* पारुल भटनागर
मान्सूनचे आगमन झाले असून, त्यामुळे उन्हापासून दिलासा मिळाला आहे. या ऋतूचा पुरेपूर आनंद घ्यावासा वाटतो, मन या ऋतूत मित्र आणि प्रियजनांसोबत मजा करायला उत्सुक असते. या ऋतूत खाण्यापिण्याचाही स्वतःचा आनंद असतो, पण या ऋतूत जितकी मनाला आणि मनाला शांती मिळते तितकीच या ऋतूत तुमची प्रतिकारशक्ती वाढवण्याचीही गरज असते कारण पावसाळ्यात इन्फेक्शन आणि फ्लूसारखे आजार वाढतात. धोका सर्वात मोठा आहे. अशा परिस्थितीत, मजबूत प्रतिकारशक्ती असलेली व्यक्तीच निरोगी जीवन जगू शकते आणि रोगांना त्याच्यावर प्रभुत्व मिळवण्यापासून रोखू शकते.
तर या संदर्भात डॉ. फराह इंगळे, डायरेक्टर ऑफ इंटरनल मेडिसिन, फोर्टिस हिरानंदानी हॉस्पिटल, वाशी यांच्याकडून जाणून घेऊया :
रोग प्रतिकारशक्ती काय आहे
प्रतिकारशक्ती, ज्याला रोगप्रतिकार शक्ती देखील म्हणतात, ही शरीराची अंतर्गत रोगप्रतिकारक शक्ती आहे, जी शरीराला बाह्य घटकांपासून संरक्षण करण्यास मदत करते. व्हायरस किंवा बॅक्टेरिया शरीरावर हल्ला करताच, रोगप्रतिकारक शक्ती त्यावर हल्ला करण्यासाठी सक्रिय होते. ही प्रक्रिया थोडी अवघड आहे कारण या कामात विविध प्रकारच्या पेशींचा सहभाग असतो, जे बाह्य घटकांपासून संरक्षण देऊन शरीर निरोगी ठेवण्याचा प्रयत्न करतात.
सक्रिय प्रतिकारशक्तीसारखे अनेक प्रकारची प्रतिकारशक्ती आहेत. जेव्हा आपण कोणत्याही जीवाणू किंवा विषाणूच्या संपर्कात येतो तेव्हा आपल्या शरीराला ते मिळते. अशा परिस्थितीत, आपल्याला आधीच मिळालेले प्रतिपिंड आणि रोगप्रतिकारक पेशी त्या परदेशी घटकाचा नाश करण्यात व्यस्त होतात.
रोग प्रतिकारशक्तीचा दुसरा प्रकार म्हणजे निष्क्रिय प्रतिकारशक्ती, ज्यामध्ये विषाणूपासून संरक्षण देण्यासाठी बाह्य सहाय्याने अँटीबॉडीज पुरवल्या जातात. परंतु शरीर बाहेरील घटकांशी तेव्हाच लढू शकते जेव्हा ते आतून मजबूत असते आणि शरीराला आतून मजबूत बनवण्यासाठी खाण्याच्या चांगल्या सवयींसोबत काही आरोग्यदायी सवयी, विशेषतः पावसाळ्यात अंगीकारणे गरजेचे आहे.
योग्य अन्न खा
शरीराची भूक भागवण्यासाठी प्रत्येकजण अन्न खातो, परंतु आपण हे समजून घेणे फार महत्वाचे आहे की फक्त पोट भरल्याने शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते असे नाही तर योग्य अन्न निवडणे खूप महत्वाचे आहे जेणेकरून शरीराचे पोषण होईल. तुमच्या गरजा पूर्ण करून तुमची प्रतिकारशक्तीदेखील वाढवली जाऊ शकते. यासाठी पावसाळ्यात या गोष्टींचा आहारात आणि दिनक्रमात समावेश करा. तुम्हाला निरोगी ठेवण्यासोबतच, हे पदार्थ तुम्हाला दिवसभर उत्साही ठेवतील.
