Holi Special : या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारे होळी साजरी केली जाते

* अविनाश राय

होळी असो वा दिवाळी, प्रत्येक सण आनंदाने भरून जावा, अशी प्रत्येकाची इच्छा असते. जिथं प्रियजनांचा सहवास आणि मनात सणांचा उत्साह असतो. अनेकांना होळीचा सण इतका आवडतो की ते एखाद्या खास ठिकाणी किंवा लोकांसोबत जाऊन तो साजरा करतात.

त्याच वेळी, काही लोक आहेत जेथे होळी फार लोकप्रिय नाही. अशा स्थितीत त्यांना होळीच्या दिवशी खूप कंटाळवाणा वाटतो. तुम्हालाही तुमची होळी खास साजरी करायची असेल तर आम्ही तुम्हाला अशा ठिकाणांबद्दल सांगणार आहोत. तुम्ही कुठेही जाल, तुमची होळी खास होईल. या ठिकाणी होळी वेगळ्या पद्धतीने साजरी केली जाते.

पाऊस

बरसाणाची होळी लाठमार होळी या नावाने जगभर प्रसिद्ध आहे. ते पाहण्यासाठी देशातूनच नव्हे तर परदेशातूनही लोक येतात. तीन दिवस चालणारी ही होळी मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जाते.

कसे पोहोचायचे : मथुरा दिल्ली-चेन्नई आणि दिल्ली-मुंबई मुख्य मार्गावर आहे. अनेक एक्स्प्रेस आणि पॅसेंजर ट्रेन मथुरा ते दिल्ली, मुंबई, पुणे, चेन्नई, बंगळुरू, हैदराबाद, कोलकाता, ग्वाल्हेर, डेहराडून, इंदूर यांना जोडतात. मथुरा गाठून तुम्ही बरसाना सहज पोहोचू शकता.

आनंदपूर साहिब

पंजाबमधील आनंदपूर साहिबमधील होळीची शैली पूर्णपणे वेगळी आहे. येथे तुम्हाला शीख शैलीतील होळीच्या रंगाच्या जागी जुगलबंदी आणि कलाबाजी पाहायला मिळेल, ज्याला ‘होला मोहल्ला’ म्हणतात.

कसे जायचे : तुम्ही ट्रेन किंवा बसने पंजाबमधील आनंदपूर साहिबला जाऊ शकता. तुम्हाला दिल्ली, मुंबई, चेन्नई, कोलकाता, उत्तर प्रदेश या तीनसाठी बस सहज मिळेल.

उदयपूर

जर तुम्हाला राजेशाही शैली आवडत असेल तर यावेळी उदयपूरमध्ये होळी साजरी करा. राजस्थानी गाणी आणि संगीताने होळी येथे मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते.

कसे पोहोचायचे : तुम्ही बस किंवा ट्रेनने आरामात उदयपूरला पोहोचू शकता.

मथुरा-वृंदावन

कृष्ण आणि राधाच्या नगरीत साजरी होणारी फुलांची होळी जगभर प्रसिद्ध आहे. आठवडाभर साजरा होणाऱ्या या उत्सवादरम्यान तुम्ही इथल्या खाण्यापिण्याचा आनंदही घेऊ शकता.

कसे जायचे : तुम्ही बस किंवा ट्रेनने मथुरा वृंदावनला पोहोचू शकता. तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही खाजगी वाहनानेही मथुरा-वृंदावनला ४-५ तासांत पोहोचू शकता.

शांतीनिकेतन

जर तुम्हाला अबीर आणि गुलालाची होळी आवडत असेल तर तुम्हाला शांतीनिकेतनची होळी खूप आवडेल. शांतिनिकेतन ही पश्चिम बंगालमधील प्रसिद्ध शाळा आहे जिथे गुलाल आणि अबीरसह होळी सांस्कृतिक आणि पारंपारिक पद्धतीने खेळली जाते.

कसे पोहोचायचे : तुम्ही बस किंवा ट्रेनने कोलकात्याला पोहोचू शकता आणि बस किंवा टॅक्सीने शांतीनिकेतनला पोहोचू शकता जे 180 किमी दूर आहे.

अहमदाबाद जेथे इतिहास बोलतो

* सुमन बाजपेयी

अहमदाबाद, ज्याला स्थानिक भाषेत अम्दावाद म्हटले जाते ते गुजरातमधील एक महत्त्वाचे शहर आहे. हे भारतातील ७व्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे महानगर क्षेत्र असून गुजरात राज्याची जुनी राजकीय राजधानी अशीही त्याची ओळख आहे. पर्यटनासंदर्भात केलेल्या यशस्वी प्रयत्नांमुळेच सध्या हे एक आवडते पर्यटन स्थळ बनले आहे.

आमच्या भटकंतीची सुरुवात आम्ही गांधी आश्रमापासून केली. आमचा ग्रुप असल्यामुळे आम्ही खासगी गाडी केली होती. त्यामुळे वाहतुकीसाठी लागणारा अतिरिक्त वेळ वाचला.

गांधी आश्रम : गुजरात हे जितके अजरामर संस्कृती आणि वेशभूषेसाठी प्रसिद्ध आहे तितकेच पर्यटन स्थळांसाठीही लोकप्रिय आहे. पोरबंदरमध्ये जन्मलेल्या गांधीजींना अहमदाबादबाबत विशेष आत्मीयता होती. म्हणूनच तर तेथे साबरमती आश्रमाची स्थापना करण्यात आली. १९१५ मध्ये दक्षिण आफ्रिकेतून भारतात परतल्यानंतर त्यांचे निवासस्थान येथेच होते. कस्तुरबाही येथेच राहत. दोघांच्या खोल्या येथे पहायला मिळतात. साबरमती ज्याला आता गांधी आश्रम असे संबोधले जाते त्या आश्रमातील सर्व वातावरण असे काही भारावल्यासारखे आहे की, जणू बापूजी येथेच आपल्या जवळपास असल्यासारखा भास होतो. येथील संग्रहालयात गांधीजींशी संबंधित सर्व साहित्य उपलब्ध आहे. गांधीजींच्या जीवनाशी जोडली गेलेली दुर्मीळ चित्रे पाहून वाटते की, जणू ते अजूनही आपल्यातच आहेत.

दक्षिण आफ्रिकेतून परतल्यानंतर महात्मा गांधींनी भारतात आपला पहिला आश्रम २५ मे १९१५ रोजी अहमदाबादमधील कोचराब येथे स्थापन केला. या आश्रमाला १७ जून १९१७ रोजी साबरमती नदीच्या किनारी स्थलांतरित करण्यात आले. साबरमती नदी किनारी वसल्याने त्याचे ‘साबरमती आश्रम’ असे नामकरण करण्यात आले. तो ‘हरिजन आश्रम’ आणि ‘सत्याग्रह आश्रम’ या नावानेही ओळखला जातो.

महात्मा गांधीजी १९१७ ते १९३० पर्यंत साबरमती आश्रमात वास्तव्यास होते. १२ मार्च १९३० रोजी मिठाच्या सत्याग्रह आंदोलनासाठी त्यांनी येथूनच दांडी यात्रेची सुरुवात केली होती. देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी येथेच बसून ते ब्रिटिश राजवटीविरोधात योजना आखत. हा आश्रम ३ वेगळयाच ठिकाणांनी वेढला आहे. एकीकडे विशाल साबरमती नदी आहे, दुसरीकडे स्मशानभूमी तर तिसरीकडे कारागृह आहे. गांधीजी येथे राहणाऱ्यांना सत्याग्रही म्हणत. त्यांचे असे मानणे होते की, सत्याग्रहींच्या जीवनात दोनच पर्याय असतात – कारागृहात जाणे किंवा जीवनाचा अंत करून स्मशानभूमीला आपलेसे करणे.

हृदयकुंज हे आश्रमाचे प्रमुख ठिकाण आहे. बापूजी येथेच राहत. त्यांनी वापरलेल्या वस्तू येथे आजही सांभाळून ठेवण्यात आल्या आहेत. त्यांनी वापरलेले टेबल, चरखा, चरख्यातून तयार केलेला खादीचा सदरा तसेच गांधीजींनी स्वत: लिहिलेली काही पत्रेही जतन करून ठेवण्यात आली आहेत.

संग्रहालयातील एका दालनाला ‘माय लाईफ इज माय मेसेज गॅलरी’ असे म्हणतात. येथे गांधीजींच्या जीवनाशी संबंधित ८ भलीमोठी चित्रे आहेत. याद्वारे त्यांचा जीवनपट उलगडण्यात आला आहे.

साबरमती आश्रमासमोरच असलेल्या तोरण या उपहारगृहात सर्वोत्तम गुजराती थाळी मिळते. येथील भाजी, पोळी, पुरी, भाकरी, खिचडी, डाळ, फरसाण, चुरमुऱ्याचे लाडू, खीर आदींची चव इतकी उत्कृष्ट होती की, पोट भरले तरी मन काही केल्या भरत नव्हते.

येथून आम्ही लाला दरवाजाच्या दिशेने निघालो, जेथे प्रसिद्ध सिदी सय्यद मशीद आहे.

सिदी सय्यद मशीद : १५७३ मध्ये अहमदाबाद येथे मुघलांच्या राजवटीत तयार करण्यात आलेली ही शेवटची मशीद आहे. याच्या पश्चिमेकडील खिडकीच्या दगडांवर जगप्रसिद्ध कोरीव काम पहायला मिळते. बाहेरच्या परिसरात दगडांवरच खोदकाम आणि नक्षीकाम करून  एका झाडाचे चित्र रेखाटण्यात आले आहे, जे त्या काळातील शिल्पकलेच्या कौशल्याचा अनोखा नमुना आहे.

