किल्मिष

कथा * इंजी. आशा शर्मा

सुमनला ट्यूशनक्लासला जायला उशीर होत होता अन् तिची मैत्रीण नेहा अजून आलेली नव्हती. वैतागलेल्या सुमननं नेहाला फोन लावला तर फोन लागेना. तिनं रागानं स्वत:चा फोन बेडवर आपटला आणि आईचा फोन उचलून त्यावरून फोन करूया असा विचार केला. आईच्या फोनवर एक अनरीड मेसेज दिसला. सहजच पण उत्सुकतेनं तिनं तो मेसेज बघितला. नंबर अननोन होता पण एक शायरी पाठवलेली होती. शायरी म्हटली की ती रोमँटिक असणारच! चुकून काही तरी आलं असेल कुणाकडून असा विचार करून तिनं नेहाला फोन लावला, तेव्हा कळलं की नेहाला आज बरं नाहीए. ती क्लासला येणार नाहीय एवढं सगळं होई तो ट्यूशक्लासची वेळ टळून गेली होती. शेवटी धुसफुसत सुमननं घरीच अभ्यास करण्याचा निर्णय घेतला. तिनं वह्या, पुस्तकं घेऊन स्टडी टेबल गाठलं खरं पण तिचं मन पुन:पुन्हा त्या अनोळखी नंबरवरून आलेल्या रोमँटिक शायरीकडेच वळत होतं.

अभ्यासात मन रमेना. खरोखरंच कुणी पुरूष आईला असे मेसेज पाठवंत असले का? या विचारासरशी तिनं उठून पुन्हा आईचा फोन हातात घेतला. मेसेजेस चेक करताना तिच्या लक्षात आलं की या नंबरवरून आईला एकच नाही तर अनेक मेसेजेस आलेले आहेत.

तेवढ्यात बाथरूमचा दरवाजा उघडल्याचा आवाज ऐकू आला. घाबरून सुमननं आईचा मोबाइल जागच्याजागी ठेवला अन् ती पुस्तक उघडून अभ्यासाचं नाटक करू लागली.

आई जशी स्वयंपाकघरात गेली तशी सुमननं पटकन् तो नंबर आपल्या वहीत लिहून घेतला. दुसऱ्या दिवशी तिनं नेहाच्या मोबाइलवर तो नंबर टाकून बघितला. तर तो कुणा डॉक्टर राकेशचा नंबर होता. कोण आहे हा डॉक्टर राकेश? आईशी याचा काय संबंध? तिनं बराच विचार केला पण हाती काहीच लागलं नाही.

१५ वर्षांची सुमन आईबरोबर राहते. तिचे वडील अत्यंत तडफदार पोलीस ऑफिसर होते. अत्यंत प्रामाणिक आणि कडक. त्यामुळेच त्यांना अपराधी जगतातले शत्रूही भरपूर होते. एकदा एका कारवाई दरम्यान ड्रग माफियांनी त्यांच्या जीपवर ट्रक घातला. त्यात ते मरण पावले. बायको सुशिक्षित असल्यामुळे सरकारी नियमानुसार तिला पोलीस?खात्यात क्लर्क म्हणून नोकरी मिळाली. मायलेकींची आर्थिक अडचण दूर झाली. पण सुधा ऑफिसला गेल्यावर सुमन फारच एकटी पडू लागली. सुधाला तिची काळजी वाटायची. काही वर्षं सुमनची आजी येऊन तिच्या जवळ राहिली पण वयपरत्वे ती मृत्यू पावल्यावर पुन्हा तीच अडचण निर्माण झाली.

मायलेकी पुन्हा एकट्या पडल्या. खूप विचार करून सुधानं आपल्या राहत्या घरावर एक मजला अजून चढवला. वन बेडरूम, हॉल, किचन असा छोटासा ब्लॉक तयार करून तो भाड्यानं दिला. डॉ. राणू नावाची एक तरूणी त्यांना भाडेकरू म्हणून मिळाली. ती रात्रपाळी करायची. त्यामुळे दिवसा सुमनला तिची सोबत असे. राणूला या मायलेकींचा अन् या दोघींना तिचा फार आधार होता. सुधाची नोकरी चांगली चालली होती. तिला पदोन्नती अन् पगारवाढही मिळाली होती. सुमन अभ्यासात हुषार होती. तिच्या वडिलांची इच्छा लेकीनं इंजिनियर व्हावं ही होती. सुमननं त्यासाठीच प्री इंजिनियरिंग क्लासेस पण लावले होते. वडिलांची इच्छा पूर्ण करण्यासाठी ती शाळेनंतर या ट्यूशनला जात होती. घराजवळच राहणारी तिची मैत्रीण नेहा नेहमी तिच्या सोबत असायची.

