* शोभा कटारे
आरोग्य टिप्स : आपण आपला निरोगी आहार आणि व्यायाम एकत्र करून आपले शरीर तंदुरुस्त आणि निरोगी ठेवू शकतो. यासाठी, निरोगी आहार योजना आणि नियमित व्यायाम असणे आवश्यक आहे. हे केल्याने केवळ शरीर निरोगी राहते असे नाही तर मानसिक आरोग्य देखील चांगले राहते.
योग्य जीवनशैली, निरोगी आहार, झोपण्याच्या आणि उठण्याच्या वेळेत बदल आणि चालणे, धावणे, सायकलिंग, योगासने, ध्यान इत्यादी काही व्यायाम दैनंदिन दिनचर्येचा भाग बनवून आपण शरीर दीर्घकाळ निरोगी ठेवू शकतो.
शरीर तंदुरुस्त आणि निरोगी ठेवण्यात व्यायामाचे महत्त्व
नियमित व्यायामामुळे आपल्या वृद्धत्वाची गती कमी होऊन शरीर तरुण, सक्रिय आणि निरोगी राहण्यास मदत होते. शरीर तंदुरुस्त आणि निरोगी ठेवण्यासाठी, आपल्याला दररोज सकाळी अर्धा किंवा १ तास शारीरिक व्यायाम आवश्यक आहे. तुम्ही व्यायामात एरोबिक्स, कार्डिओ, स्ट्रेंथ ट्रेनिंग, बॅलन्सिंग आणि लवचिकता समाविष्ट करू शकता. यासाठी, तुम्ही आठवड्यातील दिवस २ दिवस एरोबिक्स, २ दिवस स्ट्रेंथ ट्रेनिंग, २ दिवस बॅलन्सिंग असे विभागू शकता. तुम्ही व्यायामात झुंबा किंवा नृत्यदेखील समाविष्ट करू शकता. जर काही कारणांमुळे घरी नियमितपणे व्यायाम करणे शक्य नसेल, तर तुम्ही जिम किंवा योगा क्लास किंवा इतर कोणत्याही फिटनेस क्लासचा भाग देखील बनू शकता.
व्यायामाचे फायदे
चयापचय वाढतो आणि कॅलरीज लवकर बर्न होतात, ज्यामुळे वजन नियंत्रणात राहते. आपले स्नायू निरोगी राहतात. यामुळे शरीरात रक्त प्रवाहदेखील सुधारतो, ज्यामुळे मेंदूला रक्ताचा योग्य पुरवठा होतो, तो सक्रियपणे कार्य करतो आणि नवीन मेंदूच्या पेशी तयार होण्यास मदत करतो.
व्यायाम ताण कमी करतो आणि रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करतो. व्यायाम केल्याने शरीरात हानिकारक कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण कमी होते आणि चांगल्या कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण वाढते. यामुळे हृदयदेखील निरोगी राहते आणि आपण अधिक ऑक्सिजन घेऊ शकतो. यामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि हृदयाशी संबंधित इतर आजारांचा धोका मोठ्या प्रमाणात कमी होतो.
एरोबिक व्यायाम हा कोणत्याही प्रकारचा हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी कंडिशनिंग किंवा कार्डिओ आहे. यामध्ये जलद चालणे, पोहणे, धावणे किंवा सायकलिंग यासारख्या क्रियाकलापांचा समावेश असू शकतो. सामान्य व्यक्तीने दररोज ४५ ते ६० मिनिटे व्यायाम नक्कीच केला पाहिजे. याशिवाय, व्यायामाची वेळ देखील व्यायामाच्या प्रकारावर अवलंबून असते. जास्त काळ उच्च तीव्रतेचे व्यायाम करू नयेत.
शक्ती प्रशिक्षण व्यायाम
शक्ती प्रशिक्षण स्नायूंना बळकट करण्यास मदत करते, ज्यामुळे शरीराला लवचिकता मिळते आणि चयापचय सुधारतो, तसेच टाइप-२ मधुमेह आणि हृदयरोगाचा धोका कमी होतो.
शक्ती प्रशिक्षणासाठी, तुम्ही पुशअप, स्क्वॅट्स, वेट लिफ्टिंग इत्यादींचा समावेश करू शकता. संतुलन आणि लवचिकता व्यायाम लवचिकता हा फिटनेसचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. लवचिकता म्हणजे आपल्या शरीराचे सांधे आणि स्नायू पूर्णपणे उघडणे. संतुलन आणि लवचिकता व्यायाम शरीराची लवचिकता वाढविण्यास मदत करू शकतात. शरीराच्या स्नायूंना तणावमुक्त ठेवण्यासाठी लवचिकता खूप महत्वाची आहे.
तुमचा आहार कसा असावा?
शरीराला सतत उर्जेची आवश्यकता असते जेणेकरून शरीर योग्यरित्या कार्य करत राहील. यासाठी, निरोगी आहार घेणे खूप महत्वाचे आहे कारण शरीरात सतत नवीन पेशी तयार होतात आणि जुन्या पेशी तुटत राहतात. नवीन पेशींच्या निर्मितीसाठी आवश्यक पोषक तत्वे मोठ्या प्रमाणात आवश्यक असतात, जी केवळ संतुलित आहार घेतल्यानेच मिळतात.
काय समाविष्ट करावे आणि काय समाविष्ट करू नये
जर तुम्हाला तुमचे शरीर दीर्घकाळ निरोगी ठेवायचे असेल, तर संतुलित आहार घेणे आवश्यक आहे, म्हणजेच असा आहार किंवा आहार ज्यामध्ये कार्बोहायड्रेट्स, लिपिड्स, प्रथिने आणि जीवनसत्त्वे, खनिजे, पाणी यासारखे सर्व पोषक घटक संतुलित प्रमाणात समाविष्ट असतील, त्यासोबत ताजी फळे किंवा फळांचा रस, सॅलड, हिरव्या भाज्या, दूध, अंडी, दही, अंकुरलेले सॅलड, काजू, बीन्स, फायबर इत्यादींचा देखील समावेश असावा.
तुम्हाला नाश्ता, दुपारचे जेवण, रात्रीचे जेवण यासारख्या तुमच्या खाण्याच्या सवयी बदलाव्या लागतील आणि एका निश्चित वेळी जेवावे लागतील. तरच तुम्ही तुमचे शरीर निरोगी ठेवू शकाल.
यासोबतच, रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी, हळद, लसूण, लिंबू, गिलोय, तुळस, आवळा, व्हिटॅमिन सी असलेले पदार्थ तुमच्या आहारात समाविष्ट करा.
* अंतर ठेवा
* जास्त तळलेले अन्न खाऊ नका.
* जास्त गोड पदार्थ खाणे टाळा.
* जंक फूड, फास्ट फूड आणि चिप्स, बर्गर, पिझ्झा इत्यादी अल्ट्रा प्रोसेस्ड फूडपासून अंतर ठेवा. फक्त घरी बनवलेले अन्न खाण्याचा प्रयत्न करा.
योग्य आहाराचे फायदे
* संतुलित रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते.
* पचनसंस्था मजबूत आणि निरोगी ठेवते.
* स्नायू, दात, हाडे इत्यादींना बळकटी देते.
* हे आपली कार्यक्षमता राखते तसेच मूड देखील चांगला ठेवते.
* मेंदू निरोगी बनवते.
* वजन वाढण्यास प्रतिबंध करते.
* हे नवीन पेशी तयार करते.
* योग्य आहार आणि व्यायामाच्या संयोजनाचे शरीरावर फायदे
* वजन नियंत्रणात राहते. आजारांना प्रतिबंध होतो, ज्यामुळे शारीरिक हालचाली सुरळीत चालू राहतात.
* मधुमेह आणि रक्तदाब यासारख्या आजारांपासून दूर रहा.
कोलेस्टेरॉलची पातळी राखली जाते. निरोगी खाण्याच्या सवयी आणि नियमित व्यायाम करून तुम्ही तुमचे वजन आणि कोलेस्टेरॉलची पातळी राखू शकता. फायबरयुक्त अन्न खाल्ल्याने तुम्ही निरोगी कोलेस्टेरॉल वाढवू शकता आणि वाईट कोलेस्टेरॉल कमी करू शकता.
तुमचे हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी, वजन नियंत्रणात ठेवणे महत्वाचे आहे जे केवळ निरोगी आहार आणि नियमित व्यायामानेच शक्य आहे. मानसिक आणि भावनिक आरोग्य सुधारते.
