* नीरज कुमार मिश्रा
‘‘हॅलो...नमस्कार. मी स्टेट बँक ऑफ इंडियातून बँक मॅनेजर प्रभाकर बोलत आहे. आपण आपले एटीएम कार्ड सत्यापित करा, अन्यथा ते अवरोधित केले जाईल.’’
निशा शिकलेली होती, पण अचानक हा फोन आला आणि जेव्हा कॉलरने स्वत:ला स्टेट बँकेचा मॅनेजर म्हणून सांगितले जाते तेव्हा तिने असा विचार केला की हा फोन वास्तविक मॅनेजरचा आहे आणि मग निशाने फोन करणाऱ्याला आपला १६ अंकी एटीएम कार्ड नंबर तसेच कार्डच्या मागील बाजूस लिहिलेला सीव्हीव्ही नंबरही सांगितला.
तो बनावट कॉलर इतक्या चतुराईने बोलत होता की निशाला काय भानगड आहे हे समजू शकले नाही आणि जेव्हा कॉलर मधेच इंग्रजीत बोलला तेव्हा तर तिला खात्रीच पटली की हा प्रभाकर बँकेचा मॅनेजरच आहे.
बोलण्याच्या जाळयात अडकवून त्याने निशाच्या मोबाइलवर आलेला ओटीपी (वन टाइम पासवर्ड)सुद्धा विचारला.
संध्याकाळी निशाने जेव्हा तिच्या बँकेचा ताळेबंद तपासला तेव्हा त्यातून ८० हजार रुपयांची खरेदी झालेली होती.
शाखेत जाऊन मॅनेजरकडे तक्रार केली, पोलिसांतही तक्रार केली, पण प्रत्येकाकडून हेच उत्तर आले की खरेदी तुमच्या कार्डवरूनच केली गेली आहे, त्यामुळे आम्ही काहीही करू शकत नाही.
शिक्षित ठग
यास बँकिंग फसवणूक म्हणा की ओटीपी फसवणूक म्हणा, परंतु यात ग्राहकच फसवणुकीचा बळी ठरत आहेत. हे ठग काही मिनिटातच आमची कष्टाने मिळवलेली संपत्ती लुबाडत आहेत.
हे ऑनलाइन ठग सुशिक्षित आहेत, इंग्रजी बोलणारे आहेत आणि तंत्रज्ञानाविषयीदेखील माहितगार आहेत. ते इंटरनेटच्या बऱ्याच स्रोतांकडून आमचे नाव आणि नंबर जाणून घेतात आणि नंतर कॉल करून आमच्याकडून आवश्यक माहिती गोळा करतात व आमचे पैसे लुबाडतात.
आज इंटरनेट बँकिंग, मोबाइल बँकिंगमुळे फसवणूक करणे सोपे झाले आहे. असे फोन मुख्यत: लँडलाईन नंबरवरुन येतात जेणेकरून कोणालाही संशयास्पद वाटू नये, आज प्रत्येक व्यक्ती कॅशलेस होऊ इच्छित आहे, म्हणून तो आपल्या मोबाइलमध्येच आपल्या खात्याशी संबंधित सर्व तपशील ठेवतो आणि स्मार्टफोनमधून त्याचे सर्व कार्य करू इच्छितो. त्याला बँकेत जाऊन लाईनमध्ये उभे राहण्याची गरज वाटत नाही.
