कोरोना विषाणूबाबत एका गृहिणीचे पत्र

* पूनम अहमद

कोरोना, तुला माझ्या देशाबद्दल काहीच माहिती नाही. आम्ही तुला नुसत्या शेणानेही पळवून लावू शकतो. तू येथे येऊन एका गृहिणीवर अन्याय केला आहेस. जेव्हा माझ्या मुलाच्या शाळेत तु याबाबत भीती निर्माण होत होती तेव्हा मी फेशियल करत होते.

पती अमित दौऱ्यावर होते. माझा मोबाइल वाजला. तसा तर मी तो उचलणार नव्हते, पण शाळेचे नाव पाहून मला तो उचलावाच लागला. मेसेज आला होता की, तुमच्या मुलाला घेऊन जा. त्यावेळी मला एवढा मोठा धक्का बसला की, मी तुला खूपच वाईटसाईट बोलले. कारण, त्यानंतर आमची किटी पार्टी होणार होती. टिश्यू पेपरने चेहरा पुसल्यानंतर मी बंटीला आणण्यासाठी त्याच्या शाळेत गेले. तर वाईट बातमी ऐकायला मिळाली. शाळा बंद झाल्या आहेत. तुम्ही बंटीला ओळखत नाही. त्याला सुट्टी म्हणजे माझ्या डोक्याला ताप. त्याच्या कलेने वागावे लागते.

अमित जेव्हा बाहेरून गाणे गुणगुणत येतात तेव्हा त्याचा अर्थ असा असतो की, मी सावध राहिले पाहिजे, कारण असे काहीतरी घडलेले असते जे अमितला खूप आवडले आहे, पण माझ्यासाठी ते डोईजड ठरणार आहे. नेमके तसेच झाले. तुला याबाबत लिहिताना माझ्या डोळयात अश्रू तरळले आहेत, कारण अमितच्या कार्यालयातील सर्वांना पुढील ३ महिन्यांसाठी वर्क फ्रॉम होम दिले आहे. नवऱ्याच्या वर्क फ्रॉम होमचा त्रास किती असतो, ते गृहिणीला विचारा.

तर मग वर्क फ्रॉम होम सुरू झाले. याचा अर्थ अमित आता आरामात उठतील, त्यांच्या चहा-नाश्त्याची वेळ निश्चित नसेल. म्हणजे आता माझे मॉर्निंग वॉक गेले तेल लावत… बंटी आणि अमित दिवसभर असा ताप देतील की विचारूच नका. बंटीची शाळा कदाचित काही दिवसांनंतर उघडेलही, पण अमित ३ महिने ते ही घरून काम? लॅपटॉप सतत उघडाच असेल. रमाबाईने केलेल्या साफसफाईला अमित सतत नावे ठेवत राहतील. माझ्या चांगल्या दिनक्रमावर सतत टिका करत राहतील. मध्येच चहा बनिवण्याचे फर्मान येईल. बाजारातून काही आणायला सांगितले तर, ‘घरातून काम करणे अवघड आहे,’ हा टोमणा ठरलेलाच.

अमित खूपच खुश आहेत. कारण, आता मी गर्दीपासून स्वत:ला वाचवण्यासाठी आठवडयाच्या शेवटी चित्रपट पाहायला जाऊया, असे सांगूच शकणार नाही. ट्रेन, फ्लाईट, अशा सर्वच गर्दीच्या ठिकाणांपासून दूर राहायचे आहे. अमित घरी आहेत म्हणून एक्स्ट्रा रोमान्स, प्रेमाच्या गोष्टी होतील, असे काहीच नाही. आता तर फक्त साबण, टिश्यू पेपर, सॅनिटायझर याबाबत बोलायचे? किती वेळा हात धुतेस, हातांची त्वचा कोरडी झाली आहे…

माझी कामवाली बाईही यात कुठेच कमी नाही. काल रमाबाई काय बोलत होती माहिती आहे? म्हणत होती, ‘‘दीदी, माझे पती सांगत होते की, कोरोना कदाचित तुझाही जीव घेईल… रमा सर्वजण घरून काम करत आहेत… तूही दहा दिवसांची सुट्टी घे.’’

जेव्हा मी तिच्याकडे रागाने पाहिले तेव्हा म्हणाली की, ‘‘दीदी, काय करणार, तुमची काळजी वाटते… आम्हीच कुठून तरी तुमच्या घरी हा कोरोना संसर्ग घेऊन येऊ नये इतकेच वाटते.’’