येथून आम्ही जवळच असलेल्या बाजाराच्या दिशेने निघालो. तेथे खरेदीसाठी आलेल्यांची गर्दी होती. या स्थानिक बाजारात सर्व प्रकारच्या वस्तू विक्रीसाठी ठेवल्या होत्या. मात्र आम्हाला काहीच खरेदी करायचे नव्हते. त्यामुळे आम्ही तेथून पुढे २ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या झुलता मिनार येथे गेलो.

झुलता मिनार : ही २ हलत्या मिनारची जोडी आहे. यातील एक सिदी बशीर मशिदीसमोरील सारंगपूर दरवाजात आहे तर दुसरी राज बीबी मशिदीसमोरील अहमदाबाद रेल्वे स्टेशनच्या आत आहे. यांचे वैशिष्टय म्हणजे एक मिनार हलू लागताच थोडया वेळाने दुसराही हलतो. सिदी बशीर मशिदीकडील मिनार तीन मजली आहे. यातील बाल्कनीवर बरेच नक्षीकाम करण्यात आले आहे. इतक्या सुंदर शिल्पाला कॅमेऱ्यात कैद करू न देणे हे आमच्यासाठी एखाद्या शिक्षेप्रमाणेच होते.

हथिसिंग जैन मंदिर : १५ वे जैन तीर्थंकर धर्मनाथ यांना समर्पित करण्यात आलेले हे मंदिर अहमदाबादमधील एक व्यावसायिक शेठ हथिसिंग यांच्या पत्नीने त्यांच्या स्मरणार्थ ई. पूर्व १८४८ मध्ये बांधले. सफेद दगडांचे बांधकाम असलेले हे मंदिर शिल्पकलेचा उत्कृष्ट नमुना आहे. यात एक मंडप, टॉवरसह घुमट आणि सुंदर नक्षीकाम केलेले १२ खांब आहेत. येथे जैन तीर्थंकरांची ५२ मंदिर आहेत. मंदिराबाहेर प्रवेशद्वारासमोर कीर्ती स्तंभ आहे. तो ७८ मीटर उंच असून यावर केलेले नक्षीकाम मुघलांच्या नक्षीकामाशी बऱ्याच अंशी मिळतेजुळते आहे. हे दुमजली मंदिर वास्तूकलेच्या एखाद्या चमत्कारापेक्षा कमी नाही. याच्या दोन कडांवर नक्षीदार गॅलरी आहेत.

संध्याकाळ झाली होती. त्यामुळे आम्ही हॉटेलमध्ये परतलो. रात्री तेथेच जेवलो. हॉटेलमध्ये गुजराती जेवण मिळेल अशी अपेक्षा नव्हती. त्यामुळे जे दिल्लीत खातात तेच डाळ, भाजी, कोशिंबीर, सॅलड इत्यादी खाल्ले,

सकाळी सर्वात आधी लॉ गार्डनजवळील हस्तकलेच्या वस्तूंचे प्रदर्शन पाहून आलो. तेथे गुजराती पोशाख, चनियाचोळी आणि आर्टिफिशियल दागिनेच अधिक पाहायला मिळाले. दिल्लीत अशा प्रकारचे दागिने भरपूर मिळतात. त्यामुळे मी काहीच विकत घेतले नाही. हो, पण ज्यांची लहान मुले होती त्यांनी लेंगा खरेदी केला. येथून काही अंतरावरच सरखेज रोजा मशीद आहे.

सरखेज रोजा : सरखेज रोजा परिसर हा अहमदाबादच्या जादूई भूतकाळाची आठवण करून देतो. येथे एक मशीद, मकबरा आणि महाल आहे. जुन्या पण अतिशय देखण्या अशा या इमारतींचा समूह एका छोटया तलावाच्या किनारी वसला आहे. याचा वापर अहमदाबादमधील प्रशासक आश्रय घेण्यासाठी करीत होते. येथे एक मोठा प्रार्थना कक्ष, सुंदर घुमट आहे. विशिष्ट प्रकारच्या भौमितिक जाळया लावल्या आहेत, ज्यामुळे सूर्याची दिशा बदलताच जमिनीवर पडणाऱ्या प्रकाशाची आकृतीही बदलते. मशिदीची वास्तूकला अतिशय देखणी आहे. फ्रान्सिस वास्तूरचनाकार ले कोर्बसर यांनी येथील रचनेची तुलना ग्रीसमधील आर्कोपॉलिससोबत केली होती. त्यामुळेच याला अहमदाबादचे आर्कोपॉलिस असेही म्हणतात.

येथून आम्ही थेट ३२ किलोमीटर दूर असलेल्या गांधी नगरला जाण्यासाठी निघालो. येथे जाण्यासाठीचा रस्ता खूपच स्वच्छ आणि रुंद आहे. तो कधी संपला हे समजलेच नाही. वाटेत आम्ही ढोकळा खाल्ला आणि ताक पीले.

दांडी कुटीर : दांडी कुटीर हे महात्मा गांधीजींच्या जीवनपटावर आधारित भारतातील सर्वात मोठे आणि एकमेव संग्रहालय आहे. येथे गांधीजींच्या सुरूवातीच्या जीवनातील काही भाग ऑडिओ व्हिज्युअलच्या मदतीने चांगल्या प्रकारे चित्रित करण्यात आला आहे. संग्रहालय विशेष करून गांधीजींच्या जीवनावर आधारित असून अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाद्वारे बनविण्यात आले आहे. ज्यात ऑडिओ, व्हिडीओ आणि ३ डी दृश्य, ३६० डिग्री शो तसेच डिस्प्लेचा प्रयोग करण्यात आला आहे.

दांडी कुटीर ४१ मीटर उंच शंकूच्या आकाराच्या घुमटाच्या आत स्थित असून मिठाच्या ढिगाऱ्याचे प्रतीक आहे. हा मिठाचा ढिगारा ब्रिटिश सरकारने मिठावर लावलेल्या कराच्या विरोधात १९३० मध्ये गांधीजींनी काढलेल्या प्रसिद्ध दांडी यात्रेचे प्रतिनिधित्व करतो.

नवीन तंत्रज्ञानानेयुक्त दांडी कुटीरसारखे संग्रहालय अन्यत्र कुठेच नसेल. हे १०,७०० चौरस मीटरपर्यंत पसरलेले असून येथे ४०.५ मीटरचे मिठाचे संग्रहालय आहे. येथून बाहेर पडल्यावर जणू गांधीजींची पोरबंदर ते दिल्लीपर्यंतची संपूर्ण यात्राच पाहून आल्यासारखे वाटते. येथे १४ प्रकारचे मल्टिमीडिया आहेत. या यात्रेची सुरुवात तिसऱ्या मजल्यापासून होते. त्यानंतर आपण दुसऱ्या आणि पहिल्या मजल्यावर येतो. हे एक स्वयं मार्गदर्शक संग्रहालय आहे, कारण येथे प्रवेश केल्यानंतर तुम्हाला सेन्सरशी जोडला गेलेला हेडफोन दिला जातो. यात ऑडिओ गाईड सिस्टिम लावलेली असते. त्यामुळे तुम्ही ज्या चित्रासमोर उभे राहता त्याबद्दलची माहिती तुम्हाला ऐकायला मिळते.

दर अर्ध्या तासाला ५० जणांचा समूह आत जातो. संग्रहालय पाहण्यासाठी एक ते दीड तास लागतो. हे संग्रहालय गांधीजींचा जीवनपट उलगडत असले तरी त्यांचे विचार आणि आदर्श समजून घेणे, हा यामागचा खरा उद्देश आहे.

तिसऱ्या मजल्यावर गांधीजींच्या बालपणापासून ते त्यांच्या लंडनला जाण्यापर्यंतचा प्रवास पाहायला मिळतो. दुसऱ्या मजल्यावर त्यांच्या लंडन ते दक्षिण आफ्रिकेच्या प्रवासाचे वर्णन आहे. तर पहिल्या मजल्यावर एक ट्रेन आहे, ज्यात बसून ते बनारसला आले होते, जेव्हा बनारस हिंदू विश्वविद्यालयाचा पाया रचला गेला होता. स्वातंत्र्य लढयाशी जोडले गेलेले अनेक पैलूही येथे पाहायला मिळतात. येथे जाणे हे एखाद्या संस्मरणीय अनुभवापेक्षा कमी नाही.

येथून सुमारे १२ मिनिटांवर अक्षरधाम मंदिर आहे. येथील सुरक्षा व्यवस्था चोख असून कसून तपासणी नंतरच आम्ही आत जाऊ शकलो. हे एवढे मोठे आहे की, आम्ही वाट चुकणे स्वाभाविक होते. कधी आमचा एखादा सहकारी मिळत नसे तर कधी एखाद्या सहकाऱ्याला फोन करून शोधावे लागत असे. संध्याकाळ होऊ लागली होती. दिव्यांच्या प्रकाशात मंदिर झळाळून निघाले होते. गर्दीचा महासागर उसळला होता.

मानेक चौक : अहमदाबादला गेल्यानंतर जर तुम्ही येथील प्रसिद्ध बाजार असलेल्या मानेक चौक येथे गेला नाहीत तर तुमचा प्रवास अपूर्ण राहील आणि रोमांचकही ठरणार नाही. या बाजाराचे रुपडे दिवसातून तीनदा पालटते. सकाळी हा भाजीपाला बाजार असतो, दुपारी दागिने आणि कपडयांचा तर संध्याकाळी तो जेवणाच्या बाजाराच्या रुपात पाहायला मिळतो.

रस्ताच्या कडेला बुद्धिबळ : उत्तरी अहमदाबादहून सुमारे १ किलोमीटर दूर, जुन्या शहराच्या आत मिझापूर हे बुद्धिबळ खेळणाऱ्यांसाठी खेळाचे मैदान आहे. येथे रस्त्याच्या कडेला बसून अतिशय जलदपणे बुद्धिबळाचे डाव खेळले जातात. खेळाची सुरुवात संध्याकाळी होते आणि सकाळपर्यंत खेळ सुरूच राहतो. नियमितपणे येणारे काही लोक मागील ५० वर्षांपासून येथे बुद्धिबळ खेळत आहेत.

कसे पोहोचाल?

विमानाने : बहुतेक देशांतर्गत विमान कंपन्या या राज्याला भारतातील अन्य भागांशी जोडतात.

रेल्वेने : रेल्वेमुळे हे केवळ राज्याशीच नाही तर राज्याबाहेर भारताच्या इतर भागांशीही चांगल्या प्रकारे जोडले गेले आहे.

रस्तामार्गे : गुजरातमधील महामार्गांचे जाळे भारतातील इतर राज्यांच्या तुलनेत खूपच चांगले आहे. राज्यातील रस्त्यांची एकूण लांबी ६८,९०० किलोमीटर आहे. यापैकी राष्ट्रीय महामार्ग १,५७२ किलोमीटरचा आहे. या मार्गाने गुजरातला जाणे फारच सहज सोपे आहे.

मित्रांसोबत या 9 ठिकाणांना अवश्य भेट द्या

* गृहशोभिका टिम

कॉलेजचे दिवस म्हणजे खिशात पैसे कमी, पण डोळ्यात मोठी स्वप्ने. पण व्यवस्थापनही तेव्हाच योग्य होते तेव्हा कमी पैसे देऊनही. आणि आता पैसे आहेत, त्यामुळे तुमची स्वप्ने पूर्ण करण्यासाठी ऑफिसच्या कामातून सुट्टी नाही.

पण आता जर तुम्ही तुमच्या आयुष्याच्या या सुंदर प्रवासातून जात असाल, तर तुमच्या आयुष्यातील सर्वात सुंदर प्रवासात काही संस्मरणीय क्षण जोडण्यासाठी सज्ज व्हा. महाविद्यालयीन दिवसांमध्ये तरुणांना सर्वात जास्त उत्साह असतो, रोमांचक क्रियाकलाप करण्यासाठी, गूढ गोष्टींबद्दल जाणून घेण्यासाठी, त्यांचे उमललेले प्रेम अधिक गडद करण्यासाठी. आज, हा सुंदर प्रवास अविस्मरणीय बनवण्यासाठी, आम्ही तुम्हाला भारतातील या सुंदर ठिकाणांवर घेऊन जात आहोत जिथे तुम्ही तुमच्या खिशाची चिंता न करता तुमच्या आयुष्यातील सर्वोत्तम क्षण जगू शकाल. तेव्हा तुमच्या बॅग पॅक करा आणि आयुष्यातील सर्वात सुंदर प्रवासासाठी सज्ज व्हा.

  1. मसुरी

हिमालयाच्या उंच पर्वतरांगा उंचावरून पाहणे किती छान वाटत असेल, नाही का? मसुरीतील केबल कारच्या दोरीवरून हिमालय पर्वतांचे नयनरम्य दृश्य तुम्हाला मंत्रमुग्ध करेल. तुमच्या सर्वात सुंदर मित्रांसह काही काळासाठी संपूर्ण जगापासून दूर असलेल्या स्काय टूरवर जाऊन जगातील सर्वात सुंदर अनुभव घ्या.

  1. चेल, शिमला

शिमल्यापासून सुमारे 44 किमी आणि सोलनपासून सुमारे 45 किमी अंतरावर असलेल्या चेलच्या प्रवासात निसर्गाच्या कुशीत मग्न व्हा. निसर्गाच्या सानिध्यात फिरणे हा तुमच्या आयुष्यातील सर्वात मनमोहक क्षण असेल. तुमच्या मित्रमैत्रिणींशी भरपूर गप्पा, निसर्ग सौंदर्य आणि फक्त तुमचा सुंदर अनुभव, अजून काय हवे आहे आयुष्यात.

  1. ऋषिकेश

काही धोकादायक आणि रोमांचक काम करण्याचा उत्साह कॉलेजच्या दिवसांमध्ये सर्वाधिक असतो. हा उत्साह पूर्ण करण्यासाठी, चला ऋषिकेशला क्रूझवर जाऊ या, रिव्हर राफ्टिंग करू आणि तुमच्या धैर्याने भरलेले हे सुंदर क्षण कॅमेऱ्यात कैद करू या.

  1. भरतपूर

पक्षी कोणाला आवडत नाहीत? प्रत्येक वेळी मला वाटते की आपल्यालाही त्यांच्यासारखे पंख हवेत, जे हवे तिथे पसरावे, हवे तेव्हा उडता येईल. तुमचे पक्षी प्रेम आणखी वाढवण्यासाठी, भरतपूर, राजस्थान येथील पक्षी अभयारण्याला भेट द्यायला विसरू नका. त्यांचे सुंदर क्षण तुमच्या कॅमेऱ्यात कैद करून तुमचा फोटोग्राफीचा छंद पूर्ण करा.

  1. रणथंबोर वन्यजीव अभयारण्य

जंगलाच्या राजाचे दर्शन घेण्याचे स्वप्न इथे येण्याचे स्वप्नही नसेल. हे स्वप्न प्रत्यक्षात आणण्यासाठी, राजस्थानच्या माधोपूर जिल्ह्यातील रणथंबोर वन्यजीव अभयारण्याकडे जा.

  1. चक्रता

जर तुम्हाला तुमच्या कॉलेजच्या रोजच्या त्याच कंटाळवाण्या क्लासेसचा कंटाळा आला असेल आणि तुम्हाला अशा ठिकाणी जायचे असेल जिथे फक्त तुम्ही आणि तुमची शांतता आणि तुमच्या मित्रांसोबत काही सुखद क्षण घालवता येतील, तर उशीर करू नका, फक्त चक्रात सहलीला जा. या विरळ लोकवस्तीच्या परिसरात, संसाराच्या गजबजाटापासून दूर, मित्रांसोबत मजा करा.

  1. जयपूर

जयपूरमधील रॉयल सफारीला सहल घेऊन ‘हत्तीच्या सवारीमध्ये एक भव्य आकर्षक अनुभव’ हे बालपणीचे स्वप्न पूर्ण करा आणि त्यात रंग भरा. राजे महाराजांच्या मोठ्या किल्ल्यांमध्ये हत्तीवर स्वार होणे हा तुमच्यासाठी एक अद्भुत भव्य अनुभव असेल.

  1. राणीखेत

कॉलेजच्या दिवसांच्या विश लिस्टमधली पहिली इच्छा म्हणजे मित्रांसोबत कॅम्पिंग. ही इच्छा पूर्ण करण्यासाठी राणीखेतपेक्षा चांगली जागा कोणती असू शकते. राणीखेत हे जादुई दृश्य आणि कॅम्पिंगसाठी प्रसिद्ध आहे.

  1. प्रतापगड फार्म

कॉलेजच्या दिवसात प्रत्येकाचा ग्रुप असतो. या गटासह एक योजना बनवा आणि प्रतापगढ फार्म्सकडे जा जे दिल्लीपासून फक्त दोन तासांच्या अंतरावर आहे. हिरवीगार शेते, शेतात काम करण्याचा अनुभव, खो-खो, कबड्डी, पिठू यांसारखे बालपणीचे देशी खेळ यांचा आनंद घेऊन तुमच्या बालपणीचे सुंदर क्षण परत आणा.

ही 5 डेस्टिनेशन्स मान्सूनमध्ये परफेक्ट असतात

गृहशोभिका टीम

मान्सून दाखल झाला आहे. अशा वातावरणात निसर्ग सौंदर्य पाहण्याची इच्छा प्रत्येकाला असते. तुम्हाला असेही वाटेल की या आल्हाददायक वातावरणात निसर्गाचा अतिशय गोडवा असलेल्या ठिकाणी जाऊन रिमझिम पावसाच्या थेंबांचा आनंद घ्या. आम्ही तुम्हाला अशीच पाच पावसाळी प्रवासाची ठिकाणे सांगणार आहोत, जिथे तुम्ही निसर्गाच्या सौंदर्यात हरवून जाल.

  1. लडाख

निसर्गाने लडाखला पृथ्वीवर अतुलनीय सौंदर्य दिले आहे. इथे जाणारा प्रत्येकजण सुंदर वाद्यांना वचन देऊन परत जातो की तो पुन्हा लडाख आणि लेहला येईन. सिंधू नदीच्या काठावर वसलेली लडाखची सुंदर सरोवरे, आकाशाला भिडणारी पर्वत शिखरे आणि विलोभनीय मठ सर्वांना मंत्रमुग्ध करतात. पावसाळ्यात या ठिकाणांचे आकर्षण वाढते. जर तुम्ही लडाखला जाण्याचा विचार करत असाल तर जून ते ऑक्टोबर हा महिना तुमच्यासाठी उत्तम असेल.

