माफ करा लोकशाही नाही

* मदन कोठूनिया

धर्म आणि राज्याचा संबंध फॅसिझम आणि अंधश्रद्धेला जन्म देतो. धर्म सत्तेतून काढून टाकण्यासाठी लोकशाहीचा जन्म झाला. रोमच्या विनाशात सर्वात मोठे योगदान म्हणजे समानता, सार्वभौमत्व आणि बंधुत्वाचा नारा घेऊन बाहेर पडलेले लोक. धर्माचा गैरवापर करून सत्ता बळकावून आणि राजेशाहीला एका महालात झाकून आणि ब्रिटनमध्ये लोकशाहीच्या दिशेने पुढे जाण्यासाठी हे लोक बसलेल्या लोकांना उलथवून टाकण्यासाठी मैदानात आले होते.

अनेक युरोपीय देशांनी यापलीकडे जाऊन लोकशाहीच्या दिशेने वाटचाल केली, राजेशाहीला दफन केले आणि सत्तेच्या कॉरिडॉरमधून धर्म एका सीमेच्या भिंतीपर्यंत काढून टाकला, ज्याला व्हॅटिकन सिटी असे नाव देण्यात आले.

आज कोणत्याही युरोपियन देशात, धार्मिक नेते सत्तेच्या कॉरिडॉरमध्ये प्रवेश करताना दिसणार नाहीत. हे सर्व बदल 16 व्या शतकानंतर दिसू लागले, ज्याला पुनर्जागरण काळ म्हटले गेले, म्हणजेच प्रथम लोक योग्य मार्गावर होते, नंतर धार्मिक उन्माद पसरवून लोकांचे शोषण केले गेले आणि आता लोकांनी धर्माचा ढोंगीपणा सोडला आहे आणि ते हलले आहेत पुन्हा उच्चतेच्या दिशेने.

आज युरोपियन समाज वैज्ञानिक शिक्षण आणि तर्कशुद्धतेच्या आधारावर जगातील अग्रगण्य समाज आहे. जर मानवी सभ्यतेच्या शर्यतीत एक स्थिरता आली, तर एक विरोधाभास आहे, परंतु त्याचे ब्रेक आणि नवीन ऊर्जा वैज्ञानिक पद्धतीद्वारे प्राप्त केलेल्या तंत्रज्ञानाद्वारे प्राप्त केली जाते.

आज, आपल्या देशात सत्ता काबीज करणाऱ्या लोकांची विचारसरणी 14 व्या शतकात प्रचलित असलेल्या युरोपियन सत्ताधारी लोकांपेक्षा फार वेगळी नाही. काही बदल एकाकी जीवनामुळे आणि कष्टकरी लोकांच्या आणि शास्त्रज्ञांच्या उच्च विचारांमुळे दिसतात, परंतु ज्या नेत्यांनी आस्तिकता आणि ढोंगीपणा केला त्यांना कधीच याचे श्रेय दिले नाही.

जेव्हा कोणत्याही व्यासपीठावर आधुनिकतेबद्दल बोलण्याची सक्ती होते, तेव्हा ते या लोकांच्या मेहनतीला आणि विचारांना आपले यश सांगण्याचा प्रयत्न करू लागतात. जेव्हा हेच लोक दुसऱ्या व्यासपीठावर जातात, तेव्हा ते पुराणमतवाद आणि दांभिकतेमध्ये अडकलेला इतिहास रंगवू लागतात.

धार्मिक नेत्यांचा झगा परिधान करून, या बौद्धिक आणि नैतिकदृष्ट्या भ्रष्ट नेत्यांचे सहकारी आधी लोकांमध्ये भीती आणि उन्मादाचे वातावरण निर्माण करतात आणि नंतर सत्ता मिळताच अप्रत्यक्षपणे सत्तेचे केंद्र बनतात.

सरकार कोणत्याही पक्षाचे असो, हा पराक्रम करण्यास कोणीही मागेपुढे पाहत नाही. पंडित नेहरूंपासून ते नरेंद्र मोदींपर्यंत प्रत्येक पंतप्रधानांच्या धार्मिक नेत्यांच्या चरणी नतमस्तक होतानाची चित्रे दिसतील.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की जेव्हा धार्मिक नेते लोकांनी निवडून दिलेल्या पंतप्रधानांपेक्षा वर असतात, तेव्हा लोकशाही म्हणजे निव्वळ ढोंग करण्यापेक्षा काहीच नसते आणि अप्रामाणिक लोक नावाची स्तुती करून या लोकशाहीची खिल्ली उडवताना दिसतात.

या रोगग्रस्त लोकशाहीच्या चौपाईचा जप करताना गुन्हेगार जेव्हा संसदेत बसतात, तेव्हा धर्मगुरू लोकशाहीच्या संस्थांना मंदिरे असे वर्णन करून ढोंगीपणाचा उपदेश करू लागतात आणि नागरिकांची मने चक्रकर्णीनीसारखी फिरू लागतात. नागरिक गोंधळून जातात आणि संविधान विसरून सत्तेच्या ढिगाऱ्याभोवती भटकू लागतात.

अशाप्रकारे लोकशाही समर्थक असल्याचा दावा करणारे लोक प्राचीन काळातील आदिवासी जीवन जगू लागतात, जिथे प्रत्येक 5-7 कुटुंबांना महाराज अधिराज नावाचे प्रमुख होते. लोकशाहीत आजकाल, ही पदवी वॉर्डपंच, नगरपरिषद आणि जवळजवळ प्रत्येक सरकारी कर्मचाऱ्याने मिळवली आहे. ज्यांना ते मिळाले नाही, त्यांना ते एका खाजगी संस्थेचे कन्सोक्शन बनवून मिळाले. अशाप्रकारे मानवी सभ्यता पुरातन काळाकडे आणि लोकशाहीकडे परत जायला लागली.

जिथे सत्ता सत्तेच्या पाठिंब्याने धर्म आणि धर्माकडून पाठिंब्याची अपेक्षा करू लागते, तिथे लोकशाहीचा पतन जवळ आला आहे, कारण लोकशाही केवळ या आशांना उधळण्यासाठीच निर्माण केली गेली आहे.

आज सत्तेची ही दोन केंद्रे एकत्र झाली आहेत, त्यामुळे लोकशाहीने खरेच आपले अस्तित्व गमावले आहे. आता प्रत्येक गुन्हेगार, भ्रष्ट, अप्रामाणिक, धार्मिक नेता, दरोडेखोर इत्यादींनी लोकशाही प्रक्रियेचा आपापल्या पद्धतीने वापर सुरू केला आहे.

जेव्हा या लोकांनी सत्तेवर वर्चस्व गाजवायला सुरुवात केली, तेव्हा लोकशाही सामान्य नागरिकांपासून दूर गेली. घटनात्मक तरतुदींनी चमत्काराचे रूप धारण केले आहे, जे ऐकले तर खूप आनंददायी वाटेल पण प्रत्यक्षात कधीही बदलू शकत नाही.

राजकीय आणि धार्मिक दोन्ही सत्तेच्या केंद्रांची शेतकरी चळवळीकडे पाहण्याची वृत्ती शत्रूंसारखी आहे. आपल्याच देशातील नागरिकांबद्दल आणि आपल्या स्वतःच्या धर्माचे अनुयायी यांच्याबद्दल हे निर्लज्ज क्रौर्य पाहून असे वाटते की लोकशाही आता राहिली नाही.