- मनीष अग्रहरि
विकसित देशांच्या तुलनेत भारत विकासाच्या बाबतीत भलेही मागे पडत असेल, पण पुजाऱ्यांनी धर्माच्या मदतीने विधी, पूजापाठ आदींना बरेच उंचीवर नेऊन ठेवले आहे. पूजापाठ आणि विधींचा पगडा सामान्यांवर जस जसा वाढू लागला तशी पुजाऱ्यांचीही भरभराट होत गेली.
१९९१ सालापासून देशात उदारीकरण आणि खासगीकरणाचे युग सुरू झाले. यामुळे लोकांचे स्थलांतर आणि रोजगारही वाढला. अशा परिस्थितीत लोकांचा पूजापाठ आणि धार्मिक विधींवरील विश्वास उडू लागला. यामुळे परिश्रम न करता फुकट खाणाऱ्या पुजाऱ्यांचा धंदा मंदावला. त्यामुळे त्यांनी फसवणुकीसाठी नवे माध्यम आत्मसात केले, जे ऑनलाइन दर्शन, आरती, पूजापाठ आणि पिंडदान, तर्पण, श्राद्धासारख्या विधींच्या रूपात पाहायला मिळत आहे. स्काईप, गुगल, फेसबुक चॅटसारख्या अॅप्लिकेशन्सशी कनेक्ट झालेले हे ऑनलाइन पुजारी ऑनलाइन खिसे कापण्यात तरबेज आहेत.
अर्थ स्पष्ट आहे की पुजारी वर्ग प्रत्येक स्तरावर पूजापाठ कायम ठेवून लोकांना फसवण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. हद्द म्हणजे सरकारही या कामासाठी मदत करीत आहे. मृत्यूनंतर माणसाचे अस्तित्वच उरत नसले तरी ऑनलाइन पूजापाठ पॅकेजद्वारे लाइव्ह पिंडदानातून मोक्ष मिळवून देण्याचा धंदा जोरात आहे. प्रसिद्ध मंदिरांची आरती व दर्शन ऑनलाइन दाखवून आधुनिक पुजारी आपले खिसे भरण्याचा प्रयत्न करत आहेत. अशावेळी ऑनलाइन पूजेसाठीची ऑफर देणाऱ्या पुजाऱ्यांपासून सावध राहाणेच योग्य ठरेल.
लाइव पिंडदान
अलिकडेच अलाहाबाद, आताच्या प्रयागराज येथील काही पुजाऱ्यांनी लाइव्ह पिंडदानाची ऑफर सुरू केली. येथील पुजाऱ्यांनी सांगितले, ‘‘व्हिडीओ कॉलिंगद्वारे लाइव्ह पिंडदान करण्यात येते. विधीवेळी एक व्यक्ती मोबाइल घेऊन उभा राहातो. सर्व त्यावर दाखवतो. यामुळे दूर राहणारे यजमानही ते सहज पाहू शकतात. मोबदल्यात आम्ही त्यांच्याकडून बक्कळ रक्कम वसूल करतो.’’
धर्माने बनवले पुजाऱ्यांना धनवान
पुजारी अनेक प्रकारे धर्माच्या नावे पैसे उकळतातच पण, खरी समस्या सुशिक्षित श्रीमंत लोकांच्या विचारसरणीची आहे, ज्यांचे खिसे गरम आहेत आणि धर्माला घाबरून ते पैसे देतात. या श्रीमंत यजमानांना पाहून गरीब समाजही अशाच प्रकारे पुजाऱ्यांसमोर नतमस्तक होतो. हेच कारण आहे की लाइव्ह फसवणूक करणाऱ्या पुजाऱ्यांची मजा होत आहे.
