मान्सून स्पेशल : पावसात या गोष्टी खाऊ नका, नाहीतर पिंपल्स होतील

* दिव्यांशी भदौरिया

पावसाळा चालू आहे. पावसाळा खूप आल्हाददायक असतो, पावसामुळे वातावरण थंड होते. यासोबतच पावसाळ्यात भरपूर आर्द्रता असते. पावसाळ्यात त्वचेच्या अनेक समस्या उद्भवतात. आजकाल त्वचेवर पुरळ, मुरुम किंवा मुरुमांच्या समस्या सहज उद्भवतात. या कारणास्तव, पावसाळ्यात मुरुम टाळण्यासाठी, आपण काही अन्नपदार्थ टाळावे. इथे आम्ही तुम्हाला अशाच डाएटबद्दल सांगणार आहोत ज्यामुळे मुरुमे होतात.

दही

दही आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. उन्हाळ्यात दही खाणे चांगले. पण पावसाळ्यात दही खाणे चांगले नाही कारण त्यामुळे मुरुमांची समस्या उद्भवू शकते. खरं तर, दह्याच्या सेवनाने पित्त-कफ वाढू शकतो, जे मुरुमांचे कारण असू शकते.

  1. चॉकलेट

पावसाळ्यात चॉकलेट्स खाऊ नका कारण चॉकलेट्स हे आपल्यासाठी गोड आहेत! पण ही तुमच्यासाठी चिंतेची बाब असू शकते, कारण जास्त चॉकलेट खाल्ल्याने मुरुमांचा धोका वाढतो. याचे कारण असे की चॉकलेट्समध्ये कोको, दूध आणि साखर असते, जे तुमच्या रोगप्रतिकारक शक्तीमध्ये व्यत्यय आणू शकतात आणि त्यामुळे मुरुम होतात.

  1. फास्ट फूड

तसे, फास्ट फूड खाणे आरोग्यासाठी चांगले नाही. पण पावसाळ्यात फास्ट फूड खाऊ नये, त्यामुळे मुरुमांचा धोका वाढतो. फास्ट फूडमध्ये फॅट, रिफाइन्ड कार्ब आणि कॅलरी असतात. बर्गर, पिझ्झा, नगेट्स, हॉट डॉग, मिल्कशेक, सोडा इत्यादी फास्ट फूड मुरुमांची वाढ वाढवू शकतात. आकडेवारीनुसार, या फास्ट फूडच्या सेवनाने मुरुमांचा विकास 24% वाढू शकतो.

  1. कॉफी

कॉफी मुख्यतः काम करणारे लोक घेतात. कॉफी प्यायल्याने लोकांना वाटते की त्यांना ऊर्जा मिळते आणि त्यांची काम करण्याची क्षमता चांगली होते. त्याचबरोबर आयुर्वेदानुसार कॉफीचे प्रमाण जास्त पिणे योग्य नाही. त्यात गरम करण्याचे गुणधर्म आहेत, जे पित्ता वाढवण्याचे काम करू शकतात, ज्यामुळे मुरुम होऊ शकतात.

  1. उडदाची डाळ

पावसाळ्यात उडीद डाळीचे सेवन कमी करावे. उडीद डाळीचे सेवन केल्याने पित्त कफ वाढू शकतो, जे मुरुमांचे मुख्य कारण असू शकते. त्यामुळे जर तुम्हाला मुरुमांची खूप समस्या असेल तर या दिवसात उडीद डाळीचे सेवन न करणे चांगले.