मी सावध झाले. जितके गोड बोलता येईल तेवढे बोलू लागले. ‘‘रमा, अगं असे काहीच नाही. काळजी करू नकोस… जे होईल ते बघून घेऊ… तू येतच रहा. पण हो, हात चांगल्या प्रकारे धूत जा.’’ मनातल्या मनात विचार केला की, आधीच अमित आणि बंटीची सुट्टी. त्यातच हीदेखील सुट्टीवर गेली तर… कोरोनाच्या औलादी, मीच काय, पण माझ्या पुढच्या ७ पिढयाही तुला माफ करणार नाहीत.

बंटी आणि अमितच्या न संपणाऱ्या ऑर्डर पूर्ण करता करताच मी मरून तर जाणार नाही ना? हाय, हे दोघे किती आनंदी आहेत? चला, अमितने हाक मारली. बापलेकाला संध्याकाळच्या चहासोबत गरमागरम भजी खायची इच्छा झाली आहे… वर्क फ्रॉम होम सुरू आहे ना, मग ऑफिसच्या कॅन्टीनमधील चटरपटर खायची सवय आता मलाच सहन करावी लागणार… जाऊ दे, मला कोरोनाबाबत बोलायचेच नाही.

पतीपत्नीतील प्रेमळ संवाद

 * नरेश साने

मथळा वाचून वाचकांनी दचकू नये हे संभाषण शृंगार रसातील नसून थोडं वेगळं आहे. भारतीय पतीपत्नीत दररोज घडणाऱ्या स्पेशल रोमँटिक संभाषणाची बातमी यातून मिळेल. जे विवाहित आहेत त्यांना समजण्याची गरजच नाही. हे त्यांच्या दैनंदिन आयुष्यात घडत असतं अन् जे भाग्यवान अजूनही अविवाहित आहेत त्यांच्यासाठी ही फुकटची ट्यूशन किंवा धडा आहे. पटलं तर शिका, मानसिकदृष्ट्या स्वत:ची तयारी करा किंवा आमच्या अनुभवाला पाचकळ विनोद समजून दुर्लक्ष करा. जे करायचं ते करा, तुमची मर्जी! आम्हाला काहीच टेन्शन नाहीए.

किस्सा ट्रेनमधला आहे. ट्रेन प्लॅटफॉर्मला लागता लागता आम्ही चपळाईनं जनरल बोगीत जागा पटकावली. पण या चपळाईला काही अर्थच नव्हता कारण डब्यात अजिबात गर्दीच नव्हती. माझ्या समोरच्या सीटवर विंडोजवळ एक नवयौवना बसली होती. तिच्या शेजारी एका मुलानं आपलं सामान रचून अख्खी बर्थ अडवली आहे. माझ्या शेजारीही एक कॉलेज युवती येऊन बसली आहे. ट्रेन हळूहळू सरकायला लागली आहे.

तेवढ्यात अचानक डब्यातल्या सगळ्याच प्रवासी मंडळींचे लक्ष त्या नवयौवनेकडे वेधलं जातं. कानाला मोबाइल लावून मोठ्या आवाजात अगदी स्टायलिशपणे ती बोलू लागली. तिचं बोलणं मजेशीर आहे. इतर कुणीच बोलत नसल्यामुळे तिचं बोलणं अधिकच जोरात ऐकायला येतंय. सगळ्यांचंच लक्ष तिच्याकडे आहे. ती मात्र बिनधास्त आहे. तुम्हीही ऐका ते संभाषण :

‘‘तुम्ही कुठं आहात? मी ही मागच्या जनरल बोगीतच आहे.’’

‘‘अहो सांगतेय ना, मागच्या डब्यात.’’

‘‘कोणत्या जगात वावरता हो?’’ युवती हसत हसत म्हणते, ‘‘मी गेटवरच उभी आहे. नीट बघाल तर दिसेन ना?’’ आम्ही सगळेच दचकलो. कारण ती जागेवर बसूनच बोलतेय. डब्याच्या दारात ती उभी नाहीए.

आता ट्रेननं वेग धरला. बोलणं सूरुच आहे. ‘‘आधी मला सांगा, तुम्ही आहात कुठं? स्टेशनवर आहात तर मला का दिसत नाही? कुणाच्यातरी सोबत असाल…ती कोण तुमची क्लोज फ्रेण्ड नक्कीच ती सोबत असणार… म्हणूनच तर बायकोला ओळख दाखवत नाहीए तुम्ही…’’

‘‘अस्स?…म्हणजे रेल्वेनं तुमच्यासाठी स्पेशल डबा लावला अन् त्यात तुम्ही चढलात.’’

