मिश्किली * डॉ. सुरेश मोहन
शिक्षण संपलं. कॅम्पस सिलेक्शनमध्येच मला कोलकात्याला नामांकित कंपनीत छानशी नोकरी मिळाली. मी एका चांगल्या सोसायटीत टू. बी. एचके. फ्लॅट भाड्याने घेतला. नोकरीवर रूजू होताच आईबाबांनी एक मुलगी बघून माझ्यासाठी पसंतही केली. माझ्या संमतीसाठी त्यांनी मला गावी बोलावलं. फोटो दाखवला. मुलीची सर्व माहिती दिली अन् मुलगी बघायला मी रांचीला गेलो. तिथे एका छानशा रेस्टॉरंटमध्ये मी सलोनीला भेटलो. पनीर कटलेट, ग्रिल सॅण्डविच अन् कॉफी घेता घेता आम्ही एकमेकांशी मोकळेपणाने बोललो.
मी तिला म्हटलं, ‘‘मी फार खादाड आहे. मला झणझणीत, चटपटीत, चवीचं खायला आवडतं.’’
‘‘मलाही तुम्हाला काही सांगायचं आहे,’’ कमी बोलणाऱ्या सलोनीने प्रथमच एक सलग वाक्य उच्चारलं. आत्तापर्यंत मी बोलत होतो, ती फक्त ‘हं, हं, हूं, उँहू’ एवढंच करत होती.
‘‘बिनधास्त बोल…कुणावर प्रेम आहे? कुठे अफेयर आहे? काही प्रॉब्लेम आहे?’’ मी एकाच श्वासात अनेक प्रश्न विचारले. मला जरा काळजी पडली; कारण एव्हाना मी गोऱ्या, घाऱ्या, सडपातळ, नाजूक बांध्याच्या, स्टायलिश अन् जरा लाजाळू वृत्तीच्या सलोनीच्या प्रेमात पडलो होतो
‘‘स्वयंपाक येत नाही. कधीच केला नाहीए. आमच्या एकत्र कुटुंबात कायम कुक, खानसामे वगैरे स्वयंपाकाला असतात. मला फक्त खाता येतं,’’ खाली मान घालूनच ती उत्तरली. तिला बहुधा हसायला येत असावं; कारण माझी चलबिचल तिच्या लक्षात आली होती.
‘‘नो प्रॉब्लेम! आपण स्वयंपाकाला बाई ठेवूयात. तसंही, कोलकात्याच्या चिपचिप उकाड्यात स्वयंपाक आय मीन कुकिंग म्हणजे कटकटच असते. गोरी गोरी सलोनी उगीचच सावळी व्हायची,’’ मी विनोद केला. अफेयर वगैरे नाही म्हणताना मी खूपच रिलॅक्स झालो होतो. कोणत्याही किमतीवर सलोनी मला हवी होती.
माद्ब्रयाकडून सलोनीला अन् तिच्याकडून मला होकार मिळताच एका महिन्याच्या आत आमचं ‘शुभमंगल’ पार पडलं. सलोनी माझी ‘जानेमन’, ‘सुप्रिया’, ‘दुलहनिया’, ‘घरवाली’, ‘मिसेस’ अन् हृदयाची राणी बनून माझ्या आयुष्यात आली. आम्ही गोवा, मुंबई, माथेरानला हनीमून साजरा केला. सिनेमा बघितला. बोटिंग केलं, सूर्य न्याहाळला, घोड्यावर बसलो, स्ट्रॉबेरी आइस्क्रीम खाल्लं, रजा संपवून परत कोलकात्याला यायला निघालो तेव्हा सलोनीने म्हटलं, ‘‘कुकची व्यवस्था झाली की मी येते.’’
मी ऑफिसमधल्या सहकाऱ्यांना बायकोची अट सांगितली. सोसायटीच्या सिक्युरिटी ऑफिसमध्येही कुकसाठी सांगून ठेवलं.
दुसऱ्या दिवशी सकाळीच कुक हजर झाली. सुट्टीचा दिवस होता. मी वर्तमानपत्रं वाचत होतो.
तिच्याकडे निरखून बघितलं. सावळी, मोठाल्या पाणीदार डोळ्यांची, धारदार नाकाची, हडकुळी नाही पण जाडही नाही अशा बांध्याची एक तरुण स्त्री माझ्यासमोर उभी होती. एकूणात, छानच होती. आकर्षक होती. साधा पण स्वच्छ धुतलेला सलवार सूट अंगावर होता.
