकीची जाणीव झाली होती. आशिषच्या भावनांशी खेळण्याचा तिला काहीही अधिकार नव्हता. रियाने स्वत:ला खोलीत कोंडून घेतले. आता पुढे काय होणार, या विचाराने ती घाबरली आणि रडू लागली. आता माहेरीही तिला कोणीही स्वीकारणार नाही ही गोष्ट रियाला माहीत होती.

रात्रीचे ९ वाजले होते. रिया आतुरतेने आशिषची वाट पाहात होती. तिला त्याची माफी मागायची इच्छा होती. खिडकीतून तिचे डोळे आशिषला शोधत होते. इतक्यात, एक गाडी बंगल्यासमोर उभी राहिली. आशिषचे मित्र त्याला घरात आणत होते. आशिषच्या एका हाताला फ्रॅक्चर होते आणि तो उभाही राहू शकत नव्हता. आशिषचे मित्र त्याला बेडरूममध्ये घेऊन आले. कुटुंबातील सर्व लोक खोलीत जमा झाले.

‘‘काय झालं माझ्या मुलाला? कोणीतरी सांगा, मला भीती वाटतेय,’’ रियाची सासू आशिषच्या मित्रांना विचारत होती.

‘‘काही नाही आई, बस्स एक छोटेसं अॅक्सिडंट झालंय. आपल्या मुलाचं नवीननवीन लग्न झालंय, होतं असं कधी-कधी बायकोच्या आठवणीने. आता या निमित्ताने या दोघांना सोबत राहता येईल. जे होतं ते चांगल्यासाठी होतं आई.’’

‘‘काय चांगल्यासाठी होतं, माझ्या मुलाचा हात मोडलाय. त्याच्या पायाला जखमा झाल्यात. रिया दुसरा शर्ट आण. किती रक्ताने माखलेय याचे शर्ट.’’

‘‘हो आई.’’

आशिषला तर रियाकडे पाहायचीही इच्छा नव्हती आणि रिया त्याच्या एका कटाक्षासाठी आसुसली होती.

‘‘चला चला, आता सर्व खाली चला. थोडेसे काम वहिनीलाही करू द्या.’’

सर्वजण बेडरूममधून बाहेर निघून गेले. रिया शर्ट घेऊन आली, पण आशिषने रागाने तोंड फिरवले.

‘‘अहो, माझ्याकडून मोठी चूक झाली. मला माहीत आहे, मी माफी मागण्याच्या लायकीची नाहीए, पण प्लीज मला माझी चूक सुधारण्याची संधी द्या. मला माफ करा, आता तुमच्याशिवाय मला या जगात कोणाचाही आधार नाहीए.’’

‘‘तू लग्नापूर्वीच सर्व गोष्टी सांगितल्या असत्यास, तर माझं आयुष्य बरबाद झालं नसतं ना.’’

‘‘काय बोलताय तुम्ही लोक? रिया, तू काही कामाची नाहीस. आण शर्ट इकडे. मलाच बदलावे लागेल. एक कप आले घातलेली चहा घेऊन ये माझ्या मुलासाठी.’’

दुसऱ्या दिवशी रिया पुन्हा शर्ट घेऊन आशिषच्या समोर उभी राहिली.

‘‘तुला माझ्या मागे-पुढे करण्याची काही गरज नाहीए.’’

‘‘लवकर शर्ट बदल, तुला पाहायला शेजारी आलेत,’’ आई आवाज देत होती.

‘‘घाला ना प्लीज.’’

रिया आशिषच्या जवळ जायला कचरत होती, पण आता तिला आपली चूक सुधारायची होती. एक पत्नी आणि सुनेचे कर्तव्य तिला मनापासून निभवायचे होते. शेजारी बेडरूममध्ये भेटायला आले. रिया सर्वांसाठी नाश्ता घेऊन आली.

‘‘किती सुशील सून मिळाली आहे तुम्हाला अग्निहोत्री सर.’’

‘‘ते तर आहेच, रिया आमची सून नाही, मुलगी आहे.’’

रिया आता सर्वांसोबत छान मिळूनमिसळून राहायची. परंतु तरीही आशिष आणि तिच्यामधील दुरावा संपत नव्हता.

रात्रीचे दोन वाजले होते. घरातील सर्व लोक झोपले होते. आशिषला झोप येत नव्हती. रियाही बेडवर पहुडली होती. पण तिच्या डोक्यात अनेक विचार येत होते. रिया आता आशिषचे शर्ट बदलणे, त्याला जेवण भरवणे, स्पंजने त्याला वॉश करणे ही सर्व कामे करत होती. परंतु आशिषकडून कोणतीही प्रेमाची पावती मिळत नव्हती. काही दिवसांतच आशिष बरा झाला. आशिषचा एक मित्र कोलकात्यात राहात होता. आशिषने त्याला सारंगला शोधायला सांगितले. सारंग रियाच्या समोरच्या घरात भाड्याने राहात होता. आपल्या बिझनेससाठी तो काही दिवस दिल्लीला आला होता. पण रिया पुन्हा-पुन्हा जेवण घेऊन त्याच्या घरी जात असे. रियाचे वडील रोज संध्याकाळी सारंगसोबत फिरायला जात असत. सारंगही काही ना काही बहाणा करून रियाच्या घरी येऊन बसत असे. सर्वकाही नीट चालले होते. एके दिवशी सारंगने रियाच्या वडिलांच्या फोनवर मेसेज पाठवून रियाला मागणी घातली होती. सारंगचा मेसेज वाचून रियाच्या वडिलांनी सर्वप्रथम त्याला कॉलनीच्या बाहेर काढले आणि मग आपल्या जीवनातून. सारंग दुसऱ्या जातीचा होता, पण तो जर फॅमिली फ्रेंड बनू शकतो, तर मग जावई का नाही? ही गोष्ट रिया आणि सारंगला शेवटपर्यंत कळली नाही. सारंग लग्नाच्या दिवसापर्यंत त्याच शहरात तिची वाट पाहात राहिला आणि शेवटी कोलकात्याला परतला. एके दिवशी आशिषने नोकर संतोषला पकडले आणि ही सर्व माहिती मिळवली.