‘‘अहो किती वेळ सांगतेए… मी डब्याच्या दारातच उभी आहे. बाई गं…पाय निसटला माझा…थोडक्यात वाचले हो…’’

‘‘तर-तर? तुम्हाला कशाला काळजी वाटेल माझी?…तुम्हाला तर वाटेल, बरं झालं, ब्याद गेली…तुम्हाला तेच हवंय ना? पुरे हो…मला काही सांगू नका…मला सगळं माहित आहे…’’

‘‘आता हे शब्द तर तुम्ही उच्चारूच नका…तिलाच सांगा… जिच्याबरोबर तुम्ही दिवसरात्र चॅटिंग करत असता…खरंच…किती किती दुष्ट आहात हो तुम्ही…मला जर कल्पना असती की तुम्ही मला ट्रेनमध्ये एकटी सोडणार आहात तर मी ट्रेनमध्ये बसलेच नसते…खरं सांगते…’’

‘‘हो, माहिती आहे, किती काळजी घेता माझी…लोक आपल्या बायकोवर किती प्रेम करतात, किती जपतात अन् तुम्ही, तुम्हाला तर मी मेलेय का जिवंत आहे यानं काहीच फरक पडणार नाहीए…’’

एकीकडे युवती आपल्या बॅगेतून खाण्याचे पदार्थ काढतेए. सॅण्डविच, ब्रेड रोल खाता खाता पुन्हा संभाषण सुरूच आहे. डब्यातल्या प्रत्येक प्रवाशाचं लक्ष तिच्याकडेच आहे. माझ्या शेजारी बसलेली कॉलेजकन्यका हसली. मी शांतपणे सर्व घटनाक्रम समजून घेतोय.

एवढ्यात एक स्टेशन निघून गेलं. पतीपत्नी अजूनही भेटलेले नाहीत. संभाषण मात्र आता अधिक तीव्र होतंय.

‘‘मला वेडी समजता का हो तुम्ही? मी मागचे पुढचे सगळे डबे फिरून बघितलेत…कुठं लपून बसला आहात?’’

‘‘मला उगीचच चिडायला लावू नका. मागच्या डब्यात असता तुम्ही, तर मला दिसला असता ना?…सगळं समजतं मला…तुम्ही मुद्दाम माझ्यापासून दूर राहताय.’’

‘‘छे हो, चूक माझीच आहे. मी अशी वेड्यासारखी प्रेम करते तुमच्यावर…अन् तुम्ही मला मूर्ख बनवता…’’

‘‘एन्जॉय करा…मला काहीही टेंशन नाहीए. माझं काय…राहीन अशीच…तुम्ही तुमच्या नवीन मैत्रीणीसोबत आयुष्य घालवा…’’

‘‘नाही…खरं सांगतेय…आता तर सरळ घटस्फोट घेणार मी…’’

‘‘आता काय सगळं ट्रेनमध्येच सांगू का मी? मी काही बोलत नाही याचा अर्थ माझ्या तोंडात जीभ नाही किंवा मी मुकी आहे असा नाही…’’

‘‘फॉर गॉड्स सेक…इट इज टू मच यार…आता भेटा तर खरं, मग दाखवते तुम्हाला…’’

तरुणीच्या चेहऱ्यावर खट्याळ हास्य अन् फिरकी घेण्याचं समाधान आहे. अन् बोलण्यातून मात्र राग झळकतो आहे. आम्ही त्यामुळे कन्फ्यूस्ड आहोत…(बावळटासारखे घटनेचा अन्वयार्थ लावण्यात गुंतलो आहोत).

अचानक त्या नवयौवनेच्या दुसऱ्या मोबाइलची रिंग वाजते. ती तो मोबाइल उचलून बोलू लागते. या मोबाइलवरचं संभाषण तसंच राहातं.

युवती आता हसत हसत तिच्या आईशी वार्तालाप करते आहे. ती मघापासूनचा सगळा किस्सा आईला अगदी रंगवून सांगते आहे. वर म्हणते, ‘‘अगं आई, मी त्याला असा ताणला नाही तर तो अगदी अलगद माझ्या हातातून निसटून जाईल. खरोखर फारच केअरलेस आहे तो. असं ठेवते म्हणून लायनीवर असतो, नाहीतर…’’

या बोलण्यात व्यत्यय येतो तो पहिला फोन पुन्हा वाजायला लागतो म्हणून. युवती आईला, ‘‘नंतर बोलते’’ म्हणून फोन बंद करते अन् पहिला फोन उचलते.

