* आर. के. श्रीवास्तव
आजकाल वर्तमानपत्रे आणि मासिके महिलांवरील बलात्कार, खून, विनयभंग, लैंगिक छळ अशा घटनांच्या बातम्यांनी भरलेली असतात. विशेषतः तरुणी व किशोरवयीन मुलींना रस्त्यावरून चालणे कठीण झाले आहे. कायद्याची पोहोच सर्वत्र पोहोचत नाही किंवा त्याची मदतही वेळेत उपलब्ध होत नाही. अशा घटना घडत असतानाही लोक केवळ प्रेक्षकच राहतात. अशा परिस्थितीत मुलींनी स्वतःच्या सुरक्षेसाठी आणि संकटाच्या परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी स्वतःला तयार करणे अत्यंत आवश्यक झाले आहे.
येथे काही सावधगिरी आणि सुरक्षितता उपाय आहेत, ज्याचा वापर करून महिला आणि मुली अशा अप्रिय परिस्थितींना बळी पडणे टाळू शकतात :
मुला-मुलींमध्ये मैत्री
शिक्षणाच्या वाढत्या संधी आणि सामाजिक बदलांमुळे आजकाल तरुण-तरुणींमध्ये मैत्री ही एक सामान्य गोष्ट झाली आहे. आजकाल आधुनिक कुटुंबे या मैत्रीला वाईटही मानत नाहीत. परंतु हे लक्षात ठेवा की मुलींना एक साथीदार, एक उपयुक्त आणि निःस्वार्थ मित्र म्हणून मैत्रीची कदर असते, तर सरासरी मुले लैंगिक संबंधाने प्रभावित होतात. अशा परिस्थितीत मुलींनी तरुणांशी मैत्री करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे.
सुरवातीलाच जास्त मोकळेपणाने किंवा आपल्या कुटुंबाची सर्व माहिती देणे योग्य नाही. परीक्षण करून सावकाश आणि विचारपूर्वक पुढे जावे.
अगदी सुरुवातीलाच तुमच्या मैत्रीच्या सीमारेषा पुसल्या पाहिजेत.
तुम्ही तुमच्या मित्राची तुमच्या पालकांशी एकदा ओळख करून दिलीत तर खूप छान होईल.
तुमच्या मित्रासोबत निर्जन ठिकाणी जाण्याचा धोका कधीही घेऊ नका. आणि जर तुम्हाला जायचेच असेल तर तुमच्या मोबाईल द्वारे तुमच्या पालकांना कळवा की तुम्ही ठराविक ठिकाणी जात आहात आणि त्यासाठी खूप वेळ लागेल. प्रियकराच्या समोर फोन करा जेणेकरून तो देखील ऐकेल. जर त्याने तुमच्या कॉलनंतर गंतव्यस्थान बदलले तर तुम्ही सावधगिरी बाळगली पाहिजे. काही तरी निमित्त करून दुसऱ्या ठिकाणी जाणे टाळा.
तुमच्या व पालकांच्या मोबाईलवर GPS सिस्टीम व रेकॉर्डिंग सिस्टीम डाऊनलोड केल्याची खात्री करा. अनेक मोबाईलमध्ये ही सुविधा आधीच उपलब्ध आहे.
डेटिंग करताना खबरदारी
तुम्हाला कोणत्या स्तरावर आरामदायक वाटेल हे सुरुवातीला स्पष्ट करा.
पेय घेऊ नका. यामुळे तुमच्या स्वतःचे संरक्षण करण्याच्या क्षमतेत फरक पडतो. तुमच्या विचार करण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होतो.
ब्लाइंड डेट न घेणे चांगले. जर तुम्हाला ते घ्यायचे असेल तर तुमच्या मित्रांना मुलाबद्दल विचारा. केवळ सार्वजनिक ठिकाणी ब्लाइंड डेटवर जा. अज्ञात, निर्जन ठिकाणी आणि मुलाच्या कथित मित्राच्या घरी जाऊ नका.
