गृहशोभिकेचा सल्ला

* प्रतिनिधी

मी २५ वर्षीय अविवाहित तरुण आहे. माझ्या मोठ्या भावाच्या मेव्हणीवर माझे प्रेम आहे. मला तिच्याशी लग्न करायचे आहे. मुलगीही लग्नासाठी तयार आहे. एवढेच नव्हे, तर तिच्या घरच्यांचाही या लग्नाला काही विरोध नाही. पण माझी आई या लग्नाच्या ठाम विरोधात आहे. याला मजबूत कारणही आहे.

खरे म्हणजे माझी वहिनी (मुलीची बहीण) खूप उग्र आणि घमेंडखोर स्वभावाची आहे. तिने कधीही आपल्या पतीला आणि ना ही घरातील कुठल्याही सदस्याला मानसन्मान दिला. माझ्या वहिनीने घरातील लहानांनाही कधी जिव्हाळा दाखवला नाहीए. तिला फक्त आणि फक्त स्वत:ची काळजी आहे. ती आपल्या मनाप्रमाणे वागते.

याच कारणामुळे माझा दादा आणि आई-वडिलांचा विरोध असतानाही, ती एका खासगी कंपनीत खूपच खालच्या पातळीवरील नोकरी करू लागलीय. त्यामुळे घरातील काम व मुलांची जबाबदारी आईवर येऊन पडली आहे. माझी आई म्हणते की जर मोठ्या बहिणीने आमच्या नाकीनऊ आणले आहेतच. रोज घरात भांडणं करते, अशा वेळी तिच्या बहिणीशी लग्न केलेस, तर दोघी बहिणी मिळून घराची दुर्दशा करतील, हे मला कळले पाहिजे. मी तिला समजावण्याचा खूप प्रयत्न केला की मोठ्या बहिणीचा स्वभाव असा आहे, याचा अर्थ छोटी बहीणही कडक स्वभावाची असेल, असे काही नाही. छोट्या बहिणीचा स्वभाव खरोखरंच मोठ्या बहिणीपेक्षा वेगळा आहे. ती खूप सरळसाधी असून तिला जबाबदारीची जाणीव आहे.

मी खूप समजावूनही घरातले लोक तयार होत नाहीएत. मी काय करू? मला तिच्याशी लग्न करायचे आहे, पण दुसऱ्या बाजूला कुटुंबीयांनी परवानगी द्यावी, अशीही माझी इच्छा आहे. कृपा करून काहीतरी उपाय सांगा.

मी त्या मुलीला जेवढे जाणले आहे, ती आपल्या बहिणी(वहिनी)सारखी मुळीच नाहीए, पण ही गोष्ट मी कुटुंबीयाना समजावू शकत नाहीए. आई हट्टाला पेटली आहे की कुठल्याही मुलीशी (मग भले ती सुंदर नसली तरी) माझे लग्न लावून       देणार, पण या मुलीशी मुळीच नाही. मी काय करू?

घरच्यांनी तुमची वहिनी म्हणजेच मुलीच्या मोठ्या बहिणीचे वागणे पाहिले आहे. त्यांना जो वाईट अनुभव  मिळाला, त्यामुळे त्यांना असे लग्न त्या घरात करून देण्यास भीती वाटतेय. जर त्यांच्या बाजूने विचार केला, तर ते आपल्या जागी योग्यच आहेत.

तुमचे म्हणणे आहे की ती मुलगी (आपली प्रेयसी) आपल्या बहिणीसारखी नाहीए, तर तुम्हाला कळले पाहिजे की, लग्नापूर्वीच्या आणि लग्नानंतरच्या जीवनात खूप फरक असतो. विवाहाच्या पूर्वीचे जीवन काल्पनिक असते. तिथे प्रेयसी आणि  प्रियकर स्वत:ला एकमेकांसमोर उत्तम दर्शवण्याचाच प्रयत्न करतात. खरे गुणदोष तर लग्नानंतर कळतात. म्हणून लग्नाचा निर्णय घेण्यापूर्वी चांगल्याप्रकारे विचार करा. मनाबरोबरच मेंदूचेही ऐका. लग्न हा जीवनाचा महत्त्वाचा निर्णय आहे, जो रिटेक होत नाही.

जर तुम्हाला मुलीमध्ये काही वाईट गुण दिसत नाहीत, तर घरातील मंडळींना समजावण्याचा प्रयत्न करा. त्यांना समजावा की दुसरी मुलगी जिची ते निवड करतील, ती चांगली आणि साधी असेलच, हे जरूरी नाही. त्यामुळे त्यांनी तुमच्या पसंतीकडे दुर्लक्ष करू नये. जर ते तुमचे म्हणणे ऐकत नसतील, तर एखाद्या नातेवाइकाची किंवा कौटुंबिक मित्राची मदत घेऊ शकता. पण लक्षात ठेवा, या लग्नाच्या चांगल्या-वाईट परिणामांना आपण जबाबदार असाल.

मी एक सुशिक्षित गृहिणी आहे. लग्नाला ८ वर्षे झाली आहेत. २ गोंडस मुले आहेत. पती खूप प्रेम करणारे आणि काळजी घेणारे आहेत. मी हरप्रकारे आनंदी आहे, पण मनाच्या एका कोपऱ्यात एक सल लपून राहिला आहे. त्यामुळे मी दु:खी होते.

खरे तर शाळा-कॉलेजमध्ये मी खूप हुशार विद्यार्थिनी होते. लहानपणापासून माझी इच्छा होती की शिक्षण पूर्ण झाल्यावर एखादी नोकरी किंवा एखादा व्यवसाय करेन, पण कॉलेजमधून बाहेर पडताच लग्न झाले. मग २ मुलांची देखभाल आणि घराच्या जबाबदाऱ्यांमध्ये एवढी व्यस्त झाले की मनातील इच्छा मनातच राहिली. मला सारखे वाटत राहते की गृहिणीचे काम हे काय काम आहे? हे तर अशिक्षित आणि कमी शिकलेल्या बायकाही चांगल्याप्रकारे करतात. माझे शिक्षण आणि उच्चशिक्षित असल्याचा काय फायदा? मी काय करू?

आपण एक कुशल गृहिणी आहात. आपण कुशलतापूर्वक घरकुटुंबाची जबाबदारी पार पाडत आणि मुलांची चांगली देखभाल करत आहात, ही कमी महत्त्वाची गोष्ट नाहीए. तुम्ही असे का समजता की गृहिणी बनून राहिल्यास आपले शिक्षण वाया जातेय. असे म्हणतात की एका स्त्रीने शिक्षण घेतल्याने संपूर्ण कुटुंब आणि समाजाचे कल्याण होते. त्यामुळे आपल्या जबाबदाऱ्यांना कमी समजू नका.

जर आपल्याला खंत वाटत असेल की गृहिणीच्या कर्तव्यामुळे आपण काही खास करू शकला नाहीत, तर आपण घरबसल्या ट्युशन इ.चे काम करू शकता. यामुळे आपण आपल्या शिक्षणाचा सदुपयोगही कराल शिवाय आपल्याला मानसिक समाधानही मिळेल. एखादी एनजीओ वगैरेही जॉइन करू शकता.

आरोग्य परामर्श

* शिवानी कंडवाल, आहार विशेषज्ज्ञ, डायबिटीस एज्युकेटेड,, फाउंडर न्यूट्री वाईब्ज

प्रश्न : माझं वय ३४ वर्षे आहे. कोविड -१९ झाल्यानंतर माझ्या लक्षात आलं की माझ्या केसांची चांगली काळजी घेऊन आणि त्यामध्ये तेल लावूनदेखील ते खूपच गळत आहेत. तुम्ही कृपया मला सल्ला द्या की मी माझ्या आहारात आणखी काय घेऊ शकते की ज्यामुळे माझे केस गळणे बंद होईल?

उत्तर : या अवस्थेला टॅलोजेन एफियुविएम म्हणतात. हे या आजारानंतर होऊ शकतं. यासाठी तुम्ही प्रोटीन आणि झिंकयुक्त आहार घ्या. जर तरीदेखील काही फरक पडत नसेल तर फेरीटीन, विटामिन डी ची टेस्ट करून घ्या. कारण याच्या कमतरतेमुळेदेखील केस गळू शकतात.

प्रश्न : माझं वय ३० वर्षे आहे आणि मी पीसीओडीची पेशंट आहे. मला माझ्या आहारात मी कोणत्या गोष्टी टाळाव्यात?

उत्तर : अलीकडे प्रत्येक ५ पैकी एका स्त्रीला तरी पीसीओडी आहे. याचं कारण आपली व्यस्त जीवनशैली. यासाठी तुमची दिनचर्या व्यवस्थित करा. तुमच्या आहारात साखर, मैदा, तळलेले पदार्थ, पॅकेट्स दूध, रिफाइंड तेल वगैरे काढून टाका. जेवढं होऊ शकेल तेवढया ताज्या (फायबर युक्त) भाज्या, फळं आणि मोड आलेले धान्य घ्या.

प्रश्न : माझा मुलगा अजिबात पोष्टिक खात नाही. त्याला फक्त पिझ्झा आणि पास्ता आवडतं. कृपया अशा आहाराचा सल्ला द्या जे पौष्टिकदेखील असेल आणि माझ्या मुलालादेखील आवडेल?