‘‘अरेच्चा? मी कुठं जाणार? सगळा डबा शोधतेय मी…तुम्हाला शोधण्यासाठी…मी बरी हरवेन?…’’

‘‘खरंय…खरंय…तुमच्यासारखी मी नाहीए…यू आर मोस्ट केअरलेस पर्सन…’’

‘‘बरं…बरं…काही हरकत नाही…घरी पोहोचा. बघतेच मी तुम्हाला?’’

एव्हाना पुन्हा स्टेशन आलं होतं. हे माझं उतरण्याचं ठिकाण होतं. आता त्या संभाषणातून नाइलाजानं मला बाहेर पडावं लागत होतं. पुढे नेमकं काय घडलं कळणार नव्हतं. पण या चाळीस मिनिटांच्या प्रवासात क्षणभरही बोअर झालं नव्हतं. मनोमन मी याचं समाधान मानलं की माझी सौ. यावेळी माझ्यासोबत नव्हती. नवऱ्याला मुठीत ठेवण्याच्या अशा टिप्स फुकटात मिळाल्या तर कोणती बायको असली सुवर्ण संधी सोडेल? तिनं हे ऐकलं असतं तर माझी काही खैर नव्हती.

एक गोष्ट मात्र कळली, पतीपत्नीतील भांडणं समोरच्याला विचित्र वाटली तरी त्याच्या मुळाशी त्यांचं प्रेम असतं अन् खरंय ना? ज्याच्यावर प्रेम असतं त्याच्याशीच आपण मनातलं बोलतो ना? पतीपत्नी प्रियकर प्रेयसीही असतात आणि मित्रही. त्यामुळेच त्यांना एकमेकांवर अधिकार गाजवावा असं वाटतं. भारतीय संसाराचं हेच वैशिष्ट्य आहे की रोजरोज भांडत नवरा बायको एकत्र राहातात, पाश्चिमात्त्य लोकांना यांचं कोतुक वाटतं अन् नवलही!

पत्नीपुराण

मिश्किली * अजय चौधरी

‘पत्नी’ हा शब्द ऐकताच एकदम हुडहुडी भरते. हातपाय गार पडतात. डोळ्यांपुढे अंधारी येते अन् वाचाही बंद पडते. जणू तिला कुणी कुलुप घातलंय.

लोक म्हणतात की पुरुषप्रधान समाजात स्त्री-स्वातंत्र्याबद्दल कितीही ढोल वाजवले तरीही पुरुषाला जेवढं स्वातंत्र्य आहे तेवढं स्त्रीला नाहीच. पुरुष कोणतीही गोष्ट जेवढ्या सहजपणे अन् मुक्तपणे करतो तसं करणं स्त्रीला शक्यच नाही. पुरुषांना जणू मुक्त जगण्याचा अधिकारच मिळालेला आहे.

म्हणणारे असंही म्हणतात की पुरुषांनी स्त्रीसोबत नेहमीच भेदभाव केला आहे. तो तिला नेहमीच अबला आणि शक्तीहीन समजून कायम तिच्यावर अन्याय व अत्याचार करत आलाय.

तुम्ही जरी हे सगळं खरंय असं म्हटलं तरी माझं मत मात्र अगदी वेगळं आहे. अहो, आपल्या बायकोवर अन्याय किंवा अत्याचार करण्याची हिंमत कुठल्या नवऱ्यात आहे? उलट नवऱ्यावर अत्याचार करण्याचा अधिकार तर कर्मपत्नीकडेच सुरक्षित आहे. उगीचच बिचाऱ्या नवऱ्यांना बदनाम करण्यात काय अर्थ आहे?

खरं सांगायचं तर आजा जगातले ९० टक्के किंवा त्यातूनही अधिक नवरे आपल्या बायकोच्या जाचापायी त्रस्त आहेत. दिल्लीत तर म्हणे पत्नींपीडित पतींची संघटनाच आहे. त्यांनी सरकारकडे मागणी केलीय की पतींना पत्नीच्या अत्याचारांपासून वाचवण्यासाठी घटनेत एक नवं कलम ४९८ बी चा समावेश करावा. भारतीय कायद्यात पती व सासूच्या अत्याचारांविरोधात स्त्रियांसाठी कलम ४९८ ए ची सोय आहे.

आमचे एक मित्र आहेत. मिस्टर निकम. अक्षरश: ‘बिच्चारा’ या सदरात ते मोडतात. मुळातच माणूस अत्यंत साधा, सज्जन अन् नम्र अन् त्यांची बायको? देवा देवा! अक्षरश: ज्वालामुखी. बाई महाआक्रस्तानी अन् संतापी. सतत नवऱ्याला धारेवर धरते. बिचाऱ्याचं नाव एव्हाना गिनीज बुकमध्ये यायला हरकत नव्हती. त्यांची करून कथा त्यांच्याच शब्दात ऐका :

‘‘काय सांगू हो तुम्हाला, लग्नाआधी केवळ नेत्रपल्लवी करणारी माझी बायको आता सतत बडबड करत असते. तिच्या जिभेला लगाम घालता येत नाही. कात्रीसारखी तिची जीभ तो लगामही कापून टाकते. दर महिन्याच्या पहिल्या तारखेला एखाद्या सावकारासारखी ती माझ्या मानगुटीवर बसते. माझा पूर्ण पगार तिच्या हातात पडल्यावरच तिचा आत्मा शांत होतो.’’

एकदा तिच्या तडाख्यातून पगार वाचवण्यासाठी मी एक युक्ती केली. पहिल्या तारखेला स्वत:च ब्लेडने स्वत:चा खिसा कापून घेतला अन् उदास चेहऱ्याने घरी पोहोचलो. मी माझ्या मते पत्नीसमोर उत्तम अभिनय करून खिसा कापला गेल्याचं सांगितलं. डोळ्यात अश्रू वगैरेही आणले. बायको संतापून ओरडली, ‘‘कसले बावळट आहात हो तुम्ही? पाकीटही सांभाळता येत नाही तुम्हाला? कुठल्या खिशात ठेवलं होतं?’’ मी म्हणालो, ‘‘डाव्या खिशात,’’ तर ती म्हणाली, ‘‘उजव्या खिशात ठेवायला काय झालं होतं?’’ आता मी जर म्हटलं असतं की मी उजव्या खिशात पाकीट ठेवलं होतं, तरी ती ओरडली असती की डाव्या खिशात ठेवायला काय झालं होतं? असो. तर शेवटी माझा विश्वास कापला गेला अन् पगार घरी आला नाही हे तिच्या गळी उतरवण्यात मी एकदाचा यशस्वी झालो.

आता आपण हा संपूर्ण महिना आपल्या मर्जीने पैसा खर्च करायचा. जिवाची चंगळ करायची अशी स्वप्नं मला पडायला लागली होती. अर्ध्या रात्री मी गुपचूप उठलो अन् माझ्या ऑफिस बॅगेच्या ज्या चोर कप्प्यात मी पैसे लपवून ठेवले होते तिथून काढायला गेलो. ते पैसे मला एखाद्या सुरक्षित जागी ठेवायचे होते. पण हे काय? मी चोरकप्प्यातून पैशांचं पाकीट काढलं तेव्हा त्यात मला एक चिट्ठी सापडली, ‘‘मला फसवणं किंवा मूर्ख बनवणं तुम्हाला या जन्मात जमणार नाहीए. तुम्हाला याची शिक्षा मिळायलाच हवी. आता हा पूर्ण महिना तुम्ही पायी पायी ऑफिसला जा. हा:हा:हा:…खरोखर तो संपूर्ण महिना मी पदयात्रा केली.’’

हे सगळं ऐकल्यावरही तुम्ही म्हणाल की स्त्रियांवर अत्याचार होतात? अजूनही तुम्ही बायकांचीच कड घ्याल? त्यांचीच तरफदारी कराल? मला तरी बिचाऱ्या नवरे मंडळींचीच दया येते. पत्नीपीडित पतींच्या यादीत फक्त निकमच आहेत असं नाही, तर जगप्रसिद्ध व्यक्तीही अनेक आहेत जे त्यांच्या बायकोमुळे सतत त्रस्त होते. बायकोने त्यांना जगणं नकोसं केलं होतं म्हणे.

‘वॉर एण्ड पीस’सारखं साहित्य निर्माण करणारे काउंट लियो टॉलस्टॉयही बायकोपायी त्रस्त होते. १९१० साली ऑक्टोबरच्या एका गोठवणाऱ्या थंडीत रात्री ते बायकोपासून पळून दुसऱ्या ठिकाणी गेले अन् ती थंडी बाधून न्यूमोनिया झाल्यामुळे त्यांना मृत्यू आला. मरणासन्न अवस्थेत असताना म्हणे त्यांनी त्यांच्या जवळ असणाऱ्या लोकांना विनंती केली होती की त्यांच्या पत्नीला त्यांच्या समोर येऊ देऊ नये

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें