* ललिता गोयल
जेव्हा जेव्हा प्रवास किंवा विश्रांतीचा विचार येतो तेव्हा शहरी गजबजाटापासून दूर असलेल्या पर्वतांचे नैसर्गिक सौंदर्य प्रत्येकाला आकर्षित करते. तुम्हालाही हिमालयातील सुंदर, बर्फाच्छादित शिखरे, हिरवीगार शेतं, हिरवळ आणि नैसर्गिक सौंदर्यात या सुट्ट्या घालवायच्या असतील, तर हिमाचल प्रदेशातील कांगडा शहरापासून १७ किलोमीटर ईशान्येस स्थित धर्मशाळा हे पर्यटनासाठी योग्य ठिकाण आहे. धर्मशाळेच्या पार्श्वभूमीवर बर्फाच्छादित चोलाधर पर्वतरांग या ठिकाणचे निसर्गरम्य सौंदर्य वाढवते. अलिकडच्या काळात धर्मशाळा त्याच्या सर्वोच्च आणि सर्वात सुंदर क्रिकेट मैदानासाठीदेखील चर्चेत राहिली आहे. हिमाचल प्रदेशातील इतर शहरांपेक्षा जास्त उंचीवर वसलेले धर्मशाला हे निसर्गाच्या कुशीत काही दिवस शांततेत आणि निवांतपणे घालवण्यासाठी एक अद्भुत ठिकाण आहे.
धर्मशाळा शहर खूप लहान आहे आणि तुम्हाला दिवसातून अनेक वेळा फिरायला जायला आवडेल. यासाठी तुम्ही धर्मशाळेच्या ब्लॉसम व्हिलेज रिसॉर्टला तुमचे राहण्याचे ठिकाण बनवू शकता. पर्यटकांच्या यादीत अव्वल क्रमांकावर असलेला हा रिसॉर्ट आधुनिक सुविधांनी सुसज्ज असलेल्या सुसज्ज खोल्यांसह पर्यटकांच्या गरजा लक्षात घेऊन तयार करण्यात आला आहे. बजेटनुसार सुपीरियर, प्रीमियम आणि कोटेशनचे पर्याय आहेत. येथील सोयीस्कर खोल्यांच्या खिडकीतून तुम्ही धौलाधर टेकड्यांचा आनंद घेऊ शकता. येथील सजावट आणि सुविधा पर्यटकांना केवळ आराम देत नाहीत तर आजूबाजूची ठिकाणे पाहण्याची संधीदेखील देतात. या रिसॉर्टमधून तुम्ही आजूबाजूची संग्रहालये, किल्ले, नद्या, धबधबे, वन्यजीव सहली आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचा आनंद घेऊ शकता.
धर्मशाला चंदीगडपासून २३९ किलोमीटर, मनालीपासून २५२ किलोमीटर, शिमल्यापासून ३२२ किलोमीटर आणि नवी दिल्लीपासून ५१४ किलोमीटर अंतरावर आहे. हे ठिकाण कांगडा खोऱ्याचे प्रवेशद्वार मानले जाते. ओक आणि शंकूच्या आकाराच्या झाडांनी भरलेल्या जंगलांमध्ये वसलेले हे शहर कांगडा व्हॅलीचे विहंगम दृश्य देते. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त धर्मशाळा ‘लिटल ल्हासा ऑफ इंडिया’ या टोपण नावानेही ओळखली जाते. हिमालयातील मनमोहक, बर्फाच्छादित शिखरे, घनदाट देवदार जंगले, सफरचंदाच्या बागा, तलाव आणि नद्या पर्यटकांना निसर्गाच्या कुशीत असल्याचा अनुभव देतात.
कांगडा कला संग्रहालय : कला आणि संस्कृतीची आवड असणाऱ्यांसाठी हे संग्रहालय उत्तम ठिकाण ठरू शकते. धर्मशाळेच्या या कला संग्रहालयात कलात्मक आणि सांस्कृतिक चिन्हे आढळतात. ५व्या शतकातील मौल्यवान कलाकृती आणि शिल्पे, चित्रे, नाणी, भांडी, दागिने, शिल्पे आणि राजेशाही वस्त्रे येथे पाहायला मिळतात.
मॅक्लिओडगंज : तिबेटी कला आणि संस्कृतीची ओळख करून घ्यायची असेल, तर मॅक्लिओडगंज हे एक उत्तम ठिकाण ठरू शकते. जर तुम्हाला खरेदीची आवड असेल, तर तुम्ही येथून सुंदर तिबेटी हस्तकला, कपडे, थांगका (रेशीम पेंटिंगचा एक प्रकार) आणि हस्तकला वस्तू खरेदी करू शकता. येथून तुम्ही हिमाचली पश्मिना शॉल्स आणि कार्पेट्स खरेदी करू शकता, जे त्यांच्या विशिष्टतेसाठी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर लोकप्रिय आहेत. मॅक्लिओडगंज हे समुद्रसपाटीपासून 1,030 मीटर उंचीवर वसलेले एक लहान शहर आहे. दुकाने, रेस्टॉरंट, हॉटेल्स आणि रस्त्याच्या कडेला असलेले मार्केट इथे सर्व काही आहे. उन्हाळ्यातही इथला थंडावा जाणवू शकतो. पर्यटकांच्या पसंतीसाठी थंड पाण्याचे झरे, तलाव इत्यादी सर्व काही आहे. दूरवर पसरलेली हिरवळ आणि डोंगरांच्या मध्ये बांधलेले उंच आणि कमी वळणदार मार्ग पर्यटकांना ट्रेकिंगसाठी प्रेरित करतात.
कररी : हे एक सुंदर पिकनिक स्पॉट आणि विश्रामगृह आहे. हा तलाव अल्पाइन कुरण आणि पाइन जंगलांनी वेढलेला आहे. करी 1983 मीटर उंचीवर वसलेले आहे. हनिमून जोडप्यांसाठी हे सर्वोत्तम रिसॉर्ट आहे.
माचरियाल आणि ताटवानी : माचरियालमध्ये एक सुंदर धबधबा आहे तर ताटवानी हा गरम पाण्याचा नैसर्गिक झरा आहे. ही दोन्ही ठिकाणे पर्यटकांना सहलीची संधी देतात.
कसे जायचे
धर्मशाळेला जाण्यासाठी रस्ता हा सर्वोत्तम मार्ग आहे, परंतु तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही विमान किंवा रेल्वेनेही जाऊ शकता.
हवाई मार्गे : कांगडा येथील गागल विमानतळ हे धर्मशाळेसाठी सर्वात जवळचे विमानतळ आहे. धर्मशाळेपासून ते १५ किमी अंतरावर आहे. येथे गेल्यावर बस किंवा टॅक्सीने धर्मशाळेला जाता येते.
रेल्वेने : सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन पठाणकोट आहे, येथून 95 किमी अंतरावर आहे. पठाणकोट आणि जोगिंदर नगर दरम्यान जाणार्‍या नॅरोगेज रेल्वे मार्गावर कांगडा स्टेशनपासून धर्मशाळा १७ किमी अंतरावर आहे.
रस्त्याने : हिमाचल रोड ट्रान्सपोर्ट कॉर्पोरेशनच्या बस नियमितपणे चंदीगड, दिल्ली, होशियारपूर, मंडी इ. येथून धर्मशाळेला धावतात. उत्तर भारतातील प्रमुख शहरांमधून थेट बस सेवा आहे. तुम्ही दिल्लीच्या कश्मीरी गेट आणि कॅनॉट प्लेस येथून धर्मशाळेला बसने जाऊ शकता.
कधी जायचे
धर्मशाळेत उन्हाळा मार्च ते जूनपर्यंत असतो. या दरम्यान येथील तापमान 22 अंश सेल्सिअस ते 38 अंश सेल्सिअस दरम्यान राहते. या आल्हाददायक वातावरणात पर्यटक ट्रेकिंगचाही आनंद घेऊ शकतात. पावसाळ्यात मुसळधार पाऊस पडतो. हिवाळ्याच्या मोसमात येथे खूप थंडी असते आणि तापमान -4 अंश सेल्सिअसच्या खाली जाते, त्यामुळे रस्ते बंद होतात आणि दृश्यमानता कमी होते. त्यामुळे धर्मशाळेला भेट देण्यासाठी जून ते सप्टेंबर हे महिने योग्य आहेत.