उत्तर : मुलांचा पौष्टिक आहार देण्यासाठी गरजेचं आहे की आहार दिसायला छान आणि रुचकरदेखील असावा. यासाठी भाजी पूर्ण बनवून पोळी वा पासत्यामध्ये टाका. याव्यतिरिक्त साध्या ब्रेड ऐवजी मल्टी ग्रेन ब्रेडचं सँडविच वा मल्टी ग्रेन पास्त्याचा वापर करा. नट्स आणि सिड्स शेक बनवून प्यायला द्या.

प्रश्न : माझं वय ४२ आहे आणि मला मधुमेह आहे. तुम्ही मला गोड पदार्थांचा पर्याय सांगा त्यामुळे मला जेव्हा गोड खावसं वाटेल तेव्हा मी खाऊ शकेन?

उत्तर : मधुमेह तुमच्या वाईट जीवनशैलीमुळे होतो. सर्वप्रथम तुमची दिनचर्या व्यवस्थित करा आणि दररोज व्यायाम करा. याव्यतिरिक्त जेव्हा गोड खावसं वाटेल तेव्हा तुम्ही एक खजूर, १०० ग्रॅम फळ, फ्रुट स्मुदी, डार्क चॉकलेट इत्यादी खाऊ शकता.

प्रश्न : माझी आई मधुमेहाची पेशंट आहे. तिने भात खाणे योग्य आहे का? दिवसातून किती वेळा आणि कोणता भात खायला हवा म्हणजे पांढरा का ब्राउन?

उत्तर : कोणताही नैसर्गिक आहार वाईट नसतो. परंतु आपण त्याचा सेवन कसं करतो आहोत हे पाहायला हवं. तुम्ही भात देऊ शकता, परंतु त्याची पेज काढून. ज्यामध्ये जेवढं भाताचं प्रमाण आहे तेवढीच दाळ वा भाजी मिसळून द्या. पांढरा ऐवजी ब्राऊन भात अधिक हेल्दी असतो.

प्रश्न : मी ३० वर्षांची आहे. माझंजन ४५ किलो आणि उंची ५ फूट ७ इंच आहे. माझं वजन खूपच वेगाने कमी होत आहे. कृपया करून याबाबत सल्ला द्या की मी काय खावं जेणेकरून माझं वजन वाढेल?

उत्तर : पहिल्यांदा हे गरजेच आहे की तुमचं वजन कमी होण्याचं कारण जाणून घेणं. यासाठी तुम्ही तुमची थायरॉईड टेस्ट करून घ्या. या व्यतिरिक्त तुमच्या आहारातील पौष्टिक तत्त्वांकडे खास लक्ष द्या. प्रोटीन, कार्बोहायड्रेट युक्त भोजन घ्या.

प्रश्न : माझी नखं खूपच कमजोर झाली आहेत. आठवडयामध्ये जेवढी वाढतात तेवढीच तुटतात. मी नखं वाढविणाऱ्या तेलाचादेखील वापर केला आहे परंतु यामुळे फारसा काही फायदा झाला नाही. कृपया करून मला सल्ला द्या की मला कोणता आहार घ्यायला हवा ज्यामुळे माझी नखं निरोगी होतील आणि वाढीसदेखील लागतील?

उत्तर : तुम्ही तुमच्या आहारात प्रोटीन घ्या. कमीत कमी १ वा १.५ ग्राम प्रति १ किलोग्राम शरीराच्या वजनाच्या हिशोबाने प्रोटीन घ्या. यासाठी डाळी, सोयाबीन, पनीर, चिकन, दूध आणि दुधाने बनविलेल्या वस्तू खाऊ शकता. झिंक युक्त जसं की कडधान्ये, नट्स, दही इत्यादी खाऊ शकता.

प्रश्न : माझं वय २६ वर्षे आहे आणि नुकतीच कोविड -१९ ची रिकवरी केली आहे. मला प्रत्येक वेळी खूप आळस येतो. कृपया करून मी आहारात काय घेऊ शकते ते सांगा

उत्तर : कोविड -१९ नंतर अशा प्रकारची कमजोरी येणे खूपच सामान्य झालं आहे. परंतु डायटमध्ये बदल करून तुम्ही तुमची एनर्जी लेवल वाढवू शकता. तुमच्या आहारात एनर्जी वाढविणारे खाद्यपदार्थ वाढवा जसं की कडधान्य खाद्यपदार्थ, रताळी, डाळी, फळे, अंडी, चिकन मासे, सत्व इत्यादींचा आहारात समावेश करा. कोणत्याही आजाराच्या वेळी शरीरात इन्फ्लंमेशन वाढतं, ते कमी करण्यासाठी ओमेगा-३ फॅटी अॅसिडच्या पदार्थांचा तुमच्या डायटमध्ये समावेश करा. ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड अक्रोड, अळशीच्या बियांमध्ये असतं आणि जर तुम्हाला वाटतं की तरीदेखील तुम्हाला आराम मिळत नाही आहे तर तुम्ही त्याची सप्लीमेंट देखील घेऊ शकता.

गृहशोभिकेचा सल्ला

* प्रतिनिधी

मी २४ वर्षांची तरुणी आहे. ३-४ महिन्यानंतर माझं लग्न होणार आहे. मी अजूनपर्यंत कोणासोबतही सेक्स संबंध केले नाहीत. परंतु नियमित मॅस्टरबेशन करते. मला वाटतं की यामुळे प्रायव्हेट पार्टची त्वचा लूज पडली आहे. त्यामुळे मी खूप तणावात आहे. मी काय करू?

ज्या प्रकारे सेक्स केल्यामुळे नाजूक भागाची त्वचा लूज पडत नाही, त्याचप्रमाणे मॅस्टरबेशननेदेखील त्वचेवर कोणताही फरक पडत नाही आणि शिथिलतादेखील येत नाही. हा तुमचा एक भ्रम आहे.

खरं म्हणजे कोणत्याही अवयवाच्या कमी उपयोगाने शिथिलता येते. नियमित उपयोगाने नाही. तुम्ही तुमच्या लग्नाची तयारी करा आणि मनातील भीती पूर्णपणे काढून टाका. तुमच्या वैवाहिक आयुष्यावर कोणताही वाईट परिणाम होणार नाही.

मी २५ वर्षांची विवाहित स्त्री आहे. सासर आणि माहेर जवळजवळच आहे. त्यामुळे माझी आई आणि इतर नातेवाईक अनेकदा सासरी येतजात असतात. माझ्या पतींचा काहीच विरोध नाही. परंतु माझ्या सासूबाईंना हे आवडत नाही. त्या म्हणतात की तू तुझ्या  आईला सांग की सारखं भेटायला येऊ नका. खरंतर सासरी माझ्या माहेरच्या लोकांचा पूर्ण मान राखला जातो. परंतु सासूबाईंचं म्हणणं आहे की नातेवाईकांमध्ये दुरूनच संबंध ठेवल्यामुळे नवेपणा राहतो. यामुळे घरात वाददेखील होतात. परंतु मी माझ्या आईला हे कसं सांगू? एकुलती एक मुलगी असल्यामुळे तिचं मन दुखवायचं नाही आहे. कृपया योग्य सल्ला द्या?

तुमच्या सासूबाईंचं म्हणणे योग्य आहे. नातं प्रेमाने निभवावं त्यामध्ये अंतर असावं. त्यामुळे नातेसंबंध दीर्घकाळ राहतात आणि संबंधांमध्येदेखील गोडवा राहतो.

अनेकदा काही प्रकरणांमध्ये मुलीचं सासर जवळ असतं, तेव्हा तिच्या माहेरच्या नातेवाईकांचंसारखं सासरी येणं जाणं असतं आणि ते अनेकदा कौटुंबिक प्रकरणांमध्येदेखील नाक खुपसतात. यामुळे मुलीचं घर विस्कटलं जातं.

भलेही प्रत्येक सुखदु:खात एकमेकांची साथ द्या, परंतु नात्यांमध्ये थोडं अंतर ठेवा. त्यामुळे सर्वांच्या मनात प्रेम व नात्यांचा गोडवा राहील.

तुम्ही तुमच्या आईशी याबाबत मोकळेपणाने बोलून घ्या. त्या तुमच्या आई आहेत आणि यामुळे तुमच्या घरात क्लेश होईल, हे त्यांना आवडणार नाही. होय, एक मुलगी असण्याची जबाबदारी तुम्हीदेखील निभवा आणि यासाठी एक निश्ंिचत वेळ वा दिवशी तुम्ही स्वत:हून माहेरी जाऊन तिची काळजी घ्या. तुम्ही त्यांच्याशी फोनवरुनदेखील नियमित संपर्कात रहा. माहेरच्यांच्या सुखदुखात सहभागी व्हा. नक्कीच यामुळे घरातील क्लेश कमी होईल आणि नात्यांमध्येदेखील गोडवा बनून राहील.

