* पारुल भटनागर
आईच्या दुधात सुरुवातीपासूनच रोगप्रतिकारशक्ती वाढवणाऱ्या अँटीबॉडीज असतात. कोलोस्ट्रम, ज्याला आईच्या दुधाचा पहिला टप्पा म्हटले जाते, ते प्रतिपिंडांनी भरलेले असते. जाड आणि पिवळ्या रंगासोबतच, त्यात प्रथिने, चरबी विरघळणारी जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि इम्युनोग्लोबुलिन भरपूर प्रमाणात असतात. हे मुलाच्या नाक, घसा आणि पचनसंस्थेवर संरक्षणात्मक थर तयार करून कार्य करते, जे तुमच्या मुलाची प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी दिले पाहिजे.
फॉर्म्युला मिल्कमध्ये आईच्या दुधासारखे पर्यावरणीय विशिष्ट प्रतिपिंडे नसतात किंवा बाळाचे नाक, घसा आणि आतड्यांसंबंधी मार्ग झाकण्यासाठी प्रतिपिंडे नसतात. त्यामुळे आईचे दूध बाळासाठी सर्वोत्तम आणि आरोग्यदायी आहे.
जागतिक स्तनपान सप्ताह
स्तनपानाबाबत माता आणि कुटुंबांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्याच्या उद्देशाने 1 ते 7 ऑगस्ट दरम्यान जागतिक स्तनपान सप्ताह साजरा केला जातो. यासोबतच आईच्या पहिल्या कंडेन्स्ड मिल्कबद्दलचे गैरसमजही दूर होतात. यामध्ये बाळाला जन्माच्या पहिल्या तासापासून आईचे दूध दिले पाहिजे कारण ते बाळासाठी संपूर्ण आहार आहे.
आईच्या आहारात तिचे कुटुंब, डॉक्टर, परिचारिका यांनीही महत्त्वाचे योगदान दिले पाहिजे कारण स्तनपानामुळे केवळ बाळाचेच रक्षण होत नाही तर आईचे आजारांपासूनही रक्षण होते. संशोधनानुसार, आता महिलाही स्तनपानाबाबत जागरूक होत आहेत, त्याचे महत्त्व समजून घेत आहेत.
आईच्या दुधाचे इतर फायदे आहेत
आईचे दूध, जे वजन वाढवण्यास मदत करते, निरोगी वजन वाढवते तसेच लठ्ठपणाचा धोका कमी करते. अनेक संशोधनांमध्ये हे सिद्ध झाले आहे की, फॉर्म्युला पाजलेल्या बाळांच्या तुलनेत स्तनपान करणा-या बाळांमध्ये लठ्ठपणाचा धोका 15 ते 30% कमी होतो. हे विविध आतड्यांतील जीवाणूंच्या वाढीमुळे होते.
स्तनपान करणा-या बाळांमध्ये मोठ्या प्रमाणात आतड्यांतील बॅक्टेरिया दिसतात, जे चरबीच्या संचयनावर परिणाम करतात. तसेच, स्तनपान करवलेल्या बाळांमध्ये लेप्टिनचे प्रमाण खूप जास्त असते. हे एक प्रमुख संप्रेरक आहे, जे भूक आणि चरबी साठवण्याचे काम करते.
हुशार
आपण जितका सकस आणि पौष्टिक आहार घेतो, तितकाच आपला सर्वांगीण विकास होण्यास मदत होते, त्याचप्रमाणे आपले मन अधिक तीक्ष्ण आणि सक्रिय होते. हीच गोष्ट आईच्या दुधाच्या संदर्भातही लागू होते.
