* नसीम अंसारी कोचर
नवीन वर्षात प्रत्येकालाच काहीतरी नवीन करण्याची इच्छा असते, विशेषत: गृहिणी त्यांच्या घराच्या सजावटीबद्दल खूपच विचार करतात. नवीन वर्षात काय करायचे, काय बदलायचे, जेणेकरून घराच्या प्रत्येक कोपऱ्यात नवीनतेची भावना जागृत होईल? नवीन वर्षात अशी कोणती नवीन गोष्ट आणावी, जी पाहून सर्वच कौतुक करतील? सर्वात महत्त्वाचा असतो ती घरातील ड्रॉईंग रूम अर्थात दिवाणखाना, जिथे बाहेरून आलेले आणि पतीचे मित्र वगैरे येऊन बसतात.
दिवाणखान्याच्या लुकवरून गृहिणीची आवड, शैली आणि सर्जनशीलतेचा अंदाज त्यांना लावता येतो. त्यामुळेच नवीन वर्षात नवा सोफा, नवे पडदे, नवीन कार्पेट खरेदी करून दिवानखान्याचा लुक बदलण्यासाठी बहुतेक महिला उत्सुक असतात आणि त्यासाठी इंटिरिअर डेकोरेटर्सचीही मदत घेतात. या सर्वांत त्यांचा बराच पैसा खर्च होतो.
पण, यावेळी आम्ही तुम्हाला नवीन वर्षासाठी तुमच्या घरात बदल करण्यासाठी जी माहिती देत आहोत, त्यामुळे तुमचे पैसे तर वाचतीलच, शिवाय घराचा लुकही अशा प्रकारे बदलेल की लोक तुमची विचारसरणी आणि कलात्मकतेचे तोंड भरून कौतुक करतील. यासोबतच तुमच्या घराचा हा नवा लुक तुमच्या प्रियजनांमधली नातीही घट्ट करेल, एकमेकांमधील जवळीकता वाढेल, चला तर मग जाणून घेऊया काय आहे हा नवीन प्रकार :
खोलीची शोभा
सहसा, मध्यमवर्गीय किंवा उच्च वर्गाच्या घरात प्रवेश करताच, एखाद्याला सुंदर फर्निचर, पडदे, शोपीस इत्यादींनी सजलेला दिवाणखाना दिसतो. बंगल्यात किंवा घरातही दिवाणखाना उत्तम सोफा सेट आणि मध्यवर्ती टेबल अशा प्रकारे सजवला जातो. खिडक्या आणि दरवाज्यांवर सुंदर पडदे, बाजूच्या टेबलावरील शोपीस, फुलांच्या कुंडया किंवा इनडोअर प्लांट्स खोलीचे सौंदर्य वाढवतात.
आजकाल, टू बीएचके आणि थ्री बीएचके फ्लॅटमध्ये, समोर ड्रॉइंग रूम म्हणजेच दिवाणखाना आणि मागच्या बाजूला डायनिंग रूम म्हणजेच जेवणाची खोली तयार करण्यासाठी एका मोठया हॉलचे विभाजन केले जाते. काही ठिकाणी दोन भागांमध्ये पातळ पडदा लावला जातो. काही ठिकाणी अशा पडद्याची गरज भासत नाही. ड्रॉइंग रूम आणि डायनिंग रूम एकाच हॉलमध्ये असतात.
डायनिंग रूममध्ये खुर्च्या असलेले डायनिंग टेबल, लाकडी शोकेसमध्ये क्रॉकरी आणि भिंतीवर कपाट अशीच काहीशी बहुतांश घरांची मांडणी असते. बेडरूममध्ये महागड्या बेड ट्रेसिंग टेबल्स, साइड टेबल्स, शेल्फ इत्यादी असते. त्यानंतर मुलांची अभ्यासाची खोली येते, जी संगणक टेबल, खुर्ची, पुस्तकांचे कपाट, पलंग, बीन बॅग इत्यादी अनेक गोष्टींनी भरलेली असते.
नवीन घर घेतले की, फर्निचरवर लाखोंचा खर्च येतो. एखादा श्रीमंत माणूस फर्निचरवर करोडो रुपये खर्च करतो, पण श्रीमंत असूनही विभाने घराच्या सजावटीत फर्निचरला महत्त्व दिले नाही. तिच्या घरात कमीत कमी फर्निचर दिसते. विभाचे संपूर्ण घर जमिनीवरच सजवले गेले आहे. ड्रॉइंग रूमपासून बेडरूमपर्यंत सर्व जमिनीवरच आहे.