मी ३२ वर्षीय विवाहिता आहे. सासू-सासरे नसल्यामुळे १७ वर्षांच्या दिरासोबत राहते. मी त्याला माझ्या मुलासारखं प्रेम करते. परंतु इकडे काही दिवसापासून पाहते की तो टीव्हीवर अनेकदा क्राईम शो पाहतो आणि त्यावर गप्पादेखील मारतो. काही दिवसांपूर्वी त्याचं २-४ मुलांशी भांडण झालं होतं. मी यावरून त्याला ओरडले तेव्हा उलट उत्तर दिलं नाही परंतु त्या दिवसांपासून तो माझ्याशी कमी बोलतोय. क्राईम शो बघण्याची सवय लागली आहे. अनेकदा त्याला रागावूनदेखील तो दुर्लक्ष करतो. त्याची ही सवय वाईट गोष्टींमध्ये बदलणार तर नाही ना? कृपया योग्य सल्ला द्या?

टीव्हीवर दिसणारे अनेक क्राईम शो हे काल्पनिक असतात. जे समाजात जागरुकता नाही तर लोकांना भडकविण्याचे काम नक्कीच करतात.

अनेकदा नात्यांमध्ये धोका, एका मित्राकडून दुसऱ्या मित्राचा खून, पैशासाठी खून, लग्नात फसवणूक, अनैतिक संबंध, पती-पत्नींच्या नात्यांत विश्वासाचा अभाव दाखवणं, कुठे ना कुठे लोकांच्या मनात आपल्या लोकांबद्दल अविश्वासाचे भाव निर्माण करतं. म्हणूनच टीव्हीवर दाखविल्या जाणाऱ्या अनेक क्राईम शो हे नात्यांना प्रभावित करतात. गुन्हेगारांसाठी मार्गदर्शकाची भूमिकादेखील निभावतात.

अलिकडेच एक बातमी प्रसिद्ध झाली होती ज्यामध्ये एका व्यक्तीने आपल्या पत्नीची हत्या केली होती जेव्हा तो पकडला गेला तेव्हा त्याने पोलिसांना सांगितलं की ही हत्या त्याने टीव्हीवरचा एका क्राईम शो पाहिल्यानंतर केली होती. केवळ हेच प्रकरण नाही तर सतत काही ना काही घटना घडतच असतात.

अनेक क्राईम शोमध्ये दाखवलं जातं की गुन्हेगार कशाप्रकारे गुन्हा करतेवेळी काळजी घेतो म्हणजे तो कायद्याच्या कचाटयात सापडणार नाही. यामुळे कुठे न कुठे गुन्हेगारी मानसिकतेच्या लोकांना चुकीचे मार्गदर्शन करत आहेत.

मुलांना तर या मालिकांपासून दूर ठेवण्यातच भलाई आहे आणि तसंही तुमच्या दिराचं वय खूपच कमी आहे. त्याचं मन अभ्यासात लागायला हवं. तुम्ही त्याला प्रेमाने समजावून सांगण्याचा प्रयत्न करा. त्याला चांगली मासिकं वा चांगलं साहित्य वाचण्यासाठी प्रेरित करा. हवं असल्यास तुम्ही तुमच्या पतीशीदेखील बोलून पहा म्हणजे वेळेतच तो योग्य मार्गाला लागेल.

गृहशोभिकेचा सल्ला

* प्रतिनिधी

अलीकडेच माझं लग्न झालंय. पती खूपच समजूतदार आहेत आणि माझ्यावर खूप प्रेमदेखील करतात. माझी समस्या ही आहे की माझ्या काही मैत्रिणी आहेत, ज्या अनेकदा माझ्या घरी येतात आणि मला त्यांच्या बॉयफ्रेंड्सबद्दल खूपच जवळच्या आणि अंतर्गत गोष्टी सांगत राहतात. त्या मला फोनवरदेखील फोटो व गोष्टी शेअर करत राहतात. त्या बोलता-बोलता माझ्या वैवाहिक आयुष्याबद्दलदेखील चेष्टा करत राहतात. हे सर्व ऐकूण मी स्वत:वर नाराज होते. असं वाटतं की लग्नापूर्वीचं आयुष्य किती छान होतं. मी खूप त्रासलेली आहे. कृपया सांगा काय करू?

फॅन्टसी म्हणजेच काल्पनिक जगतात हरवलेल्या अशा तरुणीं खरंतर यामध्येच आनंद मिळवतात आणि त्या याला स्टेटस सिम्बॉल समजतात. तसेच त्यांना वाटत असतं की दुसऱ्यानेदेखील त्यांच्या प्रमाणे विचार करावा आणि तेच करावं. याचा मनावर नक्कीच परिणाम होत असतो.

तुम्ही असं अजिबात करू नका. कारण आता तुम्ही विवाहित आहात आणि तुमचे पती तुमच्यावर खूप प्रेमदेखील करतात. यासाठी योग्य आहे की वैवाहिक आयुष्याची गाडी व्यवस्थित चालवा. लग्नानंतर आयुष्यात आनंद कमी होत नाही.

तुम्ही तुमच्या मैत्रिणींना सांगू शकता की लग्नाबाबत तुमचे विचार वेगळे आहेत, आता मी विवाहित आहे म्हणून या सर्व गोष्टींमध्ये मला अजिबात रुची नाही आहे.

मी २५ वर्षीय विवाहित स्त्री आहे. आम्ही एका शहरात भाडयाच्या घरात रहातो. काही दिवसांपूर्वी माझ्या पतींचा छोटा भाऊ म्हणजेच माझा दिर आमच्यासोबत राहायला आला आहे. दिर अजून अविवाहित आहे. पती ऑफिसच्या कामात व्यस्त असतात, यामुळे मी माझ्या दिरासोबत शॉपिंग इत्यादी करू लागली. तिकडे काही दिवसांपासून त्याच्या वागण्यात बदल झाल्यामुळे मी चिंताग्रस्त आहे. तो आता माझ्या जवळ येण्याचा प्रयत्न करतो. मला हात लावायला पाहतो. कळत नाही आहे की मी काय करू? यामुळे दोन्ही भावांमध्ये अंतर यावं असं मला नकोय. अनेकदा वाटतं की पतीना याबद्दल सांगावं. परंतु काहीतरी विचार करून मी पुन्हा थांबते. सांगा मी काय करू?

शक्य आहे की जास्त चेष्टा-मस्करी करून तुम्ही त्याला डोक्यावर बसवलं आहे. दिर आणि वहिनीच नातं खूपच पवित्र असतं आणि जर तुमचा दिर मर्यादा विसरून चुकीची इच्छा ठेवत असेल तर नक्कीच त्याच्यापासून दूर रहा. खरेदी वा बाजारसाठीदेखील दिरासोबत न जाता पतीसोबत जा. तुम्ही तुमचं लहान-मोठं सामान पतीसोबत जाऊनदेखील खरेदी करू शकता. पती ऑफिसमधून आल्यानंतर जवळच्या बाजारात जाऊन खरेदी करू शकता. यामुळे पतीलादेखील चांगलं वाटेल. आठवडयाच्या शेवटी वा ज्या दिवशी पतींना सुट्टी असतील त्यांच्यासोबत जाऊन पूर्ण आठवडयाची खरेदी करून घ्या. या दरम्यान तुम्हाला संयमाने काम करावं लागेल.

मी एकत्रित कुटुंबात रहाते. सासू-सासरे चांगल्या पदावर होते. आता ते निवृत्त आहेत. माझे पती आणि मोठे दिर चांगल्या कंपनीमध्ये काम करतात. ननंदेचं अजून लग्न झालेलं नाहीये. घरात कोणत्याही गोष्टीची कमी नाही आहे म्हणजे सगळी सुखसुविधा आहे. परंतु दररोज किटकिट आणि भांडणामुळे मी त्रासली आहे. पतींना एकत्र कुटुंबात रहायचंय. म्हणून वेगळा फ्लॅट घेऊन राहण्यासाठी सांगू शकत नाही. कृपया सांगा मी काय करू?

घरात छोटी मोठी भांडण होणं सामान्य गोष्ट आहे. असं म्हणतात की जिथे तक्रार असते तिथेच प्रेमदेखील असतं. परंतु जेव्हा मतभेद मनभेदामध्ये बदलून मोठया भांडणाचं रूप घेऊ लागतात तेव्हा ही नक्कीच चिंतेची बाब असते. सध्या तुमच्या घराची अवस्था वाईट नाही आहे की पतीसोबत तुम्ही वेगळं राहण्याचा विचार करावा. घरातील भांडण कोणा मोठया वादाचं रूप घेऊ नये यापासून वाचण्यासाठी तुम्हाला स्वत: पुढाकार घ्यावा लागणार.

एकत्रित कुटुंबात साधारणपणे कामाबाबतदेखील वाद होतात. म्हणून तुम्ही घरातील कामेदेखील व्यवस्थितरित्या मिळून-मिसळून करा. छोटया-मोठया गोष्टीकडे दुर्लक्ष करून पुढे जाण्यातच समजूतदारपणा आहे. लोक संयुक्त कुटुंबात राहून स्वत:च्या स्वप्नांना पंख देऊ शकत नाही परंतु एकत्रित कुटुंबात यासाठी खूपच चांगली संधी मिळते. एकत्रित कुटुंबात वाढलेली मुलेदेखील इतर मुलांच्या तुलनेत मानसिक व शारिरिकरित्या अधिक सुदृढ होतात.