आशिषचे आईवडील काही दिवसांसाठी तीर्थयात्रेला निघून गेले. सोबत घरातील नोकरांनाही घेऊन गेले. आता रिया आणि आशिषशिवाय घरात कोणीही नव्हते. तरीही आशिषने रियावर ती बायको असल्याचा हक्क गाजवला नाही आणि ना ही तिच्या जवळ जाण्याचा कधी प्रयत्न केला. आशिषला रिया आवडत होती. परंतु रियाचा आनंद सारंगमध्ये होता.

‘‘तुम्ही नाश्ता करून गेलात तर बरं होईल. मी आईंसारखं काही बनवू शकत नाही, पण मी प्रयत्न केला आहे. तुम्ही मला नाराज करणार नाही, अशी अपेक्षा आहे.’’

‘‘जरूर.’’

‘‘रात्रीच्या जेवणासाठी मी तुमची वाट पाहीन,’’ रिया आशिषचे मन जिंकण्याचा प्रयत्न करत होती. नशिबाने त्यांना जवळ येण्याची खूप संधी दिली, पण आशिषने नेहमी रियाला स्वत:पासून दूर ठेवले. रियाने लग्न करून एक चूक केली होती, पण आशिषला आता दुसरी चूक करायची नव्हती. एका आठवड्यानंतर आशिष रियाला घेऊन कोलकात्याला पोहोचला. कोलकात्याचे नाव ऐकताच रिया गोंधळात पडली.  दोघंही एका हॉटेलमध्ये उतरले. आशिषने रियासाठी वेगळी खोली बुक केली.

रात्रीचे दोन वाजले होते. रियाला काही कळत नव्हते. रिया आशिषशी बोलताना नेहमी घाबरत असे. त्याच्याशी नजरानजर करायची हिंमतही तिच्यात नव्हती. रात्रीचे दोन वाजले होते. रियाला झोप येत नव्हती. तिने आशिषच्या खोलीचा दरवाजा वाजवला.

‘‘तू एवढ्या रात्री, झोपली नाहीस का अजून?’’

‘‘मी आत येऊ शकते का?’’

‘‘आपण कोलकात्याला का आलोय?’’

‘‘सारंगला भेटायला. तू सारंगसोबत जास्त खूश राहशील.’’

‘‘मला काय हवंय, याचा निर्णय तुम्ही कसा घेतलात? स्त्रियांचे निर्णय नेहमी पुरुषच का घेतात?’’

‘‘कारण स्त्री स्वत: आपल्या जीवनाचे निर्णय घेत नाही. तू सारंगसोबत पळून जायला हवं होतं किंवा लग्नानंतर त्याला पूर्णपणे विसरायला हवं होतं, पण यातील एकही निर्णय तू घेतला नाहीस. एखाद्या मुलीने घाबरत संपूर्ण आयुष्य माझ्यासोबत काढावे, हे मला मान्य नाही. माहेरी तुला जायचे नाहीए. त्यामुळे मी तुला सारंगकडे पाठवत आहे.’’

‘‘मी तुम्हाला घाबरत नाहीए. माझ्यामुळे तुम्हाला जो त्रास झाला, त्यामुळे मला स्वत:ची लाज वाटते. एखाद्या मुलीसाठी एखाद्या अनोळखी व्यक्तिसोबत राहणे किती कठीण असते, जेव्हा त्याला ती आवडत नाही, हे तुम्हाला नाही कळणार. बहुतेक तुम्हाला माझ्यासारख्या उनाड मुलीसोबत आपले आयुष्य घालवायचे नाहीए, पण मला माझ्या जीवनसाथीच्या रूपात तुम्हालाच पाहायला आवडेल. सारंगवर माझे प्रेम होते, पण तो जीवनसाथीच्या रूपात कसा वागेल मला माहीत नाही. त्याच्यासोबत माझं काय भविष्य असेल, हेही मला माहीत नाही, पण अग्निहोत्री कुटुंबासारखे कुटुंब मला दुसरे कुठलेही मिळणार नाही.’’

‘‘तू पूर्ण शुध्दीत आहेस का?’’

‘‘हो,मी आज पहिल्यांदा माझ्या मनातील गोष्ट तुमच्याशी बोलतेय. जर मी तुमच्यासोबत राहिले, तर मला माझ्या माहेरचे प्रेमही मिळत राहील. नेहमी आपल्या इच्छेनुसारच सर्व आपल्या आयुष्यात घडावे हे आवश्यक नाही. माझ्या वडिलांनी मोठ्या विश्वासाने माझा हात आपल्या हातात दिला आहे आणि ते कधी चुकीचे ठरू शकत नाहीत, या गोष्टीवर माझा विश्वास आहे. सारंग केवळ माझ्या घरासमोर राहात होता, त्याची फॅमिली, बिझनेस, मित्र याबाबत मला काहीही माहिती नाही. मला  नाही ठाऊक की, मी त्याच्यामागे एवढी वेडी का झाले होते? लग्न करण्यासाठी मुलाचे घराणे, उत्पन्नाची साधने या गोष्टीही  महत्त्वाच्या असतात. तुमच्यासोबत राहिल्यानंतर तुमच्या चांगल्या गोष्टींनी माझे मन जिंकले आहे, त्यामुळे मला तुम्ही आवडू लागला आहात.’’

‘‘याचा अर्थ आपल्याला आता पुन्हा दिल्लीला जावे लागेल.’’

‘‘हो नक्कीच, मला मिसेस अग्निहोत्री बनल्याचा पूर्ण अभिमान आहे.’’

शेवटचं ते स्मितहास्य

कथा * कुसुम अंतरकर

एकदाच, फक्त एकदाच प्राची होकार दे गं, अगदी थोडक्या वेळाचा प्रश्न आहे. नंतर तर सर्वांचं आयुष्य पुन्हा जसं होतं तसंच सुरू राहील. या गोष्टीचा कोणताही दुष्परिणाम तुझ्या आयुष्यावर होणार नाही ही माझी जबाबदारी.’’

शुभाचं बोलणं प्राचीच्या कानावर पडलं तरी ते मेंदूत शिरलं नाही. कदाचित ती समजून घ्यायला बघत नव्हती. हे असं नाटक करता येईल, ती करू शकेल याची तिला खात्री वाटत नव्हती.