मान्सून स्पेशल : पावसाळ्यात अशी करा त्वचेची काळजी

* सोमा घोष

मान्सूनचा पाऊस उन्हाळ्यापासून जितका दिलासा देतो तितकाच तो आपल्यासाठी अनेक समस्या घेऊन येतो. पावसाळ्यात तुम्ही घरी असाल, ऑफिसमध्ये किंवा बाहेर, सगळीकडे आर्द्रता जाणवते. त्वचेवर याचा सर्वाधिक परिणाम होतो, त्यामुळे पावसाळ्यात त्वचेची सर्वाधिक काळजी घ्यावी लागते. काहीवेळा त्वचेमध्ये बुरशीजन्य संसर्ग देखील होतो, ज्याला सावधगिरी बाळगल्यास दूर ठेवता येते. द इन्स्टिटय़ूट ऑफ कॉस्मेटिक सर्जरी, मुंबईच्या त्वचाविज्ञानी डॉ. सोमा सरकार सांगतात की, त्वचेच्या समस्या आणि बुरशीजन्य संसर्ग पावसाळ्यात जास्त होतो कारण त्वचा जास्त काळ ओलसर राहते. हे सर्व टाळण्यासाठी कोमट पाण्याने आंघोळ करणे आणि अँटीफंगल क्रीम, साबण आणि पावडर वापरणे योग्य आहे. परंतु यासाठी खालील टिप्स अधिक उपयुक्त आहेत:

साबण नसलेल्या फेसवॉशने 3 ते 4 वेळा त्वचा धुवा, त्यामुळे त्वचेवर साचलेले तेलकट पदार्थ आणि धूळ निघून जाईल.

पावसाळ्यात अँटीबॅक्टेरियल टोनरचा वापर अधिक फायदेशीर ठरतो. हे त्वचेचे संक्रमण आणि उद्रेक होण्यापासून संरक्षण करते.

पावसाळ्यात अनेक वेळा लोकांना सनस्क्रीन लावायचे नसते तर अतिनील किरण ढगांमधूनही आपल्यापर्यंत पोहोचतात. म्हणूनच सनस्क्रीन लोशन किंवा क्रीम लावण्याची खात्री करा.

या ऋतूमध्ये लोक कमी पाणी पितात, त्यामुळे त्वचेतील आर्द्रता कमी होते. नेहमी 7 ते 8 ग्लास पाणी नियमित प्या.

चांगल्या स्किन स्क्रबरने तुमचा चेहरा रोज स्वच्छ करा.

पावसाळ्यात कधीही हेवी मेकअप करू नका.

जेवणात रस, सूप जास्त घ्या. कोणत्याही प्रकारची भाजी शिजवण्यापूर्वी ती नीट धुवून घ्या. शक्य असल्यास, कोमट पाण्याने धुवा.

बाहेरून घरी आल्यावर हात पाय कोमट पाण्याने आणि साबणाने धुवा आणि नीट वाळवा. त्यानंतर मॉइश्चरायझर लावा. या ऋतूत पायांची विशेष काळजी घ्यावी लागते. ओलावा आणि जास्त वेळ ओले राहिल्यामुळे त्यांच्यामध्ये बुरशीजन्य संसर्गाचे प्रमाण अधिक असते. या ऋतूत कधीही बंद आणि ओले शूज घालू नका. जर तुमचे शूज ओले झाले तर ते काढा आणि वाळवण्याचा प्रयत्न करा. यासोबतच वेळोवेळी पेडीक्योर करा. विशेषतः पावसाळ्यात केसांची काळजी घ्यावी लागते. या ऋतूमध्ये घामासोबतच केसही अनेक वेळा ओले होतात, त्यामुळे आठवड्यातून 2 ते 3 वेळा शॅम्पू करा. त्यासोबत कंडिशनर लावायला विसरू नका. याशिवाय जेव्हाही केस पावसाच्या पाण्याने ओले होतात तेव्हा टॉवेलने चांगले कोरडे करा. आठवड्यातून एकदा केसांना तेल लावण्याची खात्री करा. यापुढे डॉ. सोमा सरकार सांगतात की, पावसाळ्यात कधीही घट्ट कपडे घालू नका. नायलॉन फॅब्रिकऐवजी कॉटनचे कपडे घाला आणि या ऋतूत नेहमी कमी दागिने घाला जेणेकरून तुमची त्वचा श्वास घेऊ शकेल.

पावसाळ्यात तुम्ही वेळोवेळी काही होम पॅक लावू शकता, जे खालीलप्रमाणे आहेत.

डाळिंब हे अँटीएजिंग म्हणून काम करतात आणि व्हिटॅमिन सी भरपूर असल्याने ते कोरड्या त्वचेसाठी फायदेशीर आहेत. एका भांड्यात 2 चमचे डाळिंबाचे दाणे आणि 1 कप कच्चे दलिया घ्या आणि त्यात 2 चमचे मध आणि थोडे ताक मिसळून पेस्ट तयार करा आणि 10 मिनिटे चेहऱ्यावर ठेवा. यानंतर कोमट पाण्याने चेहरा धुवा.

एक सफरचंद मॅश करा. त्यात १-१ चमचा साखर आणि दूध मिसळा. त्यात कॅमोमाइलचे काही थेंब मिसळून फेस पॅक बनवा आणि 15 मिनिटे राहू द्या.

चेहऱ्यावर ठेवा. यानंतर चेहरा धुवा. यामुळे तुमच्या त्वचेचा निस्तेजपणा कमी होईल.

Monsoon Special : मान्सून आणि अॅलर्जी

* डॉ. पी. के मल्होत्रा

पावसाळयाच्या दिवसांत थोडे जरी बेफिकीर राहिलात, तरी तुम्ही अॅलर्जी आणि इन्फेक्शनचे शिकार होऊ शकता. पावसाळा सुरू होताच, अनेक आजार आपल्यावर हल्ला करतात. त्याचबरोबर, त्वचा आणि डोळयांसंबंधी विकार डोके वर काढतात.

स्किन इन्फेक्शन

पाऊस सुरू होताच सर्वप्रथम त्वचेवर त्याचा विपरित परिणाम होतो. या काळात वातावरणात आर्द्रता अर्थात ह्युमिडिटी जास्त असल्यामुळे बॅक्टेरिया, वायरस, फंगस वेगाने वाढू लागतात आणि हे त्वचेच्या संपर्कात आल्यास त्वचेला इन्फेक्शन होतं. अर्थात, या दिवसांत त्वचेला सर्वाधिक संक्रमणाची भीती कोणापासून असेल, तर ते आहे फंगस. पावसाळयाच्या दिवसांत सर्वात जास्त फंगस म्हणजेच शेवाळामुळे त्वचेला आजाराचं संक्रमण होते. अशा वेळी अनेक प्रकारचे स्किन होण्याची शक्यता असते.

रेड पॅच किंवा लाल चट्टे

फंगल इन्फेक्शनमुळे त्वचेला खासकरून काख, पोट आणि जांघांचे सांधे, तसेच स्तनांखाली गोल, लाल रंगाचे पपडी निघणारे चट्टे दिसू लागतात. त्यांना खूप खाज येते.

या समस्येपासून वाचण्यासाठी काख, ग्रोइन व शरीराच्या ज्या भागांमध्ये सांध्यांचा जोड आहे, तिथे अँटिफंगल पावडर लावा, जेणेकरून घाम आणि ओलावा एकत्र होणार नाही. वाटल्यास, मेडिकेटेड पावडरचा वापर करा.

हीट रॅशेज

या मोसमात जास्त घाम येतो, त्यामुळे त्वचेची रोमछिद्रं म्हणजेच स्किन पोर्स बंद होतात. त्यामुळे त्वचेवर लाल फोडया म्हणजेच घामोळं येतं. त्याला खूप खाज तर येते व जळजळही होते.

अशा वेळी प्रिकली हीट पावडर लावा, सैल आणि सुती कपडे वापरा. त्वचेच्या स्वच्छतेबाबत पूर्णपणे काळजी घ्या. घामोळे आलं असेल, तर कॅलामाइन लोशनचा वापर करा. त्यामुळे खाजेपासून आराम मिळेल.

पायांचे इन्फेक्शन

फंगल इन्फेक्शनमुळे पायांच्या बोटांमधील पेरांना संक्रमण होतं. खरं तर या मोसमात उघडया पायांनी ओल्या फरशीवर चालल्यास किंवा जास्त काळ पाण्याच्या संपर्कात राहिल्यास, त्यात असलेले फंगस बोटांना संक्रमित करतात. या संक्रमणामुळे बोटे लाल होऊन सुजतात आणि त्यांना खाज येऊ लागते. या संक्रमणामुळे रुग्णाला चालणंही कठीण होतं. या संक्रमणामुळे अनेकदा अंगठयांची नखं म्हणजेच टो नेल्स आणि इतर बोटांची नखंही संक्रमित होतात. या संक्रमणामुळे नखं खराब तर दिसतातच, शिवाय ती कमजोर होतात.

फूट आणि नेल इन्फेक्शनपासून वाचण्यासाठी ओल्या फरशीवरून उघडया पायांनी चालू नका. पायांना जास्त काळ ओले ठेवू नका. खूप वेळ सॉक्स व बूट घालून राहू नका. कारण त्यामुळे घाम येतो आणि तो तसाच राहातो. त्यामुळे फंगल इन्फेक्शन होतं. या मोसमात सँडल्स आणि फ्लोटर्सचाच वापर करा. नखं वेळोवेळी कापत जा आणि त्यांच्या स्वच्छतेचीही काळजी घ्या. सुती मोजे वापरा.

साइट संक्रमण (रांजणवाडी)

पावसाळयात डोळयांना सर्वात जास्त त्रास साइट संक्रमणाचा होतो. या संक्रमणामुळे पापण्यांवर एक प्रकारची गाठ होते. त्यामुळे डोळयांना खूप वेदना होतात. हे संक्रमण बॅक्टेरियांचे डोळयांना संक्रमण झाल्यामुळे होते. गरम पाण्यात कपडा बुडवून शेकल्याने, तसेच २-३ तासांनी सतत डोळयांची सफाई केल्याने रुग्णाला आराम मिळतो.

याबरोबरच या मोसमात डोळे लाल होणं, त्यांची जळजळ, टोचल्यासारखे वाटणं आणि खाज येणं हा त्रासही नेहमीच उद्भवतो.

अॅथलीट फूट

हा आजार जास्त काळ दूषित पाण्यात राहाणाऱ्यांना होतो. या संक्रमणाची सुरुवात अंगठयाने होते. येथील त्वचा सफेद किंवा हिरवट होते. त्यात खाज येऊ लागते. अनेकदा या त्वचेतून दुर्गंधीयुक्त स्त्राव निघू लागतो.

अशा संक्रमणापासून संरक्षण करण्यासाठी पाण्यातून बाहेर आल्यानंतर पाय गरम पाण्याने साबण लावून स्वच्छ धुवा. त्यानंतर ते चांगल्याप्रकारे कोरडे करा.

आय इन्फेक्शन

या दिवसांत हवेतील परागकण, धुलीकण व इतर अॅलर्जिक गोष्टींमुळे डोळयांना इन्फेक्शन होऊन ते लाल होतात. याला अॅलर्जिक कंजक्टिवायटिस म्हणतात. यामुळे डोळयांना सूज येते. डोळयांतून पाणी येत नसले, तरी त्यांना खूप खाज येते. या त्रासापासून वाचण्यासाठी अॅलर्जिक गोष्टींपासून स्वत:चं संरक्षण करा. थोडया-थोडया वेळाने डोळयांत आयड्रॉप टाका.

अस्थमा

पावसाळी हवेत परागकण व फंगससारखे अॅलर्जन असल्यामुळे अस्थमाचा त्रास वाढतो. पावसाळयात अस्थमा बळावण्याची अनेक कारणं आहेत :

विजेच्या कडकडाटासह पाऊस पडल्यास, या मोसमात रुग्णाला अस्थमाचा अॅटॅक येतो. या मोसमात वेगाने वारे वाहात असल्यामुळे मोठया प्रमाणात फुलांतील परागकण बाहेर पडून हवेत मिसळतात. ते श्वासासोबत रुग्णाच्या शरीरात प्रवेश करतात. परिणामी, रुग्णाचा त्रास आणखी वाढतो.

* या मोसमात ह्युमिडिटी म्हणजेच आर्द्रता वाढल्यामुळे फंगल स्पोर्स किंवा मोल्ड्स वेगाने वाढतात. हे फंगस किंवा मोल्ड्स दम्याच्या रुग्णासाठी खूप स्ट्राँग अॅलर्जन असतात. अशा वेळी वातावरणात यांचं प्रमाण वाढणं अस्थमा रुग्णांसाठी त्रासाला आमंत्रण देण्यासारखं असतं. याच कारणामुळे या मोसमात दम्याचे सर्वाधिक अॅटॅक येतात. पावसामुळे हवेत सल्फरडायऑक्साइड आणि नायट्रोजन ऑक्साइडचं प्रमाण वाढतं. परिणामी, वायुप्रदूषणात वाढ होते. हे सल्फरडायऑक्साइड आणि नायट्रोजन ऑक्साइड दम्याच्या रुग्णांवर सरळ हल्ला करतात. त्यामुळे त्यांचा त्रास वाढतो. पावसाळयात गाडयांमुळे होणारे वायुप्रदूषण सहजपणे नष्ट होत नाही. त्यामुळे अस्थमाच्या अॅटॅकचा धोका वाढतो.

* पावसाळयात कुत्रा, मांजर यांसारखे प्राणी घरातच असतात. पावसामुळे त्यांचं बाहेर जाणं कमी होतं. परिणामी, त्यांच्या केसांतील कोंडयाचं प्रमाण वाढतं. हा कोंडा अस्थमा रुग्णांसाठी त्रासदायक ठरतो.

* पावसाळयात व्हायरल इन्फेक्शनमध्ये वाढ होते. त्यामुळे दम्याची लक्षणं वाढतात.

या मोसमात अस्थमापासून संरक्षण करण्यासाठी खालील काळजी घ्या :

* या काळात नियमितपणे दम्याचं औषध घेत राहा. ज्यांना गंभीर प्रकारचा अस्थमा आहे, त्यांनी इन्हेलरद्वारे घेतलं जाणारं औषध घेत राहा. जेणेकरून, त्यांच्या वायुनलिकांमध्ये सूज येणार नाही.

* आर्द्रता म्हणजेच ह्युमिडिटी आणि ओलसर जागांना वेळीच कोरडे व हवेशीर बनवा.

* गरज वाटल्यास एअर कंडिशनचा वापर करा.

* नियमितपणे बाथरूमची सफाई करा. सफाईसाठी क्लीनिंग उत्पादनांचा वापर करा.

* वाफेला बाहेर काढण्यासाठी एझिकटचा फॅनचा वापर करा.

* या दिवसांत इनडोअर प्लाण्ट्सना बेडरूमच्या बाहेर ठेवा.

* बाहेरील स्रोत उदा. ओली पानं, बागेतील गवत, कचरा यापासून दूर राहा. कारण तिथे शेवाळ असण्याची शक्यता असते.

* फंगसला नष्ट करण्यासाठी ब्लीच आणि डिटर्जंट असलेल्या क्लीनिंग सोल्युशनचा वापर करा.

* ज्या वेळी सर्वात जास्त परागकण हवेत पसरलेले असतील, त्यावेळी सकाळीच बाहेर जाणं टाळा.

* फरच्या उशा आणि बेडचा वापर टाळा.

* आठवडयातून एकदा गरम पाण्याने चादरउशांची कव्हर्स स्वच्छ करा.

* या दिवसांत गालिचा अंथरू नका. जर गालिचा अंथरलेला असेल, तर त्याला साफ करताना मास्कचा वापर अवश्य करा.

* घरात धूळ साचणार नाही, या गोष्टीची काळजी घ्या. ओल्या कपडयाने लँपशेड व खिडक्यांच्या काचांना स्वच्छ ठेवा.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें