* लीना खत्री
मी लहानपणापासून हे ऐकून कंटाळले होते की, मला जराही अक्कल नाही. एके दिवशी जेव्हा मी हे ऐकून चिडून रडू लागले तेव्हा माझ्या आत्येने मला प्रेमाने समजावले की, ‘‘बाळा, अजून तू लहान आहेस, पण जेव्हा तू मोठी होशील तेव्हा तुला अक्कल दाढ येईल आणि तेव्हा कोणीही असे म्हणणार नाही की, तुला अक्कल नाही.’’
आत्येचे बोलणे ऐकून माझ्या चेहऱ्यावर हास्य उमलले आणि मी रडणे बंद करून खेळायला गेले. माझी अशी पक्की खात्री झाली होती की, कधीतरी मलाही नक्कीच अक्कल येईल. हळूहळू मी मोठी होऊ लागले आणि याची वाट पाहू लागले की, आता लवकरच मलाही अक्कल देणारी दाढ येईल. या दरम्यान माझे लग्न झाले.
आता सासरीही मला हेच टोमणे ऐकायला मिळू लागले की, तुला तर जराही अक्कल नाही. आईने तुला काहीच शिकवले नाही. हे सर्व टोमणे सहन करत वेळ पुढे निघून चालली होती, पण अक्कल दाढ काही केल्या यायला तयार नव्हती. आता जेव्हा मी वयाची चाळीशी ओलांडली तेव्हा मला अक्कल दाढ येईल, ही आशाच सोडून दिली. एके दिवशी अचानक माझी चावून खायची दाढ प्रचंड दुखू लागली. वेदना असह्य झाल्यामुळे गालावर हात ठेवून मी ओरडत घरात फिरू लागले.
माझी दाढ दुखतेय हे ज्या कोणाला समजले त्या प्रत्येकाने मला हेच सांगितले की, ‘‘अगं, तुला अक्कल दाढ येत असेल. म्हणूच तुला इतकं दुखतंय.’’
मला अत्यानंद झाला. वाटले, उशिराने का होईना, पण आता मला अक्कल येईल. मात्र जेव्हा प्रचंड वेदनेने मी कळवळू लागले तेव्हा वाटले की, यापेक्षा मला अक्कल नव्हती तेच बरे होते. दातांच्या डॉक्टरकडे गेल्यावर त्यांनी सांगितले की, तुमची कोपऱ्यातली दाढ कीड लागून सडली आहे. ती काढून टाकावी लागेल.
तेव्हा मी कुतूहलाने विचारले, ‘‘ही माझी अक्कल दाढ होती का?’’
माझ्या या प्रश्नावर दातांचे डॉक्टर हसत म्हणाले, ‘‘होय, ही तुमची अक्कल दाढच होती.’’
आता सांगा? मी तरी काय बोलणार होते? एक तर आधीच उशिरा आली आणि कधी सडून गेली ते मला समजलेदेखील नाही. असह्य वेदना सहन करण्यापेक्षा ती काढून टाकणेच मला जास्त योग्य वाटले. डॉक्टरांनी सांगितल्याप्रमाणे मी ३ दिवसांनंतर दाढ काढायला गेले. तिथे दातदुखीमुळे त्रासलेली आणखीही काही माणसे बसली होती. त्यांच्यामध्ये एक छोटीशी ५ वर्षांची मुलगीही होती. तिच्या समोरच्या दुधाच्या दाताला कीड लागली होती. तो दात काढायला ती आली होती. मी तिला तिचे नाव विचारले, मात्र तिने उत्तर दिले नाही. ती रागाने गाल फुगवून बसली होती.
तिच्या आईने सांगितले की, ३ दिवसांपासून ती दातदुखीमुळे त्रासून गेली आहे. सुरुवातीला दात काढून घ्यायला तयार नव्हती, पण आता सहन होत नसल्यामुळे दात काढायला तयार झाली आहे.
माझा नंबर त्या मुलीच्या नंतर होता. तिला डॉक्टरांनी बोलावले आणि गाल सुन्न होण्यासाठी इंजेक्शन दिले. त्यामुळे तिचा गाल सुजला. आता माझा नंबर आला. तशी तर मी दिसायला सुदृढ आहे, पण माझे मन भित्र्या सशासारखे आहे. काय करणार? इंजेक्शन घ्यावेच लागले. त्यांनतर १० मिनिटांनी डॉक्टर माझी दाढ काढणार होते. मी गाल पकडून तिथेच सोफ्यावर बसले.
घाबरून बसलेल्या मला १० मिनिटांनी आत बोलावण्यात आले आणि माझी अक्कल देणारी दाढ काढून टाकण्यात आली. दाढ काढताना मला विशेष दुखले नाही, पण त्यानंतर त्या जागेवर डॉक्टरांनी औषधाचा कापूस लावला आणि त्या औषधाच्या घाणेरडया वासाने मला तिथेच उलटी झाली. तेव्हा नर्सने माझ्याकडे खाऊ की गिळू, अशाच काहीशा नजरेने बघितले. ते पाहून मी चटकन गाल पकडून बाहेर आले. माझा छोटा मुलगा माझ्यासोबत होता. एक तासभर कापूस काढायचा नाही, असे डॉक्टरांनी सांगितले आहे. त्याने मला डॉक्टरांचा निरोप दिला. तो एक तास कसाबसा गेला आणि मला आइस्क्रीम खायला मिळाले.
सुजलेले तोंड घेऊन आईस्क्रीम खाताना मी विचित्र दिसत होते. माझे वेडेवाकडे होणारे तोंड पाहून मुलांना हसू येत होते. मला दाढदुखीमुळे आणि ती काढताना जो त्रास झाला तो झाला, पण हे माझ्यासोबत चुकीचे घडले होते की, ज्या अक्कलदाढेची मी कित्येक वर्षे वाट पाहिली ती अशा प्रकारे आली आणि निघूनही गेली. शेवटी मी मात्र तशीच राहिले. हो, आधी होते तशीच…बेअक्कल.