* सोमा घोष
मान्सूनमध्ये अनेकदा गरमीसोबत वातावरणात दमटपणाचं प्रमाण अधिक झाल्याने अनेकांना बॅक्टेरियल आणि फंगल इन्फेक्शन होण्याची संभावना असते. याशिवाय ज्यांची त्वचा ऑयली असते त्यांना खाज, रॅशेज, संक्रमण वा त्वचेसंबंधी इतरही समस्या उद्भवण्याची शक्यता जवळपास १० पटींनी अधिक वाढते.
पावसाळयात त्वचेची योग्य काळजी घेणे अत्यंत जरुरी आहे, विशेषत: पायाच्या बोटांमध्ये, आर्म पिट, ब्रेस्टच्या खाली, मान, पाठ इत्यादी जागी जिथे घामामुळे ओलावा जास्त प्रमाणात राहतो आणि नंतर फंगल इन्फेक्शनला जन्म देतो.
याबाबत मुंबईच्या त्वचारोगतज्ज्ञ डॉ. सोमा सरकार सांगतात की पावसाळयात अँटीफंगल पावडर सर्वांसाठी आवश्यक असते, कारण वर्षाऋतूत शरीर आणि पाय ओले होतात. म्हणून दमट वातावरणात फंगस सहज वाढीला लागते. म्हणून या ऋतूत स्वत:ला कोरडे ठेवणे अतिशय गरजेचे आहे. अशात अँटीफंगल पावडर खूपच लाभकारक असते, कारण ही त्वचेला कोरडे ठेवण्यात मदत करते. ही पावडर वापरल्याने कोणत्याही प्रकारच्या फंगल इन्फेक्शनपासून सुरक्षित राहता येते.
केव्हा करायचा फंगल पावडरचा वापर
फंगल इन्फेक्शन झाल्यावर, योनीत त्याचे संक्रमण झाल्यास, पायांच्या बोटांच्यामध्ये खाज सुटली, कंबरेवर फंगल इन्फेक्शन झाल्यास, एथलीट्स फूटच्या उपचारासाठी, त्वचेला खाज सुटल्यास फंगल पावडरचा दिवसातून २-३ वेळा वापर करावा.
सकाळी अंघोळ झाल्यावर काखांमध्ये, जांघांमध्ये, छातीखाली, मान, पायांच्या बोटांमध्ये इत्यादी जागी जिथे घाम जास्त येतो तिथे फंगल पावडरचा वापर करा. याशिवाय जेव्हा केव्हा गरमीने खाज जाणवेल तिथे याचा वापर करा. मेडिकेटेड साबणाने हातपाय चांगले धुवा आणि कोरडे केल्यावरच फंगल पावडर लावा.
फंगल इन्फेक्शनचे प्रकार
फंगल इन्फेक्शनचे अनेक प्रकार असतात.
* पायांच्या बोटांमध्ये होणारे फंगल इन्फेक्शन सामान्य आहे. यात बोटांच्यामध्ये कठीण थर जमा होतो अथवा बुळबुळीत पदार्थ निघतो, ज्याला दुर्गंधीसुद्धा असते.
* टिनिया कौरपोरिस आणि टिनिया क्रूरिस इन्फेक्शन : साधारणत: काखांमध्ये वा छातीच्या खाली होते. हे बहुतांश ओले कपडे वापरल्याने होते. हे फंगल पावडर लावून सहज नाहीसे करता येते.
फंगल इन्फेक्शन बहुतांश लठ्ठ, स्वच्छतेकडे कमी लक्ष देणारे, मधुमेह असलेल्यांना होते. त्यांनी विशेषत: ही पावडर जवळ बाळगण्याची गरज भासते.
डॉ. सोमा सांगतात, ‘‘माझ्याकडे अनेक असे रुग्ण येतात, ज्यांना फंगल इन्फेक्शन कळतच नाही आणि रिंगवर्म समजून दुकानातून औषधं घेत राहतात. अनेकदा दोन्ही जांघांमध्ये घर्षण झाल्यानेसुद्धा खाज आणि रॅशेज येतात, ज्याकडे ते लक्ष देत नाही आणि मग नंतर हा त्रास वाढू लागतो. अशा लोकांनी पावसाळयात रोज फंगल पावडर वापरली तर या त्रासापासून दूर राहू शकतात. अनेक महिला शरीरात फंगल इन्फेक्शन आहे म्हणून माझ्याकडे येतात.
‘‘फंगल इन्फेक्शन अलीकडे मुलांमध्येही आढळते आहे. याने त्रस्त लोकांना मी हाच सल्ला देते की आपले कपडे रोज आणि वेगळे धुवा, त्यांना इस्त्री करा.