दुसऱ्या दिवशी सकाळी सुमन शाळेत जायला निघाली तेवढ्यात आईच्या मोबाइलवर मेसेज आल्याचा आवाज आला. अभावितपणे सुमनचं लक्ष आधी मोबाइलकडे अन् नंतर आईच्या चेहऱ्याकडे गेलं. आई चक्क हसंत होती…ते बघून तिचा चेहरा कसनुसा झाला. ती तिथंच थबकून उभी राहिली.

‘‘सुमन, अगं बस निघून जाईल,’’ आईनं हाकारलं. तशी ती भानावर आली आणि कळसूत्री बाहुलीप्रमाणे मेनगेटाकडे निघाली.

सायंकाळी घरी येताच सुमननं सर्वात आधी आईचा मोबाइल मागून घेतला. आज पुन्हा तीन रोमँटिक शायरीतले संदेश होते. अरे बापरे! एक व्हॉट्सएप मिस्ड कॉलही होता…पण व्हॉट्सएपवर मेसेज नव्हता… ‘नक्कीच आईनं डिलिट केला असेल.’ सुमननं मनांत म्हटलं अन् तिरस्कारानं मोबाइल पलंगावर फेकला.

सुधा आज ऑफिसातून थोडी लवकर आली होती. तिनं येताना तिच्या ऑफिसच्या कॅन्टीनमधून सुमनला आवडणारे समोसे आणले होते. चहा बरोबर ते सामासे तिनं सुमनच्या पुढ्यात ठेवले. तेव्हा, ‘‘भूक नाहीए’’ म्हणंत तिनं बशी बाजूला सारली. सुधाला जरा विचित्र वाटलं पण ‘टीनएज मूड’ समजून तिनं त्याची फारशी दखल घेतली नाही.

हल्ली सुधाला जाणवंत होतं की सुमन तिच्याशी मोकळेपणानं बोलत नाहीए. स्वत:ला तिनं आक्रसून घेतलं आहे. एरवी सतत काही ना काही भुणभुण तिच्या मागे लावणारी सुमन अगदी काहीही मागत नाहीए. काही विचारावं तर धड उत्तर देत नाही. झालंय काय या मुलीला? कदाचित अभ्यास आणि या प्रीइंजिनियरिंग टेस्टचं दडपण आलं असावं…सुधा स्वत:चीच समजूत घालायची. जितकी ती सुमनच्या जवळ जाण्याच्या प्रयत्न करायची तेवढी सुमन तिला झिडकारंत होती.

सुधाला जेव्हा सुमनच्या शाळेतल्या पेरेटंस् टीचर मीटिंगमध्ये सुमनच्या टीचरनं वेगळ्यानं बोलावून विचारलं की सुमनचा काय प्रॉब्लेम झालाय? तेव्हा प्रचंड धक्का बसला. सुमनचं अभ्यासात अजिबात लक्ष नाहीए. ती कुणा मुलाच्या प्रेमात तर पडली नाहीए ना? वर्गातही कुठल्या तरी तंद्रीत बसून असते. काही म्हटलं तर रडायला लागते. तिला काही शारीरिक मानसिक त्रास नाहीए ना? अन् शेवटी तर तिनं सुधाला उपदेशच केला. ‘‘असं बघा सुधा मॅडम, सुमनची आई आणि वडील तुम्हीच आहात. तिच्याकडे जरा जास्त लक्ष द्या. तिला जास्त वेळ द्या. तिचं पाऊल वाकडं पडू नये म्हणून सांगतेय, वेळ निघून गेल्यावर काहीच करता येत नाही.’’

सुधाला खूपच लाजल्यासारखं द्ब्रालं. सुमनशी आज बोलायला हवं असं ठरवून ती शाळेतून सरळ स्वत:च्या ऑफिसमध्ये पोहोचली. दुपारी अचानक तीनच्या सुमारास राणूचा फोन आला, ‘‘ताई, ताबडतोब घरी या.’’

‘‘काय झालं?’’

‘‘तुम्ही या, नंतर सांगते?’’ इतकं बोलून तिनं फोन ठेवला.

साहेबांकडून परवानगी घेऊन सुधा ताबडतोब घरी पोहोचली. पलंगावर सुमन अर्धवट शुद्धीत, अर्धवट ग्लानीत पडून होती. डॉ. राणू तिच्याजवळ बसून होती.

‘‘काय झालंय हिला?’’ सुधानं घाबरून विचारलं.

‘‘हिनं झोपेच्या गोळ्यांचा ओव्हरडोज घेतला…मी फ्रीजमधून भाजी घेण्यासाठी इथं खाली आले तेव्हा हिची अवस्था माझ्या लक्षात आली. ताबडतोब मी माझ्या हॉस्टिलमध्ये नेऊन स्टमक वॉश करून घेतला. आता ती अगदी बरी आहे. धोका टळला आहे. थोड्याच वेळात पूर्ण शुद्धीवर येईल.’’ डॉ. राणूनं समजावून सांगितलं.

‘‘पण हिनं असं  का केलं?’’ सुधा व राणू दोघींनाही कळंत नव्हतं.

त्याचवेळी अर्धवट शुद्धीत सुमन बडबडली, ‘‘वाईट चारित्र्य?’’ राणू अन् सुधा विंचू डसल्यासारख्या एकदम किंचाळल्या.

‘‘हो, हो, वाईट चारित्र्य…आई, कोण आहे हा डॉक्टर राकेश जो तुला अश्लील मेसेज अन् रोमँटिक?शायऱ्या पाठवतो.’’ सुमनचा चेहरा रागानं लाल झाला होता.

‘‘डॉक्टर राकेश?’’ सुधा व राणूनं एकमेकींकडे बघितलं.

सुधानं काहीच उत्तर दिलं नाही. ती गप्प बसून राहिली.

‘‘बघितलं? आईकडे काही उत्तर नाहीए ना?’’ अत्यंत तिरस्कारानं सुमननं म्हटलं.

‘‘ताई, तुम्ही आत जा. आपल्या तिघींसाठी छान स्ट्राँग कॉफी करून आणा. तोवर मी या माझ्या लाडक्या मैत्रिणीशी बोलते.’’ राणूच्या शब्दात अधिकार होता.

सुधा तिथून गेल्यावर राणूनं आपला मोर्चा सुमनकडे वळवला.

सुमनचा हात आपल्या हातात घेत राणूनं म्हटलं, ‘‘सुमन, अगं किती मोठा गैरसमज करून घेतला आहेस? तुझ्या आईवर असा घाणेरडा आरोप करण्यापूर्वी निदान तिच्याशी किंवा माझ्याशी बोलायचं तरी? सुधा ताई निष्कलंक आहे. हलकट आहे तो डॉक्टर राकेश अन् आईचा त्याच्याशी काहीही संबंध नाही. माझा साखरपुडा त्याच्याबरोबर झाला होता. पण नंतर त्याच्या विषयी बरंच काही लोकांकडून कळलं तेव्हा सत्य काय आहे ते जाणून घेण्यासाठी मी सुधाताईची मदत घेतली. तिच्या मोबाइलवरून मी त्याला काही मेसेजेस दिले अन् मला जसं वाटलं हातं तसंच घडलं. तो मेसेजेस पाठवू लागला. मीच हे प्रकरण थोडं अधिक ताणलं ज्यामुळे आमच्याकडे पुरावा तयार झाला. तो अत्यंत हलकट आणि लंपट आहे याची खात्री पटल्यावर मी तो साखरपुडा मोडला.

यानंतर त्यानं माझा नाद सोडला पण आईच्या मोबाइलवर तो अश्लील मेसेज पाठवू लागला. आम्ही एकदोन दिवसातच आईचा मोबाइल बदलणार होतो म्हणजे त्याचा पिच्छा कायमचा सुटला असता अन् त्याला पोलिसातही देणार होतो तेवढ्यात तू हा असा घोळ घातलास, विचार कर अंग, मी वेळेवर पोहोचले नसते, डॉक्टर नसते, माझे हॉस्पिलमध्ये संबंध नसते, तर काय झालं असतं? वेडा बाई, आईशी नाही पण निदान माझ्याजवळ तरी मन मोकळं करायचंस ना?’’

‘‘उगीच काही तरी बोलून मला फसवू नकोस राणू मावशी. मला ठाऊक आहे, तू आईचा कलंक आपल्यावर घेते आहेस. आईचा त्याच्याशी संबंध नव्हता तर ती त्याचे मेसेज बघून हसायची का?’’

‘‘अगं वेडा बाई, तुझ्या आईला दाखवून मी रोमँटिक मेसेज, माझ्या मैत्रिणीच्या थ्रू त्याला पाठवत होते, तेच तो आईला पाठवंत होता. म्हणून तिला हसायला यायचं.’’

सुधा कॉफी अन् बिस्किटं घेऊन आली. सुमनला उठायची शक्ती नव्हती. तिनं झोपल्या झेपल्याच हात पसरले. सुधानं तिला मिठीत घेतलं. दोघींच्या डोळ्यातून अश्रू वाहत होते. राणूचेही डोळे भरून आले. त्या अश्रूत मनांतलं सगळं किल्मिष वाहून गेलं.