मी ४२ वर्षीय पुरुष आहे. एक मुलगा आहे जो होस्टेलमध्ये राहून शिक्षण घेतोय. मी आणि माझी पत्नी दोघेही नोकरदार आहोत. समस्या वृद्ध वडिलांबाबत आहे. ते चालू फिरू शकत नाहीत आणि त्यांची विशेष देखभाल करावी लागते. कमी वेळ मिळत असल्यामुळे आम्ही त्यांची योग्य देखभाल करू शकत नाही आहोत. त्यांना एखाद्या वृद्धाश्रमात ठेवू शकतो का? एखाद्या वृद्धाश्रमाची माहिती मिळाली तर आमचं काम सहज सोपं होईल?

तुम्ही तुमच्या वृद्ध वडिलांची देखभाल करण्यासाठी दिवसा एखादी केअरटेकर ठेवणे योग्य राहील. या अवस्थेत वृद्धांना फक्त आर्थिकच नाही तर शारीरिक व मानसिकरित्यादेखील आपल्या लोकांसोबत राहायला आवडतं. नंतर सकाळ-संध्याकाळ आणि सुटीच्या दिवशी त्यांना तुमची सोबत मिळत राहील. यामुळे ते कंटाळणार देखील नाहीत आणि योग्य देखभालमुळे ते निरोगीदेखील रहातील.

गृहशोभिकेचा सल्ला

*  प्रतिनिधी

मी २४ वर्षांचा आहे आणि माझी मैत्रीण २५ वर्षांची आहे. मागील काही दिवसांत मी कंडोम न लावता मैत्रिणीसोबत २-३ वेळा सेक्स केला होता. मैत्रिणीने इमर्जन्सी गर्भनिरोधक गोळी ७२ तासांच्या वैद्यकीय मर्यादेत घेतली असली तरी आता आम्हा दोघांचे टेन्शन वाढले आहे. मैत्रिणीला २० ते २७ दिवसांच्या दरम्यान मासिक पाळी येते, जी यावेळी आली नाही. ती गर्भवती आहे का?

कंडोमप्रमाणेच आपत्कालीन गोळया या गर्भधारणा रोखण्याचे साधन आहेत. परंतु त्या सहसा तेव्हाच घेतल्या जातात जेव्हा लैंगिक संबंध उत्स्फूर्त झाला असेल आणि त्या काळात गर्भनिरोधक पद्धतीचा अवलंब केला गेला नसेल,

आपत्कालीन गर्भनिरोधक गोळी समागमानंतर ७२ तासांच्या आत घ्यावी लागते. ७२ तासांपूर्वी घेतल्यास गर्भधारणेची शक्यता बऱ्याच प्रमाणात टाळता येते.

तुमच्या मैत्रिणीने इमर्जन्सी गोळी घेतल्याने तिच्या रक्तातील हार्मोन्सचे संतुलन बिघडले असण्याची शक्यता आहे. तिची मासिक पाळी उशिरा येण्याचीही शक्यता आहे.

तुम्ही तुमच्या मैत्रिणीला युरिन प्रेग्नेंसी टेस्ट करायला सांगितल्यास बरे होईल. हे घरीदेखील सहज करता येते.

सेक्समध्ये उतावळेपणा करणे किंवा घाई करणे योग्य नसते आणि कंडोमशिवाय सेक्स केल्याने नवीन समस्या उद्भवते. त्यामुळे भविष्यात जेव्हाही तुम्ही लैंगिक संबंध बनवाल तेव्हा कंडोम अवश्य वापरा जेणेकरून तुम्हा दोघांनाही कोणत्याही भीतीशिवाय सेक्सचा आनंद घेता येईल आणि नंतर कोणतेही टेन्शन येणार नाही.

मी २६ वर्षांची विवाहित आहे. लग्नाला ३ वर्षे झाली आहेत पण अजूनही मला गर्भधारणा होऊ शकलेली नाही. यासाठी मी आता सेक्स करताना उशी खाली ही ठेवते आणि पतीला वीर्यस्खलनानंतर बराच वेळ त्या अवस्थेत राहण्यास सांगते. माझी मासिक पाळी नियमित आहे आणि आम्ही नियमितपणे सेक्सदेखील करतो. तरीही मी गर्भधारणा करू शकत नाही. मला सांगा मी काय करू?

संभोगाच्या दरम्यान वीर्यपतनाच्या वेळी पुरुषाच्या अवयवातून शुक्राणू अतिशय वेगाने बाहेर पडतात आणि खोलवर पोहोचतात. जे शुक्राणू स्ट्राँग नसतात ते योनीतून बाहेर ही पडतात, पण त्यामुळे गर्भधारणेच्या प्रक्रियेत काही फरक पडत नाही. ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे आणि यामुळे घाबरण्याची ही गरज नाही.

जर तुमच्या पतीची शुक्राणूंची संख्या बरोबर असेल, तुमची मासिक पाळी ही नियमित होत असेल, तर तुमच्या गर्भधारणा न होण्यामागे दुसरे काही वैद्यकीय कारण असू शकते. हे कारण तुमच्यामध्ये किंवा तुमच्या पतीमध्ये दोघांपैकी कोणामध्ये ही असू शकते.

स्त्रीरोगतज्ज्ञाचा सल्ला घेऊन प्रजननक्षमतेबद्दल बोलले तर बरे होईल. तरच तुम्ही लवकर गर्भधारणा करू शकाल.

मी ३१ वर्षांची विवाहित महिला आहे. आम्हाला २ मुले आहेत आणि आम्ही सासू-सासरे, जेठ-जेठानी आणि त्यांच्या मुलांसह एकाच छताखाली राहतो. माझ्या जेठानी माझ्याशी बऱ्याच वेळा भांडतात आणि सासूचे कान भरत राहतात. मी एक खुल्या विचाराची स्त्री आहे तर जेठानी परंपरावादी आणि कमी शिकलेली आहे. त्या रोज माझ्याशी भांडत असतात. घरात जेठानीशी वारंवार भांडण होत असल्याने आम्हाला वेगळया घरात राहायला हवे का? यासाठी सासूबाई मला मनाई करतात, पण त्याचवेळी जेठानीचे बोलणे सहन करायला ही सांगतात. मला माझ्या पतीशी याबद्दल बोलायचे आहे पण मी ते कधी करू शकले नाही कारण, त्याला आई-वडिलांना सोडून वेगळे राहायचे नाही. मला सांगा मी काय करू?

जर सलोख्याचे सर्व मार्ग बंद असतील आणि कौटुंबिक कलह रोज होत असतील तर वेगळे राहण्यात काही नुकसान नाही. पण त्यापूर्वी तुम्ही जर सार्थक पुढाकार घेतलात तर घरात शांतता आणि सलोख्याचे वातावरण निर्माण होऊ शकते.

सर्व प्रथम, तुम्हाला हे जाणून घेणे आवश्यक आहे की परस्पर भांडणाचे खरे कारण काय आहे? सामान्यत: घरगुती भांडण हे बजेटमधील भागीदारी, स्वयंपाकघरात कोण किती काम करते, घरातील कामांचे वितरण इत्यादीशी संबंधित असते. कधी-कधी एकमेकांचा मत्सर केल्यानेही परस्परांमध्ये दुराव्याचे वातावरण निर्माण होते.

भांडणाचे खरे कारण जाणून घेतल्यानंतर समेट करण्याचा प्रयत्न करणे चांगले होईल, सासू आणि पती यांच्याकडून जेठानीच्या भांडणाचे कारण जाणून घेण्याचा प्रयत्न केल्यानेही परस्पर संबंध सुधारू शकतात. जेठानी कमी साक्षर आहेत, त्यामुळे हेही एक कारण असण्याची शक्यता आहे. त्यांच्यात तुमच्याबद्दल न्यूनगंड असू शकतो. योग्य वेळ पाहून जेठानीशी बोलणे हेसुद्धा तुमच्यासाठी चांगले असेल.

जर सासू तुम्हाला वेगळे घर घेण्यास नकार देत असतील तर साहजिकच त्या तुम्हाला आणि जेठानीला अधिक चांगल्या प्रकारे ओळखतात, त्यामुळे फक्त तुमची सासूच योग्य निर्णय घेऊ शकतात.

एक-दोन गोष्टींकडे दुर्लक्ष केले तर संयुक्त कुटुंब ही आजच्या काळाची गरज आहे, जिथे राहून प्रत्येकजण आपल्या स्वप्नांच्या पंखांना उड्डाण देऊ शकेन.

आरोग्य परामर्श

* डॉक्टर सागरिका अग्रवाल, स्त्रीरोगतज्ज्ञ, इंदिरा आयव्हीएफ हॉस्पिटल, नवी दिल्ली

प्रश्न : मी २५ वर्षांची विवाहित महिला आहे. माझी काही स्वप्ने आहेत, त्यामुळे मला सध्या आई व्हायचे नाही. जर मला वयाच्या ३५-३६ व्या वर्षी आई व्हायचे असेल तर यात काही अडचण येऊ शकते का? काही लोक म्हणतात की या वयात आई होणे शक्य नाही. ते खरे आहे का?

