* डॉ. विनोद गुप्ता
शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी काही लोक जिममध्ये जाऊन घाम गाळतात, तर काही घरातच व्यायाम करतात. काही मॉर्निंग वॉकला जातात, तर काही धावतात. जर तुम्हीही धावून निरोगी बनू इच्छित असाल तर ही चांगली गोष्ट आहे, पण धावण्यापूर्वी काही गोष्टी माहिती करुन घेणे गरजेचे आहे, अन्यथा फायदा होण्याऐवजी नुकसान होऊ शकते.
तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार, रोज १ तास धावून तुम्ही सुदृढ आणि निरोगी राहू शकता. सोबतच तुमचे आयुष्यही ३ वर्षांपर्यंत वाढवू शकता. १८ ते १०० वर्षे वयापर्यंतच्या या ५५ हजार लोकांच्या जीवनमानाचा अभ्यास करुन संशोधक या निष्कर्षापर्यंत येऊन पोहोचले की, कोणत्याही व्यायामाच्या तुलनेत धावल्यामुळे शरीरातील ताकद आणि आयुष्य दोन्हीही सर्वात जास्त वाढते. या संशोधानातील प्रमुख अमेरिकेच्या ‘आयोवा स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या प्राध्यापक डकचुल्ली यांच्या मते, अभ्यासात असे निदर्शनास आले की, अन्य व्यायाम करणाऱ्या लोकांच्या तुलनेत धावणारे दीर्घ काळपर्यंत जगतात. लवकर मरण येण्यासाठी जबाबदार ठरणाऱ्या गोष्टींशी लढण्याची ताकद धावणाऱ्यांमध्ये सर्वात जास्त असते.
सर्वसाधारण लोकांच्या तुलनेत रोज धावणाऱ्यांना हृदयरोगाच्या झटका येण्याची शक्यता २५ टक्क्यांपर्यंत कमी असते. धावणे निरोगी राखते, जो चांगल्या आरोग्यासाठी मुख्य समजल्या जाणाऱ्या निर्देशकांपैकी एक आहे. रोज १ तास धावल्यास लवकर मरण येण्याची शक्यता ४० टक्क्यांपर्यंत कमी होते. धावल्यामुळे संपूर्ण शरीराच्या सर्व अवयवांचा चांगला व्यायाम होतो. पायांव्यतिरिक्त हृदय, फुफ्फुस इत्यादींचाही व्यायाम होतो आणि त्यांची कार्यक्षमता वाढते.
धावायची सुरुवात कधी करावी?
विशेषज्ज्ञांच्या मते, लठ्ठपणा कमी करण्यासाठी डायटिंग करण्याची नव्हे तर धावण्याची गरज आहे. तुम्ही आधीपासूनच धावत असाल तर लठ्ठपणा कधीच येणार नाही. धावल्यामुळे मांसपेशी सशक्त होतात. अधिक क्षमतेने कार्य करू लागतात. धावल्यामुळे पोटाच्या मांसपेशींचाही व्यायाम होतो. डायबिटीसही नियंत्रणात ठेवता येतो, कारण यामुळे बऱ्याच प्रमाणात कॅलरीज जाळल्या जातात किंवा बर्न होतात.
धावल्यामुळे निरोगी राहण्यास मदत होतेच, शिवाय याला नैराश्य दूर करण्यासाठीही सर्वात प्रभावी मानले जाते, कारण ९७ टक्के लोकांना याची प्रचिती आली आहे की, धावल्यामुळे त्यांच्या मानसिक आणि भावनात्मक आरोग्यातील सुधारणेसाठी मदत झाली. या सव्हेक्षणात मुंबई, दिल्ली, बंगळुरू आणि जयपूर अशा ४ शहरांमधील लोकांना सहभागी करुन घेण्यात आले होते. सकाळी धावल्यामुळे जास्त ऑक्सिजन मिळते, जे फुफ्फुसांसाठी खूपच गरजेचे असते.
