* पुष्पा भाटिया
दिवाळीच्या रात्री आम्ही सर्व अंगणात फटाक्यांची आतषबाजी बघत बसलो होतो. शेजारी, छोटे-मोठे सर्वच फटाके फोडण्यात मग्न होते. हास्यविनोद आणि फटाक्यांच्या आवाजासोबतच अचानक एक आवाज आला, ‘आई...आई...’
आजूबाजूला पाहिले, तेव्हा माझा छोटा भाऊ तेथे नव्हता. माहीत नाही तो कधी फटाके फोडणाऱ्यांच्यात सामील झाला. तो स्वत: फटाके वाजवत नव्हता, पण जळणाऱ्या फटाक्यांची एक ठिणगी त्याच्या पँटीच्या खिशावर उडाली. क्षणार्धात आग भडकली आणि त्याच्या पँटीच्या खिशातल्या लवंग्या पटापट फुटू लागल्या. छोटा मुलगा कधी एका पायावर उडी मारत होता तर कधी दुसऱ्या. जवळ ब्लँकेट, पाण्याची बाटली काहीच नव्हते. त्याला रुग्णालयात दाखल करेपर्यंत त्याचे १० टक्के शरीर चांगलेच होरपळले होते.
दिव्यांचा उत्सव दीपावली सर्वांच्या जीवनात सुखसमृद्धी घेऊन येणारा उत्सव आहे. वाढत्या प्रदूषणामुळे सर्वोच्च न्यायालयाने फटाक्यांच्या वापरावर कडक निर्बंध घातले आहेत. पर्यावरण संरक्षणासाठी काही दिग्जजही फटाके न वाजविण्याचे आवाहन करतात. तरीही, फटाके, मिठाईशिवाय दिवाळीची मजा नाही, असा विचार करणाऱ्यांची कमी नाही.
सावध राहा
तुम्हीही असाच विचार करत असाल तर ही काळजी घ्या, कारण छोटीशी चूकही तुमच्यासाठी, तुमच्या कुटुंबासाठी, शेजाऱ्यांसाठी घातक ठरू शकते :
* नेहमी मान्यताप्राप्त दुकानातूनच फटाक्यांची खरेदी करा. शक्यतो मुलांना फटाके खरेदीसाठी एकटयाला पाठवू नका.
* मजा म्हणून मुले बंद डबा किंवा मडक्यात ठेवून फटाके फोडतात. मात्र डबा किंवा मडके फुटल्याने मुले जखमी होण्याची शक्यता असते. त्यांना एकटयाने फटाके वाजवू देऊ नका.
* लोकर, सिल्क, पॉलिस्टरचे कपडे पेट घेतात, त्यामुळे फटाके वाजवताना सुती कपडे घाला.
* जेथे फटाके वाजवणार आहात, त्या ठिकाणी पाण्याची भरलेली बादली ठेवा, कारण चुकून दुर्घटना घडल्यास लगेच पाण्याचा वापर करता येईल.
* फटाक्यांचा आवाज जवळपास १४० डेसिबल असतो, पण ८५ डेसिबलपर्यंतच्या आवाजामुळेही ऐकण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो. तेव्हा फटाके वाजवताना कानांच्या सुरक्षेसाठी इअरप्लग्ज वापरा.
* प्रथमोपचार पेटी तयार ठेवा. सोबतच पुरेशा प्रमाणात बर्फही असायला हवा.