‘‘सॉरी शुभा, हे मला नाही झेपणार, तुला नाही म्हणताना मलाही खूप यातना होताहेत पण, नाही गं! नाही…नाहीच झेपणार मला.’’

‘‘एकदाच गं! दिव्यचा थोडा विचार कर, तुझ्या या निर्णयामुळे त्याला केवढा आनंद मिळणार आहे.’’

या गोष्टी शुभानं प्राचीला सांगायची गरज नव्हती. ती तर सदैव दिव्यच्याच विचारात गुंतलेली असायची. दिवस रात्र तिच्या मनात दुसरा विचारच नव्हता.

प्राची बोलत नाहीए हे बघून शुभा तिथून उठली अन् प्राचीला पुन्हा जुन्या आठवणींचे कढ आवरेनात.

दिव्य आणि प्राचीची भेट एका मॉलमधल्या लिफ्टमध्ये झाली होती. लिफ्ट अचानक बंद पडल्यामुळे प्राचीचा जीव घाबरा झाला आणि ती जोरजोरात ओरडू लागली. पटकन् दिव्यनं तिला मदत केली. काही क्षणांतच लिफ्टही सुरू झाली. दिव्यनं तिला घरापर्यंत सोबत केली.

त्यानंतर त्याच्या भेटीगाठी वाढल्या. ती दोघं एकमेकांच्या प्रेमात पडली. दोघांचं एकमेकांच्या घरी जाणंयेणं होतं अन् घरातून लग्नाला विरोधही नव्हता.

दिव्यला एक धाकटी बहीण होती. प्राची तर एकुलती एकच होती. दोन्ही घरांमध्ये या लग्नामुळे आनंदच झाला होता. सगळं कसं छान चाललेलं अन् अचानक या आनंदाला ग्रहण लागलं.

दिव्यच्या पोटात अधूनमधून दुखायचं. प्रथम त्यानं त्याकडे दुर्लक्ष केलं. पण एक दिवस दुखणं असह्य झाल्यावर त्यानं डॉक्टरला दाखवलं. त्याला तपासताना डॉक्टर गंभीर झाले. त्यांनी केस तज्ज्ञ डॉक्टरकडे रेफर केली. अनेक तपासण्या, सोनोग्राफी व इतर सोपस्कार झाले अन् निदान झालं कॅन्सरचं. अमांशयाचा कॅन्सर तोही लास्ट स्टेजमधला. दीव्य अन् त्याच्या घरच्यांच्या अंगावर तर जणू वीज कोसळली. जेमतेम चार ते सहा महिनेच आयुष्य उरलं होतं दिव्यचं.

घरात आता काळजी आणि अश्रू होते. या बातमीनं दोन्ही घरातला आनंद हिरावून घेतला होता. केवढी स्वप्नं बघितली होती दोघांनी…प्राची आणि दिव्यनी. पण आता तर सगळ्या स्वप्नांची राख रांगोळी झाली होती. कुणाच्याच डोळ्यातळे अश्रू थांबत नव्हते.

एक दिवस दिव्यजवळ बसलेल्या प्राचीला त्यानं म्हटलं, ‘‘प्राची, सगळं संपलंय गं आता…तू इथं येत जाऊ नकोस,’’ वेदनेनं त्याचा चेहरा पिळवटून निघाला होता.

‘‘नाही दिव्य, असं म्हणू नकोस. तिला जर इथं येऊन तुझ्याजवळ बसून बरं वाटत असेल तर तिला येऊ देत ना.’’ शुभानं त्याला म्हटलं, ‘‘जेवढं आयुष्य आहे ते अगदी आनंदानं, पूर्णपणे उपभोगून घे, या उरलेल्या दिवसात तुला जे करायचं आहे ते करून टाक. मृत्यूपूर्वी सगळ्या इच्छा पूर्ण व्हायलाच हव्यात. त्यामुळे तुला मृत्यूची भीती वाटणार नाही.’’

‘‘या दु:खाच्या, वेदनेच्या सावटातही तू तुझं आयुष्य असं जगून घे की मृत्यूलाही वाटलं पाहिजे की चुकीच्या जागी आलोय की काय? क्षण अन् क्षण आनंद साजरा करूयात. आम्ही सगळे तुझ्यासोबत आहोत. यापुढे आजारपण वगैरे काहीच बोलायचं नाही.’’

शुभाच्या म्हणण्यानंतर दोन्ही घरातलं वातावरण एकदमच बदललं. काळजी अन् दु:खाची जागा, आनंदानं, आशेनं अन् हास्यविनोदानं घेतली. छोट्यातला छोटा आनंदही थाटात साजरा केला जात होता. घरात कायम उत्सवाचं वातावरण असायचं. दिव्यला कुठलाही त्रास होणार नाही. याकडे शुभा जातीनं लक्ष देत होती.

एक दिवस शुभानं आईला म्हटलं, ‘‘आई तुझी इच्छा होती ना दिव्यचं लग्न खूप थाटात करायचं म्हणून? दिव्य तुझा एकुलता एक मुलगा आहे, मला वाटतं तुझी ही इच्छा पूर्ण व्हायला हवी.’’

आईनं तिला थांबवत म्हटलं, ‘‘शुभे, अगं बाकी सगळं जे काही तू करते आहेस ते ठिक आहे, पण लग्न? अगं, दिव्यही या गोष्टीला तयार होणार नाही. अन् थाटात लग्न करायचं तर पैसा हवा ना? आपले सगळे पैसे दिव्यच्या उपचारांवरच खर्च होताहेत…’’ आईला पुढे बोलवेना. तिचे डोळे अश्रूंनी भरून आले.

आईचे डोळे पुसत शुभानं म्हटलं, ‘‘तुझ्या भावना कळताहेत मला. पण अगं, प्राची अन् दादाला कित्येकदा मी त्यांच्या लग्नाच्या संदर्भात बोलताना ऐकलंय. नवरदेवाचा वेष घालून लग्नाला उभं राहण्याची त्याची इच्छा अपूर्ण राहायला नको. मी लग्नासाठी त्याचं मन वळवेन. अन् हे लग्न म्हणजे खरं लग्न नाहीए गं! फक्त जाणाऱ्या जिवाच्या समाधानासाठी, त्याची अखरेची इच्छा पूर्ण करणं आहे. लग्नाचं नाटकच समज गं! फक्त तू मानसिक तयारी ठेव. मी बाबांनाही सगळं समजावून सांगते.

उद्याच मी प्राचीच्या घरी जाते. आपल्याकडे वेळ फारच कमी आहे. दादाच्या मृत्यूची घटका कधीही येऊ शकते. आपल्याला घाई केली पाहिजे. राहिला प्रश्न पैशांचा, तर ती ही व्यवस्था मी करते. नातलग, मित्र, परिचित सगळ्यांची मदत घेईन.’’

त्याप्रमाणेच शुभा प्राचीला भेटायला गेली होती, पण प्राचीनं तिला नकार दिला. तरीही शुभा निराश झाली नाही.

‘‘मी माझ्या दिव्य दादाचं लग्न थाटात करेन. त्याला सर्व आनंद मिळवून देईन. करवली म्हणून त्याच्या लग्नात मिरवून घेईन. काहीही झालं तरी मी आता मागे हटणार नाही.’’

ती घरी येताच दिव्यनं विचारलं, ‘‘प्राची तयार झाली?’’

‘‘हो झाली ना. तिचं खरोखरंच प्रेम आहे तुझ्यावर.’’ शुभाचं बोलणं ऐकून दिव्यच्या चेहऱ्यावर पसरलेलं तेज बघून तिचा निर्णय अजूनच पक्का झाला.

शुभानं दिव्यच्या लग्नाची कल्पना अन् त्यासाठी लागणारी आर्थिक मदत या बाबतीत सगळ्या सोशल साइट्सवर पोस्ट टाकली आणि सर्वच संवेदनशील मित्र, परिचित, नातलगांनी आपापल्या परीनं मदत केली. पुरेसा पैसा मिळाला अन् लग्नाची तयारी सुरू झीली.

कुठल्याही लग्न घरात जसं वातावरण असतं तसंच वातावरण दिव्यच्या घरात होतं. नवरी व नवरदेवाचे पोशाख, घराची साधी व कलात्मक सजावट, फराळाचे पदार्थ, शिंपी, कासार, सोनार वगैरेंची वर्दळ यामुळे लग्नघर गजबजलं होतं.

लग्न चार दिवसांवर आलेलं अन् शुभाला खूपच काळजी पडली होती की नवरी आणायची कुठून? तिनं सर्वांना खोटंच सांगितलं होतं की प्राची आणि तिच्या घरची मंडळी लग्नाला तयार आहेत म्हणून. आता काय करायचं?

‘एकदा पुन्हा प्राचीला विनंती करून बघूयात,’ असं ठरवून शुभानं पुन्हा एकदा प्राचीचं घर गाठलं.

प्राचीनं खोलीचं दार उघडलं नाही. पण प्राचीची आई शुभाशी अत्यंत प्रेमानं वागली. ‘‘शुभा, पोरी तुझ्या भावना आम्हाला समजतात गं! आम्ही तुला पूर्णपणे सहकार्य करू, पण प्राचीला समजावणं किंवा राजी करणं आम्हाला जमणार नाही. दिव्यचा अंतिम क्षण ती बघू शकणार नाही. कदाचित त्यामुळेच ती तयार होत नाहीए. तशीही ती खूप भावनाप्रधान आहे आणि दिव्यच्या या जीवघेण्या आजारानं अधिकच हळवी झाली आहे.’’ प्राचीच्या आईनं शुभाला सांगितलं.

‘‘पण मावशी, दिव्यचं काय? त्याचा काय दोष आहे म्हणून नियतीनं त्याला अशी शिक्षा द्यावी? तो जर इतकं भोगतोय, सोसतोय तर प्राचीला थोडं नाटक करायला काय हरकत आहे?’’ शुभा संतापून म्हणाली.

‘‘तू चुकतेस, शुभा, दिव्य इतकंच प्राचीही भोगतेय, सोसतेय. तिचं मनापासून प्रेम आहे त्याच्यावर, म्हणूनच तिचा जीव तुटतोय. तू एक लक्षात घे. काही दिवसांतच दिव्य हे जग सोडून जाईल. त्याच्याबरोबर त्याच्या यातना, वेदना, सोसणं, भोगणं सगळं सगळं संपेल. पण प्राचीला तर सगळा जन्म हे दु:ख घेऊनच जगावं लागणार आहे. तिची स्थिती तर दिव्यपेक्षाही दयनीय आहे. म्हणूनच आम्ही तिच्यावर दबाव आणू शकत नाहीए.

‘‘शिवाय समाजाचा अन् प्राचीच्या भविष्याचाही विचार करायला हवा. लग्न झाल्याझाल्या पतिचा मृत्यू अन् तिच्यावर वैधव्याचा शिक्का बसणार…कुणा कुणाला सांगणार की हे फक्त नाटक होतं. तुला वाटतं तेवढं ते सोपं नाहीए,’’ प्राचीच्या आईनं शुभाला नीट समजावून सांगितलं.

त्यादिवशी शुभाला प्रथमच दिव्यपेक्षाही प्राचीची दया आली. पण तिनं हुशारीनं या परिस्थितीवरही तोडगा काढला.

‘‘मावशी, आपण एक युक्ती करूयात. हल्ली दिव्यला थोडं कमी दिसायला लागलं आहे. आपण प्राचीच्या जागी तिच्याशी बऱ्यापैकी साम्य असलेली मुलगी नवरी म्हणून उभी केली तर? दिव्यला कळायचंही नाही…’’

‘‘अगं हो, प्राचीची एक मैत्रीण आहे. खूप साम्य आहे दोघींमध्ये. एकदा एका नाटकात दोघींनी जुळ्या बहिणीची भूमिका केली होती. लोकांनाही खूप कौतुक वाटलं होतं. शिवाय ती खूप गरीब कुटुंबातली आहे. पैसा मिळतोय, त्यातून पुन्हा हे माणुसकीचं काम आहे म्हणून ती तयार होईल…पण एक मात्र खरं की सप्तपदी, होमकुंडाभोवतीचे फेरे वगैरे खूप सगळं खोलात जाऊन नको करायला. कारण अजून तिचंही लग्न व्हायचंय.’’

