* अनुराधा गुप्ता
प्रत्येक सकाळप्रमाणेच ही सकाळसुद्धा रोमासाठी घाई-गडबडीची होती. पती, दोन्ही मुले, सासू-सासरे आणि स्वत:साठी नाष्टा बनवण्यापासून सर्वांचे जेवण पॅक करण्यात रोमाच्या स्वयंपाकघरातून जेवणाच्या टेबलापर्यंत सुमारे २०-२५ फेऱ्या मारून झाल्या होत्या. घाई-गडबडीत अनेकदा तिची पावले लटपटली पण तिने स्वत:ला सांभाळले. घरातील कामांबरोबरच वेळेवर ऑफिस गाठायचा दबाव तिला वारंवार स्वयंपाकघरातील काम लवकर पूर्ण करण्यास उद्युक्त करत होता. घाई-घाईत तिच्या हाताने गॅसवर ठेवलेल्या गरम पातेल्याला कधी स्पर्श केला तिला कळलेदेखील नाही. तिच्या हाताला फोड आले होते. ऑफिस तर सोडाच आता तिला आठवडयाभर घरातील कामे करणेदेखील कठीण झाले होते.
रोमाप्रमाणेच अशा बऱ्याच स्त्रिया आहेत, ज्या दररोज स्वयंपाकघरात होणाऱ्या कोणत्या ना कोणत्यातरी दुर्घटनेला बळी पडतात. घरगुती अपघातांविषयी नुकत्याच झालेल्या अभ्यासातही या दिशेने लक्ष वेधले आहे. अभ्यासानुसार ४६ टक्के घरगुती घटना सकाळच्या वेळेस घडतात, ज्यामध्ये ६६ टक्के महिलाच जखमी होतात. अभ्यासामध्ये असेही नमूद करण्यात आले आहे की बहुतेक अपघात स्वयंपाकघरातील कामे करत असतानाच घडतात. वास्तविक पुरुषांपेक्षा महिला अधिक स्वयंपाकघरातील कामे करतात. म्हणूनच, स्वयंपाकघरांशी संबंधित अपघातांनाही महिलाच जास्त बळी पडतात.
अशा प्रकारचे अपघात टाळण्यासाठी काही सूचना येथे देत आहोत :
स्वयंपाकघराची स्वच्छता अपघात टाळू शकते
जर स्वयंपाकघर स्वच्छ असेल तर बरेच मोठे अपघात टाळता येतील. उदाहरणार्थ, चिमणीची साफसफाई केली जाऊ शकते. वास्तविक, वंगण चिमणीमध्ये खूप लवकर जमा होते आणि वेळोवेळी ते साफ न केल्यास या वंगणात आग लागू शकते आणि मोठा अपघात होऊ शकतो.
याशिवाय स्वयंपाकघरातील फरशी स्वच्छ ठेवणे खूप महत्वाचे आहे. यातून बरेच मोठे अपघात टाळता येऊ शकतात. याबाबत मास्टर शेफ सिद्ब्रान-२ या रिअॅलिटी शोच्या टॉप फायनालिस्ट राहिलेल्या विजयलक्ष्मी म्हणतात, ‘‘जर स्वयंपाकघरात कामाच्या वेळी फरशीवर पाणी पडले तर सर्व काम थांबवून आधी पाणी स्वच्छ करा, कारण पाण्यावर पाय पडताच घसरून जाण्याची शक्यता असते. कदाचित हातात गरम किंवा अवजड वस्तू असेल, अशा परिस्थितीत अधिक इजा होण्याचा धोका देखील असतो.’’
