* गरिमा पंकज
महिला हिंसाचाराच्या विरोधात युद्ध: Truecaller मुळे, समाजात महिलांवरील हिंसाचार मोठ्या प्रमाणावर आहे आणि याची आकडेवारी अतिशय चिंताजनक आहे. जागतिक आरोग्य संघटना आणि त्याच्या भागीदारांकडून मिळालेल्या नवीन डेटामध्ये हे तथ्य स्पष्ट झाले आहे. प्रत्येक 3 पैकी 1 महिला, म्हणजे 736 दशलक्ष स्त्रिया त्यांच्या जोडीदाराकडून शारीरिक किंवा लैंगिक शोषणाच्या बळी असतात किंवा त्यांच्या आयुष्यातील काही क्षणी जोडीदार नसलेल्या लैंगिक शोषणाच्या बळी असतात – ही धक्कादायक आकडेवारी आहे, जी गेल्या दशकभरात बदललेली नाही.
महिला सक्षमीकरण, शिक्षण, आरोग्य आणि सुरक्षेच्या बाबतीत आपण या दिशेने काही प्रमाणात प्रगती केली असली तरी अजून बरेच काम करायचे आहे. गंमत अशी की, हे सर्व प्रश्न अनादी काळापासून समजून घेतल्यानंतरही स्त्रिया शतकानुशतके पितृसत्तेच्या बळी ठरत आहेत.
आज हे शोषण डिजिटल प्लॅटफॉर्मवरही होत आहे आणि ते व्यापक झाले आहे. डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर महिलांचे हे शोषण समजून घेण्यासाठी Truecaller ने अनेक सर्वेक्षणे केली आहेत. आमच्या सर्वेक्षणात धक्कादायक परिणाम मिळाले आहेत: विविध देशांतील लाखो महिलांना दररोज अवांछित कॉल आणि संदेश येतात. पाचपैकी चार देशांमध्ये (भारत, केनिया, इजिप्त, ब्राझील) प्रत्येक 9-10 पैकी 8 महिलांना अत्याचारी म्हटले जाते. भारतात, सर्वेक्षणात 5 पैकी 1 महिलांनी नोंदवले की त्यांना लैंगिक अत्याचार करणारे फोन कॉल किंवा एसएमएस आले आहेत.
सर्वेक्षणात असेही समोर आले आहे की 78 टक्के महिलांना आठवड्यातून किमान एकदा आणि 9 टक्के महिलांना आठवड्यातून 3-4 वेळा असे कॉल येतात. भारत हा पहिला देश आहे जिथे Truecaller ने असे सर्वेक्षण केले आहे. कंपनीने अशा कॉल्स किंवा मेसेजचा महिलांवर काय परिणाम होतो याचा अभ्यास केला.
अलीकडे भारतात, महिला आणि मुलींच्या समर्थनार्थ उपस्थित केलेल्या मुद्द्यांवर असे नियम काढून टाकण्याची चर्चा आहे. त्यासाठी महिलांच्या हक्कांसाठी आवाज उठवणे, समानतेच्या अधिकारात पुरुषांसह लिंगभाव संवेदनशील शिक्षणाचा प्रसार करणे, या सर्व बाबींवर वर्तुळाबाहेर जाऊन काम करावे लागेल, असा सकारात्मक दृष्टिकोन स्वीकारावा लागेल.
लिंगभेदामुळे भारतातील महिला सक्षमीकरणावर परिणाम झाला आहे. या समस्येच्या विरोधात लढण्यासाठी मोठ्या संख्येने संस्था, ब्रँड आणि अधिकारी पुढे आले आहेत.
Truecaller साठी, वापरकर्त्याची सुरक्षितता ही पहिली प्राथमिकता आहे; विशेषत: महिलांची सुरक्षितता खूप महत्त्वाची आहे, कारण देशातील Truecaller वापरणाऱ्यांपैकी निम्म्या महिला आहेत. महिलांना सुरक्षित आणि सशक्त ठेवण्याच्या उद्देशाने, Truecaller ने सामान्य लोकांना संवेदनशील करण्यासाठी #TakeTheRightCall आणि #ItsNotOk सारख्या अनेक मोहिमा देखील आयोजित केल्या आहेत.
सध्याच्या परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी, Truecaller ने गेल्या वर्षी समुदाय-आधारित वैयक्तिक सुरक्षा अॅप गार्डियन्स लाँच केले. पालकांना Android साठी Google Play Store आणि iOS साठी Apple Play Store वरून किंवा GetGuardians.com वरून विनामूल्य डाउनलोड केले जाऊ शकते. अॅप आणि त्याची सर्व वैशिष्ट्ये नेहमी पूर्णपणे विनामूल्य असतील. हे वैयक्तिक सुरक्षेसाठी Truecaller ची वचनबद्धता दर्शवते
या बदलासाठी आज मोठ्या संख्येने महिला स्वत: पुढे येत आहेत हे पाहून बरे वाटते. मात्र, ग्राउंड रिअॅलिटी पूर्णपणे बदललेली नाही. उदाहरणार्थ, आजही भारतात अनेक प्रसंगी महिलांना त्यांचे हक्क मिळत नाहीत.
तुम्ही अनेकदा महिलांना रात्री एकट्याने प्रवास करताना पाहिलं असेल. परंतु अशा परिस्थितीत त्यांची सुरक्षा धोक्यात राहते. अशा प्रकरणांमध्ये, कधीकधी महिलांचा पाठलाग केला जातो, अनोळखी व्यक्ती त्यांच्यावर अश्लील टिप्पणी करतात किंवा त्यांचे लैंगिक शोषण देखील होऊ शकते. यामुळेच रात्रीच्या वेळी महिलेने घराबाहेर पडू नये, अशी कुटुंबाची नेहमीच इच्छा असते.
अलीकडे प्रत्येक व्यक्तीने महिला सक्षमीकरणासाठी आवाज उठवायला सुरुवात केली आहे. महिला सक्षमीकरण ही आजच्या युगात गरज बनली आहे, असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. महिलांना त्यांचे हक्क आणि स्वातंत्र्य मिळाले पाहिजे. त्यांच्या मागण्या आणि गरजा पूर्ण केल्या पाहिजेत.
महिलांनीही उघडपणे पुढे यावे. तुमच्यावर होणाऱ्या लैंगिक शोषणाची प्रकरणे नोंदवावी लागतील. फोनवरून होणाऱ्या शोषणाच्या तक्रारी कराव्या लागतात. या सर्व समस्यांवर तोडगा काढणे ही काळाची गरज आहे.
महिलांना असे करण्यासाठी प्रेरित करण्याच्या प्रयत्नात, Truecaller #ItsNotOk – कॉल इट आउट ही मोहीम सुरू करत आहे, जी त्यांना ऑनलाइन आणि ऑफलाइन शोषणाचा सामना करण्यास मदत करेल.
अलीकडेच त्याने त्याच्या भागीदार सायबर पीस फाउंडेशनच्या सहकार्याने #TrueCyberSafe लाँच केले. ही मोहीम देशातील पाच विभागांमधील 15 लाख लोकांना सायबर फसवणूक कशी ओळखावी आणि त्यापासून स्वतःचे संरक्षण कसे करावे याबद्दल शिक्षित करेल. अशा प्रशिक्षणामुळे नागरिक सक्षम होतील, महिलांना त्यांच्या सुरक्षेच्या अधिकारांबाबत जागरूक केले जाईल. ही मोहीम भारतातील प्रत्येक मुलीला तिच्या हक्कांसाठी लढण्यासाठी, शोषणाविरुद्ध आवाज उठवण्यासाठी, त्यांच्या हक्कांसाठी उघडपणे बोलण्याचा आत्मविश्वास देईल.
Truecaller ने सुरू केलेली #ItsNotOk मोहीम महिलांना यासाठी प्रेरित करेल:
* पुढे जा आणि तुमच्या जीवनातील वास्तविक कथा आणि त्यांचा त्यांच्या जीवनावर कसा परिणाम झाला ते शेअर करा.
* कॉल आणि मेसेजद्वारे महिलांच्या लैंगिक शोषणाबाबत सर्वसामान्यांना शिक्षित करा.
* जागरुकता वाढवण्यासाठी, आशा आणि आश्वासनासह मजबूत लढ्याचा संदेश द्या.
Truecaller महिलांना सुरक्षिततेचे एक व्यासपीठ प्रदान करण्याचा प्रयत्न करते ज्यावर त्या अवलंबून राहू शकतात, जिथे त्यांना सुरक्षित वाटू शकते आणि त्यांना धोका निर्माण करू शकतील अशा कोणत्याही परिस्थितीला सामोरे जाण्यास सक्षम होऊ शकतात.
Truecaller हे प्रयत्न सुरू ठेवतील. संस्था स्थानिक कायदे अधिकार्‍यांसह काम करण्याचे मार्ग देखील शोधत आहे. तसेच अॅप वापरून भारतीय महिलांना जास्तीत जास्त सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. जेणेकरून प्रत्येक वेळी फोन वाजला की महिला घाबरू नयेत. एक ब्रँड म्हणून, आम्ही त्यांच्या सुरक्षेसाठी जबाबदार आहोत – आणि म्हणूनच आम्ही त्या दिशेने सतत प्रयत्न करत आहोत.