तिचा इंटरव्ह्यू घ्यायची माझी अजिबात तयारी नव्हती. मी गोंधळलो होतो.
‘‘स्वयंपाक करायला येतो?’’ मी बावळटासारखं विचारलं.
‘‘मला स्वयंपाक आला नसता तर मी दोन फ्लॅटमध्ये स्वयंपाक केला असता का?’’ सावळी सुंदरी निर्विकारपणे म्हणाली.
‘‘आलू पराठे येतात? बनवतेस?’’ आलू पराठे, लोणी, दही अन् आंब्याचं लोणचं माझे वीकपॉइंट होतं.
सावळीला इंटरव्ह्यू देण्याचा अनुभव असावा. ‘‘नाश्त्यात ६ आलू पराठे किंवा १२ पुरीभाजी, लंचसाठी १० चपात्या, कोणतीही एक भाजी, रात्रीच्या जेवणात ६ चपात्या, भात, डाळ किंवा रसदार भाजी, सुकी भाजी. रविवारी भात चिकन, सलाड किंवा मटण आणि चपाती +भात, चिकन, मटण बनवले तर माझ्या मुलांसाठीही थोडंसं घेऊन जाईन. नाश्त्याचे ५०० रुपये, लंचसाठी १००० रुपये, डिनरचे १०० रुपये महिना घेईन. एका महिन्यात दोन दिवस सुट्टी घेईन. मान्य असेल तर बोला, नाही तर मी निघते,’’ एका श्वासात सगळं बोलून ती लिफ्टपाशी जाऊन उभी राहिली.
‘‘सगळं मंजूर…सगळं मंजूर. एक तारखेपासून कामाला ये,’’ मी घाईने म्हणालो. मलाही स्पष्टवक्ती, निर्विकारपणे बोलणारी सावळी सुंदरी फारच आवडली होती.
रात्री मी सलोनीला फोनवर सविस्तर रिपोर्ट दिला. सावळ्या सुंदरीचं वर्णन करताना अधिकच रसभरीतपणे केलं. स्वत:च्या बावळटपणाची ही कबुली दिली.
‘‘सुंदर आहे म्हणता? नाव काय तिचं?’’ सलोनीने विचारलं.
‘‘नाव तर विचारायलाच विसरलो. तिनेही सांगितलं नाही…’’
‘‘तर एकूणात साहेबांना सावळी सुंदरी आवडली आहे…म्हणजे ती आता तुमची प्रिया होणार?’’
‘‘तुला स्वयंपाक येत नाही त्याची काहीतरी भरपाई द्यावीच लागेल ना?’’ मीही मानभावीपणे म्हणालो.
‘‘मी घारीची नजर घेऊन घरात फिरेन. रिटायर्ड कर्नलची मुलगी आहे, हे विसरू नका. तिच्याचकडून कुकिंग शिकून तिचं कोटमार्शल करेन.’’ सलोनीने धमकी दिली.
३१ तारखेच्या दुपारी विमानाने सलोनी कोलकात्याला येत होती. मी संपूर्ण आठवड्याची रजा टाकली होती. एयरपोर्टवरून येताना आम्ही घरासाठी, विशेषत: स्वयंपाकघरासाठी सामान खरेदी केलं. (सामानाची यादी सावळ्या सुंदरीने वॉचमनच्या हाती पाठवून दिली होती.) रात्रीचं जेवण बाहेर रेस्टॉरंटमध्ये आटोपून आम्ही घरी आलो. आम्ही दोघांनी मिळून सामान स्वयंपाकघरात मांडलं. पुढलं सगळं ती सुंदरी बघणार होती.
सकाळी साडेसहाला सावळी दारात हजर. आदराने, नम्रतेने सलोनीला भेटली. दोघींचं बोलणं झालं. लगेच ती ब्रेकफास्टच्या तयारीला लागली, तासाभरात टेबलवर सर्व सरंजाम मांडून निघून गेली.
आम्ही ब्रेकफास्टसाठी आलो. सावळीने कुरकुरीत, चटपटीत सहा आलू पराठे बनवले होते. दुधीची साधी पण चविष्ट भाजी होती. लोणी, दही, लोणच्याची बाटली, थर्मांसमध्ये गरम चहा, सर्व काही व्यवस्थित मांडून गेली होती.
‘‘आलूपराठ्यांसोबत दुधीची भाजी हे कॉम्बिनेशन थोडं विचित्र आहे, पण भाजी खरोखर चविष्ट आहे.’’ मनापासून दाद देत गोरी, घारी सलोनी म्हणाली.
‘‘पराठेही छानच आहेत. पण ते खाऊन माझं समाधान नाही झालं.’’ मी तक्रार केली.
‘‘मला दोन पुरेत. तुम्ही एक आणखी घ्या.’’ उदारपणे सलोनी म्हणाली. आम्ही तृप्त मनाने डायनिंग टेबलवरून उठलो. सावळी उत्तम कुक असल्याबद्दल आमचं दोघांचं एकमत झालं.
सावळी प्रामाणिकपणे काम करत होती. व्हेज, नॉनव्हेज सगळेच पदार्थ फार छान करायची. काम स्वच्छ होतं. चपळपणे सर्व आवरायची. राहाणीही छान पण स्वच्छ. तिच्या शार्प अन् मोहक फीचर्सवर मी लट्टू होतो.
सलोनीही खुशीत होती. मुळचा गोरा रंग अधिकच नितळ व गुलाबी झाला होता. मनासारखा पैसा, हवं ते करण्याचं स्वातंत्र्य, नवऱ्याकडून सतत कोडकौतुक यामुळे ती अधिकच रसरशीत दिसू लागली. तिला सोडून मला ऑफिसलाही जाण्याची इच्छा होत नव्हती. ती मला बळजबरीने घराबाहेर लोटायची. ऑफिसातही तिच्या मादक देहाचा सुगंध मनात दरवळाय. मी ऑफिसातून लवकर घरी निघून यायचो. मग ती रागवायची. मला जवळ येऊ द्यायची नाही.
सलोनी सावळीलाही वेळ देत होती. अनेक बारीकसारीक गोष्टी तिला विचारून घेत होती. बरंच काही शिकली होती. सावळी आली नाही तर तिच्यासारखेच पराठे अन् इतर जिन्नस तयार करून खायला घालत होती.
सलोनी खरोखरच चतुर होती. सावळीवर ती नजर ठेवायची, पण सावळीला त्याची शंकाही येत नव्हती. माद्ब्रझ्या बाबतीत तिने मला ‘उल्लू’ बनवण्याचं धोरण ठेवलं होतं. मला ती पूर्णपणे तृप्त करायची. ती माझी गृहस्वामिनी होती, सुप्रिया होती, सुकांता होती, स्वप्नसुंदरी होती, आकाशातून उतरलेली परी होती.
सावळीचं आकर्षण तरीही होतं, हे रिटायर्ड कर्नलच्या, घारीसारखी नजर असलेल्या पोरीच्या लक्षात आलं. तिने प्रेमाने सावळीची पाठवणी केली. दोन महिन्यांचा पगार अधिक दोन नवे सलवार सूट शिवाय तिच्या दोन्ही मुलांना नवे कपडे मिळाल्यामुळे सावळी सुखावलीच होती. ‘‘गरज पडली तर पुन्हा बोलावीन तेव्हा नक्की ये हं.’’ असंही सलोनीने तिला जाताना सांगितलं होतं. माझ्या नकळत कोर्टमार्शल झालं होतं.
‘‘तू छान करतेस सगळं, पण बाईला का काढलीस?’’
‘‘ती फार आवडते?’’
‘‘तसं नाही, पण तू घामाने भिजशील.’’
‘‘स्वयंपाकघरात एसी बसवा.’’
‘‘घामाचा वास तरीही येईल.’’
‘‘अंगावर यू डी कोलोनचा स्प्रे मारा.’’
‘‘अगं पण तिला करू दिलं असतं काम…’’
‘‘मी करते ना? प्रॉब्लेम काय आहे?’’
खरंच, प्रॉब्लेम म्हटलं तर आहे, म्हटलं तर नाही…जाऊ दे. माझी गोरी, घारी सलोनी आनंदात आहे अन् मला खूष ठेवते आहे, हेच पुरेसं आहे. अन् तसंही मला या कर्नलच्या पोरीपासून थोडं भिऊन राहायलाच हवं. न जाणो, उद्या माझंच कोर्टमार्शल झालं तर?
