* डॉक्टर सागरिका अग्रवाल, स्त्रीरोगतज्ज्ञ, इंदिरा आयव्हीएफ हॉस्पिटल, नवी दिल्ली
प्रश्न : मी २५ वर्षांची विवाहित महिला आहे. माझी काही स्वप्ने आहेत, त्यामुळे मला सध्या आई व्हायचे नाही. जर मला वयाच्या ३५-३६ व्या वर्षी आई व्हायचे असेल तर यात काही अडचण येऊ शकते का? काही लोक म्हणतात की या वयात आई होणे शक्य नाही. ते खरे आहे का?
उत्तर : वाढत्या वयानुसार अंडयांची संख्या आणि गुणवत्ता दोन्ही कमी होऊ लागतात, त्यामुळे या वयात गर्भधारणा होणे कठीण होते. जर तुम्ही वयाच्या ३५ व्या वर्षी आई होण्याचा निर्णय घेतला असेल तर यात काही अडचण नाही. आज विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे अशी अनेक तंत्रे उपलब्ध आहेत, ज्याद्वारे या वयातही गर्भधारणा करता येते. यासाठी तुम्ही आयव्हीएफची मदत घेऊ शकता.
तुम्ही अजून तरुण आहात, त्यामुळे तुमच्या अंडयांचा दर्जा चांगला असेल. तुम्ही तुमची निरोगी अंडी गोठवू शकता जे तुमच्यासाठी भविष्यात आई होण्यासाठी उपयुक्त ठरेल आणि आयव्हीएफ उपचारदेखील सहज पूर्ण होतील. गोठवलेले अंडे तुमच्या पतीच्या शुक्राणूमध्ये मिसळले जाईल आणि प्रथम गर्भ तयार केला जाईल आणि नंतर तो गर्भ तुमच्या गर्भाशयात रोपण केला जाईल. काही दिवसात तुम्हाला गर्भधारणेची चांगली बातमी मिळेल.
प्रश्न : मी ३५ वर्षांची आहे, माझ्या लग्नाला ८ वर्षे झाली आहेत, पण अजूनही गर्भधारणा होऊ शकलेली नाही. मला धूम्रपानाची ही सवय आहे. मी आई होऊ शकेन, असा काही मार्ग आहे का?
उत्तर : या वयात गर्भधारणा होण्यात समस्या येणे सामान्य आहे, परंतु याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे धूम्रपान. जर तुम्हाला आई व्हायचे असेल तर तुम्हाला धूम्रपान पूर्णपणे सोडून द्यावे लागेल. जर तुमचा पतीदेखील धूम्रपान करत असेल तर त्याला ही सवय सोडण्यास सांगा. तुमचे वय मोठे आहे, त्यामुळे लवकर गर्भधारणा होणे गरजेचे आहे, अन्यथा वाढत्या वयाबरोबर समस्या अजून वाढू शकते. यासाठी सर्वप्रथम डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. जर उपचाराने फायदा होत नसेल तर तुम्ही आयव्हीएफ उपचाराची मदत घेऊ शकता.
प्रश्न : मी ४० वर्षांची आहे. मी एकदा आयव्हीएफ उपचार केले, पण ते अयशस्वी झाले. मला पुन्हा आयव्हीएफचा प्रयत्न करायचा आहे. यात काही धोका आहे का?
उत्तर : आपण आयव्हीएफ उपचार अयशस्वी होण्याचे कारण स्पष्ट केले नाही. बरं, आयव्हीएफ उपचारांना कोणतीही मर्यादा नाही, त्यामुळे तुम्ही कोणताही संकोच न करता ते पुन्हा करू शकता. होय, हे वारंवार केल्याने गर्भधारणा होण्याची शक्यता कमी होते. यशस्वी आयव्हीएफसाठी तणावापासून दूर राहा आणि वजन संतुलित ठेवा.
आजकाल आयव्हीएफ क्षेत्रात अनेक नवनवीन तंत्रज्ञान विकसित केले जात आहे. डॉक्टरांच्या सल्याने आवश्यकतेनुसार तंत्र निवडल्यास गर्भधारणा होण्यास मदत होते.