उत्तर : वाढत्या वयानुसार अंडयांची संख्या आणि गुणवत्ता दोन्ही कमी होऊ लागतात, त्यामुळे या वयात गर्भधारणा होणे कठीण होते. जर तुम्ही वयाच्या ३५ व्या वर्षी आई होण्याचा निर्णय घेतला असेल तर यात काही अडचण नाही. आज विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे अशी अनेक तंत्रे उपलब्ध आहेत, ज्याद्वारे या वयातही गर्भधारणा करता येते. यासाठी तुम्ही आयव्हीएफची मदत घेऊ शकता.

तुम्ही अजून तरुण आहात, त्यामुळे तुमच्या अंडयांचा दर्जा चांगला असेल. तुम्ही तुमची निरोगी अंडी गोठवू शकता जे तुमच्यासाठी भविष्यात आई होण्यासाठी उपयुक्त ठरेल आणि आयव्हीएफ उपचारदेखील सहज पूर्ण होतील. गोठवलेले अंडे तुमच्या पतीच्या शुक्राणूमध्ये मिसळले जाईल आणि प्रथम गर्भ तयार केला जाईल आणि नंतर तो गर्भ तुमच्या गर्भाशयात रोपण केला जाईल. काही दिवसात तुम्हाला गर्भधारणेची चांगली बातमी मिळेल.

प्रश्न : मी ३५ वर्षांची आहे, माझ्या लग्नाला ८ वर्षे झाली आहेत, पण अजूनही गर्भधारणा होऊ शकलेली नाही. मला धूम्रपानाची ही सवय आहे. मी आई होऊ शकेन, असा काही मार्ग आहे का?

उत्तर : या वयात गर्भधारणा होण्यात समस्या येणे सामान्य आहे, परंतु याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे धूम्रपान. जर तुम्हाला आई व्हायचे असेल तर तुम्हाला धूम्रपान पूर्णपणे सोडून द्यावे लागेल. जर तुमचा पतीदेखील धूम्रपान करत असेल तर त्याला ही सवय सोडण्यास सांगा. तुमचे वय मोठे आहे, त्यामुळे लवकर गर्भधारणा होणे गरजेचे आहे, अन्यथा वाढत्या वयाबरोबर समस्या अजून वाढू शकते. यासाठी सर्वप्रथम डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. जर उपचाराने फायदा होत नसेल तर तुम्ही आयव्हीएफ उपचाराची मदत घेऊ शकता.

प्रश्न : मी ४० वर्षांची आहे. मी एकदा आयव्हीएफ उपचार केले, पण ते अयशस्वी झाले. मला पुन्हा आयव्हीएफचा प्रयत्न करायचा आहे. यात काही धोका आहे का?

उत्तर : आपण आयव्हीएफ उपचार अयशस्वी होण्याचे कारण स्पष्ट केले नाही. बरं, आयव्हीएफ उपचारांना कोणतीही मर्यादा नाही, त्यामुळे तुम्ही कोणताही संकोच न करता ते पुन्हा करू शकता. होय, हे वारंवार केल्याने गर्भधारणा होण्याची शक्यता कमी होते. यशस्वी आयव्हीएफसाठी तणावापासून दूर राहा आणि वजन संतुलित ठेवा.

आजकाल आयव्हीएफ क्षेत्रात अनेक नवनवीन तंत्रज्ञान विकसित केले जात आहे. डॉक्टरांच्या सल्याने आवश्यकतेनुसार तंत्र निवडल्यास गर्भधारणा होण्यास मदत होते.

प्रश्न : मी ३५ वर्षांची विवाहित महिला आहे. मला आयव्हीएफ तंत्राच्या मदतीने आई व्हायचे आहे आणि आशा आहे की हे तंत्रज्ञान यशस्वी होईल. म्हणूनच मला हे जाणून घ्यायचे आहे की गर्भाची संख्या गर्भधारणेच्या शक्यतांवर परिणाम करते काय?

उत्तर : गर्भधारणा होण्यासाठी, एका गर्भासह यशस्वी होण्याची शक्यता २८ टक्के असते, तर २ भ्रुणांसह यशस्वी होण्याची शक्यता ४८ टक्के आहे. पण यासोबत जुळी मुले होण्याची शक्यताही वाढते. जर तुम्हाला जुळया मुलांचा धोका पत्करायचा नसेल, तर तुम्ही एकच भ्रुण रोपण करून घेऊ शकता. यासाठी तुमच्या निरोगी अंडयाचा भ्रूण तयार केला जाईल आणि त्यानंतर तो गर्भ तुमच्या गर्भाशयात प्रत्यारोपित केला जाईल. यामुळे तुमची गर्भधारणा होण्याची शक्यतादेखील वाढेल आणि तुम्हाला जास्त समस्यांना सामोरे जावे लागणार नाही.

प्रश्न : मी ३१ वर्षांची वर्किंग वुमन आहे. मला हे जाणून घ्यायचे की आयव्हीएफमध्ये जुळी मुले किंवा अनेक मुले होण्याची शक्यता आहे का?

उत्तर : पूर्वीचे तज्ञ चांगल्या गर्भधारणेसाठी अनेक भ्रुण हस्तांतरणाची शिफारस करत असत, कारण तेव्हा हस्तांतरित केलेला गर्भ कमकुवत आहे की नाही हे जाणून घेणे कठीण असे. यामुळे कधी-कधी जुळी किंवा अनेक मुले एकत्र जन्माला येत होती, पण आता काळ बदलला आहे आणि तंत्रज्ञानही बदलले आहे. आजच्या प्रगत तंत्रज्ञानामुळे गर्भ कमकुवत आहे की नाही हे कळते. तुमच्या इच्छेनुसार तुम्ही १ किंवा जुळया मुलांची आई होऊ शकता.

प्रश्न : मी ३४ वर्षांची आहे, मी २ वर्षांपासून गर्भवती होण्याचा प्रयत्न करत आहे, परंतु आता मी आशा गमावत आहे. माझ्या मित्राने मला आयव्हीएफ तंत्राबद्दल सांगितले. मला जाणून घ्यायचे आहे की आयव्हीएफ तंत्रात काही धोका आहे का? या तंत्रामुळे माझ्या आरोग्याला हानी पोहोचणार नाही का?

उत्तर : होय, आयव्हीएफ तंत्र हे आई होण्यासाठी वरदान ठरू शकते, परंतु त्याचे काही दुष्परिणामदेखील होऊ शकतात. पण आयव्हीएफ घेणाऱ्या प्रत्येक रुग्णाला या दुष्परिणामातून जावेच लागेल असे नाही.

आयव्हीएफ उपचारात मुदतपूर्व बाळाचा जन्म होऊ शकतो, त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या गर्भधारणेदरम्यान विशेष काळजी घेण्यास सांगितले जाते. तुमच्या आणि तुमच्या मुलाच्या आरोग्याची प्रत्येक गोष्ट कळावी म्हणून वारंवार तपासण्या केल्या जातात.

याशिवाय वागण्यात बदल, थकवा, झोप लागणे, डोकेदुखी, खालच्या ओटीपोटात दुखणे, चक्कर येणे इत्यादी समस्यांचाही समावेश आहे. तुम्हाला यापैकी कोणतीही समस्या असल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. स्वत:ची विशेष काळजी घेतल्यास तुम्ही या समस्या टाळू शकता.

सौंदर्य समस्या

* आल्प्स ब्युटी क्लिनिकच्या संस्थापक, संचालिका डॉ. भारती तनेजा द्वारे

माझे वय २४ आहे. माझ्या चेहऱ्यावर अनेक लहान तीळ आहेत. यामुळे चेहरा खराब दिसतो. तीळ कायमचे बरे होऊ शकतात का?

तुमच्या चेहऱ्यावर असलेले तीळ कोणत्याही चांगल्या कॉस्मेटिक क्लिनिकमध्ये काढले जाऊ शकतात. यासाठी विशेष प्रकारची शस्त्रक्रिया करावी लागते. ते काढून टाकल्यानंतर होमिओपॅथीची औषधे घेतल्यास खूप फायदा होतो. तसे तीळ होण्याची अनेक कारणं आहेत. अनेक वेळा बाहेर जास्त वेळ उन्हात राहिल्याने चेहऱ्यावर तीळ येतात.

हे टाळण्यासाठी तुम्ही बाहेर जाताना सनस्क्रीन जरूर लावा, ही समस्या हार्मोनल असंतुलनामुळेदेखील होते. हे तपासण्यासाठी चांगल्या एंडोक्राइनोलॉजिस्टशी संपर्क साधा.

मी ३१ वर्षांची आहे. माझ्याकडे वेळ खूप कमी असतो. यामुळे मी माझ्या त्वचेची काळजी घेऊ शकत नाही. माझी त्वचा कोरडी आणि खराब होणार नाही यासाठी मला कमी वेळात जास्त फायदे देणारा स्किन केअर रूटीन सांगा?

उन्हात बाहेर जाण्यापूर्वी एसपीएफ ३० असलेले सनस्क्रीन वापरा. डीप स्वच्छतेसाठी दररोज सकाळी उठून चेहरा स्क्रब करा. घरी स्क्रब बनवण्यासाठी १ चमचा मुलतानी माती, अर्धा चमचे चंदन पावडर आणि काही खसखसीचे दाणे दुधात किंवा गुलाब पाण्यात मिसळून पेस्ट बनवा आणि याने आपला चेहरा हलक्या हाताने स्क्रब करा.

या स्क्रबमुळे डेड स्किन निघून जाईल. रात्री चेहरा स्वच्छ केल्यानंतर तुम्ही एएचए क्रीमदेखील वापरू शकता.

माझी मुलगी १९ वर्षांची आहे. काही महिन्यांपूर्वी तिने केसांचे पमिंग केले आणि आता त्यामुळे केस गळत आहेत. कृपया माझ्या समस्येवर उपाय सुचवा?

पमिंगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या रसायनांमुळे केस कोरडे होतात, पण ते गळण्याचा पमिंगशी काहीही संबंध नाही. या समस्येच्या मुळापर्यंत जाण्यासाठी, तुमच्या मुलीची रक्त तपासणी करा आणि डॉक्टरांनी सांगितलेली औषधे घ्या.

खाण्यासाठी प्रथिनेयुक्त अन्न घ्या. जर तुम्ही मांसाहारी असाल तर अंडी, मासे घ्या आणि शाकाहारी असाल तर डाळी, अंकुरलेले धान्य घ्या. केसांचा कोरडेपणा कमी करण्यासाठी हा पॅक बनवा. यासाठी एक केळी मिक्सरमध्ये मॅश करा, त्यानंतर त्यात ३ चमचे दूध, मध आणि ऑलिव्ह ऑईल मिसळा आणि केसांना लावा. काही तासांनी केस साध्या पाण्याने धुवा. हे लक्षात ठेवा की या पॅकनंतर केस शॅम्पूने लगेच नाही तर १ किंवा २ दिवसांनी धुवावेत.

माझ्या चेहऱ्याचा रंग २ प्रकारचा आहे. काहीसा साफ आहे तर काहीसा काळा आहे. सनस्क्रीनने काही फायदा झाला नाही. कृपया काही उपाय सुचवा जेणेकरून रंग एकसारखा होईल?

काही वेळा रक्तातील कोणत्याही प्रकारच्या संसर्गामुळे किंवा आजारामुळेदेखील शरीराच्या काही भागात काळेपणा येऊ लागतो. याची पुष्टी करण्यासाठी तुमच्या रक्ताची तपासणी करा आणि नंतर डॉक्टरांनी सांगितल्यानुसार औषधे घ्या. तुमचा रंग कायमचा एकसारखा करण्यासाठी तुम्ही मेकअप म्हणून कन्सीलर वापरू शकता.

याशिवाय घरी कच्च्या पपईचा तुकडा घेऊन प्रभावित भागावर चोळा. कच्च्या पपईमध्ये पपेन नावाचे एन्झिइम आढळते, जे रंग साफ करते.

मी २७ वर्षांची आहे. माझी त्वचा तेलकट आहे, त्यामुळे माझ्या चेहऱ्यावर खूप ब्लॅकहेड्स आहेत. ते काढल्यामुळे चेहऱ्यावर छोटे खड्डे पडले आहेत, जे अतिशय कुरूप दिसतात. माझ्या चेहऱ्यावर आत्ताच सुरकुत्याही दिसू लागल्या आहेत, त्यामुळे मी खूप चिंताग्रस्त आणि तणावात आहे. मला काही उपचार सांगा?

घरी ब्लॅकहेड्स काढल्याने अनेकदा खड्डे पडतात, कारण ते काढण्याची योग्य पद्धत आपल्याला माहिती नसते. ब्लॅकहेड्सपासून मुक्त होण्यासाठी एखाद्या चांगल्या कॉस्मेटिक क्लिनिकमधून फळाची साल घ्या.

यामध्ये स्टीम आणि ओझोन देऊन ब्लॅकहेड्स काढले जातात, त्यामुळे ते अगदी सहज काढले जातात आणि खड्डेही होत नाहीत. यासाठी तुम्ही लेझर ट्रीटमेंट घेऊ शकता आणि त्याचबरोबर कोलेजन मास्कदेखील लावू शकता, ज्यामुळे आधी पडलेले खड्डे दूर होतील. तुम्ही एखाद्या चांगल्या क्लिनिकमधून हायड्रोपायलिंगदेखील करून घेऊ शकता. तुमची त्वचा डिहायड्रेट झाली आहे त्यामुळे तुम्हाला सुरकुत्या पडण्याची समस्या आहे.

तुमच्या त्वचेला मॉइश्चराइज करण्यासाठी दिवसातून १२ ते १५ ग्लास पाणी प्या आणि ओल्या बोटांनी मध संपूर्ण चेहऱ्यावर मास्क म्हणून लावा आणि थोडया वेळाने तोंड धुवा. याशिवाय या समस्येमुळे तणाव घेऊ नका, कारण ताण घेतल्याने ही समस्या वाढते.

उन्हाळयातही माझी त्वचा कोरडी राहते. ती मऊ आणि चमकण्यासाठी मी काय करावे?

कोरडया त्वचेला सॉफ्ट बनवण्यासाठी कोरफडीची ताजी पाने तोडून त्याचा रस काढा आणि त्यात मधाचे काही थेंब मिसळा आणि त्वचेवर मॉइश्चरायझर म्हणून वापरा. यामुळे त्वचेचा रंग उजळण्यासोबतच ती मऊदेखील होईल.

मध हे नैसर्गिक मॉइश्चरायझर आहे, जे त्वचेचा मुलायमपणा टिकवून ठेवते आणि त्वचा घट्टही करते. तसे, त्वचेचा कोरडेपणा आपल्या आहारावरदेखील अवलंबून असतो. त्यामुळे प्रथिनेयुक्त पदार्थ जसे अंकुरलेले धान्य, डाळी, दूध, दही, पनीर आणि अंडी, मासे यांचा आपल्या आहारात अवश्य समावेश करा.

आरोग्य परामर्श

* डॉ. कपिल अग्रवाल, संचालक, हॅबिलिट सेंटर फॉर बॅरिएट्रिक आणि 

लॅपरोस्कोपिक शस्त्रक्रिया

प्रश्न : मी ३२ वर्षांची आहे आणि माझे वजन १०८ किलो आहे. मी डायटिंग आणि व्यायामाद्वारे वजन कमी करण्याचा खूप प्रयत्न करते, पण फारसा फरक पडत नाही. बाजारात उपलब्ध असलेली वजन कमी करणारी औषधे आणि सप्लिमेंट्स घेणे सुरक्षित आहे का आणि ते प्रभावी आहेत का?

उत्तर : वजन कमी करण्यासाठी औषधे आणि पूरक आहारांचा वापर केला जाऊ शकतो. त्याचा प्रभाव असतो पण तो फार कमी काळ टिकतो. तुम्ही औषध घेणे बंद करताच, वजन पुन्हा वाढू लागते. दुसरे म्हणजे वजनात फक्त ५ ते १० टक्केच फरक पडतो.

ही औषधे आणि सप्लिमेंट्स फक्त काही जास्त वजन असलेल्या सामान्य लोकांवरच प्रभावी असल्याचे सिद्ध होते. हे मेंदूतील सेरोटोनिन रिसेप्टर २ सक्रिय करते. या रिसेप्टरच्या सक्रियतेमुळे भूक कमी होते आणि थोडेसे अन्न खाल्ल्यानंतर पोट भरल्यासारखे वाटते. खूप लठ्ठ असलेल्या लोकांवर या औषधाचा कोणताही परिणाम होत नाही. तुम्हाला हे समजून घेणे आवश्यक आहे की जर तुम्हाला लठ्ठपणाची अनुवांशिक पूर्वस्थिती असेल, तर तुमच्याकडे शस्त्रक्रिया आणि नियमित संतुलित आहार व व्यायामच पर्याय आहे.

प्रश्न : मी ४० वर्षांचा आहे. बऱ्याच दिवसांपासून मला माझे ओटीपोट आणि मांडीच्यामध्ये सूज येत आहे. हळूहळू त्यात वाढ होत आहे. मी डॉक्टरांना दाखवल्यावर त्यांनी हर्नियाची तक्रार सांगितली आणि ऑपरेशन करण्याचा सल्ल दिला. मला ऑपरेशनची भीती वाटते याला दुसरा पर्याय आहे का?

उत्तर : हर्निया रोगावर शस्त्रक्रिया हा एकमेव उपचार आहे. इतर कोणत्याही औषधाने तो बरा होऊ शकत नाही. आजकाल हर्नियाची शस्त्रक्रिया लॅपरोस्कोपीद्वारे ही केली जाते. यामध्ये घाबरण्यासारखे काही नाही कारण शस्त्रक्रिया फक्त ३ छोटी छिद्र्रे करून केली जाते. रुग्णाला २४ तासांच्या आत रुग्णालयातून डिस्चार्ज दिला जातो. म्हणून कोणतीही भीती किंवा शंका न बाळगता आपण एखाद्या सक्षम सर्जनकडून आपली शस्त्रक्रिया करून घ्यावी.

