* प्रतिभा अग्निहोत्री
एखाद्या कापडावर सुई आणि रंगीबेरंगी, रेशमी धागा वापरुन वेगवेगळया डिझाइन कोरण्याच्या कलेला भरतकाम म्हणतात. आरसे, मोती आणि मणी इत्यादींचा वापर डिझाइन अधिक आकर्षक करण्यासाठी केला जातो. आज जरी युग पुढे सरसावले असले तरी हाताने केलेल्या भरतकामाची बाब वेगळीच असते. शरारा, गरारा, स्कर्ट यासारख्या पोशाखांच्या वाढत्या फॅशनबरोबरच तरुण मुलींमध्ये भरतकामाची आवड निर्माण झाली आहे.
पूर्वी फक्त हातांनी भरतकाम करण्याची प्रथा होती, आता या कामासाठी मशीन्सही आल्या आहेत. तसे तर काश्मिरी, सिंधी, चिकनकारी आणि गोटेपत्तीसारख्या अनेक भरतकाम कला प्रचलित आहेत, पण आम्ही तुम्हाला तीन मुख्य भरतकामाबद्दल सांगत आहोत.
कांथा वर्क : हे भरतकाम बंगालमधील सर्वात प्राचीन लोक भरतकामांपैकी एक आहे. कांथा म्हणजे जुने कापड. पूर्वी वेगवेगळया रंगांचे जुने कपडे पुन्हा वापर करण्यायोग्य बनवण्यासाठी एकावर एक ठेऊन त्यांना धावत्या टाकेच्या माध्यमातून नवीन चादर, ओढनी किंवा गोधडीचे रूप दिले जात असे आणि म्हणूनच या भरतकाम कलेला कांथा वर्क असे नाव देण्यात आले. यापासून प्रेरित होऊन यास नवीन साडया, कुर्ते आणि चादरी इत्यादींवरही बनवून त्यांना आकर्षक लूक देण्यात येऊ लागले. आता तर हे भरतकाम प्रत्येक प्रकारचे कपडे जसे खादी, सुती, रेशीम इत्यादीवरही केले जात आहे. हे बनवण्यासाठी रनिंग टाके किंवा रफू टाक्याचा उपयोग केला जातो. यात रंगीत धाग्यांच्या मदतीने फॅब्रिकवर फुलांची पाने, प्राणी आणि सामान्य जीवनातील दृश्ये कोरली जातात. कोणतेही प्लेन शर्ट, साडी, चादर किंवा ब्लाउजला या भरतकामाद्वारे आकर्षक लूक देता येऊ शकतो.
ही स्टिच स्टाइल ट्रेंडमध्ये आहे
रनिंग स्टिच : हाताने कपडे शिवण्यासाठी धावते टाकेच वापरले जातात. रंगीत धाग्यासह कोणतेही प्लेन फॅब्रिक धावत्या टाक्यांनी खूप आकर्षक बनवता येते. याला कच्चा टाकादेखील म्हणतात. कांथा वर्कमध्ये याच टाक्याचा वापर केला जातो.
स्टेम स्टिच : नावावरूनच स्पष्ट होते की हा टाका फुले आणि पानांचे पृष्ठभाग व त्यावरील सरळ रेषा तयार करण्यासाठी वापरला जातो.