प्रश्न : मी ३५ वर्षांची विवाहित महिला आहे. मला आयव्हीएफ तंत्राच्या मदतीने आई व्हायचे आहे आणि आशा आहे की हे तंत्रज्ञान यशस्वी होईल. म्हणूनच मला हे जाणून घ्यायचे आहे की गर्भाची संख्या गर्भधारणेच्या शक्यतांवर परिणाम करते काय?
उत्तर : गर्भधारणा होण्यासाठी, एका गर्भासह यशस्वी होण्याची शक्यता २८ टक्के असते, तर २ भ्रुणांसह यशस्वी होण्याची शक्यता ४८ टक्के आहे. पण यासोबत जुळी मुले होण्याची शक्यताही वाढते. जर तुम्हाला जुळया मुलांचा धोका पत्करायचा नसेल, तर तुम्ही एकच भ्रुण रोपण करून घेऊ शकता. यासाठी तुमच्या निरोगी अंडयाचा भ्रूण तयार केला जाईल आणि त्यानंतर तो गर्भ तुमच्या गर्भाशयात प्रत्यारोपित केला जाईल. यामुळे तुमची गर्भधारणा होण्याची शक्यतादेखील वाढेल आणि तुम्हाला जास्त समस्यांना सामोरे जावे लागणार नाही.
प्रश्न : मी ३१ वर्षांची वर्किंग वुमन आहे. मला हे जाणून घ्यायचे की आयव्हीएफमध्ये जुळी मुले किंवा अनेक मुले होण्याची शक्यता आहे का?
उत्तर : पूर्वीचे तज्ञ चांगल्या गर्भधारणेसाठी अनेक भ्रुण हस्तांतरणाची शिफारस करत असत, कारण तेव्हा हस्तांतरित केलेला गर्भ कमकुवत आहे की नाही हे जाणून घेणे कठीण असे. यामुळे कधी-कधी जुळी किंवा अनेक मुले एकत्र जन्माला येत होती, पण आता काळ बदलला आहे आणि तंत्रज्ञानही बदलले आहे. आजच्या प्रगत तंत्रज्ञानामुळे गर्भ कमकुवत आहे की नाही हे कळते. तुमच्या इच्छेनुसार तुम्ही १ किंवा जुळया मुलांची आई होऊ शकता.
प्रश्न : मी ३४ वर्षांची आहे, मी २ वर्षांपासून गर्भवती होण्याचा प्रयत्न करत आहे, परंतु आता मी आशा गमावत आहे. माझ्या मित्राने मला आयव्हीएफ तंत्राबद्दल सांगितले. मला जाणून घ्यायचे आहे की आयव्हीएफ तंत्रात काही धोका आहे का? या तंत्रामुळे माझ्या आरोग्याला हानी पोहोचणार नाही का?
उत्तर : होय, आयव्हीएफ तंत्र हे आई होण्यासाठी वरदान ठरू शकते, परंतु त्याचे काही दुष्परिणामदेखील होऊ शकतात. पण आयव्हीएफ घेणाऱ्या प्रत्येक रुग्णाला या दुष्परिणामातून जावेच लागेल असे नाही.
आयव्हीएफ उपचारात मुदतपूर्व बाळाचा जन्म होऊ शकतो, त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या गर्भधारणेदरम्यान विशेष काळजी घेण्यास सांगितले जाते. तुमच्या आणि तुमच्या मुलाच्या आरोग्याची प्रत्येक गोष्ट कळावी म्हणून वारंवार तपासण्या केल्या जातात.
याशिवाय वागण्यात बदल, थकवा, झोप लागणे, डोकेदुखी, खालच्या ओटीपोटात दुखणे, चक्कर येणे इत्यादी समस्यांचाही समावेश आहे. तुम्हाला यापैकी कोणतीही समस्या असल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. स्वत:ची विशेष काळजी घेतल्यास तुम्ही या समस्या टाळू शकता.
