* प्रियांका यादव
लग्नानंतर महिलांनी नोकरी सोडावी अशी अपेक्षा असते कारण हा समाज घरात राहणाऱ्या स्त्रीला सुसंस्कृत स्त्री ही संज्ञा देतो, जे अजिबात योग्य नाही. वास्तविक या समाजाला महिलांना सीमाभिंतीत कैद करून ठेवायचे आहे. अशा परिस्थितीत महिलांनी लग्नानंतरही नोकरी सुरू ठेवली पाहिजे जेणेकरून घरात राहणाऱ्या सुसंस्कृत स्त्रीच्या प्रतिमेला तडा जाईल.
हा समाज स्त्रियांवर लग्नानंतर घरगुती होण्यासाठी दबाव आणतो कारण त्याला स्त्रियांना घरात बंदिस्त ठेवायचे असते. घराबाहेर पडल्यावर महिलांना त्यांच्या हक्कांची जाणीव होईल आणि वर्षानुवर्षे चालत आलेल्या रूढीवादी परंपरा स्वीकारण्यास त्या नाकारतील, असे समाजाला वाटते. शतकानुशतके कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात महिलांचे शोषण करणाऱ्या समाजाच्या ठेकेदारांविरुद्ध हे एक प्रकारचे बंड असेल. अशा शोषक लोकांपासून महिलांनी स्वतःचे संरक्षण केले पाहिजे.
या क्षेत्रातील पहिली पायरी म्हणजे महिलांनी लग्नानंतरही काम करणे. विवाहित महिलांनी त्यांच्या भविष्याचा विचार केला पाहिजे. त्यांच्यासाठी नोकरी किती महत्त्वाची आहे हे त्यांनी समजून घेतले पाहिजे. त्यांच्या घरातून बाहेर पडण्याचा हा एक मार्ग नाही तर तो त्यांना स्वावलंबी बनवतो. त्यांनी त्यांच्या क्षमतेचा वापर केला पाहिजे. त्यांनी विचार केला पाहिजे की जर ते आपल्या शिक्षणाचा उपयोग करू शकत नसतील तर त्याचा उपयोग काय.
कारण काय आहे
महिलांनी घरापुरतेच बंदिस्त राहावे, अशी या समाजाची नेहमीच इच्छा आहे. यासाठी एकावेळी एकच व्यक्ती काम करू शकेल अशा पद्धतीने कम्युनिटी किचनही बांधण्यात आले. स्वयंपाकघर हे केवळ महिलांचे अधिकार आहे ही समाजाची विचारसरणी महिलांनी मोडून काढली पाहिजे. यासाठी सर्वप्रथम ओपन किचन बांधावे लागेल किंवा किचनची सेटींग अशा पद्धतीने करावी लागेल की तिथे किमान २ लोक एकत्र काम करू शकतील.
मुलगी वडिलांच्या घरी असते तेव्हा ती सहज नोकरी करू शकते. पण लग्नानंतर महिला नोकरी का करत नाहीत? तर यामागे एक कारण आहे की तिचा भावी पती किंवा सासरचे लोक याला परवानगी देत नाहीत. लग्नानंतर स्त्रियांनी नोकरी न करण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे स्त्रियांकडून लवकर बाळंतपण. अशा परिस्थितीत बाळाचा जन्म होण्यासाठी ९ महिने लागतात आणि त्यानंतर पुढील ३ वर्षे त्याची काळजी घेणे आवश्यक असते.