‘‘मावशी, अगदी निर्धास्त असा तुम्ही. आपण अगदी नाटकच करतो आहोत. पुन्हा सर्व विधी करण्याइतकी दिव्यची तब्येत बरोबर नाही, तो फार वेळ बसूही शकणार नाही.’’

लग्नाचा दिवस उजाडला. घराजवळच्या एका बागेत छोटासा मांडव घातला होता. दिव्य नवरदेवाच्या वेशात नटला होता. जवळचे आप्त, मित्र जमले होते. सजवलेल्या एका कारमधून वधू अन् तिचे नातलगही येऊन पोहोचले.

लग्नाचे औपचारिक विधी झाले. दिव्य तर इतका आनंदात होता की हा काही दिवसांत मरणार आहे हे खरंच वाटत नव्हतं. शुभाला तेच हवं होतं.

नवरी लेहेंगा चुनरी या पोशाखात होती. तिनं चक्क घुंगटही घेतला होता.

‘‘चला आता सप्तपदी, मंगळसूत्र वगैरे विधी सुरू करू.’’

लगेच प्राचीचे आईवडिल व शुभा सावध झाली. आता नवरीला इथून बाजूला करायला हवं, नाही तर खरोखरीचं लग्न लागेल अन् अनर्थ होईल. प्राचीच्या आईनं म्हटलं, ‘‘गुरूजी, नवरीला जरा बरं नाहीए, जीव घाबरतोय तिचा, तिला थोडी विश्रांती घेऊ द्या. मग पुढले विधी करूयात. तोपर्यंत नवरदेवही थोडी विश्रांती घेतील.’’

तेवढ्यात आपला घुंगट बाजूला करून नवरीनं म्हटलं, ‘‘नाही गुरूजी. माझी तब्येत इतकीही बिघडलेली नाहीए की मला विश्रांती घ्यावी लागेल.’’ नवरीकडे बघताच शुभासकट सगळ्यांनाच धक्का बसला. कारण नवरी स्वत: प्राचीच होती.

झालं असं की जेव्हा प्राचीला कळलं की शुभानं दिव्यच्या नवरीसाठी ईशाची, तिच्या मैत्रिणीची निवड केली आहे, तेव्हा त्या लग्नात दिव्यची नवरी दुसरी कुणी असणं प्राचीला पटलं नाही. दिव्यची नवरी फक्त प्राचीच असणार म्हणून प्राची स्वत:च नवरीच्या वेशात तयार होऊन आली होती.

तिच्या डोळ्यात आज अश्रू नव्हते. चेहऱ्यावर आनंद आणि ओठांवर हसू होतं. आपलं सर्व दु:ख पोटात दडवून ती दिव्यच्या आनंदोत्सवात सहभागी झाली होती. हाच दिव्यला मिळणारा शेवटचा आनंद होता. तो प्राचीनंच त्याला द्यायला नको का?

शुभानं तर आनंदातिशयानं प्राचीला मिठीच मारली. प्राचीनं तबकातला हार दिव्यच्या गळ्यात घातला. त्याचे हात हातात घेऊन त्या हाताचं चुंबन घेतले. दिव्यच्या चेहऱ्यावर, ओठांवर इतकं लोभस हास्य विलसत होतं की लोक बघत राहिले. पण एवढे काही त्याच्या अशक्त शरीराला झोपले नाहीत. तो खाली कोसळला अन् बेशुद्ध झाला. त्याचे प्राण अनंतात विलीन झाले पण हासुद्धा चेहऱ्यावरचं ते दिव्य स्थित तसंच होतं.

प्राचीच्या या अप्रत्याशित निर्णयानं दिव्यचे कुटुंबीय भारावले. जन्मभर ते तिच्या ऋणातून मुक्त होणार नव्हते. यापुढे प्राचीची संपूर्ण जबाबदारी आता त्यांची होती.

सत्य समजल्यावर

कथा • शालिनी गुप्ते

देह मनाची सारी मरगळ दूर करणाऱ्या पहिल्या पावसासारखंच पहिलं प्रेमही असतं. त्या सरीत भिजणाऱ्यालाच त्याचं सुख कळतं.

रवीवर मी प्रेम केलं ते मनापासून, ते माझं पहिलं प्रेम होतं. त्यामुळेच माझ्या प्रेमावरचा विश्वास अधिक दृढ होता. मी घरी सांगून टाकलं, ‘‘लग्न करेन तर फक्त रवीशी. नाहीतर लग्नच करणार नाही.’’

‘‘त्याच्याशी लग्न करायला हरकत नाही. पण त्यानं एकदा घरी येऊन सर्वांना भेटायला तर हवं ना? त्यालासुद्धा तुझ्याशी लग्न करायचं आहे हे त्याच्या तोंडून कळायला हवं,’’ दादा म्हणाला. त्याच्या बोलण्यातला खोचकपणा अन् रवीविषयीची नाराजी मला खटकली.

‘‘हो, हो. मला कळतंय तुला काय म्हणायचं आहे ते. त्याला हीरो व्हायचंय. तेवढ्यासाठीच तो दिवसरात्र स्टुडियोच्या चक्करा मारतोय. बस्स, एक ब्रेक मिळू देत, त्याचं इतकं नाव होईल की लोक डोळे विस्फारून बघत राहतील. तेवढयासाठीच तो मुंबईला गेलाय.’’

‘‘त्याला ब्रेक मिळणार कधी अन् तो हीरो होणार कधी?’’ दादानं हसत हसत टोमणा दिला अन् तो बाहेर निघून गेला.

‘‘आई, बघ ना, दादा रवीबद्दल कसं बोलतोय ते? पण बघाल तुम्ही एक दिवस तो खूप मोठा कलाकार म्हणून नाव काढेल,’’ बोलता बोलता मला रडू फुटलं.

‘‘रडू नकोस बाळा. तो हिरो बनेलही पण आत्ता या क्षणी तो काय करतोय?’’ बाबांनी चहा घेताना विचारलं.

या प्रश्नावर माझ्याकडे उत्तर नव्हतं. कारण तो मुंबईत नक्की कुठं आहे अन् काय करतोय हे मला तरी कुठं त्यानं सांगितलं होतं?

‘‘तुझ्या हिरोबद्दल तुलाच ठाऊक नाही अन् तू त्याच्याशी लग्न करायला निघाली आहेस? अगं, आम्ही जो मुलगा तुझ्यासाठी निवडला आहे तो एकदा बघ. रूप, गुण, संस्कार, स्वत:चा व्यापार, उत्तम कौटुंबिक पार्श्वभूमी सगळंच तुला अन् आम्हाला साजेसं आहे.’’

आईबाबांनी परोपरीनं समजावलं अन् मी समीरशी लग्न करून संसाराला लागले. त्या आधी मी एकदा मुंबईला जाऊन रवीचा शोध घेण्याचाही विचार केला होता. पण मुंबईत मी त्याला कुठं अन् कशी शोधणार होते? फार असह्य वाटलं मला. मनात रवी होता. शरीर फक्त समीरच्या मालकीचं होतं.

समीरशी लग्न झालं. त्यांच्या घरात, कुटुंबात अन् समीरच्या आयुष्यात मला मानाचं स्थान होतं. घराची स्वामिनी म्हणून पत्नी म्हणून जे जे माझ्या हक्काचं होतं, ते सगळं सगळं मला समीरनं दिलं. पती म्हणून तो कुठं कमी पडला नाही. पण मी मात्र मनात रवी असल्यानं समीरला न्याय देऊ शकले नाही.

हनीमूनसाठी आम्ही मसूरीला गेलो होतो. मालरोडवर भटकत असताना अवचित पाऊस पडायला लागला. समीरला पावसात भिजायला फार आवडतं हे मला तेव्हा कळलं. तो पावसात भिजत होता. मी मात्र आडोसा बघून स्वत:ला पावसापासून वाचवत होते.

‘‘नेहा, येना, बघ पावसात भिजायला किती मजा येतेय…’’ समीर म्हणाला.

‘‘नको गं बाई, उगीच गारवा बाधायचा. तूच ये इथं.’’ मी म्हणाले.

‘‘डार्लिंग, गारठ्याचं काय घेऊन बसलीस? अगं तुला मिठीत घेऊन इतकी ऊब देईन की तू अक्षरश: वितळशील…ये…ये…पटकन्,’’ समीरनं मला ओढून पावसात उभं केलं. त्याचं बोलणं ऐकून जवळपास उभी असलेली टूरिस्ट मंडळी हसायला लागली. मी लाजून चूर झाले.

आम्ही पावसात मनसोक्त भिजलो. मला तर थंडी बाधली नाही पण समीरला मात्र त्रास झाला. तो गोळ्या घेऊन, स्वेटर घालून पांघरूणात गुडूप झोपला. मी मात्र रवीच्या आठवणीनं तळमळत होते. सतत मनात येत होतं, जर आज समीरच्या जागी नवरा म्हणून रवी असता तर या हनीमूनची मजाच वेगळी असती.

मला एक जुना प्रसंग आठवला. मी व रवी मोटरसायकलनं येत होतो. एकाएकी जोरात पाऊस पडायला लागला. रवीनं गाडी बाजूला उभी केली अन् मला ओढत तो मोकळ्या मैदानात घेऊन गेला. दोन्ही हात पसरून तो पावसाचा आनंद उपभोगत होता. मलाही त्यानं तसंच करायला लावलं. प्रथम मी संकोचन मग मुक्त मनानं हात पसरून पावसाचं स्वागत करत मनसोक्त भिजले. पाऊस कमी झाला तेव्हा प्रथम आम्ही जवळच्या चहाच्या टपरीवर जाऊन गरमागरम चहा घेतला. कपडे पिळून वाळवले अन् मग घरी गेलो. पावसात भिजण्याचा आनंद त्यानंतर मी रवीसोबत खूपदा घेतला. चिंब ओल्या देहावर त्याच्या हाताचा स्पर्श मला किती रोमांचित करायचा…

रवीची आठवण सतत मनात असल्यामुळे मी समीरशी कधी मोकळेपणानं वागू शकले नाही.

आमच्या दोघांमध्ये सतत रवी आहे असं मला वाटायचं. तो त्याचा हक्क मागतोय असा मला भास व्हायचा. शरीर समीरचं झालं होतं, मन मात्र रवीजवळच होतं.

सासरच्या घरी पैसा, सत्ता, सन्मान अन् स्वातंत्र्य असूनही मी अजून अस्वस्थ होते. बेचैन होते. काही तरी खटकतंय हे समीरच्या लक्षात आलं. तो म्हणाला, ‘‘तू अशी उदास का असतेस? माझ्या व्यवसायामुळे मी तुला खूप वेळ देऊ शकत नाही, पण तू एकटी का राहतेस? घराबाहेर पड, मित्र मैत्रिणी मिळव. ग्रुप तयार कर. तुलाच उत्साह वाटेल. नवं काही बघायला, शिकायला मिळेल.’’

ती कल्पना मला आवडली. मी आमच्या सोसायटीच्या भिशी ग्रुपची मेंबर झाले. एक दोन अजून ग्रूप जॉइन केले.

नव्या वातावरणात, नव्या ओळखीमुळे मी खरंच बदलले. मनातली निराशा कमी होऊ लागली. हा बदल मला मानवला. एव्हाना आमच्या लग्नाला सहा वर्षं झाली होती. माझा मुलगा बंटी चार वर्षांचा होता. आयुष्य एखाद्या शांत नदीप्रमाणे वाहत होतं.

पण ही शांतता फार काळ टिकली नाही. रवी पुन्हा माझ्या आयुष्यात आला.

समीर अन् मी सिनेमाला जाणार होतो. पण अचानक समीरला काही काम आलं अन् मी एकटीच सिनेमाला गेले.

तिकिटं काढलेली होती. मी गाडीतून टॉकीजपाशी उतरले अन् समोरच रवी दिसला.

दोघंही स्तब्ध होऊन एकमेकांकडे किती तरी वेळ बघत होतो.

‘‘मी स्वप्न बघतेय का?’’ मी मलाच चिमटा घेत प्रश्न केला.

‘‘स्वप्नंच असावं,’’ रवीचा कंठ दाटून आल्यासारखं वाटलं मला.

