* डॉ. कुलदीप सिंह
वाढते वय आणि तणावपूर्ण जीवनशैलीमुळे चेहऱ्याच्या त्वचेच्या ऊती सैल होऊ लागतात. हळूहळू नाक आणि तोंडाभोवती सुरकुत्या आणि बारीक रेषा तयार होऊ लागल्यामुळे आत्मविश्वास कमी होऊ लागतो.
अलिकडच्या काही वर्षांत कॉस्मेटिक अँटीएजिंग प्रक्रिया अधिक लोकप्रिय झाल्या आहेत. काही स्त्रिया त्यांच्या चेहऱ्याची त्वचा सुधारण्यासाठी इंजेक्शन्स आणि डर्मल फिलरसारख्या कमी आक्रमक तंत्रांचा वापर करतात.
या प्रक्रिया सुरुवातीच्या टप्प्यात उपयुक्त आहेत, पण काही स्त्रिया फेसलिफ्ट शस्त्रक्रियेसारख्या चेहऱ्याच्या कायाकल्प शस्त्रक्रियेचा पर्याय निवडतात.
कोण करू शकतो
ज्या महिलांच्या चेहऱ्याच्या त्वचेत वाढत्या वयासोबत वरील लक्षणे दिसून येतात, त्या हे करू शकतात. या शस्त्रक्रियेसाठी खालील काही नियम महत्त्वचे ठरतात.
* निरोगी, ज्यांना कोणताही आजार नाही.
* जे धूम्रपान करत नाहीत किंवा मद्यपान करत नाहीत.
फेसलिफ्ट सर्जरीचे फायदे
* हे चेहऱ्याच्या स्नायूंना घट्ट करते आणि त्वचा घट्ट करते.
* जबडा आणि मानेचा आकार सुधारतो.
* पुरुषांसाठीही हे फायदेशीर आहे.
* शस्त्रक्रियेमुळे झालेले चट्टे लपवले जातात.
* नैसर्गिक दिसणारे परिणाम, जे त्वचेला दीर्घकाळ तरुण ठेवतात.
फेसलिफ्ट शस्त्रक्रियेचे दुष्परिणाम
प्रत्येक शस्त्रक्रियेत काही धोके किंवा साईड इफेक्ट्स असतात. याचप्रमाणे फेसलिफ्ट शस्त्रक्रियेचेही काही धोके असू शकतात :
* अॅनेस्थेसियाची चुकीची रिअॅक्शन.
* रक्तस्त्राव होणे.
* संसर्ग.
* रक्ताची गुठळी.
* वेदना.
* दीर्घकाळ जळजळ.
* जखमा भरण्यात अडचण.
योग्य काळजी, औषधे किंवा शस्त्रक्रिया करून या समस्या दूर केल्या जाऊ शकतात. परंतु, काही कायमस्वरूपी आणि दुर्मिळ गुंतागुंत होऊ शकते, जसे की :
* हिमेटोमा.
* जखमांचे व्रण.
* नसांना इजा होणे.
* छेद केलेल्या ठिकाणचे केस जाणे.
* त्वचेचे नुकसान.
काही आजार आणि जीवनशैलीतील चुकीच्या सवयीमुळे गुंतागुंत निर्माण होऊ शकते. खालील कारणांमुळे काही दुष्परिणामही होऊ शकतात :
* जर रुग्ण रक्त पातळ होण्याची औषधे किंवा पूरक औषधे घेत असेल तर ही औषधे रक्त पातळ करतात. याचा परिणाम ब्लड कोटिंगच्या क्षमतेवर होतो आणि शस्त्रक्रियेनंतर हिमेटोमा म्हणजे रक्ताची गुठळी होण्याची शक्यता वाढते.
इतर आजार : जर रुग्णाला मधुमेह, रक्तदाब इत्यादी आजार असतील तर जखम भरण्यास समस्या निर्माण होऊ शकतात. अशावेळी हिमेटोमा किंवा हृदयासंबंधी आजार होण्याची शक्यता वाढते.
* धुम्रपान करणे जीवघेणे ठरू शकते. तुम्ही धुम्रपान करत असाल तर शस्त्रक्रियेपूर्वी २ आठवडेआधी धुम्रपान बंद करा आणि शस्त्रक्रियेनंतचेही २ आठवडे धूम्रपान करू नका.
वजन कमी-जास्त होणे : जर तुमचे वजन कमी-जास्त होत असेल तर याचा परिणाम शस्त्रक्रियेनंतर चेहऱ्याच्या ठेवणीवर होऊ शकतो. त्यामुळे शस्त्रक्रियेनंतर कदाचित तुम्हाला अपेक्षित असलेला परिणाम दिसून येणार नाही.
प्रक्रियेआधी आणि प्रक्रियेदरम्यान
कॉस्मेटिक सर्जन असा सल्ला देतात की, एखाद्या चांगल्या रुग्णालयातच ही संपूर्ण प्रक्रिया करावी. शस्त्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी रुग्णाला सर्वसाधारण अॅनेस्थिसिया म्हणजे भूल दिली जाते.
त्वचा घट्ट करण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान ऊती, स्नायूंमधील चरबीत सुधारणा करून ती योग्य प्रकारे पसरवली जाते. चेहऱ्यावर नव्याने बनवलेल्या कंटूरवर त्वचेला रिड्रेप करून ती सुधारली जाते. त्यानंतर अतिरिक्त त्वचा काढून टाकून जखम शिवली जाते किंवा त्यावर टेप लावली जाते. अशा शस्त्रक्रियेसाठी रुग्णाला कमीत कमी एक रात्र रुग्णालयात काढावी लागते.
फेसलिफ्ट शस्त्रक्रियेसाठी २-३ तास लागतात. जर यासोबत ओवरस्किन कॉस्मेटिक प्रक्रियाही करायची असेल तर जास्त वेळ लागू शकतो.
प्रक्रियेनंतर फेसलिफ्टनंतर खालील लक्षणे दिसू शकतात :
* थोडयाशा वेदना, या वेदना होऊ नयेत म्हणून औषधे दिली जातात.
* जखम गळू लागणे.
* सूज.
* जखम.
* शस्त्रक्रिया झालेला भाग सुन्न पडणे.
जर खालील लक्षणे दिसत असतील तर तत्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्या :
चेहरा किंवा मानेच्या एका बाजूला खूप जास्त वेदना होणे, हा त्रास २४ तासांपर्यंत राहू शकतो.
* धाप लागणे.
* छातीत दुखणे.
* हृदयाचे ठोके अनियमित होणे.
शस्त्रक्रियेनंतर काही दिवसांपर्यंत डॉक्टर तुम्हाला खालील काही पथ्ये पाळायला सांगू शकतात :
* डोके उंच भागावर ठेवून आराम करणे.
* डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसारच वेदना कमी होण्यासाठी औषधे घेणे.
* चेहऱ्यावर थंडावा देणारे पॅक लावणे. यामुळे वेदना आणि सुजेपासून आराम मिळेल.
शस्त्रक्रियेनंतर पुढील २ महिने फॉलोअप घेणे गरजेचे असते. यादरम्यान बँडेज निघणे, टाके काढणे, जखमेवर लक्ष देणे, इत्यादी केले जाते.
शस्त्रक्रियेनंतर स्वत:ची काळजी
शस्त्रक्रियेनंतर खालील सूचनांचे पालन करा, जेणेकरून त्रास कमी होऊन गुंतागुंत टाळता येईल :
* सर्जनच्या सल्ल्यानुसार जखमेची काळजी घेणे.
* जखमेवर आलेले सालपट काढण्याचा प्रयत्न न करणे.
* पुढून उघडता येतील असे कपडे घालणे, जेणेकरून तुम्हाला डोक्यावरून कपडे घालावे लागणार नाहीत.
* जखमेच्या आजूबाजूला जास्त दाब पडणार नाही याची काळजी घेणे. जास्त हालचाल करू नये.
* मेकअपचा वापर करू नये.
* साबण, शाम्पूचा वापर डॉक्टरांच्या सल्ल्यांनुसारच करणे.
* अवजड व्यायाम करू नये.
* कमीत कमी ६ ते ८ आठवडे उन्हाच्या थेट संपर्कात न येणे. एसपीएम ५० किंवा यापेक्षा अधिक मात्रेच्या सनस्क्रीनचा वापर करणे.
* कमीत कमी ६ आठवडयांपर्यंत कलर, ब्लिच किंवा हेअरपर्मिंग करू नये.