प्रश्न : मी ३८ वर्षांचा आहे आणि माझे वजन ११८ किलो आहे. मला गेल्या ८ वर्षांपासून मधुमेहाचा त्रास आहे. मला कोणीतरी सल्ला दिला आहे की बॅरिअॅट्रिक शस्त्रक्रियेद्वारे अतिरिक्त चरबी काढून टाकून मधुमेहदेखील बरा होऊ शकतो. यात किती तथ्य आहे?

उत्तर : होय, बॅरिअॅट्रिक शस्त्रक्रियेने मधुमेह पूर्णपणे नाहीसा होण्याची दाट शक्यता आहे. यासाठी सर्वप्रथम शरीरातील इन्सुलिनची पातळी काही चाचणी करून आपल्याला तपासावी लागते. चाचणी अनुकूल असल्यास रुग्णाची चयापचय शस्त्रक्रिया केली जाते. ही शस्त्रक्रिया केल्यावर तुमचा मधुमेहही बरा होतो.

प्रश्न मी ३० वर्षांची आहे. अलीकडेच माझ्या गाल ब्लॅडरमध्ये एक खडा आढळून आला आहे. यावर उपचार करण्यासाठी कोणकोणते पर्याय उपलब्ध आहेत? औषधाने यावर उपचार करणे शक्य आहे का?

उत्तर : किडनी स्टोनप्रमाणे तोंडावाटे औषधे पित्ताशयातील खडे काढून टाकण्यासाठी फारशी प्रभावी ठरत नाहीत, कारण गाल ब्लॅडर हे आपल्या शरीरात अशा ठिकाणी आहे, जिथे औषधाचा फारसा परिणाम होत नाही. दुसरे म्हणजे ही अशी स्थिती असते ज्यामध्ये रुग्णाला खूप वेदना सहन कराव्या लागतात. त्यामुळे पित्ताशयातील खडयांवर ताबडतोब शस्त्रक्रिया करण्याचा सल्ला दिला जातो. बहुतेक डॉक्टर पारंपारिक शस्त्रक्रियेनुसार ४ छिद्र करून पित्ताशयातील खडा काढतात, परंतु आम्ही प्रगत तंत्राने नाभीला एक छिद्र करून यशस्वी शस्त्रक्रिया करतो, परिणामी रुग्णाच्या शरीरावर ऑपरेशनचे कोणतेही निशाण दिसत नाही आणि रिकव्हरीदेखील लवकर होते.

प्रश्न : माझा मुलगा १४ वर्षांचा आहे आणि त्याचे वजन ६६ किलो आहे. लठ्ठपणामुळे तो न्यूनगंडाचा बळी ठरत आहे. एवढया लहान वयात मधुमेह चाचणीत त्याला प्री-डायबेटिक स्थिती असल्याचे सांगण्यात आले आहे. मला माझ्या मुलाची खूप काळजी वाटते. मी काय करावे?

उत्तर : बहुतेक मुलांमध्ये लठ्ठपणा हा आनुवंशिक कारणांमुळे आणि जंक फूड खाणे व शारीरिक हालचाली न करणे यामुळे होतो. जर तुमच्या कौटुंबिक इतिहासात लठ्ठपणाचा आजार असेल, तर मुलाची विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे, कारण जास्त बीएमआयमुळे मधुमेहाचा धोकाही दुप्पट होतो. पूर्व-मधुमेह असण्याचा अर्थ असा आहे की त्याची ग्लुकोज पातळी सामान्यपेक्षा थोडी जास्त आहे आणि मधुमेहाच्या पातळीपेक्षा थोडी कमी आहे. म्हणूनच तुमच्या मुलाच्या जीवनशैलीत सकस आहार आणि व्यायामाचा समावेश करणे तुमच्यासाठी खूप महत्वाचे आहे, तरीही वजन नियंत्रणात न राहिल्यास आणि वाढतच असल्यास मुलाची बॅरिएट्रिक शस्त्रक्रिया करण्याचा पर्याय देखील आहे, कारण नंतर लठ्ठपणामुळे इतर अनेक गंभीर समस्या होऊ शकतात.

गृहशोभिकेचा सल्ला

* प्रतिनिधी

मी २३ वर्षांची नोकरी करणारी तरुणी आहे. मी दोन महिन्यांनी लग्न करणार आहे. मला स्वयंपाक करायला येत नाही, तर मी टीव्ही मालिकांमध्ये पाहिलं आहे की जेव्हा सुनेला स्वयंपाक करायला येत नाही तेव्हा सासरचे लोक केवळ तिची चेष्टाच करत नाही तर त्रास ही देतात. मला सांगा मी काय करू?

छोटया पडद्यावर प्रसारित होणाऱ्या बहुतेक मालिकांचा रिअल लाइफशी दुरान्वयानेही काही संबंध नसतो. सासू-सुन टाईपच्या काही मालिका तर एवढया काल्पनिक असतात की त्या जनजागृती करण्याऐवजी समाजात गोंधळ आणि अंधश्रद्धा पसरवण्याचे काम करतात. क्वचितच अशी कोणती मालिका असेल ज्यामध्ये सासू-सुनेचे नाते यापेक्षा चांगल्या पद्धतीने मांडले गेले असेल.

वास्तविक जग हे मालिकांच्या जगापेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे. आजच्या सासू बुद्धिमान आणि आधुनिक विचारसरणीच्या आहेत. नोकरी करणाऱ्या सुनेला घरगुती जीवनात कसे साचेबद्ध करायचे हे तिला माहीत आहे.

तरीही आपल्या मंगेतराशी बोला आणि याबद्दल माहिती द्या. लग्नाला अजून २ महिने बाकीदेखील आहेत, त्यामुळे आतापासूनच स्वयंपाक करणे शिकण्यास सुरुवात करा. स्वयंपाक बनवणे हीदेखील एक कला आहे, ज्यामध्ये कुशल असलेल्या स्त्रीला इतर कोणावर अवलंबून राहावे लागत नाही, तसेच तिला पती आणि मुलांसह घरातील सर्व सदस्यांचे खूप प्रेम ही मिळते.

मी २६ वर्षांची विवाहित महिला आहे. आमचं संयुक्त कुटुंब आहे. लग्नाआधीच मला संयुक्त कुटुंबात राहायचे आहे, असे सांगितले गेले होते. इथे कशाचाही प्रॉब्लेम नसला तरी सासरची बहुतेक लोकं मोकळया मनाची नाहीत, पण मी मात्र खूप मोकळया मनाची आहे. यामुळे मला कधी कधी त्यांची नाराजीही सहन करावी लागते आणि मोकळेपणामुळे माझ्या नणंदा आणि जावादेखील माझ्याकडे विचित्र नजरेने पाहतात. पतीला इतरत्र फ्लॅट घेण्यास सांगू शकत नाही. मला सांगा मी काय करू?

कुटुंबात कधी कधी मतभेद, वादविवाद, भांडणे होणे सामान्य गोष्ट आहे. पण फॅमिली हे फेसबुक किंवा व्हॉट्सअॅपसारखे नाही, ज्यात तुम्ही शेकडो लोक जोडले आहेत, पण जर तुम्हाला एखादा आवडत नसेल तर तुम्ही त्याला एका क्लिकवर एका झटक्यात काढून टाकू शकता.

कुटुंबातील काही सदस्य तुमच्याकडे कसे पाहतात आणि ते कसे वागतात हे महत्त्वाचे नाही, तर तुम्ही स्वत:ला अशा प्रकारे व्यवस्थित करणे चांगले होईल की तुम्ही नेहमीच एक सुंदर व्यक्ती बनून राहा. कोण कसे पाहते ते त्याच्यावर अवलंबून आहे.

आजकाल जिथे बहुतेक लोक विभक्त कुटुंबामध्ये राहून अनेक प्रकारच्या निषिद्धांमधून जात आहेत, तेथे तुम्हाला आजच्या काळात ही संयुक्त कुटुंबात राहण्याची संधी मिळाली आहे, ज्यामध्ये थोडा समजूतदारपणा दाखवला तर भविष्यात ते तुमच्यासाठी फायदेशीरच सिद्ध होईल.

छोटया-छोटया गोष्टींकडे दुर्लक्ष करून सर्वांना बरोबर घेऊन चालण्याचा प्रयत्न करणे चांगले राहील. हळुहळू का होईना पण वेळेवर घरातील लोक तुम्हाला प्रत्येक परिस्थितीत स्वीकारतील आणि तुम्ही सर्वांच्या लाडक्या व्हाल.

मी २८ वर्षांची अविवाहित मुलगी आहे आणि रिलेशनशिपमध्ये आहे. सध्या लग्न करण्याची इच्छा नाही. सेक्स करताना प्रियकर कंडोम वापरतो. मला हे जाणून घ्यायचे आहे  की गर्भधारणा रोखण्यासाठी कंडोम खरोखर प्रभावी आहे का? सेक्स पूर्णपणे सुरक्षित राहण्यासाठी २ कंडोम एकत्र वापरले जाऊ शकतात का?

कंडोम हे गर्भनिरोधकाचे सर्वात सोपे आणि चांगला पर्याय म्हणून मानले जाते. ते बाजारातही सहज उपलब्ध आहे. याचा उपयोग केवळ गर्भधारणेसारख्या समस्यांपासून सुरक्षेसाठीच होत नाही तर एसटीडीसारख्या समस्यांपासून शरीराला सुरक्षित ठेवण्यासाठी ही होतो.