आम्ही दोघं गर्दीपासून जरा लांब जाऊन उभे राहिलो. ‘‘होतास कुठं? फोन नाही, पत्र नाही. मी वेड्यासारखी वाट बघत होते,’’ मला रडूच यायला लागलं.

रवीही दाटल्या कंठानं म्हणाला, ‘‘नेहा, एक क्षण तुझ्या आठवणींवाचून गेला नाही. माझं शरीर फक्त माझ्याजवळ होतं. मन तर तुझ्याचपाशी होतं.’’

काही क्षणांतच आम्ही स्वत:ला सावरलं. रवी म्हणाला, ‘‘चल आत जाऊयात, आजच्या सिनेमात माझा व्हिलनचा रोल आहे. पण खूप जबरदस्त रोल आहे.’’

आम्ही आत जाऊन बसलो. रवीचा रोल खूपच छान होता. त्याची मेहनत त्याच्या कामात दिसत होती. मला सिनेमा आवडला. सिनेमा संपला अन् लोकांनी रवीला ओळखलं. गराडा घातला. अभिनंदनाचा त्याच्यावर वर्षाव होत होता. मी सरळ घरी निघून आले.

आता मला फक्त रवी अन् रवीच हवा होता. त्याच्या एक दोन पिक्चरची शूटिंग सुरू होती. मी तिथंही त्याच्याबरोबर जाऊन आले. त्याचा रिकामा वेळ माझ्याबरोबरच तो घालवत होता.

माझी इच्छा होती त्यानं एकदा तरी समीरला भेटावं. पण त्याची अजिबात इच्छा नव्हती, ‘‘माझ्या शत्रूचं नाव माझ्यासमोर काढू नकोस. माझी जखम पुन्हा भळभळा वाहू लागते. तुझ्याशी लग्न नाही करू शकलो हा माझा पराजय वाटतो मला. पण एक दिवस मी या पराभवाला माझ्या विजयात बदलेन…’’

त्याच्या या शब्दांनी मला खूप बरं वाटायचं. रवीला मिठी मारावी असं वाटायचं. पण मनांवर ताबा ठेवून वागत होते.

अनेकदा मनात यायचं त्याला विचारावं की मधल्या काळात होतास कुठे? माझं लग्न झालं त्या आधी भेटला का नाहीस? पण मी नाही विचारलं. त्याला दु:खी करावं असं मला वाटत नव्हतं.

एका सायंकाळी पाच वाजता मला रवीचा फोन आला.

‘‘काय करते आहेस?’’

‘‘विशेष काहीच नाही.’’

‘‘ताबडतोब ये. अमुक अमुक हॉटेलात मी वाट बघतोय,’’ त्यानं एका पंचतारांकित हॉटेलचं नाव घेतलं.

‘‘का? अचानक काय झालंय?’’

‘‘प्रश्न विचारू नकोस. एक सरप्राइज आहे,’’ रवीच्या मी इतकी आहारी गेले होते की क्षणाचाही विचार न करता मी जायचं ठरवलं. समीर तेव्हा बिझनेस टूरवर होता. मी बंटीची तयारी करून त्याला मैत्रीणीकडे सोडला. बऱ्याचदा तो तिच्याकडे रहायचा, कारण मैत्रिणीचा मुलगा त्याच्याच शाळेत होता. स्वत:चं आवरून मी त्या हॉटेलात पोहोचले.

रवी माझी वाटत बघत होता. ‘‘आजच मला एक फार चांगला रोल मिळाला आहे. हा सिनेमा चांगला चालला तर मी रातोरात स्टार बनेन बघ,’’ त्यानं मला जवळ ओढून घेत म्हटलं.

‘‘नको रवी, हे बरोबर नाही,’’ मी स्वत:ला त्याच्यापासून सोडवून घेण्याचा प्रयत्न केला.

‘‘प्रेमात सगळं बरोबर असतं. प्रेम म्हणजे प्रेम असतं. प्रेमात समर्पण गरजेचं असतं. तुझं माझं प्रेम तर किती जुनं आहे. खरं प्रेम आहे आपलं. कधीपासून आपण एकमेकांसाठी तळमळतो आहोत.’’

त्यानं मला एक सुंदर कागदी पिशवी दिली. मी ती उघडून बघितली. आत एक सुंदर गुलाबी रंगाची नाइटी होती.

खोलीतल्या बेडवर गुलाबाच्या पाकळ्यांची उधळण करत त्यानं मला कपडे बदलण्यासाठी वॉशरूममध्ये पाठवलं.

नाइटीला येणारा गुलाबाच्या अत्तराचा सुगंध, अंथरूणावरच्या गुलाबपाकळ्यांचा गंध, खोलीतला स्वर्गीय निळसर प्रकाश अन् मंद धुंदावणारं संगीत…मी जणू स्वत:चं भान विसरले.

अन् मग तेच घडलं…जे फार पूर्वी घडलं असतं.

शरीर तृप्त होतं. मन तृप्त होतं. प्रथमच मी इतकं सुख, अशी तृप्ती अनुभवत होते. समीरबरोबर मी अशी खुललेच नव्हते.

‘‘रवी, खरंच मी खूप तृप्त आहे.’’ मी त्याला बिलगत म्हणाले.

‘‘अजून काय झालंय? तुला मी इतकं सुख देणार आहे जे आजपर्यंत कुणा स्त्रीला मिळालं नसेल,’’ माझं चुंबन घेत रवी म्हणाला, ‘‘मला समीरचा हेवा वाटतो. माझी दौलत त्याच्या वाटयाला आली.’’

‘‘आत्ता त्याचं नाव नको ना घेऊस…’’ मला त्या क्षणी फक्त रवी हवा होता.

सगळी रात्र मी रवीबरोबरच होते. सकाळी लवकर उठले. पटकन् आवरून रवीला बाय करून हॉटलातून निघाले. येताना बंटीला बरोबर घेतलं. तो शाळेसाठी तयारच होता. त्याला अन् मैत्रिणीच्या मुलाला शाळेत सोडून मी माझ्या घरी पोहोचले.

रवीबरोबर त्या रात्री शरीरसुखाचा अनुभव घेतल्यापासून माझ्या चित्तवृत्ती उल्हसित असायच्या एकूणच मी खूप आनंदात होते.

एकदा मी कुठलं तरी गाणं गुणगुणत होते. समीर म्हणाला, ‘‘इतकं आनंदात तुला कधीच बघितलं नव्हतं.’’

मी मनोमन दचकले. सावरून घेत हसत म्हटलं, ‘‘हल्ली चांगला ग्रुप मिळाला आहे. छान काम करतोय आम्ही…त्यामुळेच…’’

‘‘तू अशी आनंदात असलीस ना की मला ही खूप छान वाटतं,’’ समीर अगदी मनापासून म्हणाला अन् त्यानं माझ्या कपाळाचं चुंबन घेतलं.

त्याक्षणी मला रवीचीच आठवण झाली. केवळ रवीमुळे माझ्या जीवनात आनंद निर्माण झाला होता. आज दुसऱ्यांदा रवीनं मला त्याच हॉटेलात बोलावलं होतं. त्याच्या प्रेमाच्या ओढीनं मी ही जायला तयार होते.

प्रश्न बंटीचा होता. तो शाळेतून अजून आला नव्हता. मला काळजीत बघून त्याच दिवशी माझ्याकडे रहायला आलेल्या सासूबाईंनी म्हटलं, ‘‘अगं, मी आहे ना इथं. मी सांभाळीन त्याला. तू तुझा कार्यक्रम रहित करू नकोस.’’

त्यांचे मनापासून आभार मानत मी पटकन् आवरून बाहेर पडले. रिक्षा करून सरळ हॉटेलला पोहोचले. भराभर चालत, लॉबी ओलांडून रवीच्या खोलीशी आले.

खोलीचा दरवाजा अर्धवट उघडा होता. दार ढकलून आत जाणार तेवढ्यात रवीच्या तोंडून माझं नाव ऐकलं. आत अजून कुणीतरी होतं. रवी अन् त्याचं बोलणं चालू होतं. मी पटकन् दाराआड झाले. हळूच बघितलं. रवी कुणासोबत बसून दारू पित होता. खोलीत सिगारेटचा धूर कोंदला होता.

‘‘तुझी ती कबुतरी येणार तरी केव्हा रे? मला तर फारच तहान लागलीय तिची,’’ दारू ढोसत तो माणूस म्हणाला. त्यानं रिकामा केलेला ग्लास पुन्हा दारूनं भरत अत्यंत नम्रपणे रवी म्हणाला, ‘‘सर, अगदी कुठल्याही क्षणी येईल ती.’’

‘‘अरे, पण ती तुझी गर्लफ्रेंड आहे. माझ्याबरोबर ती…’’

‘‘सर, त्याची काळजी करू नका. ती माझ्या प्रेमात इतकी खुळावली आहे की माझ्या म्हणण्यासाठी काय वाट्टेल ते करेल,’’ रवी हसत हसत म्हणाला.

‘‘सर, आज तुम्ही माझा अभिनय बघाल. आज तिला मी अशी खुलवीन की माझ्याबरोबर तुम्हालाही ती पूर्ण सुख देईल. भयंकर हॉट आहे साली,’’ सिगरेट ओढत रवी बोलला.

‘‘बरं तर मी निघतो. तू मला फोन कर. मी माझ्या खोलीत वाट बघतो.’’ तो माणूस बोलला.

‘‘सर, माझा हिरोचा रोल तर पक्का आहे ना?’’ दीनपणे रवीनं विचारलं.

‘‘पक्का म्हणजे पूर्णपणे पक्का…ती पोरगी गेली की तुझं कॉन्ट्रॅक्ट साइन करायचं.’’

हे सगळं ऐकलं अन् पृथ्वी आपल्या भोवती फिरतेय असं वाटलं मला. संताप असा आला होता की आत जाऊन दोघांची थोबाडं फोडावीत. पण ते बरोबर नव्हतं. मी उलट्या पावली माघारी वळले. घाईघाईनं बाहेर पडून रिक्षा केली.

मनात संताप मावत नव्हता. रवीचं ते किळसवाणं रूप बघून माझ्या अंगावर शहारे आले. रिक्षात असताना रवीचा फोन पुन्हा येत होता. मी फोन बंद करून टाकला. घरी कधी पोहोचते असं झालं होतं.

घरी पोहोचले तर समीर अन् बंटी बागेत फुटबॉल खेळत होते.

‘‘तू कधी आलास?’’ मी समीरला विचारलं.

‘‘मुद्दाम घरी लवकर आलो. बंटीशी खेळायचं होतं अन् आजची संध्याकाळ खास तुझ्यासाठी. सिनेमा बघायचाय अन् जेवण बाहेरच करू.’’

समीरशी डोळे भिडवून बोलायची मला भीती वाटली. स्वच्छ निर्मळ चरित्र्याचा प्रेमळ नवरा माझा अन् मी अशी…त्याचा विश्वासघात करणारी…

‘‘आज? नको…नको…उद्या सकाळी बंटीची शाळा आहे…’’ मी समीरला टाळायला बघत होते.

सासूबाई पुन्हा मदतीला आल्या, ‘‘बंटीला मी बघेन गं? जा तुम्ही दोघं…’’

माझा बिघडलेला मूड समीरच्या सान्निध्यात पूर्वपदावर आला. सिनेमा बघून जेवण आटोपून आम्ही बाहेर आलो तेवढ्यात पावसाला सुरूवात झाली. गाडीचं दार उघडून आत बसणाऱ्या समीरला मी ओढून बाहेर काढलं.

‘‘चल, पावसात भिजूयात,’’ मी म्हटलं, तेव्हा त्यानं आश्चर्यानं माझ्याकडे बघितलं.

आम्ही दोघं मनसोक्त पावसात भिजलो. आता माझं मन आणि माझा देह एकदम स्वच्छ होता. मनातला संताप आता निवळला होता. विषाद दूर झाला होता. आता फक्त प्रेमच प्रेम होतं मनात समीरविषयी.

मी अंतबार्ह्य बदलले होते. जणू पुनर्जन्म झाला होता. समीरनं मला मिठीत घेत माझ्या ओठांचं चुंबन घेतलं अन् मला जाणवलं त्याचाच अधिकार आहे माझ्या मनावरही. आता रवी माझ्या आयुष्यातून हद्दपार झाला होता.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें