* शिखर चंद जैन
अलीकडच्या काही वर्षांत खाण्यापिण्याशी निगडित अनेक समजुती प्रचलित झाल्या आहेत पण त्यामध्ये आता नवीन शास्त्रोक्त रिसर्च आणि विचारांमुळे बरेच बदल घडत आहेत. वर्षांनुवर्षांचा अनुभव आणि विज्ञानाच्या कसोटीवर उतरल्यानंतर आता शास्त्रज्ञ पुन्हा त्याच गोष्टींवर परतले आहेत जे पूर्वी आपले पूर्वज म्हणायचे. जसं की नेहमी स्वस्थ राहाण्यासाठी ते तूप, दूध, दही, कडधान्य, नैसर्गिक तेल (रिफाइंडरहित), कच्च्या भाज्या, फळं इत्यादींचं सेवन करायला सांगायचे, तसंच आता हेल्थ एक्सपर्टही म्हणू लागले आहेत.
मग या, जाणून घेऊया अलीकडचे ब्रिटिश मेडिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या ताज्या सर्वेक्षणात, खाण्यापिण्याच्या कोणकोणत्या गोष्टींबद्दल काय काय म्हटलं गेलं आहे.
शेकमध्ये दुधाचा वापर
पूर्वधारणा : लाभदायक.
तज्ज्ञांचं मत : आयुर्वेदानुसार दुधाबरोबर आंबा, केळी, नारळ, बोर, अक्रोड, डाळिंब, फणस आणि आवळ्याचा वापर करू नये. आयुर्वेद ग्रंथांमध्ये याला आहाराच्या विरूद्ध म्हटलं गेलं आहे. अशा प्रकारचं सेवन केल्याने बेशुद्धी, पोटफुगी, जलोदर म्हणजे पोटामध्ये पाणी भरणं, भगंदर, रक्ताची कमतरता, शरीर सुकणे, ताप, जुनी सर्दी, नपुंसकता आणि आंधळेपणा यांसारखे रोग होऊ शकतात.
लोणी
पूर्वधारणा : लोणी अपायकारक असतं. म्हणून शक्यतो हे खाणं टाळलं पाहिजे. त्याच्याऐवजी लो फॅट असलेलं पॉलीअनसॅचुरेटेड स्प्रेड घ्या.
नवीन सल्ला : ‘‘कमी प्रमाणात लोणी खाणं फायदेशीर ठरतं. कमी प्रमाणात डेरी फॅट घेतल्याने कोलेस्ट्रॉल लेवल वाढत नाही,’’ डॉ. मायकल मोस्ले, सायन्स जर्नलिस्ट.
किती घ्यावं : सामान्य प्रमाणात.
अंडी
पूर्वधारणा : अंड्यांमध्ये भरपूर कोलेस्ट्रॉल असतं.
नवीन सल्ला : ‘‘अंडी आरोग्यासाठी खूप चांगली असतात. डाएटरी कोलेस्ट्रॉलने रक्तामध्ये कोलेस्ट्रॉल लेवल वाढत नाही. यामध्ये न्यूट्रीएंट आणि व्हिटॅमिन असतात,’’ मेल बेकमॅन, सीनियर व्याख्याता न्यूट्रीशन, बर्मिंघम सिटी यूनिव्हर्सिटी.
किती घ्यावं : आठवड्यातून ३-४ वेळा.
दूध
पूर्वधारणा : दूध कायम सेमीस्किम्ड किंवा स्किम्ड (मलईरहित) घ्यावं.
नवीन सल्ला : फुल फॅट दुधामध्ये हेल्दी फॅट असतात, जे आरोग्यासाठी खूपच फायदेशीर असतात. फॅट म्हणजे ते अन्न अपायकारक असतं हे जरुरी नाही.