कलात्मक आणि राजेशाही लुक
विभाच्या घराच्या प्रवेशद्वारातून आत शिरताच हिरवळीच्या मधोमध बांधलेला दगडी रस्ता लागतो. ३ छोटया पायऱ्यांच्या दोन्ही टोकांना एकावर एक ठेवलेल्या ३ कलात्मक कलश पाहुण्यांचे स्वागत करतात. पायऱ्या चढताच डाव्या बाजूला बूट आणि चप्पल काढण्याची सोय आहे, कारण दारापासून उजवीकडे तिचा संपूर्ण दिवाणखाना सुंदर मखमली कार्पेटने सजवला आहे.
समोरच्या भिंतीपासून अर्ध्या खोलीपर्यंत उंच गादीवर, सजवलेल्या रंगीबेरंगी बेडशीट राजेशाही थाट आणि राजदरबाराची अनुभूती देतात. मधल्यामध्ये कप आणि चहाचे ग्लास इत्यादी ठेवण्यासाठी लाकडाचे छोटे सुंदर टेबल आहेत, त्यावर विभाने स्वत: ऑईलपेंटने सुंदर डिझाईन तयार केले आहे, जे खूपच कलात्मक दिसते.
दिवाणखान्याच्या दुसऱ्या कोपऱ्यात मखमली बेडशीट आणि उशी एका छोटया गादीवर ठेवून एक म्युझिक कॉर्नर तयार केला आहे, जिथे विभाने तानपुरा आणि हार्मोनियम ठेवले आहे. मोकळया वेळेत ती या कोपऱ्यात बसते आणि संगीतात तल्लीन होते. विभाच्या बहुतेक मैत्रिणी, ज्या हौशी आहेत, त्यांना गाणी आणि संगीताची आवड आहे.
जमिनीवर सुंदर गाद्यांवर जमलेली ही मैफल जो आनंद देते तो महागडया सोफ्यावर बसून अनुभवता येणार नाही. सर्वांसोबत जमिनीवर बसल्याने अनोळखी लोकांमध्येही घरासारखे वातावरण आणि संवादातही आपोआपच जवळीकता निर्माण होते.
सुंदर दिसेल प्रत्येक कोपरा
दिवाणखान्याच्या एका भिंतीवर बांधलेल्या शेल्फमध्ये प्रसिद्ध लेखकांची पुस्तके व्यवस्थित मांडलेली आहेत. शेल्फच्या खाली २ लहान बीन बॅग आहेत, जिथे कोणीही आरामात बसून पुस्तके वाचण्याचा आनंद घेऊ शकतो. कोपऱ्यात ठेवलेल्या ट्रायपॉड्सवर फुलदाणीत ताजी फुले तर सुंदर मेणबत्ती स्टँडमध्ये सुगंधित मेणबत्त्या आहेत. एकंदरीत विभाचा दिवाणखाना फारच सुंदर दिसतो.
घराच्या आत एक लहान व्हरांडयासह खुले स्वयंपाकघर आणि जेवणाची व्यवस्था आहे. डायनिंग हॉलच्या मजल्यावर कार्पेटही आहे. प्राचीन परंपरेनुसार विभाने १ फूट उंचीच्या एका लांब फळीचे डायनिंग टेबलमध्ये रूपांतर करून ते खोलीच्या मध्यभागी ठेवले आहे. त्यावर पांढऱ्या रंगाची चादर पसरवून मध्यभागी ताज्या फुलांची छोटेशी फुलदाणी ठेवली आहे. या खालच्या टेबलाभोवती बसण्यासाठी कार्पेटवर चौकोनी गाद्या पसरवल्या आहेत, ज्यावर लोक जुन्या पारंपरिक पद्धतीने जेवायला बसतात. हे प्लॅटफॉर्म, मजल्यापासून खाली उंचावलेले आहे, जे जमिनीवर बसणे अधिक आरामदायक आणि सोयीस्कर बनवते, विशेषत: वृद्ध लोकांसाठी.
विभा सांगते की, पौराणिक ग्रंथांमध्ये जेवणाची ही पद्धत खूप चांगली मानली गेली आहे. स्वयंपाकघरातून गरमागरम जेवण, चपात्या येतात आणि घरातील सर्व सदस्य एकत्र बसून जेवणाचा आस्वाद घेतात. विभाच्या घरी येणाऱ्या पाहुण्यांनाही जेवण वाढण्याची ही पद्धत खूपच आकर्षक आहे.
जुन्या काळाची गोष्ट वेगळी
जुना काळ आठवला तर भारतीय खाद्यपद्धतीतही गृहिणी स्वयंपाकघरात चुलीजवळ बसवून सर्वांना जेवण वाढत आणि तव्यावरची गरमागरम भाकरी एक एक करून प्रत्येकाच्या ताटात वाढत.
विभा तिची जास्तीत जास्त कामं खाली, जमिनीवर बसूनच करते, यामुळे तिचे नितंब, पाय आणि गुडघ्यांचा चांगला व्यायाम होतो. विभाच्या कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याला लठ्ठपणा आणि सांधेदुखीची समस्या नाही आणि त्याचे कारण आहे ती ही राहणी, ज्यात सगळी कामं जमिनीवर बसून केली जातात. घरातील सर्वांच्या झोपण्याची व्यवस्थाही जमिनीवरच केलेली आहे.
घरातील कोणत्याही खोलीत पलंग नाही. त्याऐवजी कार्पेटवर जाड गाद्या आणि त्यावर बेडशीट, उशा आहेत. प्रत्येक गादीच्या डोक्याच्या दोन्ही बाजूला ठेवलेल्या छोटया टेबलावर लॅम्प आहे, तसेच जीवनावश्यक वस्तू ठेवण्याची व्यवस्था आहे.
बाजारातील थाटमाट
पारंपरिकपणे, भारतीय घरांमध्ये, लोक बसण्यासाठी जमिनीपासून कमी उंचीवर गाद्या किंवा मग जमिनीवरच बसण्याची व्यवस्था करतात. आजकाल घरं छोटी झाल्यामुळे ही परंपरा पुन्हा एकदा फर्निचरऐवजी लोकप्रिय होत आहे. याचे कारण म्हणजे, फर्निचर काढून टाकल्याने खोली अधिक प्रशस्त होते आणि तेथे अधिक लोकांना राहाता येते.
जमिनीवर बसल्याने अवजड, महागडया फर्निचरचा खर्चही वाचतो आणि ती बचत आपण इतर काही महत्त्वाच्या कामांसाठी वापरू शकतो. सर्व काही जमिनीवर असल्याने, लहान मुले उंचीवरून पडून जखमी होण्याचा किंवा फर्निचरमध्ये अडकून किंवा आदळून पडण्याचा धोका नसतो. बैठकीच्या खोलीत सर्व जमिनीवर असल्याने मुलांच्या सुरक्षेची काळजी करण्याची गरज नसते.
बाजारातील थाटमाट आपल्याला आकर्षित करतो आणि आपण अनावश्यक तसेच महागडया फर्निचरने आमची घरं भरतो, बाजार नेहमीच नवीन गोष्टींनी आपल्याला आकर्षित करण्याचा प्रयत्न करतो, पण सोफ्यावर किंवा उंच खुर्च्यांवर वेगवेगळे बसून आपण संकुचित असल्यासारखे वाटते. आपण एकमेकांसोबत फॉर्मल म्हणजेच औपचारिक असतो तर जमिनीवर एकत्र बसल्याने आपल्यातील जवळीकता वाढते. आपण मनमोकळेपणाने हसतो, थट्टा-मस्करी करतो. कुठेही कृत्रिमता नसते.
आठवा, आई जेव्हा हिवाळयाच्या कोवळया उन्हात चटई पसरून बसायची, तेव्हा सगळे कसे हळूहळू त्या चटईवर जमायचे, तिथेच बसून जेवण करून, मौजमस्ती करत दिवस घालवायचे. महागडया फर्निचरवर बसून अशी जवळीक कधीच निर्माण होऊ शकत नाही. तर मग या नवीन वर्षाचे स्वागत करताना आपण आपल्या प्रियजनांशी जवळीक वाढवूया आणि आपले घर फर्निचरमुक्त करूया.
