* नसीम अन्सारी कोचर
विविध वाहिन्यांवर दाखवल्या जाणाऱ्या हिंसाचारामुळे मुलांच्या कोमल मनावर वाईट परिणाम होत आहे. त्यांच्या आवडत्या कार्टून पात्रांच्या कृतींची नक्कल करून, मुलांच्या वर्तनात मानवी संवेदनशीलता आणि चांगल्या गुणांपेक्षा हिंसाचाराला अधिक महत्त्व मिळत आहे.
शालिनी कौर ही दिल्लीतील एका शाळेत नर्सरीच्या वर्गशिक्षिका आहे. त्याच्या वर्गात ३० मुले आहेत. एके दिवशी, त्या मुलांपैकी दोन, अंकुर आणि प्रखर, वय ४ वर्ष, वर्गात एकमेकांशी भांडले. दोघांनीही एकमेकांचे केस ओढले आणि नखांनी खाजवून एकमेकांचे गाल लाल केले. शालिनीने त्यांना फटकारले आणि वेगळे केले. सुट्टीच्यावेळी, जेव्हा सर्व मुले वर्गाबाहेर जाण्यासाठी रांगेत उभे होते, तेव्हा अंकुर आणि प्रखर पुन्हा एकमेकांशी भांडले. ते दोघे एकमेकांवर कोसळले आणि गोरिलांसारखे एकमेकांच्या छातीवर मुक्का मारले. प्रखरने अंकुरला जमिनीवर टाकले आणि त्याच्यावर बसला. जेव्हा वर्गातील मुलांनी आवाज केला तेव्हा शालिनी, जी समोरच्या मुलाचे बोट धरून मुलांच्या रांगेतून बाहेर पडली होती, ती वर्गात परत धावली आणि पुन्हा दोघांनाही फटकारले आणि त्यांना वेगळे केले.
नर्सरीच्या या दोन विद्यार्थ्यांच्या कृती पाहून शालिनी आश्चर्यचकित झाली. पुढील काही दिवसांतही दोघांमध्ये असाच वैर दिसून आला. वर्गशिक्षकांनी त्यांना वेगवेगळ्या बाकांवर बसवले, पण जेव्हा जेव्हा त्यांना संधी मिळेल तेव्हा ते गोरिल्लासारखे एकमेकांवर हल्ला करायचे. शेवटी, शालिनीला मुख्याध्यापकांना दोघांच्या पालकांना बोलावण्यास सांगावे लागले. तिला हे जाणून घ्यायचे होते की मुलांच्या पालकांमधील बिघडणारे नाते किंवा त्यांच्यातील भांडणे यामुळे त्यांच्या मुलांचे वर्तन आक्रमक होत आहे का.
शालिनी दोन्ही पालकांना भेटली, त्यांच्याशी बोलली, त्यांना दोन्ही मुलांच्या घरी काय चालले आहे, ते काय करतातयाबद्दल विचारले. शालिनीला आढळले की तिच्या पालकांमधील संबंध खूप चांगले आहेत आणि मुलांनाही घरी खूप प्रेम आणि आपुलकी मिळत आहे. गृहपाठ संपल्यानंतर मुले त्यांचा बहुतेक वेळ कार्टून चॅनेलवर घालवतात. आजकाल, निक ज्युनियर, कार्टून नेटवर्क, पोगो, कार्टून नेटवर्क एचडी प्लस, हंगामा, सुपर हंगामा, ईटीव्ही भारत इत्यादी अनेक चॅनेलवर मुलांसाठी अनेक प्रकारचे कार्टून शो सुरू आहेत.
