- डॉ. यतीश अग्रवाल
प्रश्न : मी १६ वर्षांची तरुणी आहे. माझे नाक खूप रुंद आहे. ते चेहऱ्याला शोभत नाही. अशी काही सोपी युक्ती आहे का, ज्यामुळे माझे नाक आकाराने छोटे, पातळ आणि सुंदर दिसेल?
उत्तर : नाकाच्या सौंदर्यात सुधारणा करण्यासाठी एखाद्या सोप्या घरगुती उपायाचा प्रश्न आहे, तर विश्वास ठेवा अजूनपर्यंत असा कोणताही व्यायाम, मालीश, तेल किंवा क्रीम बनलेली नाही, जी आपली इच्छा पूर्ण करू शकेल. जर आपण या समस्येमुळे जास्त त्रस्त असाल, तर त्यासाठी एक व्यावहारिक उपाय आहे.
आपल्या समस्येबाबत आपण आईवडिलांसोबत कॉस्मॅटिक प्लास्टिक सर्जन किंवा ईएनटी सर्जनला भेटावे, जे नाक सुंदर बनवण्यासाठी राईनोप्लास्टी ऑपरेशन करतील. ऑपरेशनमुळे होऊ शकणाऱ्या सुधारणांबाबत सविस्तर जाणून घ्या. ऑपरेशनच्या वेळी येऊ शकणाऱ्या समस्यांबाबत प्रश्न विचारा. आरोग्य लाभ आणि सामान्य होण्यास किती वेळ लागेल, हे जाणून घ्या. ऑपरेशन आणि उपचारावर किती खर्च येईल इ. गोष्टी जाणून ऑपरेशनचा निर्णय घ्या.
पण हो, जर तुम्ही ऑपरेशन करण्याचा निर्णय घेतला असेल, तर आपण हे ऑपरेशन आपला शारीरिक विकास पूर्ण झाल्यानंतर म्हणजेच १८-१९ वर्षांच्या वयानंतरच करणे योग्य ठरेल.
प्रश्न : मी २२ वर्षांची नवतरुणी आहे. माझे ब्रेस्ट खूप छोटे आहेत आणि पाळीही दर महिन्याला येत नाही. डॉक्टरने तपासणी करून सांगितले की माझ्या ओवरिजला सूज आणि गाठी आहेत. औषध घेतल्यानंतर सूज आणि गाठी बऱ्या झाल्या, पण पाळी अजूनही वेळेवर येत नाही. तसेच ब्रेस्टचाही पुढे विकास झाला नाहीए. मी काय करू?
उत्तर : आपल्या पत्रावरून एक गोष्ट स्पष्ट झाली की आपल्या शरीरात एक तर सेक्स हार्मोन्स नीट बनत नाहीत किंवा मग त्यांच्या प्रमाणात काहीतरी कमतरता आहे. याच केमिकल समस्येमुळे आपली पाळी वेळेवर येत नाहीए आणि आपल्या ब्रेस्टचा विकासही अर्धवट झाला आहे.
सेक्स हार्मोन्सची ही कमतरता अनेक पातळांवर उत्पन्न होते. मेंदूतील हायपोथॅलेमस ग्लँड, पीयूष ग्रंथी आणि ओव्हरीजमध्ये आपसातील ताळमेळ बिघडणे, तिन्हीपैकी एखाद्या गोष्टीचा रुग्ण होणे किंवा ओव्हरिज सुरुवातीलाच योग्य विकसित न झाल्याने ही समस्या निर्माण होते. परिणामी एका बाजूला ओव्हरिजमधून दर महिन्याला एक अंडे बाहेर येण्याच्या सामान्य प्रक्रियेत बाधा निर्माण होते, तर दुसऱ्या बाजूला एस्ट्रोजन आणि प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन्स निर्मितीमध्ये अडचण निर्माण झाल्यामुळे स्त्री शरीराची नैसर्गिक जननांगीय लय बिघडते. साहजिकच ना वेळेवर पाळी येते, ना ब्रेस्टचा विकास योग्य प्रकारे होतो.