सेक्स दरम्यान कंडोम वापरूनही गर्भधारणा तेव्हाच होऊ शकते जेव्हा कंडोम फुटला असेल, सामान्यत: निकृष्ट दर्जाचा कंडोम फुटण्याचीच भीती असते. म्हणून, आपण आपल्या प्रियकराशी याबद्दल खुलेपणाने बोलले पाहिजे, त्याला केवळ ब्रँडेड कंडोम वापरण्यास सांगा. ब्रँडेड कंडोम दीर्घकाळ टिकतात आणि ते लवकर फुटत नाहीत. आजकाल बाजारात अनेक फ्लेवर्समध्ये कंडोम उपलब्ध आहेत, जे सेक्सला अधिक रोमांचक बनवतात.

दोन कंडोम एकत्र वापरण्याबद्दल बोलायचे झाल्यास तर असे करणे योग्य मानले जाऊ शकत नाही, कारण सेक्स करताना ते एकमेकांवर घासल्यास फुटू शकतात. इतकंच नाही तर कंडोम फुटल्याने एकमेकांना आनंदाच्या शिखरावर पोहोचणेही वंचित करू शकते.

जरी कंडोम हे गर्भनिरोधकाचे एक चांगले साधन असले तरी आपण इच्छित असल्यास सेक्स दरम्यान महिला योनीतील गर्भनिरोधक गोळयादेखील वापरू शकता. याच्या मदतीने तुम्ही कोणत्याही भीतीशिवाय सेक्सचा पूर्ण आनंद घेऊ शकता. पण प्रियकराला नक्कीच कंडोम घालायला सांगा.

सौंदर्य समस्या

– समाधान ब्यूटी एक्सपर्ट, इशिका तनेजाद्वारा

माझ्या चेहऱ्यावर मुरुमं आहेत. ओपन पोर्सचीही समस्या आहे. माझ्यत न्यूनगंड निर्माण झाला आहे. कृपया माझ्या समस्येचं निराकरण करा.

मुरुमं येण्यामागे बरीच कारणं असतात. ही मुरुमं काही अंतर्गत कारणामुळे तर नाही ना? यासाठी तुम्ही रक्त तपासून पाहा आणि डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. याशिवाय मलावरोध, कोंडा आणि तेलकट त्वचा यामुळेही मुरुमं येतात. म्हणूनच त्यांना बरं करण्याआधी त्यांच्या येण्याचं खरं कारण जाणून घ्या आणि मग उपाय करा. मुरुमं सुकवण्यासाठी पुदिन्याचा रस लावा. यामुळे काहीच दिवसांत मुरुमं सुकतील. वैद्यकिय उपचार म्हणून ओझोन ट्रीटमेंट घेऊ शकता. यामुळे त्वचा रिवायटलाइज आणि रिजुविनेट होते. शिवाय हीलिंग प्रक्रियाही वेगाने होते. यामध्ये अँटिफंगल आणि अँटिसेप्टिक गुण असल्याने इफेक्टेड स्किन लवकर बरी होते. ओपन पोर्सच्या समस्येसाठी यंग स्किन मास्कची सिटिंग्ज घ्या.

मी ३५ वर्षांची नोकरदार महिला आहे. मी चेहऱ्याच्या त्वचेसाठी खूप उत्पादनं वापरून पाहिली, पण चेहऱ्याचा कोरडेपणा गेला नाही. कृपया चेहरा ताजातवाना ठेवण्यासाठी घरगुती उपाय सांगा, जेणेकरून माझी समस्या सुटू शकेल.

कोरड्या आणि शुष्क त्वचेमध्ये आर्द्रता कमी असते. त्यामुळे चेहरा फिका पडतो. फिकेपणा दूर करण्यासाठी मास्क बनवा. ३-४ बदाम रात्रभर भिजत ठेवा. सकाळी ते जाडसर वाटून घ्या. यामध्ये स्मॅश केलेलं अर्धपिकं केळ, १ चमचा मध आणि ५ चमचे दूध मिसळून पेस्ट बनवा. या पेस्टमध्ये अर्धा चमचा कॅलेमाइन पावडर मिसळून चेहऱ्यावर लावा आणि २० मिनिटांनी चेहरा पाण्याने धुवा.

माझी त्वचा टॅन झाली आहे. मुलतानी मातीनेही काही उपयोग झाला नाही. मी काय करू?

तुम्ही एखाद्या कॉस्मेटिक क्लिनिकमधून फ्रूट बायोपील फेशियल करून घेऊ शकता. या फेशियलमध्ये इतर फळांसोबतच पपईच्या एन्द्ब्राइम्सचा वापर केलेला असतो. यामुळे त्वचेचा रंग फिका होतो. यामुळे टॅनिंग रिमूव्ह होतं आणि त्वचेचं डीप क्ंिलजिंगही होते. घरातून निघण्याआधी चेहरा, हात, पाय, पाठ व शरीराच्या अन्य न झाकलेल्या भागांवर सनस्क्रीन लावायला विसरू नका. घरच्या घरी टॅनिंग घालवण्यासाठी दही, अननसचा रस आणि साखरेची पेस्ट करून त्वचेवर स्क्रब करा. स्क्रब केल्याने त्वचा स्वच्छ आणि तजेलदार दिसते.

मी ३८ वर्षांची आहे. माझ्या चेहऱ्याची त्वचा सैल, कोरडी आणि पिवळसर आहे. अनेक क्रिम लावल्या, पण चेहरा निस्तेज राहिला. चेहऱ्याची टवटवी कायम राहण्यासाठी उपाय सांगा.

क्रीम वापरल्याने काही खास फायदा होत नाही. त्वचा कॅरोटिन नावाच्या प्रोटिनपासून बनलेली असते. त्वचेला संपूर्ण पोषण मिळावं म्हणून आपल्या आहारात प्रोटिनयुक्त पदार्थ उदाहरणार्थ, दूध, दही, पनीर, अंडी, मासे यांचा समावेश करा.

याशिवाय एखाद्या चांगल्या कॉस्मेटिक क्लिनिकमधून लेजर ट्रीटमेंट घ्या आणि यंग स्कीन मास्क लावा. लेजरने स्किन रिजनरेट होईल आणि मास्कमुळे त्वचेला कोलोजन मिळेल. यामुळे त्वचा टाइट होईल. याशिवाय सैल त्वचेला अपलिफ्ट करण्यासाठी फेस लिफ्ंिटग ट्रिटमेंट घेऊ शकता.

माझं वय ४१ वर्षं आहे. माझ्या नाकावर खूप ब्लॅकहेड्स आहेत. त्यांना कसं दूर करता येईल. कृपया सांगा.

वेळोवेळी चांगल्या कॉस्मेटिक क्लिनिकमधून फ्रूट पील करून घ्या. याशिवाय तुमच्या ब्यूटिशियनला ओझोन द्यायला सांगा. यामुळे पोर्स उघडतील आणि ब्लॅकहेड्स सहज निघतील. याशिवाय ब्लॅकहेड्स काढण्यासाठी घरच्या घरीही स्क्रब बनवू शकता. यासाठी अॅलोवेरा जेलमध्ये थोडं बेसन आणि थोडी खसखस मिसळून स्क्रब करा.

माझं वय ३२ वर्षं आहे. माझ्या डोळ्यांखाली काळी वर्तुळं आहेत. माझ्यासाठी कोणती क्रिम उपयोगी ठरेल.

तुम्ही बाजारात मिळणारी कोणतीही चांगली क्रिम किंवा आय सिरम वापरू शकता. ज्यामध्ये रेटिनॉल, व्हिटॉमिन ‘ए’ आहे. डोळ्यांभोवती रिंग फिंगरने मसाज करा. यामुळे त्वचेवर खूप कमी दाब येतो.

माझं वय ३५ वर्षं आहे. माझ्या चेहऱ्यावर पिंपल्स आले आहेत. त्यांना मुळापासून नष्ट करण्यासाठी एखादा घरगुती उपाय सांगा.

दिवसातून २-३ वेळा त्वचेवर अॅस्ट्रिंजंट लावा. हे अँटीबॅक्टेरियल असतं. यामुळे मुरुमं आणणारे बॅक्टेरिया नष्ट होतात. ब्लॅकहेड्स असतील तर ते वेळोवेळी काढा. घरगुती उपाय म्हणून पुदीन्याची पेस्ट त्यावर लावा.

माझ्या चेहऱ्यावर पांढरे डाग आहेत. हे डाग लेजरने कायमचे नष्ट करता येऊ शकतात का?

पांढऱ्या डागांसाठी लेजर नव्हे तर परमनंट मेकअपच्या खास तंत्राद्वारे म्हणजे परमनंट कसरिंगद्वारे लावण्यात येतं. यामध्ये सुरूवातीला एका डागावर प्रयोग केला जातो. त्वचा तो रंग ग्रहण करत असेल तर २-३ महिन्यांनंतर त्वचेशी साधर्म्य असलेला रंग त्वचेच्या डर्मिस लेझरपर्यंत पोहोचवला जातो. यामुळे डाग दिसत नाहीत. परमनंट कलरिंगचा परिणाम २ ते १५ वर्षांपर्यंत राहतो.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें