घरातील कामाचे प्रशिक्षण घ्या, स्वावलंबी व्हा

* दीपा पांडे

मृणाल स्वीडनहून तिच्या भावाच्या लग्नात सहभागी होण्यासाठी भारतात आली असताना तिचा वर्गमित्र तुषारने पप्पा माझ्या महत्त्वाच्या गोष्टी तुमच्या घरी ठेवतील, तुम्ही घेऊन या. तुषारच्या वडिलांनी एक छोटीशी ट्रॉली बॅग उघडली आणि तो माल पाहून सर्वजण अवाक झाले do his masters from there, तेव्हा त्याला कळाले की भारतीय रेस्टॉरंट्स खूप महाग आहेत आणि त्याची चव बदलण्यासाठी तो मॅगी बनवतो आणि खातो.

तुषारचे वडील निघून जाताच मृणाल म्हणाली, “मी रोज डाळ, भात, भाजी आणि रोटी बनवते हे जाणून तुषारला खूप आश्चर्य वाटले. तो मला पुन्हा पुन्हा विचारत होता की, तू रोज जेवण बनवतोस आणि कॉलेजला येतोस का आता मी पण तिथे अभ्यास करायला गेलो आहे, मी त्याला रोज ट्रीट देईन मी कधीतरी बटाट्याचा पराठा बनवतो तर त्याच्यासाठी पण घेईन.

मृणाल यांच्याशी सर्वांनी सहमती दर्शवली की, आजकाल दहावी-बारावीनंतर सर्वच मुलं इतर शहरात किंवा अगदी परदेशात जाणंही खूप गरजेचं आहे घर, स्वयंपाक, रेशन-भाजीपाला खरेदी, बँकिंग, स्कूटर, मोटार सायकल, कार चालवण्याचे प्रशिक्षण घेतले नसेल तर त्यांना अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागू शकते.

ऋषभ रोज स्कुटरवर मोहितच्या घरी यायचा आणि त्याला सोबत घेऊन कॉलेजला जायचा. ती मोहितला म्हणाली, “चल, आज मला घरी सोड.”

मोहितने ऋषभला त्याच्या घरी सोडले आणि स्वत: स्कूटरवरून त्याच्या घरी आला, मोहितच्या वडिलांना, जे जिल्हा रुग्णालयात डॉक्टर आहेत, त्यांना ही घटना कळली तेव्हा त्यांनी मोहितला रस्ता अपघातावर तासभर व्याख्यान दिले. रस्त्याच्या अपघाताची शेकडो उदाहरणे देऊन त्याला ऋषभला स्वतः गाडीतून सोडायचे किंवा ऑटोने जायला सांगायचे, तेव्हा त्याला कार मॅन्युअल समजायला दिले आधी गाडीच्या स्टीयरिंगला हात लावा, आज चार वर्षं झालीत की, मुलांना अपंग बनवणाऱ्या ‘अतिरिक्त पालकत्वाचा’ काय उपयोग.

रिद्धी, मीनल, संयुक्ता आणि धारावी एमएलसीमध्ये सहभागी होण्यासाठी चेन्नईला पोहोचले. टिफिन डिशमध्ये कढीपत्ता, मोहरीचा मसाला आणि खोबरेल तेल वापरणे त्याला आवडत नव्हते. तर रिद्धी आणि धारावी यांना अनिच्छेने समान अन्न खाण्यास भाग पाडले गेले. किचनमध्ये गॅस शेगडी आणि भांडी यांची सोय असूनही ती स्वत: शिजवून खाऊ शकत नव्हती. त्याला कडधान्य आणि हिरव्या भाज्यांमध्ये फरक कसा करायचा हे देखील माहित नव्हते.

एके दिवशी मीनलला मटर पनीर बनवताना पाहून तो स्वतःला थांबवू शकला नाही. रिद्धीने विचारले “मित्रा, आमच्या घरी ते म्हणायचे, अभ्यास कर, अभ्यास कर, इथे स्वयंपाकघरात काय काम आहे? हे सगळं तू कधी शिकलास?”

“माझ्या आईला, तू किचनमध्ये उभी राहून बघ, ती तुला काही काम सांगेल, जेव्हा मी अभ्यासातून सुट्टी घेतो, आईसोबत बसतो किंवा टीव्ही पाहतो तेव्हा ती लगेच वाटाणे सोलायला, कणिक मळायला लागते. ती मला फळे आणि सॅलड कापण्याचे काम द्यायची, मी हे सर्व केव्हा शिकलो ते कळलेही नाही, अशा परिस्थितीत मी कधी गेलो होतो वसतिगृहातून घरी, माझी आई अशी, नवीन डिश शिकवायची. मग माझ्यात स्वयंपाकाची अशी आवड निर्माण झाली की मला स्वतःसाठी स्वयंपाक करणं कधीच अवघड वाटत नाही, उलट मी स्वतःच्या हाताने जे शिजवतो ते खाऊनच मला समाधान मिळतं.”

धारावीही बोलली, “माझी आई मला नेहमी घाबरवायची, चाकू नीट धरायचा, गॅसपासून दूर राहायची, इतकं तेल का टाकलंस, पीठ ओलं कर, हे सगळं ऐकून मी आता किचनमधून पळू लागलो खावे लागेल “पहाड तोडल्यासारखे वाटते.”

त्याचे बोलणे ऐकून चौघेही हसायला लागले, “यार, लग्नानंतर किंवा जेव्हा केव्हा तुम्ही पीजी मधून वेगळे व्हाल तेव्हा तुमचा स्वतःचा फ्लॅट घ्या, मग एक मोलकरीण ठेवा.”

“ते ठीक आहेत पण बाईला स्वयंपाक कसा करायचा ते सांगशील का? मग त्यानुसार जेवायला लागेल” संयुक्ता धारावीची चेष्टा करत म्हणाली.

अक्षराची रूममेट तिच्यावर खूप नाराज आहे आणि तिला शोधण्यासाठी एक दिवस तिचा धीर सुटतो आणि ती अक्षरा बाहेर पडते.

“मित्रा, तू तुझ्या घरातही अशाच गोष्टी पसरवल्या आहेत की तू त्याच गोष्टी पसरवतोस?”

“माझी आई तिथे माझी खोली सजवायची मी सकाळी शाळेत जाताना कितीही सामान विखुरले तरी घरी परतल्यावर सगळं व्यवस्थित करून घ्यायचो.” अक्षरा निरागसपणे म्हणाली.

“म्हणूनच तुझी सवय इतकी वाईट झाली आहे की तू तुझा वेळ वाया घालवतोस, खोलीचा लूकही खराब करतोस भाऊ आणि बहीण “मी माझ्या गोष्टींची काळजी घेणे आणि त्यांना व्यवस्थित ठेवण्यास शिकलो.”

स्वावलंबी होण्यासाठी वेगळे कोचिंग घ्यावे लागत नाही, तर घरातील कामातून प्रशिक्षण घेता येते.

तुमच्या खोलीतील वस्तू व्यवस्थित ठेवा. कपड्यांमधील दैनंदिन पोशाख, आतील पोशाख आणि पार्टीच्या पोशाखांची जागा निश्चित करा. खोल्यांसह वॉशरूम साफ करायला शिका.

बाजारातून रेशन आणि भाजी खरेदी करताना ताजी आणि शिळी यात फरक करायला शिका, कडधान्ये ओळखा, पालक, मेथी, मोहरी इत्यादी हिरव्या भाज्या ओळखा.

ऑनलाइन असो किंवा ऑफलाइन, तुमच्या पालकांना त्यांना हाताळण्यात मदत करा आणि प्रवीण व्हा..

दुचाकी आणि चारचाकी वाहने घरपोच उपलब्ध असतील तर आई-वडिलांच्या मदतीने शिकून घ्या, नाहीतर ट्रेनरची मदत घेऊ शकता.

स्वतःसाठी चहा, कॉफी, खिचडी, डाळ, भात, भाजी, रोटी इत्यादी बनवायला शिका आणि नवीन पदार्थ बनवून सर्वांना आश्चर्यचकित करा.

मिक्सर, वॉशिंग मशिन, मायक्रोवेव्ह इत्यादी उपकरणे कशी वापरायची हे शिकून वेळेचा सदुपयोग करा आणि आधुनिक काळासोबत वाटचाल करा.