पेये घेण्याबाबत खबरदारी
पार्टी किंवा डेटिंगमध्ये असे पेय कधीही घेऊ नका, जे अज्ञात व्यक्तीने दिले आहे किंवा जे तुम्हाला वेगळे दिले जाते. आजकाल अशा घटना मोठ्या प्रमाणात घडत आहेत, ज्यात पेयांमध्ये अमली पदार्थ मिसळले जातात. त्याच्या नशेचा फायदा घेऊन लोक वाट्टेल ते करतात. पेय एकतर वेटरच्या ट्रेमधून घ्या किंवा ते जिथे ठेवले आहे तेथून घ्या.
आपले पेय एकटे ठेवू नका. काही काळासाठी कुठेतरी ठेवायचे असेल तर अशा ठिकाणी ठेवा की ते तुमच्या नजरेत राहील किंवा मित्राला किंवा ओळखीच्या व्यक्तीला द्या.
पेयातील औषधांची चव शोधता येत नाही. पण त्याची लक्षणे नक्कीच कळू शकतात. उदाहरणार्थ :
एका प्रकारच्या औषधाची सामान्य लक्षणे म्हणजे स्नायू कमकुवत होणे, आवाजात तोतरेपणा येणे, हात आणि पायांच्या हालचालींवर नियंत्रण गमावणे, म्हणजे हात कुठे जात आहेत, पाय कुठे पडत आहेत यावर नियंत्रण गमावणे आणि विचार करण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होणे इ.
इतर प्रकारच्या औषधांमुळे तंद्री, डोक्यात जडपणा, मळमळ, चक्कर येणे, लवकर झोप येणे इ.
काहीवेळा लोक थंड पेयांमध्ये ऍस्पिरिन किंवा झोपेच्या गोळ्या दळून मिसळतात. या पेयामुळे बेशुद्ध पडते.
लक्षणे समजावून सांगितली जात आहेत जेणेकरुन तुम्हाला जे पेय दिले जाते ते तुम्ही हळूहळू आणि थोड्या वेळाने प्या. जर तुम्हाला चवीत थोडासा बदल जाणवला किंवा वर नमूद केलेली कोणतीही लक्षणे जाणवत असतील, तर ताबडतोब पेय सोडा आणि जास्त लोक असतील अशा सुरक्षित ठिकाणी जा. एखाद्या शुभचिंतकाला कळवा जेणेकरून गरज पडल्यास तो तुम्हाला डॉक्टरांकडे घेऊन जाईल.
तुम्ही जास्त पाणी प्या. उलट्या होत असल्यास, एखाद्यासोबत बाथरूममध्ये जा. बोटाने टाळूला मसाज करा.
रस्त्यावरून चालताना घ्यावयाची खबरदारी
हा मार्ग थोडा लांब असला तरीही नेहमी लोकांची ये-जा असते असा मार्ग निवडा. शॉर्टकटच्या नावाखाली निर्जन मार्ग निवडू नका.
रात्रीच्या पार्टीत जास्त वेळ थांबू नका.
शक्य असल्यास, नातेवाईक, जोडीदार, स्त्री घ्या.
अचानक तुमच्या आजूबाजूचे लोकांचे वर्तुळ घट्ट होत आहे किंवा काही लोक अनपेक्षितपणे तुमच्या जवळ येत आहेत, असे तुम्हाला कधी वाटत असेल तर त्या ठिकाणापासून दूर जाणेच योग्य ठरेल.
रात्री वाहन निवड
ज्या खाजगी बसमध्ये किंवा वाहनात फार कमी प्रवासी बसले असतील अशा वाहनातून प्रवास करू नका.
बहुतेक बसस्थानकांवरूनच बस पकडा. वाटेत एखाद्या वाहनचालकाने बसण्यास सांगितले तर चुकूनही बसू नका.
जर तुम्ही रात्री टॅक्सी किंवा ऑटोमध्ये बसला असाल आणि एकटे असाल तर तुमच्या मोबाईलवरून घरी फोन करा आणि वाहनाचा नंबर सांगा आणि फोनवर जोरात बोला जेणेकरून ड्रायव्हरलाही ऐकू येईल.
बसस्थानकावर प्रीपेड वाहने उपलब्ध आहेत. ते घेताना प्रवाशाचे नाव, पत्ता, मोबाईल क्रमांक आणि वाहन क्रमांक रेकॉर्डमध्ये टाकला जातो.
याशिवाय, एक कॅब सेवादेखील आहे, जी किलोमीटरनुसार शुल्क आकारते. कंपनी तुमचे नाव, पत्ता, फोन नंबर इत्यादी नोंदवल्यानंतर तुम्हाला वाहन पाठवते आणि तुम्हाला वाहन क्रमांक, ड्रायव्हरचे नाव, मोबाइल नंबर इत्यादीदेखील सांगते.
रात्रीच्या पार्टीला जाण्यासाठी स्वत:चे वाहन असल्यास बरे होईल.
चालत्या वाहनात ओढण्याचा प्रयत्न करत आहे
जेव्हा असे काही घडते, तेव्हा सर्वात आधी आपण आपल्या संवेदना गमावू नयेत हे लक्षात ठेवले पाहिजे. सहसा असे लोक यशस्वी होतात कारण मुली खूप घाबरतात, संवेदना गमावतात. मग त्यांचे हातपाय काम करत नाहीत. जेव्हा अशी परिस्थिती उद्भवते तेव्हा तुम्ही एकाच वेळी 3 गोष्टी कराव्यात. प्रथम, शक्य तितक्या जोरात मदतीसाठी ओरडा, दुसरे म्हणजे, हात, पाय, नखांनी शक्य तितका प्रतिकार करा आणि तिसरे म्हणजे, कारच्या शरीरावर पाय अशा प्रकारे दाबा की त्यांना खेचणे कठीण होईल.
आपण सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्हाला खेचणार्‍या २-३ लोकांपैकी तुम्ही तुमच्या जवळच्या व्यक्तीला इजा करावी. पायाने त्याच्या शरीरावर मारा, त्याच्या चेहऱ्यावर विशेषतः डोळ्यांवर नखांनी वार करा, पायाच्या चप्पलच्या टाचावर मारा.
आजकाल, मुलींच्या सुरक्षेसाठी अनेक साधनेदेखील उपलब्ध आहेत, ज्याच्या मदतीने तुम्ही गंभीर परिस्थिती उद्भवल्यास स्वतःला सुरक्षित ठेवू शकता. त्यापैकी काही मुख्य आहेत :
अंतराचा अलार्म : जेव्हा तुमच्या जवळ धोका असतो तेव्हा अलार्म खूप मोठ्या आवाजात वाजू लागतो. त्याचा आवाज 100-200 यार्डच्या त्रिज्येत गुंजतो. याद्वारे, गुन्हेगार घाबरून तेथून पळून जाण्याचा प्रयत्न करेल कारण अलार्म आपल्याकडे अनेक लोकांचे लक्ष वेधून घेईल. तुमचे रक्षण करण्यासाठी लोक तुमच्याकडे धावू लागतील.
बंदूक : ही एक छोटी बंदूक आहे (पिस्तूल प्रकार), ज्यातून समोरची व्यक्ती जोरदार विद्युत प्रवाह खातो आणि काही काळ (15 मिनिटांपासून ते अर्ध्या तासापर्यंत) निष्क्रिय होते. हे तुम्हाला त्या ठिकाणाहून सुरक्षितपणे दूर जाण्याची संधी देते.
स्प्रे : हे अनेक प्रकारचे असतात. बटण दाबल्यावर बाहेर पडणारा स्प्रे काही काळासाठी दादागिरी करणार्‍याला अक्षम करतो. त्याचे हात पाय सुन्न होतात. दुस-या प्रकारचा स्प्रे काही काळासाठी ज्या व्यक्तीवर लावला जातो त्याला आंधळे करतो. यामध्ये रासायनिक स्प्रे देखील आहे आणि मिरची (मिरपूड) सारखी फवारणीदेखील आहे.
