करमणूक

मिश्किली * मधु गोयल

‘‘तुम्ही प्रेसच्या कपडयांमध्ये अंडरवेअरदेखील दिली होती काय?’’ शिखाने तिचा पती शेखरला विचारले.

‘‘बहुधा… चुकून कपडयांसोबत गेली असावी,’’ शेखर म्हणाला.

‘‘प्रेसवाल्याने तिचेदेखील रुपये ५ लावले आहेत. आता असे करा की उद्या अंडरवेअर घालाल तेव्हा त्यावर पँट घालू नका. रुपये ५ जे लागले आहेत,’’ शिखा म्हणाली.

‘‘तू पण ना… नेहमी विनोदाच्या मूडमध्येच असते. कधीकधी तू सिरीयसही होत जा.’’

‘‘अहो, मी तर आहेच अशी… म्हणूनच आजही वयाच्या ५० व्या वर्षीही कुणीही माझ्याशी लग्न करेन.’’

मुलगी नेहा म्हणाली, ‘‘बाबा, तू माझ्यासाठी व्यर्थ मुलगा शोधत आहेस… आईचे लग्न लावून द्या. तसेही मला लग्न करायचे नाहीए.’’

शेखरने विचारले, ‘‘का मुली?’’

‘‘पपा, मी आतापर्यंत जे आयुष्य जगले आहे त्यात असेच जाणवले आहे… लग्न करून मी माझे स्वातंत्र्य गमावणार आहे… लग्न एक बंधन आहे आणि मी बंधनात बांधली जाऊ शकत नाही. मी याबद्दल माझ्या आईशी सर्व काही सामायिक करेन,’’ नेहाने स्पष्ट उत्तर दिले.

तेवढयात शेखरची नजर दारावर पडली. एक कुत्रा घुसला होता. शेखर शिखाला म्हणाला, ‘‘तू बाहेरचा दरवाजाही नीट बंद केला नाहीस. बघ कुत्रा आत आला.’’

‘‘अहो, जरा व्यवस्थित तर बघत जा, हा कुत्रा नाही, कुत्री आहे. बहुधा तुम्हांला भेटायला आली असेल. भेटून घ्या. मग तिला बाहेरचा मार्ग दाखवा,’’ शिखा म्हणाली.

‘‘तू तर सदैव माझ्या पाठीच लागून राहतेस,’’ शेखर रागाने फणफणत म्हणाला.

शिखा त्वरित उत्तरली, ‘‘तुमच्या पाठी नाही लागणार तर मग काय शेजाऱ्याच्या पाठी लागणार? तेही तुला आवडणार नाही आणि असे तर होतच आले आहे की पती पुढे-पुढे आणि पत्नी मागे-मागे,’’ शिखाने पटकन् उत्तर दिले.

‘‘बरं, सोड मी तुझ्याशी जिंकू शकत नाही.’’

‘‘लग्न हीदेखील एक लढाई आहे. तुम्ही त्यात मला जिंकूनच तर आणले आहे. हाच सर्वात मोठा विजय आहे… अशी पत्नी शोधूनही मिळणार नाही,’’ असे शिखा म्हणाली.

‘‘बरं सोड, आपले गुण खूप गाऊन झालेत तुझे. आता माझे ऐक,’’ शेखर म्हणाला.

‘‘मी आतापर्यंत तुमचेच तर ऐकत आहे.’’

‘‘आपल्या नेहासाठी संबंध जुळवून येत आहेत… नेहाने मला सांगितले होते की तिला लग्न करायचे नाही. तू जरा तिच्याशीच बोल.’’

‘‘ठीक आहे श्रीमानजी, जशी आपली आज्ञा… लग्नाच्या या लढाईत तुम्ही पत्नीला जिंकून आणले होते. तेव्हापासून आतापर्यंत तुमच्याच इशाऱ्यावर मी नाचत आहे,’’ शिखा म्हणाली.

‘‘ठीक आहे. मला खूप जोराची भूक लागली आहे. आता काहीतरी खायला-प्यायला दे,’’ शेखर म्हणाला.

‘‘बघा, मी खायला घालण्याची-भरवण्याची नोकरी नाही बजावली. आता तुम्ही लहान मूल तर नाही आहात… आपल्या मुलीसाठी मुलगा शोधत आहात. ते वय तर तुमचे संपून गेले.’’

‘‘बरं, माझ्या आई, तू एकदा देशील तर खरं.’’

‘‘बघा, आई हा शब्द वापरू नका. घाटयात राहाल. विचार करा, मग काहीही मिळणार नाही. फक्त आईच्या प्रेमावरच अवलंबून राहाल.’’

‘‘अरे यार, तुझ्या पालकांनी काय खाऊन तुला जन्माला घातले होते?’’ शेखरच्या तोंडातून बाहेर आले.

‘‘मी जाऊन त्यांना विचारेल की तुमच्या जावयाला तुमचे रहस्य जाणून घ्यायचे आहे… इतक्या वर्षांनंतर ते आज खरवडून पाहत आहेत.’’

‘‘ठीक आहे, ठीक आहे, आता पुरे,’’ शेखर म्हणाला.

‘‘अरे नेहा, मुली माझा चष्मा कुठे आहे?’’ शेखरने मुलीला आवाज दिला.

‘‘अरे पप्पा, चष्मा तुझ्याच डोक्यावर टेकला आहे. तू इकडे-तिकडे का शोधत आहेस?’’ नेहा हसत म्हणाली.

शिखा म्हणाली, ‘‘काखेत कळसा अन गावाला वळसा हा यांचा हिशोब आहे.’’

‘‘विचारेल बच्चू …’’ शेखर तोंड वाकडे करत म्हणाला.

‘‘व्वा व्वा, कधी बच्चू, कधी माई, कधी आई. अहो, जे नाते आहे, त्यातच रहा ना?’’

‘‘तुला समजणार नाही… तसेही दिव्याखाली अंधार… संपूर्ण जगात शोध घेतला असता तरी असा नवरा मिळाला नसता. कालचीच गोष्ट घे ना. साखरेचा डबा फ्रीजमध्ये ठेवला आणि जगभर शोधत त्रासून जात होती… मी तरुण आहे अशी वार्ता करतेस… ही वृद्धावस्थाची चिन्हे नाहीत तर अजून काय आहे?’’

‘‘चल, सोड आता. पुरे झाले. एक कप चहा मिळेल का?’’

‘‘एक कप नाही तर एक बादलीभर घ्या,’’ शिखा म्हणाली.

‘‘बस्स खूप झाले. जेव्हा एखादा सिंह जखमी होतो ना, तेव्हा तो अधिक क्रुर होतो, माझ्या सहनशक्तीची परीक्षा घेऊ नकोस. भाषेत गोडवाच नाही.’’

‘‘हो-हो, माझ्या जीभेत तर विष विरघळले आहे. विहिरीतल्या बेडकासारखे डराव-डराव करत जाल,’’ शिखा म्हणाली.

‘‘तुला कधीच समजणार नाही… हे शब्दच आयुष्यात गोंधळ निर्माण करतात. स्मितहास्य आयुष्य सुरळीत करते, समजले?’’

‘‘अगं मुली नेहा, एक कप चहा बनवून दे. एक कप चहा मागणे गुन्हा झालाय.’’

‘‘हो-हो, चहा तर नेहाच बनवेल… आयुष्यभर छातीवर बसवून ठेवा तिला… माझ्या हाताला तर विष आहे,’’ शिखा हात नाचवत म्हणाली.

‘‘नाही नाही… तुझ्या हाताला नाही, तुझ्या जिभेत विष आहे,’’ शेखर म्हणाला.

‘‘माझ्यासाठी, तर प्रेमाचे दोन शब्दही नाहीत… आता काय मी इतके वाईट झाले?’’

‘‘मी कधी बोललो? अगं वेडे, तुझ्यापेक्षा जगात कुणीही चांगले असूच शकत नाही… फक्त थोडेसे जास्त नाही शांत राहणे शिकून घे, प्रत्येक गोष्टीवर उलटून हल्ला करत जाऊ नकोस… वेडे, आता या वयात मी कुठे जाणार?’’ शेखर म्हणाला.

‘‘तुम्ही चहा घेणार?’’ शिखाने खालच्या स्वरात विचारले.

‘‘अगं, मी तर कधीपासून चहासाठी तळमळत आहे.’’

‘‘अगं मुली नेहा, जरा बटाटे सोल बरे… मी विचार करते चहासोबतच वडे पण बनवून घेऊ. काय हो?’’ शिखाने विचारले.

‘‘उशीरा का होईना शहाणपण सुचले,’’ शेखर हसत म्हणाला.