  1. मेघालय

जर तुम्हाला पावसाच्या सरी आवडत असतील तर तुमच्यासाठी मेघालयपेक्षा चांगली जागा असू शकत नाही. जवळपास वर्षभर पडणाऱ्या पावसामुळे या ठिकाणाला ‘ढगांचे निवासस्थान’ असेही म्हणतात. पृथ्वीवर जिथे जास्तीत जास्त आर्द्रता आहे, ते मेघालयचे चेरापुंजी आहे. त्याचे नाव ऐकल्यानंतर अनेक पर्यटक या सुंदर राज्याकडे वळू लागले आहेत. येथील झाडे-झाडे आणि जुन्या पुलांवर पडणारे पावसाचे थेंब तुम्हाला भुरळ घालतील.

  1. द व्हॅली ऑफ फ्लॉवर्स नॅशनल पार्क (उत्तराखंड)

द व्हॅली ऑफ फ्लॉवर्स नॅशनल पार्कचे लँडस्केप पावसाळ्यात आश्चर्यकारकपणे जिवंत होते. अशा मोसमात उद्यानातील विविध प्रकारांची तीनशे फुले पाहिल्यावर तुमचे डोळे पाणावतील. हे दृश्य पाहून तुम्हाला असे वाटेल की उद्यानात एक मोठा चकचकीत गालिचा अंथरला आहे. व्हॅली ऑफ फ्लॉवर्स नॅशनल पार्क एप्रिल ते ऑक्टोबर दरम्यान खुले असते.

  1. गोवा

गोवा हे भारतातील असे पर्यटन स्थळ आहे, जिथे बाराही महिने खळबळ उडते. येथील समुद्र किनारे आणि भव्य दृश्ये सर्व प्रकारच्या पर्यटकांना आकर्षित करतात. अशा ऋतूत येथील मंडळींचे सौंदर्य आणखीनच वाढते. जर तुम्ही या मोसमात गोव्याला भेट देण्याचा विचार करत असाल तर तुम्ही तेथे व्हायब्रंट मान्सून फेस्टिव्हलचा आनंद घेऊ शकता.

  1. केरळ

नद्या आणि डोंगरांनी वेढलेले एक अद्वितीय पर्यटन स्थळ, केरळ नेहमीच पर्यटकांना आकर्षित करत आहे. पावसाळ्यात या ठिकाणाचे महत्त्व वाढते. मान्सून हा केरळमध्ये ड्रीम सीझन म्हणूनही ओळखला जातो. आयुर्वेदिक उपचारांसाठी मोठ्या संख्येने पर्यटक हा ऋतू निवडतात, कारण यावेळी शरीराला पोषक वातावरण मिळते. अशा हवामानात तुम्ही तिथे गेलात तर तुम्हाला आकर्षक ऑफर्सही मिळतील.

साहसी ओडिशा

* गृहशोभिका टीम

गर्दी, घनदाट जंगले आणि पारंपारिक वास्तुकलेचे प्रतीक असलेल्या शांत समुद्रकिनारा असलेल्या ठिकाणी जायचे असेल तर ओडिशात जावे. प्राचीन कला आणि परंपरेचा वारसा लाभलेल्या या राज्यातील रहिवासी अतिशय मैत्रीपूर्ण आणि दयाळू आहेत.

भुवनेश्वर, पुणे आणि कोणार्क ही पर्यटनाच्या दृष्टिकोनातून ओडिशाची तीन महत्त्वाची ठिकाणे आहेत. भुवनेश्वर हे केवळ ओडिशाची राजधानी म्हणून प्रसिद्ध नाही तर ते त्याच्या वास्तुकलेचे महत्त्वाचे केंद्र आहे म्हणूनही प्रसिद्ध आहे. शतकांपूर्वी कोटिलिंग या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या शहराला मंदिरे, तलाव आणि तलावांचे शहर म्हटले जाते.

भुवनेश्वर शहराचे 2 भागात विभाजन करून पाहता येते. पहिले आधुनिक भुवनेश्वर आणि दुसरे प्राचीन भुवनेश्वर. आधुनिक भुवनेश्वर हे अलीकडच्या दशकात राजधानी म्हणून उदयास आलेले आहे आणि प्राचीन भुवनेश्वर हे या आधुनिक भुवनेश्वरपेक्षा थोडे वेगळे दिसते. ओडिशाची संस्कृती प्राचीन भुवनेश्वरमध्येच सुरक्षित आणि संरक्षित दिसते. आधुनिक भुवनेश्वर हे इतर राज्यांच्या राजधानींसारखेच आहे.

लिंगराजाचे मंदिर हे भुवनेश्वरमधील सर्वात मोठे मंदिर आहे. त्याला भुवनेश्वर मंदिर असेही म्हणतात. याचे कारण म्हणजे या मंदिरात मोठे शिवलिंग आहे. मंदिराच्या प्रांगणात भगवतीचे मंदिरही आहे. मंदिराचे विशाल शिवलिंग ग्रॅनाईट दगडाचे आहे. हे मंदिर स्थापत्यशास्त्राच्या दृष्टिकोनातून अतुलनीय आहे.

नंदन कानन पार्क

भुवनेश्वरमध्ये नंदन कानन पार्कदेखील आहे. 400 हेक्टर क्षेत्रात पसरलेले हे ग्रीन पार्क आहे, ज्यामध्ये एक लहान तलाव, प्राणीसंग्रहालय आणि अभयारण्य आहे.

ओडिशाचे राज्य संग्रहालय नवीन आणि जुने भुवनेश्वर दरम्यान स्थित आहे. या संग्रहालयात हस्तलिखिते, कलाकृती, शिलालेख आदींचा संग्रह करण्यात आला आहे.

भुवनेश्वरची धौली टेकडी सम्राट अशोकाच्या हृदयपरिवर्तनाची कथा सांगते. येथेच कलिंग युद्धानंतर अशोकाने बौद्ध धर्म स्वीकारला. या टेकडीवर शांती स्तूप बांधण्यात आला आहे. स्तूपाभोवती चार विशाल बुद्ध मूर्ती आहेत. टेकडीच्या उतारावर, रस्त्याच्या दुतर्फा काजूच्या झाडांची हिरवळ मनमोहक दिसते. डोंगराच्या खालच्या भागात नारळाच्या बागा दूरवर पसरलेल्या दिसतात.

ऐतिहासिक स्थळ

शिशुपालगड ही ओडिशाची जुनी राजधानी होती. हे ऐतिहासिक ठिकाण आहे. येथे पुरातन पुरातत्व अवशेष पाहायला मिळतात

भुवनेश्वरमध्येच खंडगिरीची लेणी आहेत. खंडगिरी हे जैन धर्मीयांचे पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे. येथे घनदाट झाडे विपुल प्रमाणात आहेत. या टेकडीवर अनेक 2000 वर्ष जुन्या गुहा आहेत, ज्यात जैन भिक्षू एकेकाळी राहत होते. येथे जैन आचार्य पारसनाथ यांचे मंदिर आहे. हे मंदिर हिरव्यागार झाडांच्या सानिध्यात बांधले आहे. कारागिरांनी एकाच दगडावर 24 तीर्थंकरांच्या मूर्ती कोरल्या आहेत.

 

उदयगिरी लेणी खंडगिरी डोंगराजवळ आहेत. उदयगिरी हे बौद्धांचे पवित्र स्थान आहे. येथे अनेक बौद्ध लेणी आहेत, ज्या डोंगर कापून बांधल्या गेल्या आहेत. प्रत्येक गुहेत अनेक खोल्या, अंगण आणि व्हरांडे आहेत. यामध्ये बौद्ध भिक्खू राहत होते.

जगन्नाथपुरी

भारतातील चार धामांमध्ये पुरीची गणना होत असली, तरी हिरवीगार बागा, सदाहरित जंगले, विलोभनीय तलाव, लोळणारा समुद्र इत्यादींनी पुरीला निसर्गाचे सुंदर पर्यटन स्थळ बनवण्यात कोणतीही कसर सोडली नाही. समुद्रकिनारा जगातील सर्वात सुंदर समुद्रकिनाऱ्यांपैकी एक आहे. अंधश्रद्धेमुळे जिथे दांभिकता फोफावते तिथे पुरी हे भाविकांच्या आकर्षणाचे केंद्र आहे.

पुरीचे प्राचीन नाव पुरुषोत्तम क्षेत्र आणि श्री क्षेत्र देखील आढळते. राजा चोडगंग याने १२व्या शतकात येथे जगन्नाथाचे एक विशाल मंदिर बांधले, तेव्हापासून ते जगन्नाथ पुरी या नावाने प्रसिद्ध आहे, ज्याला आता ‘पुरी’ असे संक्षेपाने ओळखले जाते.

जगन्नाथ मंदिर कलाकुसरीच्या दृष्टिकोनातून अतिशय आकर्षक आणि महत्त्वाचे आहे, मंदिराला 4 दरवाजे आहेत. पूर्वेकडील सिंहद्वार सर्वात सुंदर आहे, त्याच्या दोन्ही बाजूला दोन सिंहाच्या मूर्ती आहेत. सिंहद्वारासमोर काळ्या पाषाणाचा सुंदर गरुड स्तंभ आहे, ज्यावर सूर्य सारथी अरुण यांची मूर्ती आहे. मंदिराला दक्षिणेला घोडा दरवाजा, उत्तरेला हत्ती दरवाजा आणि पश्चिमेला वाघ दरवाजा आहे. गेट्सना त्यांच्या जवळ असलेल्या प्राण्यांच्या शिल्पांवरून नाव देण्यात आले आहे. पूर्वी मंदिरात दलित आणि शूद्रांना प्रवेश बंदी होता पण आता कोणतीही बंदी नाही.

मुख्य मंदिराच्या आत पश्चिमेला एका रत्नवेदीवर सुदर्शन चक्र आहे, स्थापत्यशास्त्राच्या दृष्टिकोनातून मंदिराचे ४ भाग आहेत – पहिला भाग भोग मंडप, दुसरा भाग नृत्य मंडप, जिथे भक्त नाचतात, तिसर्‍या भागाला जगमोहन मंडप म्हणतात. जिथे प्रेक्षक बसतात. या मंडपाच्या भिंतींवर नरनारीच्या अनेक कलाकृती साकारण्यात आल्या आहेत. चौथा भाग हा मुख्य मंडप आहे. हे चार मंडप एकमेकांत गुंफलेले आहेत जेणेकरून एकातून दुसऱ्यामध्ये सहज प्रवेश करता येईल. मंदिराच्या व्यवस्थेत हजारो लोक राहतात आणि मंदिराला दरवर्षी करोडो रुपयांची कमाई होते. मंदिरात प्रवेश करताना पांड्यांच्या तावडी टाळा.

सोनेरी उन्हात चमकणारा पुरीचा समुद्रकिनारा खूपच आकर्षक दिसतो. इथे सूर्योदय आणि सूर्यास्ताच्या वेळी लाटांमध्ये झगमगणाऱ्या किरणांचा अनोखा आनंद मिळतो.

भुवनेश्वर ते पुरीपर्यंत बसेस उपलब्ध आहेत पण टॅक्सी घेणे चांगले.

कोणार्क

चंद्रभागा ही नदी ओडिशाच्या मनमोहक शांत आणि वालुकामय समुद्रकिनाऱ्यावर वाहते. कोणार्क हे बलखती चंद्रभागेच्या एका तीरावर वसलेले आहे. कोणार्क हे ऐतिहासिक आणि पुरातत्वीय दृष्टिकोनातून अतिशय महत्त्वाचे ठिकाण आहे.

टोरँटोला फिरायला चला

* डॉ. स्नेह ठाकूर

प्रत्येक शहराची स्वत:ची खासियत, वैशिष्टये व स्वत:चं एक आकर्षण असतं. काही स्थळ इतिहासाची गाथा गात तुमचं मन मोहून घेतात, तर काही वर्तमानातील झगमगटामुळे तुमचे डोळे दीपवून टाकतात. असंच नैसर्गिक गोष्टी आणि आधुनिकतेने समावलेला कॅनडातील टोरँटो पर्यटकांच्या आकर्षणाचं प्रमुख केंद्र आहे.

टोरँटोचा सीएन टॉवर ५५५.३३ मीटर (१८१५ फुट ५ इंच) उंच जगातील सर्वात उंच इमारतीपैकी एक आहे. ६ काचेच्या लिफ्ट्स प्रेक्षकांना २२ किलोमीटर प्रतितास वेगाने ५८ सेकंदात ऑब्जर्वेशन डॅकपर्यंत पोहोचवितात.

जून, १९९४ साली बनलेल्या व जगातील पहिल्या सीएन टॉवरची फरशी काचेची आहे. ही काचेची फरशी पर्यटकांना वर जातेवेळी आपल्या पायाखाली रस्ता पाहण्याची सुविधा देतात.

टॉवरच्या ऑब्जर्वेशन डॅकवरून प्रेक्षकांना १६० किलोमीटर दुरपर्यंत नायगारा धबधबा आणि जर ढग नसतील तर ओन्टॅरियो झिलच्या पलीकडे आसलेलं नुयॉर्क शहर पाहू शकता.

दर ७२ मिनिटात इथल्या ३६० रेस्टॉरंट स्वत:ची पूर्ण परिक्रमा करतात जे तिथे बसलेल्या प्रेक्षकांना १००० फूटपेक्षादेखील खाली टोरँटोची बदलती दृश्य पाहण्याचा आनंद देतात.

असाधारण अनुभव

सेंट लॉरेन्स बाजार : टोरँटोचं एक दुसरं आकर्षण आहे सेंट लॉरेन्स बाजार. इथे ३ ऐतिहासिक इमारती येतात. इथे एंटीक बाजार, फूड कोर्ट आणि पब्लिक प्लेस आहे. बाजारात ५० प्रकारचे फूड जॉइट्स आहेत. इथे २०० वर्षे जुनं शनिवार शेतकरी बाजार आणि रविवारचा एंटीक जुना बाजारदेखील लागतो.

इटन सेंटर १९७९ मध्ये इटलीच्या मिलान शहराच्या ग्लास रुफ गॅलरियाच्या मॉडेल नुसार बनलंय. हे बहुमजली शॉपिंग सेंटर आहे. इथे विविध प्रकारची दुकानें, रेस्टॉरंटस तसंच सिनेमागृहे आहेत. हे टोरँटोचं क्रमांक एकचं टुरिस्ट आकर्षण आहे. यॉर्कविल टोरँटोचं सर्वात प्रसिद्ध शॉपिंग क्षेत्र आहे.

पाण्याच्या किनारी वसलेल्या इतर मोठया शहराप्रमाणे टोरँटो डाऊन टाऊन वॉटरफ्रंटदेखील हळूहळू १० एकर लेक साईड घटना स्थळाच्या रुपात परिवर्तीत होत गेलं. पुरस्कारप्राप्त हार्बरफ्रंट सेंटरमध्ये आर्ट गॅलरीज, सिनेमागृह, क्राफ्ट बुटीक्स, कार्यालये, हॉटेल आणि मरीना पाण्याच्या किनारी सैर करण्याचे सार्वजनिक मार्ग आहेत. टोरँटो हार्बर फ्रंट सेंटर एक सांस्कृतिक संघटना आहे. इथे हिवाळयात स्केटदेखील करू शकता.

रॉयल ओन्टॅरियो संग्रहालंय कॅनडातील सर्वात मोठं संग्रहालंय आहे आणि जगातील १० संग्रहालयात याचा समावेश आहे. प्राचीन इतिहासाबरोबरच संस्कृतीच्या एक सार्वभोमिक संग्रहालयाच्या संयोजनात रॉयल ओन्टॅरियो संग्रहालंय जगभरातील पर्यटक आणि विद्वानांना एक असाधारण अनुभव मिळवून देतो.

१९९० साली स्थापन झालेल्या आर्ट गॅलरी ऑफ ओन्टॅरियो उत्तर अमेरिकेत अग्रणी कला संग्रहालय पैकी एक आहे. ही कॅनडातील सर्वात प्राचीन आर्ट गॅलरी आहे.

सर्वात मोठं आकर्षण

सप्टेंबर १९६९ मध्ये सुरु झालेल्या एक विज्ञान केंद्र पर्यावरण, इन्फॉर्मशन हायवे इत्यादीवर विविध प्रदर्शने आयोजित केले जातात.

इतिहास हा वास्तूकला प्रेमीसाठी कासा लोमा एक रोचक अनुभव आहे.१९०० च्या प्रारंभिक काळात टोरँटोचे श्रीमंत व्यापारी सर हेनरी पॅलेटद्वारे कॅलिफोर्नियाच्या हर्स्टमहलच्या नकाशावर कासा लोमाची निर्मिती झाली.

टेकडीवर स्थित गर्वाने शहराकडे पाहणारा ५ एकर मध्ये वसलेला हा प्रसिद्ध महाल यूरोपियन वैभव दाखवतं. राजेशाही शानशोकत व आधुनिक सुविधानीं सजलेल्या खोल्या, गुप्त गल्ल्या, ८०० फुट भुयार, टॉवर, तबेला, सुंदर बागबगिचे सर्वांचं मनमोहून घेतात.

ओन्टॅरियो प्लेस ९६ एकरमध्ये अत्याधुनिक सांस्कृतिक तसंच मनोरंजनासाठी बनलेलं आंतरराष्ट्रीय जगप्रसिद्ध पार्कलँड आहे. द रश रिव्हर राफ्ट राईड सर्वांसाठी जल, थल मनोरंजनाचं सर्वात मोठं आकर्षण आहे.

कॅनडाचं राष्ट्रीय प्रदर्शन कॅनडियन जे सीएनई नावाने ओळखलं जातं. १३० वर्षापासून १८ दिवसांसाठी मुलं, वृद्ध सर्वांचं मनोरंजन करतं त्याचबरोबर इथे विविध प्रकारच्या शिक्षण संस्थादेखील आहेत. कॅनडा तसंच जगभरातून २ मिलियन पर्यटक इथे येतात. हे जगातील सर्वात मोठं वार्षिक प्रदर्शन स्थळ आहे.

ओन्टॅरियो सरोवराच्या किनारी ३५० एकरमध्ये असलेलं हे ‘एक्स’ आनंदोत्सव मनोरंजन, सवारी, क्रीडा आणि कृषी इत्यादीनी परिपूर्ण आहे. इथे दरवर्षी नोव्हेंबरमध्येदेखील हिवाळा रॉयल कृषी जत्रेचं आयोजन केलं जातं.

जर तुम्ही टोरँटो शहरातील डाऊन टाऊनमध्ये असाल आणि शहरातील झगमगटापासून दूर जाऊन काही क्षण शांततेत घालवायचे असतील तर त्यासाठी ऐतिहासिक डिस्टिलरी डिस्ट्रिक्ट एक छान जागा आहे. इथे केवळ पायीच फिरता येतं. इथे सर्वात मोठं विक्टोरियन औद्योगिक वास्तूकला संग्रहालंय आहे, जे कला आणि संस्कृतीला पाठिंबा देण्यासाठी समर्पित आहे. या क्षेत्रातदेखील आरोग्य केंद्र, रेस्टॉरंट आणि पबच्या विविध सुविधा आहेत. इथे दरवर्षी जूनमध्ये ‘ब्ल्यूज फेस्टिवल’देखील भरतो.

रोमांचक वातावरण

उत्तर अमेरिकेत दुसरं सर्वात मोठं चायना टाऊन टोरँटोमध्ये आहे. लोकं इथे विविध प्रकारचे दागिने, कपडे आणि घरगुती वस्तू स्वस्त किंमतीत मिळतात. याशिवाय इथे चविष्ट चायनीज जेवणदेखील मिळतं. चायनीज खाण्याबरोबरच आशियाई खाणंदेखील मिळतं.

रोजर्स सेंटर पूर्वी स्काय डोम नावाने ओळखलं जायचं. हे त्याच्या अनोख्या रिटरेक्टबल छतासाठी प्रसिद्ध आहे. यावरचं छत चांगल्या मोसमात खोललं जातं आणि थंडी वा पावसाळयात बंद केलं जातं. एवढं मोठं छत खोलणं वा बंद करणं चकित करणारं आहे. इथे मोठया प्रमाणात मनोरंजन शो देखील होतात.

कॅनडातील वंडरलँड शहराच्या उत्तर भागात स्थित आहे. हे कॅनडातील सर्वात मोठं थीम पार्क आहे. इथल्या रोमांचक वातावरणात २०० पेक्षा अधिक आकर्षणं आणि ६५ पेक्षा अधिक राईड्स व रोलर कॉस्टर्स आहेत. इथे स्पलाश बरोबरच २० एकरचं वॉटर पार्कदेखील आहे.

रमणीय स्थान

२० कारंजे आणि झगमगीत प्रकाश असणारं यंग डंडस स्ववेयर या भागातील एक अद्वितीय केंद्र्बिंदू आहे. ही जागा एक सार्वजनिक ठिकाणी आहे. जनमेळावे, नाट्य, संगीत इत्यादीसाठी या व्यासपीठाचा वापर केला जातो.

टोरँटो आईसलँड टोरँटो डाउनटाऊन यंग स्ट्रीट पासून फक्त १० मिनिटांच्या होडी प्रवासात ३ आईसलँड आहेत, ज्यामध्ये आयलँड सर्वात प्रसिद्ध आहे.

सेंटर आयलँड खूपच रमणीय स्थान आहे. हे सिटी स्काय लाईनच पॅनोरोमिक दृश्य सादर करतं. सेंटर आयलँड जलतटासहित ६०० एकरच्या पार्कलँडमध्ये आहे. इथे अग्निपीट इत्यादी सुविधा उपलब्ध आहेत.

ब्लॅक क्रिक पायनियर गावाचा प्रवास तुम्हाला १,८०० च्या काळात घेऊन जातो. इथे  जेव्हा तुम्ही ४० योग्य प्रकारे स्थापन केलेली वडिलोपार्जित घरे, दुकाने आणि बगीचामधून जाल तेव्हा तुम्ही इतिहासाबरोबरच बरंच काही शिकाल.

Monsoon Special : पावसाळी प्रवास टिप्स, प्रवास सुखकर होईल

* गृहशोभिका टीम

मान्सून दाखल झाला आहे. अशा परिस्थितीत प्रवासाची आवड असलेल्या लोकांच्या सहलीचे नियोजन केलेच असेल. कडक उन्हानंतर पावसाची अनुभूती खूप आल्हाददायक वाटते. हा आनंदाचा वेळ तुम्ही तुमच्या कुटुंबियांसोबत किंवा मित्रमैत्रिणींसोबत कुठेतरी फिरून घालवलात तर मजा द्विगुणित होते. जर तुम्हीही पावसाळ्यात कुठेतरी फिरण्याचा विचार करत असाल तर आम्ही तुम्हाला काही टिप्स सांगणार आहोत ज्या तुमच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरतील.

आगाऊ तिकिटे बुक करा

या हंगामात गाड्या आणि प्रवासाच्या इतर साधनांमध्ये खूप गर्दी असते. त्यामुळे आगाऊ नियोजन करून तिकीट बुक करा. बाकीचे कुठे राहतील आणि कुठे जायचे याची आधीच व्यवस्था करा.

हुशारीने ट्रॅकिंग

पावसाळ्यात डोंगराळ भागात भूस्खलनाचा धोका खूप जास्त असतो. तसेच निसरडा देखील होतो. अशा परिस्थितीत जर तुम्हाला ट्रेकिंगची आवड असेल तर या काळात सहलीचे नियोजन न केलेलेच बरे, पण काही लोकांना या मोसमात ट्रेकिंगची आवड असते, असे लोक अशी जागा निवडतात जिथे पाणी कमी पडते आणि भूस्खलन होते. त्या दृष्टीनेही ते सुरक्षित क्षेत्र असावे.

पावसाचा आनंद घेण्यासाठी योग्य ठिकाण निवडा

जर तुम्हाला पावसात फिरण्याचा आनंद घ्यायचा असेल आणि हिरवाईबरोबरच सुरक्षिततेला महत्त्व दिले असेल तर तुम्ही मुंबई किंवा महाराष्ट्रातील सुंदर ठिकाणांना भेट दिली तर बरे होईल. याशिवाय केरळच्या सुंदर दृश्यांचा आणि गोव्याच्या समुद्रकिनाऱ्यांचाही आनंद लुटता येतो.

पाणी पिण्यात काळजी घ्या

पावसातील बहुतांश आजार हे पाण्यामुळे होतात त्यामुळे यामध्ये जास्तीत जास्त काळजी घ्यावी. आरओचे पाणी पिण्याचा प्रयत्न करा किंवा बाजारातून पॅकबंद पाणी घ्या. जर काही नसेल तर पाणी उकळवून ते साठवण्याची व्यवस्था करा.

आरामदायक पादत्राणे घाला

या हंगामात शैलीच्या बाबतीत आपल्या सहलीची मजा लुटू नका. पावसात घालण्यासाठी अनेक स्टायलिश पादत्राणे उपलब्ध आहेत. त्यापैकी, तुम्ही तुमची आवड आणि आराम लक्षात घेऊन पादत्राणे निवडू शकता.

Monsoon Special : चला महाराष्ट्राच्या समुद्रकिनाऱ्यांवर फेरफटका मारूया

* गृहशोभिका टीम

महाराष्ट्राचं नाव ऐकलं की आपल्या मनात फक्त दोनच नावं येतात, बॉलिवू आणि मुंबई. पण तुम्हाला माहित आहे का की 700 किलोमीटरहून अधिक लांबीचा समुद्रकिनारा आहे, ज्याच्या काठावर सुंदर समुद्रकिनारे दरवर्षी येथे येणाऱ्या पर्यटकांचे लक्ष वेधून घेतात?

घोडेस्वारीपासून ते उंटाच्या सवारीपर्यंत, स्कूबा डायव्हिंगपासून ते सर्फिंग आणि स्विमिंगपर्यंत, तुम्ही येथे अनेक मजेदार क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होऊ शकता. एवढेच नाही तर तुम्हाला अस्सल सी फूड खाण्याची खूप उत्सुकता आणि तळमळ असेल तर येथे तुम्हाला सीफूड खाण्याची संधी मिळेल. तुम्ही शाकाहारी असलात तरी काही फरक पडत नाही! येथे तुम्हाला विविध प्रकारचे स्वादिष्ट चाट देखील मिळतील.

या सर्वांव्यतिरिक्त, सूर्यास्ताच्या वेळी समुद्रकिनार्यावर बसून तुम्ही तुमच्या आयुष्यातील सर्वात सुंदर आणि प्रसन्न क्षण अनुभवू शकता. चला तर मग महाराष्ट्रातील अशाच काही सुंदर समुद्रकिना-याच्या फेरफटका मारूया, तिथली दृश्ये तुम्हाला मंत्रमुग्ध करतील.

गणपतीपुळे बीच

मुंबईपासून सुमारे 375 किमी अंतरावर असलेल्या गणपतीपुळेच्या समुद्रकिनाऱ्यावर पांढरी, चांदीची वाळू आहे. महाराष्ट्रातील इतर समुद्रकिना-यांप्रमाणे या बीचवर फारशी गर्दी नसते, त्यामुळे तुम्ही इथे येऊन शांततेचा आनंद घेऊ शकता. हा बीच कयाकिंग खेळासाठी ओळखला जातो.

वेळणेश्वर बीच

महाराष्ट्रातील रत्नागिरी शहरापासून सुमारे 170 किमी अंतरावर आणि मुंबईपासून सुमारे 370 किमी अंतरावर, वेळणेश्वर बीच हे पोहणे आणि सूर्य स्नान करण्यासाठी योग्य ठिकाण आहे.

वेंगुर्ला मालवण बीच

मुंबईपासून सुमारे 514 किमी अंतरावर, वेंगुर्ला मालवण बीच, दाट हिरवीगार काजूची झाडे, आंब्याची झाडे, नारळाची झाडे आणि खजूर यांनी वेढलेला पांढरा चमकदार वाळूचा लांब पसरलेला भाग, पर्यटकांसाठी एक आदर्श ठिकाण आहे.

तारकर्ली बीच

तारकर्ली हे गाव कोल्हापूरपासून 160 किमी अंतरावर वसलेले एक छोटेसे गाव आहे. कार्ली नदी आणि अरबी समुद्राच्या काठावर वसलेले तारकर्ली बीच हे निसर्गाच्या निर्मळ दृश्याचा आनंद घेण्यासाठी योग्य ठिकाण आहे.

किहीम आणि मांडवा बीच

नारळ आणि पाइनच्या झाडांनी वेढलेला, किहीम आणि मांडवा बीच हा एक नयनरम्य समुद्रकिनारा आहे, जो मुंबईपासून 120 किमी अंतरावर आणि अलिबागच्या जवळ आहे. तुम्ही येथे सर्फिंग आणि कॅम्पिंगचाही आनंद घेऊ शकता.

किहीम मांडवा बीच

नारळ आणि पाइनच्या झाडांनी वेढलेला, किहीम आणि मांडवा बीच हा एक नयनरम्य समुद्रकिनारा आहे, जो मुंबईपासून 120 किमी अंतरावर आणि अलिबागच्या जवळ आहे. तुम्ही येथे सर्फिंग आणि कॅम्पिंगचाही आनंद घेऊ शकता.

काशीद बीच

काशिद बीच, अरबी समुद्राच्या काठावर वसलेले आहे, स्फटिकासारखे स्वच्छ निळे समुद्राचे पाणी आणि चमकणारी पांढरी वाळू यांचे नयनरम्य दृश्य तयार करते. अलिबागपासून फक्त 30 किमी अंतरावर असलेला हा समुद्रकिनारा, गजबजलेल्या जगापासून काही क्षण विसावा घालवण्यासाठी सर्वोत्तम ठिकाण आहे. तुम्ही येथे घोडेस्वारीचाही भरपूर आनंद घेऊ शकता.

डहाणू बोर्डी बीच

मुंबईपासून सुमारे 145 किमी अंतरावर असलेला डहाणू ते बोर्डी हा 17 किमी लांबीचा समुद्रकिनारा पर्यटकांमध्ये विलोभनीय नैसर्गिक दृश्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. किनाऱ्यावर बसून मच्छिमारांची रोजची दिनचर्या पाहणे हे येथील सर्वात वेगळे दृश्य आहे. मासेमारीसाठी प्रसिद्ध असलेल्या या बीचवर तुम्हाला एक वेगळा अनुभव मिळेल. तुम्ही तुमचा मासेमारीचा छंदही येथे पूर्ण करू शकता.

मार्वे मनोरी बीच

तुम्हाला पार्टी करायला आवडत असेल तर या बीचवर नक्की या. मुंबईपासून 40 किमी अंतरावर असलेल्या मार्वे मनोरी बीचला बोरीवल असेही म्हणतात. हे एक लहान मासेमारी गावदेखील आहे जिथे तुम्हाला सूर्योदय आणि सूर्यास्ताची सुंदर दृश्ये पाहायला मिळतील.

Monsoon Special : या पावसाळ्याला ‘आमची मुंबई’ म्हणा

* गृहशोभिका टीम

मुंबई, महाराष्ट्र

मुंबईत जूनमध्येच पावसाळा सुरू होत असला तरी त्याचा प्रभाव ऑगस्ट-सप्टेंबरपर्यंत राहतो. या दरम्यान मुंबईतील बदलत्या हवामानामुळे तुमच्या आत एक नवीन ताजेपणा भरून येतो.

मरीन ड्राइव्ह

भारताची आर्थिक राजधानी असलेल्या मुंबईचा मरिन ड्राइव्हचा इतिहास खूप जुना आहे. काँक्रीटचा हा रस्ता 1920 मध्ये बांधण्यात आला होता. समुद्रकिनारी तीन किलोमीटर परिसरात बांधलेला हा रस्ता दक्षिण मुंबईच्या सौंदर्याचा केंद्रबिंदू आहे. पावसाळ्यात इथे येणे हे प्रत्येकासाठी अविस्मरणीय स्वप्नासारखे असते. या मोसमात जगभरातील बहुतांश पर्यटक मरीन ड्राइव्हवर फिरताना दिसतात. येथील खास आकर्षण म्हणजे समुद्राच्या उगवत्या आणि पडणाऱ्या लाटा, ज्या लोकांना खूप आकर्षित करतात. मरीन ड्राइव्ह नरिमन पॉइंट ते मलबार हिल मार्गे चौपाटी या परिसरात आहे. मुंबईची लोकल ट्रेन पकडून तुम्ही या ठिकाणाचा आनंद घेऊ शकता.

गेटवे ऑफ इंडिया

मुंबई ज्या ऐतिहासिक वास्तूसाठी प्रसिद्ध आहे ते गेटवे ऑफ इंडिया आहे. हे स्मारक दक्षिण मुंबईतील अपोलो बंदर परिसरात अरबी समुद्रातील बंदरावर आहे. ब्रिटीश राजवटीत बांधलेले हे स्मारक नेहमीच पर्यटकांच्या आकर्षणाचे केंद्र राहिले आहे. या ठिकाणी वर्षभर गर्दी होत असली तरी पावसाळ्यात या ठिकाणी मोठ्या प्रमाणात वर्दळ पाहायला मिळते. गेटवे ऑफ इंडियाला जाण्यासाठी तुम्हाला चर्च गेट रेल्वे स्टेशनवर उतरावे लागेल.

हाजी अली दर्गा

हाजी अलीचा दर्गाही मुंबईतील सर्वाधिक भेट दिलेल्या ठिकाणांपैकी एक आहे. या दर्ग्यात सय्यद पीर हाजी अली शाह बुखारी यांची समाधी आहे, ज्याची स्थापना 1431 मध्ये झाली होती. हाजी अलीचा दर्गा मुंबईच्या वरळी किनार्‍याजवळ एका छोट्या बेटावर आहे, ज्याचे सौंदर्य दुरूनही पाहता येते. येथे जाण्यासाठी तुम्हाला मुंबई लोकल ट्रेनमधून महालक्ष्मी मंदिर रेल्वे स्टेशनवर उतरावे लागेल.

वरळी सी-फेस

पावसाळा शिगेला पोहोचला की वरळीच्या सी-फेसचे वातावरण नजरेसमोर निर्माण होते. येथील उंच भरती पर्यटकांना आकर्षित करते. तुम्ही ट्रेन किंवा बसने इथे सहज पोहोचू शकता.

जुहू बीच

वांद्रेपासून सुमारे 30 मिनिटांच्या अंतरावर, जुहू बीच हा मुंबई शहरातील सर्वात प्रसिद्ध बीच आहे. मुंबई आणि बाहेरून येणाऱ्या पर्यटकांची ही पहिली पसंती आहे. पावभाजीसाठी हे ठिकाण जगभर प्रसिद्ध आहे. पावसाळ्यात या ठिकाणी लोकांची मोठी गर्दी पाहायला मिळते. पावसाळ्यात जुहूमधील टॉप हॉटेल्स पर्यटकांना अनेक सवलती देतात. मुंबई लोकल ट्रेनने वांद्रे पश्चिम रेल्वे स्थानकावर पोहोचून तुम्ही या ठिकाणी पोहोचू शकता.

Travel Special : Adventure sports : तुमचे जीवन साहसी खेळांनी भरून टाका

* पारुल भटनागर

प्रत्येकाला प्रवासाचा छंद असतो. भारतात अशी अनेक ठिकाणे आहेत, जी सौंदर्याने भरलेली आहेत आणि तेथे विविध प्रकारचे साहसी खेळ आयोजित केले जातात.

चला, अशा ठिकाणांबद्दल जाणून घेऊया :

राफ्टिंग प्रेमींसाठी ऋषिकेश

जर तुम्ही पाण्याने स्किटल्स करायला अस्वस्थ असाल तर तुमच्यासाठी ऋषिकेश हे रिव्हर राफ्टिंगचे सर्वोत्तम ठिकाण आहे. हे ठिकाण उत्तराखंड राज्यातील गढवालमध्ये आहे. परदेशातून भारताला भेट देण्यासाठी येथे येणारे लोक देखील या राफ्टिंगचा आनंद घेतात कारण हे साहस खूप मजेदार आहे कारण रबरी बोटीमध्ये पांढर्‍या पाण्यात वळणदार मार्ग पार करणे हे एखाद्या साहसापेक्षा कमी नाही.

याचे सौंदर्य म्हणजे तुम्हाला पोहणे येत नसले तरी मार्गदर्शकाच्या पूर्ण देखरेखीखाली तुम्ही या साहसाचा आनंद घेऊ शकता.

या 4 ठिकाणी राफ्टिंग केले जाते : ब्रह्मपुरी ते ऋषिकेश – 9 किमी, शिवपुरी ते ऋषिकेश – 16 किमी, मरीन ड्राइव्ह ते ऋषिकेश – 25 किमी, कौडियाला ते ऋषिकेश – 35 किमी.

सर्वोत्तम हंगाम : जर तुम्ही राफ्टिंगसाठी ऋषिकेशला येण्याचा विचार करत असाल तर मार्च ते मे महिन्याचा मध्य हा उत्तम काळ आहे.

बुकिंग टिप्स : तुम्ही राफ्टिंगसाठी ऋषिकेशला जाऊन बुकिंग करा कारण तिथे जाऊन तुम्ही दरांची तुलना करू शकता आणि चांगली सूट मिळवू शकता. घाईघाईने बुक करू नका नाहीतर तुमच्या खिशाला भारी पडू शकते. तसे, तुम्ही रू. 1,000 ते रू 1,500 मध्ये राफ्टिंगचा आनंद घेऊ शकता आणि जर तुम्हाला ग्रुप राफ्टिंग करायचे असेल तर तुम्ही यावर सूट देखील घेऊ शकता.

लक्षात ठेवा की राफ्टमधील गाईड व्हिडिओ बनवण्यासाठी स्वतंत्रपणे पैसे घेतात. अशा वेळी गरज पडली तर व्हिडिओ बनवा नाहीतर राफ्टिंगचा आनंद घ्या.

कुल्लुमनाली मध्ये पॅराग्लायडिंग

आकाशातील उंची जवळून पाहण्याची हौस प्रत्येकाला नसते आणि जो त्यात असतो तो पॅराग्लायडिंगपासून स्वतःला रोखू शकत नाही. त्यामुळेच देशात पॅराग्लायडिंग साहसाची कमतरता नाही आणि या साहसाची आवड असलेले लोक ते करण्यासाठी कुठेही पोहोचतात. यातील एक अतिशय प्रसिद्ध ठिकाण मनाली आहे, जे भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील कुल्लू जिल्ह्यात आहे. येथील सौंदर्य पाहण्यासाठी दरवर्षी हजारो लोक येतात.

हे ठिकाण केवळ सौंदर्यासाठीच नाही तर साहसांसाठीही ओळखले जाते. म्हणूनच, पॅराग्लायडिंग प्रेमी असल्याने, तिथे जायला विसरू नका कारण तिथे तुम्हाला लहान पॅराग्लायडिंग राईडपासून लांब पॅराग्लायडिंग राईडपर्यंतचा आनंद लुटण्याची संधी मिळेल.

या ठिकाणी पॅराग्लायडिंग होतात : सोलांग व्हॅली – मनालीपासून 15 किमी, (पॅराग्लायडिंग कालावधी – 20 मिनिटे), फतरू – जास्त उड्डाण वेळ, (पॅराग्लायडिंग कालावधी – 30 ते 35 मिनिटे), बिजली महादेव – जास्त उड्डाण वेळ, (पॅराग्लायडिंग कालावधी – 35 ते 40 मिनिटे), कांगडा व्हॅली – (पॅराग्लायडिंग कालावधी – 15 ते 25 मिनिटे), मारी – येथे पॅराग्लायडिंग 3000 मीटर उंचीवरून केले जाते, जे खूप उंच आहे. (पॅराग्लायडिंग कालावधी- 30-40 मिनिटे).

सर्वोत्तम हंगाम : मे ते ऑक्टोबर. हवामान खराब असताना पॅराग्लायडिंग केले जात नाही. हे साहस तज्ज्ञांच्या देखरेखीखाली केले जाते, त्यामुळे प्रथमच आलेल्यांनीही याला घाबरू नये

बुकिंग टिप्स : तुम्ही ज्या ठिकाणी मुक्काम करत आहात त्या ठिकाणाभोवती विचारून पॅराग्लायडिंगसाठी बुकिंग करू शकता किंवा तुम्हाला ज्या ठिकाणी हे साहस करायचे आहे त्या ठिकाणी नीट विचारून दरांची तुलना करून तुम्ही तुमच्या बोलण्यातून मोठी सवलत देखील मिळवू शकता. लहान आणि लांब माशीवर अवलंबून तुम्ही रू 1,000- रू 2,500 मध्ये या साहसाचा आनंद घेऊ शकता. लक्षात ठेवा की लगेच बुक करू नका कारण खूप लवकर तुमच्या खिशाला भारी पडू शकते.

स्कूबा डायव्हिंग अंदमान

अंदमानच्या मधोमध निळे पाणी, आजूबाजूला पसरलेलं सौंदर्य प्रत्येकाचं मन वेधून घेतं, तसंच इथल्या पाण्याखालील साहस साहसप्रेमींचा जीव बनला आहे. समुद्राच्या आत जाऊन प्रवाळ, ऑक्टोपस आणि मोठमोठे मासे यांचे जवळून दृश्य अनुभवणे कोणाला आवडत नाही. त्यामुळे तुम्हीही स्कूबा डायव्हिंगचे चाहते असाल तर हे ठिकाण विसरूनही जाऊ नका. हा एकदाचा अनुभव तुमच्या आयुष्यभर लक्षात राहील.

या ठिकाणी स्कूबा डायव्हिंग होते

हॅवलॉक बेट : स्वच्छ पाणी आणि दोलायमान माशांचे दृश्य. सुरक्षित आणि तणावमुक्त साहस. रू 2,000 ते रू 2,500 मध्ये 30 मिनिटांची राइड.

नॉर्थ बे बेट : कोरलने भरलेले निळे पाणी.

नील बेट : पाण्याची खोली मध्यम आहे, बक्षीस थोडे जास्त आहे. स्कुबा डायव्हिंगसाठी अप्रतिम ठिकाण.

बेरन बेट : स्कुबासाठी हे बेट सर्वोत्तम आहे, पण महाग आहे.

सर्वोत्तम हंगाम : ऑक्टोबर ते मध्य मे. पावसाळ्यात पाण्याखालील कामे बंद असतात.

बुकिंग टिप्स : तुम्ही फक्त PADI प्रमाणित डायव्हर्ससोबत स्कुबा डायव्हिंगची योजना आखली पाहिजे कारण याच्या मदतीने तुम्ही सुरक्षिततेसह या राइडचा चांगला आनंद घेऊ शकाल. तुम्ही तुमच्या पॅकेजसह ते बुक करू शकता कारण बहुतेक पॅकेजेसमध्ये ते विनामूल्य आहे. त्यावर चांगली सूट घेण्याचा प्रयत्न करा जेणेकरून तुम्हाला त्याचा आनंद घेता येईल आणि खिशावर जास्त भार पडू नये.

गुलमर्ग स्कीइंग

तुम्हाला स्कीइंगमध्ये रुची आहे, पण तुमचे स्कीइंग साहस पूर्ण करण्यासाठी कुठे जायचे असा प्रश्न तुम्हाला पडत असेल, तर आम्ही तुम्हाला सांगतो की गुलमर्ग हे काश्मीरपासून 56 किमी अंतरावर एक सुंदर हिल स्टेशन आहे. इथली शिखरे बर्फाने झाकलेली असल्यामुळे हे ठिकाण खूप सुंदर दिसते. त्यामुळे तुमची इच्छा पूर्ण होऊ शकते.

येथे स्कीइंग करा : गुलमर्ग, बारामुल्ला जिल्हा.

पहिला टप्पा : स्कीइंगसाठी, कोंगदोरी, जे 1476 फूट उतार आहे, स्कीइंग उत्साहींना एक रोमांचकारी अनुभव देते.

दुसरा टप्पा : 2624 फूट अंतरावर असलेले अपर्वत शिखर अनुभवी स्कीइंग उत्साही लोकांमध्ये अधिक लोकप्रिय आहे.

सर्वोत्तम हंगाम : डिसेंबर ते फेब्रुवारीच्या मध्यापर्यंत. तसे, मार्च ते मे महिन्यांचे हवामान देखील चांगले असते.

बुकिंग टिप्स : तुम्ही booking.com वरून ऑनलाइन तसेच बुक करू शकता. उपकरणाची किंमत रू. 700 ते रू. 1,000 च्या दरम्यान असते आणि तुम्ही एखाद्या प्रशिक्षकाला कामावर घेतल्यास, तो/तिला दररोज रू. 1,200 ते रू. 2,000 शुल्क आकारले जाते. प्रत्येकाचे दर वेगवेगळे आहेत, त्यामुळे नीट संशोधन करूनच बुक करा.

म्हैसूर स्काय डायव्हिंग

हे भारतातील कर्नाटक राज्यातील म्हैसूर जिल्ह्यात स्थित एक शहर आहे, जे स्काय डायव्हिंगसाठी खूप लोकप्रिय आहे. त्यामुळेच इथल्या स्काय डायव्हिंगच्या शौकिनांना स्वतःला इथे आणल्याशिवाय राहवत नाही. म्हैसूरची चामुंडी हिल्स स्काय डायव्हिंगसाठी प्रसिद्ध आहे. मात्र येथे स्काय डायव्हिंगचा आनंद घेण्यासाठी तुम्हाला आधी एक दिवस प्रशिक्षण घ्यावे लागेल.

येथे तुम्ही टॅन्डम स्टॅटिक आणि ऍक्सिलरेटेड फ्रीफॉल्स जंप यापैकी निवडू शकता. दोघेही खूपच थरारक आहेत. टँडम स्टॅटिक नवशिक्यांसाठी चांगले आहे कारण यामध्ये प्रशिक्षित स्काय डायव्हर आपल्यासोबत एकाच दोरीने बांधलेला असतो आणि सर्व नियंत्रण त्याच्या हातात असते. परंतु प्रवेगक फ्रीफॉल्स जंप खूप कठीण मानली जाते. यामध्ये तुमच्यासोबत प्रशिक्षक नाही. आता तुम्ही कोणता निवडाल हे तुमच्यावर अवलंबून आहे.

सर्वोत्तम हंगाम : जेव्हाही हवामान खुले असते, तेव्हा तुम्ही त्याचा आनंद घेऊ शकता. तसे, सकाळी 7 ते 9 ही सर्वोत्तम वेळ आहे.

बुकिंग टिप्स : तुम्ही यासाठी स्काय राइडिंग ऑफ म्हैसूरशी संबंधित वेबसाइट्सची मदत घेऊ शकता किंवा तिथे पोहोचल्यानंतर ऑफलाइन बुकिंग हा एक चांगला पर्याय आहे. स्काय डायव्हिंगसाठी तुम्हाला रू. 30 ते रू. 35 हजार खर्च करावे लागतील. त्यामुळे जर तुम्ही साहस करायला तयार असाल तर या ठिकाणांना भेट द्यायला विसरू नका.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें