कथा * प्रा. रेखा नाबर
दादा अमेरिकेला जाणार हे समजल्यावर सर्वांपेक्षा म्हणजे अगदी त्याच्यापेक्षासुद्धा जास्त आनंद मला झाला. का माहिती आहे? मला आता त्याचे जुने कपडे, बुट वापरावे लागणार नाहीत या कल्पनेने. तोपर्यंत कायम मी त्याचे वापरून जुने झालेले कपडे, बूट आणि पुस्तकेसुद्धा वापरत होतो. फक्त दिवाळीला आई मला कपडे घेई. जुन्या वस्तू वापरणे मला नकोसे होई. त्याबद्दल मी तक्रारसुद्धा करत असे.
‘‘आई, कायम मी दादाच्या जुन्या वस्तू का वापरायच्या?’’
‘‘बाळा, तो तुझ्याहून दोनच वर्षांनी मोठा आहे. तुम्ही मुलं भराभर वाढता. एक वर्ष वापरले की कपडे मला घट्ट होतात, मग त्याला नवीन कपडे शिवून आधीचे कपडे मी स्वच्छ धुवून ठेवते. ते नव्यासारखेच असतात. मग वापरायला काय हरकत आहे. बूटांचंही तसंच आहे ना? पुस्तकं म्हणशील तर अभ्यासक्रम बदलला नाही तर तिच पुस्तकं तुला उपयोगी पडतात. बाईडिंग करून किंवा छान कव्हर घालून देते की नाही तुला? उगाच कशाला पैसे खर्च करायचे? शहाणा आहे ना माझ्या सोन्या? तुलासुद्धा घेऊ नवीन वस्तू.’’
असेच मधाचे बोट लावून आई मला नेहमी गप्प करीत असे. मला कधीच नवीन वस्तू वापरायला मिळाल्या नाहीत. शाळेच्या पहिल्या दिवशी इतरांचे नवे कोरे युनिफॉर्म, नवी कोरी पुस्तके, त्यांचा निराळा गंध यांनी मी हरखून जाई. आतल्या आत हिरमुसला होई. मला त्यांचा हेवा वाटे. या आनंदापासून मी कायमचा वंचित राहणार ही बोच सलत राही. जुनी पुस्तके वापरण्याचा मला इतका वीट आला होता की एस.एस.सी. झाल्यावर मी सायन्सला अॅडमिशन घेतलं. कारण त्यावर्षी दादा बारावी कॉमर्सला होता. अकरावी सायन्सला मला प्रथमच नवी पुस्तके वापरण्यास मिळाली. परंतु तिथेही माझे नशीब आडवे आले. केमिस्ट्री प्रॅक्टिकलला मला चक्कर येऊ लागली. अंगावर पुरळ उठू लागली. घरगुती औषधांचे उपाय थकल्यावर बाबांनी मला डॉक्टरकडे नेले.
‘‘बाबासाहेब, याला केमिकल्सची अॅलर्जी आहे. केमिस्ट्री प्रॅक्टिकल्स जमणार नाहीत त्याला.’’
