* नाझ खान
आपुलकीतून वाढणारी नाती अनमोल असतात, पण ही नाती काही किमतीत किंवा भाड्याने मिळत असतील तर? हा प्रश्न आहे कारण आता तंत्रज्ञानाच्या युगात प्रेमाची हमी देऊन ठराविक वेळेसाठी ऑनलाइन शॉपिंग वेबसाइटवर नाती भेटू लागली आहेत. पत्नीच्या प्रेमाने, आई-वडिलांच्या प्रेमाने, मुलांना फॅमिली पॅकेजच्या स्वरूपात डिस्काउंटसह उपलब्ध आहेत, तेही एका फोन कॉलवर. आतापर्यंत ही परिस्थिती जपान आणि चीनसारख्या देशांमध्ये होती, पण लवकरच ती भारतातही सुरू व्हावीत यात नवल नाही.
अशी भीती याआधी समोर आलेल्या घटनांमधून जन्माला येत आहे, त्यात पतीने बायकोची बोली ऑनलाइन लावली, तर सासू-सासऱ्यांशी खटके उडवणारी सून, सासू विकण्यासाठी ऑनलाइन जाहिरात दिली. पत्नीने पतीला कमी किमतीत विकण्याची जाहिरात दिली.
ज्यांनी नात्यांचा पाया प्रेमाने ओतलेला पाहिला असेल त्यांना हे विचित्र वाटेल, पण पाश्चात्य संस्कृतीतील एका विशिष्ट वर्गासाठी ज्यांना नातेसंबंध आणि ब्रेकअप, बॉयफ्रेंड यांच्या महत्त्वाची पर्वा नाही, त्यांच्यासाठी ही एक सोय आणि संधी आहे. त्यामुळेच आता ऑनलाइन दुकानांवर नाती विकली जात आहेत. तसेच, ब्रेकअप वेबसाइट्सदेखील अस्तित्वात आल्या आहेत ज्या ब्रेकअपला अधिक मनोरंजक आणि सुलभ बनवत आहेत.
भारतासारख्या देशात अशा घटनांकडे अधिक लक्ष वेधले जाते कारण इथे नात्यांचा सन्मान हा जीवापेक्षा मोठा मानला जातो. असे असतानाही या देशात ऑनलाइन दुकानांवर परवडणाऱ्या किमतीत नातेसंबंधांचा धंदा जन्माला येत आहे.
मात्र, अशा घटनाही समोर आल्या आहेत, जेव्हा काही रुपयांना यकृताचे तुकडे विकले जातात, तेव्हा कधी पोटासाठी तर कधी परंपरेच्या नावाखाली मुली-बायकोची प्रकरणेही ऐकायला मिळतात. पण या काही घटना आहेत ज्या अज्ञान आणि उपासमारीचे चित्र सांगतात, पण तंत्रज्ञानाच्या बरोबरीने, अशा लोकांच्या विचारांवर कोण लगाम घालू शकतो जे नातेसंबंधांची बोली लावतात आणि त्यांच्यामध्ये व्यापार देखील करतात.
ऑनलाइन संस्कृती
आपल्या आदर्श संस्कृतीसाठी प्रसिद्ध असलेल्या भारतात, कोणत्याही धर्माचा असो, प्रत्येकजण गुलामगिरीसारख्या दुष्कृत्याने ग्रासलेला होता. नव्या भारतात कायदा करून ही दुष्टाई दूर करण्याचा प्रयत्न झाला. हे बरेच थांबले. असे असतानाही महाराष्ट्रातील नांदेड येथील वैधू समाजासारख्या काही समाजात परंपरेच्या नावाखाली छुप्या पद्धतीने मुली विकण्याची प्रथा आजही सुरू आहे. पण, इथे प्रश्न त्या नव्या प्रथेच्या सुरुवातीचा आहे, ज्याला आजची ऑनलाइन संस्कृती जन्म देत आहे.
